Katalog

14 ARALIK 2009 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR [email protected] CMYB C M Y B GÖNÜL DÖNMEZ-COLİN THİRUVANANTHAPURAM - Hindistan’õn en önemli film festivallerinden Kerala Uluslararasõ Film Festivali, 14. yõlõnõ 11 Aralõk Cuma akşamõ Atıl İnanç’õn ‘Büyük Oyun’ filmi ile açtõ. Ömer Kavur’un ‘Karşılaşma’ filminin göste- rildiği 2004’ten bu yana festival ilk kez bir Türk filmi ile açõlmõş oldu. Görkemli bir açõk hava ti- yatrosunu tõklõm tõklõm dolduran izleyici, komü- nist yörenin önde gelen bakanlarõnõn ve politika- cõ, yazar ve araştõrmacõ Shashi Tharoor’un ko- nuşmalarõ ardõndan festivalin özel konuğu ve dün- ya sinemasõnõn büyükleri arasõnda sayõlan Mri- nal Sen’in her yõlki gibi fitilli lambaya ilk ateşi vermesiyle resmi açõlõşa tanõk oldu. Ardõndan sah- nelenen, yörenin yüzlerce yõllõk kültürünü yansõtan maskeli dans ve tiyatro şöleni ise hoş dakikalar ya- şattõ. Ön seçici kurulda görev aldõğõm festivale bir diğer katkõmõz ise, Hakkı Kurtuluş ve Melih Sa- raçoğlu’nun daha önce Yeni Delhi’de de yarõşan ‘Orada’ filmi. Bahman Ghobadi’nin seçici ku- rul başkanõ olduğu yarõşmada en iyi film 20 bin ABD Dolarõ alacak; en iyi yönetmene 6 bin do- lar, ilk filmini yapan yönetmene de 4 bin dolar ve- rilecek. Halk ödülü alan film ise 2 bin dolar ala- cak. Ayrõca Uluslararasõ Film Eleştirmenleri Bir- liği (FIPRESCI) ve Asya Sinemasõnõ Destekleme Örgütü (NETPAC) ödülleri de veriliyor. (Geçen yõl Hüseyin Karabey iki ödülle dönmüştü.) Asya, Afrika ve Latin Amerika’dan filmlerin yarõş- tõğõ festivalde ‘Orada’nõn yanõ sõra yarõşan diğer 13 filmden bazõlarõ Tacikistan’dan ‘Gerçek Öğ- len’, Güney Afrika’dan ‘Benim Gizli Gökyüzüm’ ve Senegal-Fransa ortak yapõmõ ‘Yokluk’. 164 filmin gösterileceği programõn Dünya Sinema- sõ bölümünde, Lars von Trier’in ‘Deccal’ (‘An- ti Christ’), Ang Lee’nin ‘Özgür Woodstock’ (‘Taking Woodstock’) filmleri gibi Cannes’da il- gi çeken yapõmlar önde geliyor. Ustalara ayrõlan bölümde Mrinal Sen’in yanõ sõra Mikio Naruse, Arturo Ripstein, Lohithadas ve Jacques Tati filmleri izleyeceğiz. Çağdaş ustalar bölümünde ise Haitili Raoul Peck ile Taylandlõ Pen-ek Rata- naruang var. Mercekteki ülke, Küba. Festival, 17 Aralõk’ta, her yõl olduğu gibi büyük ödü- lü alan filmin gösterimiyle kapanacak. GÜNER YÜREKLİK BERLİN - Çağdaş Türk sanatõnõ tanõtmak amacõyla Berlin’de açõlan “İstanbul Next Wave: Eşzaman- lılık, Koşutluklar, Karşıtlıklar” ana başlõklõ üç ser- gi büyük bir ilgi ile sürüyor. Üç yõllõk bir çalõşma ile sergilerin hazõrlanmasõnda büyük emeği geçen baş- küratör Çetin Güzelhan, “Türkiye dışında ilk kez böyle geniş kapsamlı ve görkemli bir sergi açılıyor. Bu sergi sanat tarihimizde bir ilk, bir mihenk ta- şı” diyor ve sergilere Alman medyasõnõn büyük ilgi gösterdiğini, nerdeyse tüm TV kanallarõ ile gazetelerin sergiye geniş yer ayõrdõklarõnõ belirtiyor. Berlin-İstanbul kardeş şehir anlaşmasõnõn 20. yõlõ nedeniyle, İstanbul Büyükşehir Be- lediyesi, Berlin Senatosu ve Berlin Sanatlar Akademisi (Akademie der Künste) işbirliğiyle hazõrlanan ve toplam 5 bin metrekarelik üç ayrõ mekânda sunulan sergilerde Tür- kiye’den 88 sanatçõnõn 250’den fazla yapõtõ yer alõyor. 