Katalog

CMYB C M Y B GÜNDEM MUSTAFA BALBAY Baştarafı 1. Sayfada Duyan yok... Olay yerindeki muhabirler, yaşamlarını tehlikeye atıp uydudan tüm dünyaya, “Şu anda evleri yıkılan ailelerle birlikteyiz” diye sesleniyor... Gören yok... Yeni bir bombalama tipiyle daha tanıştık: Ahtapot! Gazze gösteriyor ki; teknolojinin ilerlemesiyle in- sanlığın ilerlemesi ters orantılı! Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki- mun, barış görüşmeleri için İsrail’e gidiyor. Gö- rüşmeler sırasında haber geliyor: “Efendim Gazze yeniden bombardımana tutuldu, büyük bir bina da vuruldu...” - Hangi bina? “Bizim bina!” Savaşın üçüncü haftası, ölü sayısı bini geçti... Ni- hayet Filistinli gruplar da harekete geçti. Hamas, İs- lami Cihat ve FKÖ’nün temsilcileri dün öğleden son- ra Katar’da buluştu. Dökülen kanın başlıca sorumlusu bombardı- manı başlatan İsrail! Ancak Hamas’ın da “İsrail’in çocukları öldürdüğünü dünyaya iyi duyurursak, kazanan taraf oluruz” anlayışını bırakması gereki- yor! Savaşın başından beri Gazze trajedisiyle en çok ilgilenen liderlerin başında Erdoğan geliyor. Da- ha ilk günlerde vurguladık; sadece duygusal çı- kışlarla, ağır konuşmalarla ağırlık koymak olanak- sız. Hatta tam tersine; Erdoğan’ın ağır sözler içe- ren konuşmaları, Türkiye’nin bölgedeki toplam ağırlığını da tartışma konusu yaptı. Dünya Erdoğan’ın “orantısız demeçlerine” bakıp, şu yargıyı öne çıkardı: AKP hükümeti Hamas yanlısı! Erdoğan, bunu bir ölçüde görmüş olmalı ki; dün yine partisinin başkan adaylarını açıklamadan ön- ce Gazze’ye değinirken, Filistin’e yönelik desteğin Musevi düşmanlığına dönüşmemesini istedi. Çün- kü Erdoğan’ın ağzından fırlayan sözcükler, so- kaklarda nefret sloganları olarak yeşeriyor! Erdoğan, 3 hafta sonra dengeyi yakalamış gö- rünüyor! İsrail’in Gazze saldırısının zamanlaması şöyle: ABD başkanlık değişimi heyecanına girmişken... AB, Noel uykusuna dalmışken... İsrail halkı seçime hazırlanırken... Filistin yönetimi bölünmüşken... En önemli unsur, ABD. Başkan Bush, pabucu dama atılmadan hemen önce İsrail’in bu girişimini destekledi. Öyle ki; BM Güvenlik Konseyi’nin, içinde İsrail’e yönelik hiçbir ağır sözcük içermeyen, sadece ateşkesin bir an ön- ce ilan edilmesini dileyen kararına bile çekimser kal- dı. Böylesi ağır sonuçları olan bir olay karşısında çe- kimser kalmak, desteklemekle eşdeğer. Bütün dünyanın yanıtını merakla beklediği soru şu: Acaba Barack Obama nasıl bir Ortadoğu poli- tikası izleyecek? Beyaz Saray’a taşınmasına günler kaldı, hâlâ bu konuda renk vermedi. Gerekçesi şu: “Bir ülkede iki ayrı yönetim olmaz. Şu anda gö- revde bir başkan var.” Özünde doğru... Ancak, istese bir yöntemini bu- lup düşüncelerini açıklayabilirdi! BM’nin açılımını sık sık şöyle yapmak durumunda kalmıştık: Bushlaşmış Milletler! Eğer Barack Obama, gerçek bir dünya barışı yö- nünde adımlar atar, BM gerçekten Birleşmiş Mil- letler olursa tabii ki olumlayacağız. Yine ABD’nin salt ülkesel çıkarına kullanılırsa yeni BM açılımımız şim- diden hazır: Baracklaşmış Milletler! GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK Baştarafı 1. Sayfada Güney’i sorgulayan, bugün Ergenekon dava- sı kapsamında tutuklanan Adil Serdar Saçan, bir iki yerde verdiği demeçlerde “bir ihmalkârlı- ğın olmadığını” savunurken “Bizim soruşturma gücümüz yoktu. Bunların daha derinlemesine so- ruşturması için gönderdik elimizdekileri” diyor. Yıl 2008. Bu açıklamalara, belgelere bir el de- ğiyor. Tozlu raflardan indiriyor. RTE’nin aradığı iddia edilen savcı bulunuyor. Ne ki, Tuncay Güney’in 2001’deki açıklama- larının, evinde bulunan belgelerin savcılık tara- fından değerlendirilmesi 2008 yılında... RTE’nin muhaliflerini susturma yolunu aradı- ğı bir zamana rastlıyor. Güney’in kasetler dolusu söylemleri, evinde - nereden aldığı da araştırılmayan- belgeler yedi- sekiz yıl neden değerlendirilmedi de, 2008’de bir- den anımsandı, kıymetlendi? Nedenini sorana, soruşturana rastlanmıyor. 7 yıl sonra Tuncay Güney’i tozlu raflardan in- diren el, kimin eli? TRT 2’de üç saat ekranda konuşmasına ola- nak sağlanan Tuncay Güney’in on parmağında on kara, aklına gelen herkesi karalarken MİT aja- nı diye söz ettiği CHP Genel Başkanı, kendi- sinden beklenmeyen bir saptama yaptı. Star TV’de TRT yönetiminin “dur bakalım, iti- barlı adamlar için böyle konuşamazsın” diyerek Güney’in konuşmasını kesmesi gerektiğini söy- ledi. Oysa Güney TRT 2’ye, açıklanan konuşma ka- setlerinin içeriğini pekiştirmek için çıkarıldı. TRT, devlet yayın organı değil artık. Deniz Baykal TRT’nin artık Tayyip Radyo Te- levizyonu adıyla anıldığını bilmiyor mu? Güney apar topar Tayyip Radyo Televizyo- nu’nda ekrana neden çıkarıldı sorusuna yanıt: 2001’deki iddiaların TV’lerden kamuoyuna duyurulduğu gün, 2008’de aynı iddiaları hatta da- ha da genişleterek Tuncay Güney’e yineletmek amacıyla devlet televizyonunda üç saat konuş- turmak için… Neden iktidar borazanı TRT 2’de ekrana çı- karıldı: İddianameye ilham veren Tuncay Güney’in; id- dialarından ilham alan Zekeriya Öz iddiana- mesini desteklemek, kanıtlanmamış, belgelen- memiş kimi olayları, suçlamaları bir kez daha sa- hibinin sesinden kamuoyuna duyurmak, inan- dırmak amacıyla Tayyip Radyo Televizyonu’na çıkarılması gerekiyordu da onun için… Sadece hukuksal değeri olmayan, belgelerle değerlendirilmeyen olaylarla mı karşı karşıyayız? Hayır! Bir eski Başbakan, Mesut Yılmaz, 1990’larda görevde bulunduğu sırada saptadı- ğı gerçeği TV’de açıklıyor. “…(Emniyet’te) grupların içinde farklı hizip- leşmelerin olduğunu görüyorum. Bizzat Emniyet kaynaklı bilgiler geliyor ki, Emniyet içinde filan ti- pi yapılanmalar oluyor. İstihbarat diyorlar, ta- mamen F tipi.