17 Ocak 2010’a kadar sürecek sergilerin başküratörü Güzelhan, Cumhuri- yet’in sorularõnõ yanõtladõ. - Sergiye alınacak sanatçılar düşünülürken seçiminiz nasıl oldu? - Berlin’in tarihi ve görkemli sergi mekânõ Martin-Gropius- Bau’da genel bir sunum yapmak is- tedik. 100 yõllõk sanat tarihini an- latalõm dedik. İstanbul Modern Müzesi’nin özel bir koleksiyonunu, “İstanbul Modern Berlin” başlõğõ al- tõnda Berlin’e getirdik. Böylece Türkiye, Cumhuri- yet’ten günümüze ilk kez özel bir koleksiyonu böy- lesi merkezi bir adreste sergilemiş oldu. Martin-Gro- pius-Bau’daki bu sergi için, mekânõn verdiği olanaklara göre 350 sanatçõdan yaklaşõk 60 sanatçõ seç- mek zorundaydõk. Bu nedenle, geçen 100 yõ- lõ ve dönemleri en iyi anlatan, 1928-2008 yõl- larõna ait yapõtlarõ seçtik. - Sanatlar Akademisi’nin Pariser Platz’daki mekânında, “Ayaklarımın altında cenneti değil, dünyayı istiyorum” başlıklı 17 kadın sanatçının eserlerinden oluşan sergi de çok ilginç. - Haklõsõnõz. Biz bu sergiyi oluştururken sõrf kadõn sanatçõlarõ sunmak amacõyla yola çõkmadõk. Cumhu- riyetten günümüze baktõğõmõzda, uluslararasõ plat- formda başarõ kazanmõş kadõn sanatçõlarõmõzõn sayõ- sõnõn erkeklerden fazla olduğunu saptarsõnõz. Biz bunun neden böyle olduğunu sormadan, bu gerçekli- ği, İstanbul’un dinamizmi demek olan kadõn sanatçõ- larõn bu gücünü sunmak istedik. 80’lerden bu yana ka- dõn hareketini başlõk yaparak ülkemizdeki dinamizmi sunmak istedik. Ama sergide sadece feminist tavõrlar yok. Kadõnlar sergisinin eş-küratörlüğünü Beral Madra yaptõ. Sergide, örneğin Gül Ilgaz’õn bir işiy- le karşõlaşõyorsunuz. Sorduğu soru şu: “Antikçağ ki- mindir? Sadece Batılılara mı aittir? Antikçağ bi- ze de aittir”. Öte yandan, Handan Börüteçene de işin- de, geçmiş savaşlardan yola çõkõp günümüzdeki em- peryalist savaşlarõ ele alõyor, çekilen acõlarõ, korkularõ, yaşanan sefaleti hatõrlatõyor. - Johannes Odenthal küratörlüğündeki “Eleşti- rel sanattan kesitler” başlıklı bu serginin izleyici- ye vermek istediği mesaj nedir? Bu sergi biraz benim özel deneyimlerimle de ilgi- li. 80’li yõllarõn başlarõnda gelmiştim ben Almanya’ya. Bize o zaman üniversitelerde söylenen, Türkiye’de tar- tõşma kültürünün olmadõğõydõ. Bu bir önyargõydõ ve ben bunun böyle olmadõğõna inanõyordum. Ama bu- gün hâlâ Almanya’da bu önyargõ var. Bunun akisini, yani Türkiye’de özelikle 68’lerden beri pekâlâ bir tar- tõşma kültürünün olduğunu göstermek için 6 politik tavrõ, 6 büyük tartõşmayõ bir araya getirdik. Sergiye gir- diğinizde, Batõ’nõn tanõmadõğõ ya da tanõmak isteme- diği Türkiye’deki 68 hareketinin öncüsü Deniz Gez- miş tablolarõyla Bedri Baykam var. Onu Altan Gürman, Şükran Moral, Halil Altındere, Balkan Naci İslimyeli ve İrfan Önürmen izliyorlar. Örne- ğin, Altan Gürman’õn 1950’ler ve 70’ler arasõnda So- ğuk Savaşõn getirdiği atom başlõklõ füzelere karşõ yap- tõğõ çok eleştirel işler var. Demek biz 1950’lerden bu yana tehlikeli oluşumlara reaksiyon göstermişiz. Onun