(Soru: Yani Fethullah Gülen mi? Yılmaz karşı çıkmıyor)”. Emniyet içinde dinci yapılanmalar, 1970’lerde kurulan CHP-MSP hükümetinde İçişleri Ba- kanlığı’na Erbakan’cı kafalardan bir bakanın atanmasıyla başladı. Mesut Yılmaz’ın açıklamaları da gösteriyor ki, o zamandan bu yana Emniyet’teki dinci yapı- lanma gelişti, kökleşti. Kuşku yok, RTE iktidarı Emniyet’teki dinci ya- pılanmaya güç kattı. Hemen herkesi dinleme, izleme olanağına kavuşturdu. Bu örgütte Fethullah Gülen egemenliğine geçmiş iktidarlar göz yumdu. Bu iktidar, son ye- di yılda Emniyet’in gizli bir göz, kulak ve söz sa- hibi olmasını sağladı. Bilinen bu gerçekler karşısında; bugünlere na- sıl geldik, diye sormayın. Güldürmeyin insanı! [email protected] SAYFA17 OCAK 2009 CUMARTESİ CUMHURİYET 17HABERLERİN DEVAMI İstanbul Y 7 Edirne B 3 Kocaeli Y 6 Çanakkale B 6 İzmir B 12 Manisa Y 5 Aydın B 12 Denizli B 8 Zonguldak Y 9 Sinop Y 9 Samsun Y 10 Trabzon B 11 Giresun Y 8 Ankara K 4 Eskişehir K 2 Konya Y 5 Sıvas K - 1 Antalya Y 17 Adana Y 16 Mersin Y 17 Diyarbakır PB 6 Şanlıurfa B 12 Mardin PB 8 Siirt PB 7 Hakkâri B - 3 Van B 0 Kars B - 9 Oslo PB - 3 Helsinki PB - 2 Stockholm PB - 1 Londra Y 9 Amsterdam Y 8 Brüksel Y 7 Paris Y 8 Bonn Y 4 Münih K 3 Berlin B 2 Budapeşte PB 2 Madrid B 10 Viyana PB 0 Belgrad PB 3 Soyfa B 3 Roma B 14 Atina PB 13 Zürih B 6 Moskova K - 1 Aşkabat PB 8 Astana K - 8 Taşkent K 5 Bakû B 9 Bişkek PB 6 Tiflis PB 9 Kahire Y 19 Şam Y 17 Yurt geneli parçalı çok bulutlu, Marma- ra’nın doğusu, İç Ege, Akdeniz, İç Anadolu, Batı ve Or- ta Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Ana- dolu’nun batısı ile Güney Ege gece sa- atlerinde yağışlı ge- çecek. SELAHATTİN GÖKATALAY MALATYA - Malatya’da 3 kişinin öldürüldüğü Zirve Ya- yõnevi davasõna 3. Ağõr Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Müdahil avukatlarõn talebi üze- rine mahkeme, Ergenekon da- vasõnõn tutuklu sanõklarõndan Er- gün Poyraz’õn ifade tutanakla- rõnõn istenmesine karar verdi. Malatya Adliyesi çevresinde yoğun güvenlik önlemlerinin alõndõğõ duruşmaya, tutuklu sa- nõklar Emre Günaydın (19), Salih Gürler (20), Abuzer Yıl- dırım (19), Cuma Özdemir (20) ve Hamit Çeker (19), öldürülen Alman Tilman Ekkehart Ges- ke’nin eşi Susanna Geske, taraf avukatlarõ ve sanõklarõn yakõnla- rõ katõldõ. Mahkeme başkanõ, Er- genekon davasõ ile ilgili iddia- namenin mahkemeye gönderi- lerek dosyaya konulduğunu be- lirterek Malatya Emniyet Mü- dürlüğü’nün soruşturma süreci ile ilgili ihlali bulunup bulunmadõğõ hakkõnda ise Malatya 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açõl- dõğõnõ ifade etti. Müdahil avu- katlarõndan Murat Dinçer du- ruşmada söz alarak, Ergenekon davasõnõn 25 Kasõm’da yapõlan duruşmasõnda sanõk Ergün Poy- raz’õn “Malatya İl Emniyet Mü- dürü Ali Osman Kahya’nın Zir- ve Yayınevi olayı tarihinde Malatya’da bulunmasının te- sadüf olmadığını, aynı Emniyet Müdürü’nün Doç. Dr. Necip Hablemitoğlu cinayetinin so- ruşturmasını yaptığını, başka bildiklerinin de olduğu” yö- nündeki ifadelerinin göz önüne alõnarak duruşma tutanaklarõnõn istenmesini ve Poyraz’õn tanõk olarak dinlenmesini istedi. Müdahil avukatlarõnõn sanõk- lara etkin pişmanlõk ve azmetti- ricileri açõklamalarõ halinde ce- zalarõnõn düşürüleceğini anõm- satmasõnõn ardõndan mahkeme başkanõ TCK’nin 