hemen yanõnda İrfan Önürmen’in “Terör Ada- sı ve Yeni Bağdat Müzesi” eseri var. Sanatçõ, Batõ’nõn Irak’ta yaptõğõ ikiyüzlü savaşõ, yine Batõ’ya yansõtõyor. Berlin’de üç sergiden oluşan ‘İstanbul Next Wave’in başküratörlüğünü üstlenen Çetin Güzelhan: B azõ gazeteler pazar günleri, maşallah, ekleriyle birlikte o kadar yüklü çõkõyor ki, yerden kaldõrõp yere bõrakarak hiç de yabana atõlmayacak bir idman yapabilirsiniz. Neyse ki, içlerindeki yazõlar hafifletiyor insanõ. Dün büyük gazetelerimizden birinin Pazar ekinde, Portakal Sanat ve Kültür Evi’nin Özel Koleksiyonlar Müzayedesi’yle ilgili olarak Raffi Portakal’la yapõlmõş bir söyleşi vardõ. Ekin başsayfasõndan verilen spotta ise şöyle bir söz geçiyordu: “... Aziz Rufai, Ahmet Pirişti- na, Fethi Naci’nin eserlerinden oluşan Özel Koleksiyonlar Müzayedesi...” Hadi, diyelim, Ahmet Piriştina ile Fethi Naci’nin kim olduğunu bilmiyorsun! Portakal Sanat ve Kültür Evi’nin hazõrladõğõ katalog ile kitapçõğa şöyle bir göz at- san, anlayacaksõn Piriştina ile Fethi Naci’nin res- sam olmadõklarõnõ! Müzayedede satõşa sunulan, eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanõ Piriş- tina’nõn “eserleri” değil, Piriştina Koleksiyo- nu’ndaki Nedim Günsür’ün eserleri. Ana mü- zayede öncesinde, geçen yõl yitirdiğimiz edebiyat eleştirmeni Fethi Naci anõsõna düzenlenen Da- yanõşma Müzayedesi’nde yer alan “eserler”e ge- lince, onlar da Fethi Naci’nin dostlarõnõn ver- dikleri imzalõ kitaplar, desenler, resimler... Fet- hi Naci’nin eserlerini merak ediyorsan, Sait Fa- ik, Yaşar Kemal, Orhan Kemal ve daha pek çok yazarõmõz üstüne yazdõklarõnõ okuyabilirsin... Ne günlere kaldõk! Piriştina ile Fethi Naci ressam mı? Açõlõş, İnanç’õn ‘Büyük Oyun’uyla KERALA ULUSLARARASI FİLM FESTİVALİ’NDE TÜRK SİNEMASI 2009 BOYUNCA 19 CD’Sİ YAYIMLANDI Kültür Servisi- Dünyaca ünlü piyanist İdil Biret, bugün saat 20.00’de Kadõköy’deki Süreyya Operasõ’nda bir Schumann resi- tali verecek. Biret, Schumann’õn yapõtlarõnõn yanõ sõra Brahms’õn “Schumann Çeşitlemeleri”ni de yorumlayacak. Geçen ilkbaharda Venezüel- la’da Caracas Senfoni Orkestrasõ ve Küba’nõn başkenti Havana’da Havana Senfoni Orkestrasõ eşli- ğinde konserler veren Biret, daha sonra da Londra ve Atina’da kon- serler gerçekleştirmiş; sanatçõnõn temmuz ayõnda Topkapõ Sarayõ Müzesi bahçesindeki konseri, Va- kit gazetesinin kõşkõrtõcõ yayõnõ so- nucunda gerici bir grubun saldõ- rõsõna uğramõştõ. 2009 yõlõ boyunca Türkiye’nin çeşitli kentlerinde konserlerini sürdüren Biret, 2010’un Ocak ayõnda ABD’deki Yale Üniversi- tesi’nde bir resital verdikten son- ra, şubat ayõnda Chopin’in 200. doğum yõldönümü kutlamalarõ kapsamõnda bir Polonya turnesi gerçekleştirecek. Polonya turne- sini İngiltere, Glasgow ve Berlin konserleri izleyecek. Bu arada, 2009 yõlõ içinde İdil Biret’in, ‘İdil Biret Arşivi’ etiketi ile, başta Beethoven olmak üze- re Liszt, Schumann, Grieg, Çay- kovski, Saint-Saens ve Ravel’in yapõtlarõnõ içeren 19 CD’si dünya dağõtõmõna girdi. Sanatçõnõn 2010 yõlõnda da 10 CD yayõmlanmasõ planlanõyor. Biret’ten Schumann resitali Kültür Servisi - Kõsa bir süre önce ilk kitaplarõnõ okurlarla buluşturan Karşõ Yayõnlarõ, anarşist düşüncenin katkõ sunacağõ, daha özgürlükçü bir soldan yana tavõr koyarak yayõn hayatõnõ devam ettirmeyi tasarlõyor. Genel yayõn yönetmenliğini Özcan Erdoğan’õn yaptõğõ Karşõ Yayõnlarõ’nõn editörleri ise Halim Şafak, Tozan Alkan, Cenk Gündoğdu ve Derya Önder. Ağõrlõklõ olarak yeraltõ edebiyatõ, kültür, sanat, felsefe, tarih, din ve siyaset gibi konularda inceleme ve araştõrma kitaplarõ yayõmlayacak olan Karşõ Yayõnlarõ’nõn ilk kitaplarõ arasõnda “Bolşeviklerin Devrime İhanetinin Öyküsü” (Emma Goldman), “Popüler Gizemciliğin Tarihsel ve Dinsel Temelleri” (Göktuğ Halis), “Anarşi ve Hıristiyanlık” (Jacques Ellul) “İsa ve Marx” (Jacques Ellul), “Aşk ve Devrim, İnessa: Lenin’in Sevgilisi” (Michael Pearson), “Michael Jackson: Büyülü ve Çılgınca Bir Yaşam” (J. Randy Taraborrelli), “Çakal Carlos’un Gizli Savaşları” (John Follain) yer alõyor. İletişim: www.karsiyayinlari.com/ 0 (212) 427 27 68 Karşõ Yayõnlarõ’ndan karşõ kitaplar ‘Sanat tarihimizde mihenk taşõ’ Halil Altındere’nin 2009 tarihli ‘Doğrudan Demokrasi Anıtı’ adlı çalışması. ‘Karpuzlu Natürmort’un 1 milyon 300 bin TL’ye alıcı bulduğu mü- zayedede toplam 6 milyon 700 bin TL’lik satış yapıldı. Kültür Servisi - Portakal Sanat ve Kültür Evi’nin, aralarõnda Os- man Hamdi Bey koleksiyonu, es- ki İzmir Büyükşehir Belediye Başkanõ Ahmet Piriştina’nõn ko- leksiyonundaki Nedim Günsür tablolarõ, Süleyman Seyyid’in 1905 tarihli ‘Karpuzlu Natür- mort’ adlõ yağlõboya tablosu ve ünlü hattat Aziz Rufai Efen- di’nin hat koleksiyonunun da bu- lunduğu 213 yapõtõ satõşa sundu- ğu ‘Özel Koleksiyonlar Müza- yedesi’ dün Conrad/İstanbul’da yapõldõ. Toplam 6 milyon 700 bin TL’lik hasõlat elde edilen müza- yedenin satõş oranõ %72 oldu. 900 bin TL ile müzayedenin en yüksek fiyatla satõşa sunulan par- çasõ olan ‘Karpuzlu Natürmort’, salona telefonla bağlanan bir sa- natsever tarafõndan 1 milyon 300 bin TL’ye satõn alõnõrken; Halil Pa- şa’nõn ‘Bostancı Sahilinde Aile’ adlõ yağlõboya tablosu 475 bin TL, Osman Hamdi’nin ‘Naile Ha- nım’ın Portresi’ adlõ tablosu ise 500 bin TL’ye alõcõ buldu. Müzayede öncesinde Fethi Na- ci’nin anõsõna düzenlenen Daya- nõşma Müzayedesi’nde ise toplam 51 yapõt satõşa sunuldu ve 67.000 TL’lik bir satõş rakamõna ulaşõldõ. İmzalõ kitaplar, elyazmalarõ ve de- senlerin satõşa sunulduğu müza- yedeyi Ferit Edgü ile birlikte dü- zenleyen Portakal Sanat ve Kültür Evi’nin sahibi Raffi Portakal; ‘Dayanışma Müzayedesi’nden beklentilerinin 50.000 TL civa- rõnda olduğunu, dolayõsõyla sonu- cun sevindirici olduğunu söyledi. Müzayedenin yüksek fiyatlõ diğer satõşlarõ şöyle: Osman Ham- di - ‘İstanbul Özlemi’ - 400 bin TL; Halil Paşa - ‘Bostancı Sa- hilinde Oyun Oynayan Ço- cuklar’ - 375 bin TL; Mehmed Fehmi - ‘Hilye-i Şerif’ - 400 bin TL; Osman Hamdi - ‘Camiden Çıkanlar’ - 375 bin TL; Hoca Ali Rıza - ‘Sapanca’ - 375 bin TL; Osman Hamdi - ‘Harap Kapı’ - 280 bin TL. PORTAKAL SANAT ve KÜLTÜR EVİ’NİN MÜZAYEDESİNDE ‘KarpuzluNatürmort’a1milyon300binTL ÇetinGüzelhan