38. maddesinin 3. bendini sanõklara okudu. Ola- yõn kilit ismi Emre Günaydõn’õn avukatõ söz alarak, bu konuda sü- re istediklerini söyledi. Mahkeme heyeti, Poyraz’õn ifade tutanaklarõnõn istenmesi- ne, Ergenekon davasõ ile Zirve Yayõnevi davasõ arasõnda bağlantõ olup olmadõğõnõn araştõrõlmasõ için yazõlan yazõya verilecek ya- nõtõn beklenilmesine, azmettiri- cinin açõklanmasõ halinde cezanõn düşeceğini düzenleyen madde- lerden yararlanmak isteyen sa- nõklara ek süre verilmesine karar verdi. Mahkeme heyeti, duruş- mayõ 20 Şubat 2008 tarihine er- teledi. SELDA GÜNEYSU ANKARA - Türki- ye’nin önemli müzele- rinden Ankara Devlet Resim ve Heykel Müze- si’nin deposunda bulunan ressam İbrahim Çal- lı’nõn bir, ressam Şevket Dağ’õn iki tablosu çalõn- dõ. Tablolarõ çalan gü- venlik görevlisi İstan- bul’da satamayõnca eser- leri geri getirerek müze- nin bahçesine bõraktõ. Müze müdürü ise tablo- larõn çalõnmadõğõnõ ileri sürdü. Edinilen bilgiye göre, müzede hafta başõnda hõr- sõzlõk olayõ yaşandõ. Mü- zenin deposunda bulu- nan iki tablo müzenin gü- venlik görevlisi tarafõndan çalõndõ. Güvenlik görev- lisi İstanbul’a götürdüğü tablolarõ satmak istedi. Ancak görevlinin satma- ya çalõştõğõ tablolarõ almak isteyen kişi, tablolarõn ün- lü ressamlara ait olduğu- nu ve Ankara Devlet Re- sim Heykel Müzesi’nde sergilendiğini anladõ. Bu- nun üzerine müze yetki- lilerine, tablolarõn İstan- bul’da satõlmaya çalõşõl- dõğõnõ iletti. Ankara Dev- let Resim Heykel Müze- si yetkilileri de hemen inceleme başlattõ. Tablo- larõn kayõp olduğunun be- lirlenmesi üzerine polise de haber verildi. Tablolarõ satamayan güvenlik gö- revlisinin müze yetkilile- rini arayarak, “Tabloları boşa aramayın. Bahçe- ye bırakacağım” dediği öğrenildi. Müzenin bah- çesinde arama yapan po- lisler, perşembe günü tab- lolara ulaştõ. Güvenlik görevlisi de yakalandõ. Yurt Haberleri Servisi - Burdur’un Bucak il- çesinde yaşayan 3 aylõk evli Fatma Tekin (18) evinin yüklüğünde ölü bulundu. Başõnda darp izine rastlanan ve yazmasõyla boğularak öl- dürüldüğü belirlenen genç kadõnõn eşi İbrahim Tekin (25) gözaltõna alõndõ. Fatma Tekin, geçen yõl İbrahim Tekin ile nişanlanmõş, daha sonra ev- lenmek istememişti. 22 Nisan 2008’de mermer fabrikasõnda çalõşmak için evden çõkan Fatma Te- kin, Tekin ve 6 arkadaşõ tarafõndan kaçõrõlmõş, 3 gün boyunca Tekin’in tecavüzüne uğramõştõ. Ailelerin ve çevrenin aracõ olmasõyla genç ka- dõnla Tekin’in evlendirildiği bildirildi. Beyoğlu’nda yine polis şiddeti Sıraselviler’deki Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Sanat Ga- lerisi, 7 Şubat’a dek ‘Nâzım, 1902- 2009’ adlı karma resim ve heykel sergisine ev sahipliği yapıyor. Bü- yük şairin 107. doğum yıldönü- münü kutlamak için yapılan ser- gi, son 1 yıllık çalışmanın ürünü. Vakıf ve sanatçıların işbirliğiyle gerçekleştirilen sergide Nâzım’ın kendi yaptığı bir resim de yer alı- yor. Serginin en önemli özellikle- rinden biri de sanatçıların yapıt- larını sergiye özel yapmış olma- ları. Mehmet Aksoy da sergiye 2 heykelle katılıyor. Aksoy heykelleri vakfa bağışlarken resimler de ge- liri vakfa bağışlanmak üzere satı- şa sunuluyor. Sergiye genç sanat- çılardan ustalara çok sayıda res- sam katılıyor. Mehmet Güleryüz, İbrahim Çiftçioğlu, Ayşe Yonca Saraçoğlu, İrfan Önürmen, Caner Karavit, Mustafa Horasan, Ala- ettin Aksoy, Murat Akagündüz, Yalçın Karayağız bu sanatçılardan bazıları. (0 212 252 63 14) ‘Nâzõm’ sergisi Poyraz’ın dinlenmesi istendi Güvenlik görevlisi tablolarõ satamadõ Tecavüzcüsüyle evlendirildi, ölü bulundu Sertel Vakfı kapatıldı Kõz arkadaşõna omuz atarak çantasõnõ düşüren polisleri uyaran gence dayakla yanõt YAHUDİ DÜŞMANLIĞI Türk Musevi cemaati rahatsõz İstanbul Haber Servisi-Türk Musevi Ce- maati’nden yapõlan açõklamada, son haf- talarda Ortadoğu’da yaşanan çatõşmalar ne- deniyle basõnda yer alan haberlerde ve mey- danlarda yapõlan gösterilerde İsrail aleyh- tarõ söylemlerin kõsa sürede Yahudi kar- şõtlõğõna dönüşmesi eleştirilerek Gazze’ye yönelik saldõrõlardan büyük üzüntü du- yulduğu belirtildi. Açõklamada, Türk Ya- hudilerinin bölgedeki hiçbir devletin po- litikasõna yön verme gücünde olmadõğõ ifa- de edilerek “Süren çatışmalardan bazı gazetelerde yer alan yorumların aksine tabiidir ki derin üzüntü duymaktayız” denildi. Açõklamada, Musevi Cemaati’nin çatõşmalarõn sona ermesi, liderlerin başta Türk devlet adamlarõ olmak üzere tüm li- derlerin devreye girmeleriyle adil ve kalõ- cõ bir barõşõn sağlanmasõ dileğinde olduğuna dikkat çekilerek hükümetin bölgede barõş için aktif rol üstlenmesinin de desteklen- diği belirtildi. Açõklamada, son dönemlerde bazõ basõn yayõn organlarõnda Yahudiliğin aşağõlandõğõ vurgulandõ. Zirve Yayõnevi davasõnda Ergenekon’daki ifade tutanağõnõn istenmesine karar verildi Başkentte, İsrail’in Gazze’ye saldırılarını protesto gerekçesiyle TBMM’ye yü- rümek isteyen sol bir gruba polis müdahale etti. Polisin biber gazı kullandığı olaylarda, bazı kişiler gözaltına alındı. Milli Müdafaa Caddesi’nde toplanan Özgürlük ve Dayanışma Platformu, burada basın açıklaması yaptıktan son- ra TBMM’ye yürümek istedi. Göstericilere izin verilmemesi üzerine, polisle göstericiler arasında olaylar çıktı. Polisin biber gazıyla müdahale ettiği olay- da, göstericiler çevredeki dükkânlara kaçtı. Olaylar nedeniyle bazı dükkân- larda maddi hasar meydana gelirken bazı kişiler gözaltına alındı. (Fotoğraf: AA) İsrail protestosuna sert müdahale İstanbul Haber Servisi- Sabiha ve Zekeriya Sertel anõsõna kurulan Sertel Gazetecilik Vakfõ ekonomik nedenlerle kapatõldõ. Vakõf, faaliyet- lerine bundan sonra Sertel Gazetecilik Platfor- mu olarak devam edecek. Vakfõn kapatõlmasõ ile ilgili gazetemize açõklama yapan Yıldız Sertel “Maddi nedenlerle kendimiz vakfı kapatmaya karar verdik. Dernek olmayı da düşündük an- cak her ikisinin de uğraşılması gereken bü- rokratik işlemleri vardı. O yüzden platform olarak devam edeceğiz” dedi. DEVLET RESİM HEYKEL MÜZESİ İstanbul Haber Servisi - Be- yoğlu’nda polisin yurttaşlar üze- rinde uyguladõğõ şiddet artarak devam ediyor. Son olarak İstik- lal Caddesi’nde kõz arkadaşõyla yürüyen Salih Gökgöz, kõz ar- kadaşõna çarpõp çantasõnõ düşü- ren iki polisi “Biraz dikkat edebilir misiniz” diye uyarõnca feci şekilde dayak yediğini iddia etti. Gökgöz polisler hakkõnda suç duyurusunda bulunacağõnõ söyledi. İHD İstanbul Şubesi’nde basõn açõklamasõ yapan Gökgöz, ya- şadõklarõnõ şöyle anlattõ: “İstik- lal Caddesi’nden Şişhane’ye gi- den merdivenlerde salı gecesi saat 21.15 sıralarında kız ar- kadaşımla yürüyorduk. Mer- divenlerden aşağı doğru iner- ken iki polis kız arkadaşıma omuz attılar. Ben de polislerin arkasından, ‘insan bir özür di- ler’ diyerek seslendim. Bu sö- züm üzerine ‘özür dilemeyi senden mi öğreneceğiz’ diyerek üzerime yürüdüler ve birisi gözüme yumruk attı. Ben de bunun üzerine ‘ne yaptõğõnõzõ sanõyorsuz siz’ diye sorunca beni yere yatırıp tekmelemeye başladılar.” Darbelerin yaklaşõk 5 dakika sürdüğünü ifade eden Gökgöz, “Arkadaşımın bağırarak yar- dım çağırması üzerine yurt- taşlar olay yerine geldiler. Bu- nu üzerine polis beni dövmeyi bıraktı” dedi. Polis darbelerinin yaklaşõk 5 dakika sürdüğünü ifade eden Gökgöz, “Kız arka- daşım yaşananlar karşısında bağırarak yardım çağırdı. Bu- nun üzerine yurttaşlar olay yerine geldiler. Bunu üzerine polis beni dövmeyi bıraktı. Po-lislerin arkasından ‘sizin yaptõğõnõz insanlõğa sõğmaz’ di- ye bağırdım. Bana ‘seni içeri alõrõz, sabaha kadar dövüp öl- dürüz dediler’” diye konuştu. Bakanlıktan ‘Şeşen’ açıklaması İstanbul Haber Servisi - Sağlõk Bakanlõ- ğõ’nõn, “Grup Gündoğarken”in solisti Burhan Şeşen’in 26 yaşõndaki oğlu Serhan Şeşen’in ölümünü araştõrmak üzere oluşturulduğu bilir- kişi heyeti tarafõndan hazõrlanan raporda, “be- yin ölümünün gelişmesinde tedavi sürecine katõlan hekimlerin bir ihmalinin bulunmadõğõ kanaatine varõldõğõ” bildirildi. Evren GATA’ya sevk İZMİR (Ege Cumhuriyet Bürosu) - İz- mir’de soğuk algõnlõğõ nedeniyle hastaneye kaldõrõlan 7. Cumhurbaşkanõ Kenan Evren, Gülhane Askeri Tõp Akademisi’ne (GATA) sevk edildi. Hatay Askeri Hastanesi’nde teda- vi altõnda bulunan Evren, dün ambulansla İz- mir Adnan Menderes Havalimanõ’na getirildi. Evren, askeri uçakla Ankara’ya gönderildi. Türk çocuk boğularak öldürüldü BERLİN (AA) - Almanya’nõn Paderborn kenti yakõnlarõndaki Möhnesee Gölü’nün kõyõ- sõnda önceki gün bulunan kõz çoğu cesedinin hafta başõndan bu yana kayõp olarak aranan Kardelen Kõraç (8) adlõ Türk kõzõna ait olduğu açõklandõ. Paderborn polisi, yaptõğõ otopside Kardelen’in tecavüze uğradõktan sonra boğu- larak öldürüldüğünü belirledi. Linç davasında 13 gözaltı İstanbul Haber Servisi - Okmeydanõ’nda yaklaşõk 2 ay önce okul önünde bekleyerek öğrencileri taciz ettiği iddiasõyla dövülerek öl- dürülen Selahattin C’nin ölümüne ilişkin so- ruşturmayõ sürdüren polis ekipleri 13 kişiyi gözaltõna aldõ. MOBESE kayõtlarõndan tespit edilerek gözaltõna alõnan şüpheliler emniyete götürüldü.