Katalog

CMYB C M Y B 14 AĞUSTOS 2008 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EMEK 7ekonomi@cumhuriyet.com.tr SSK verilerine göre Türkiye’de 2006’da 79 bin iş kazasõ meydana geldi. 1600 işçi, iş kazasõnda yaşamõnõ yitirdi. 40 saatlik çalõşma haftasõna göre iki dakikada bir kazanõn yaşandõğõ ülkede, her üç saatte bir de iki işçi kazaya kurban gidiyor. Tüm gözlerin çevrili olduğu Tuzla Tersanaler Bölgesi’nde hafta başõnda üç işçinin kum torbasõ yerine konu- larak öldürülmesi neredeyse toplum- da bir infiale neden oldu. Ancak res- mi verilere göre bile durum görün- düğünden çok daha vahim bir boyut- ta. İstatistiklerin güncel olmadõğõ, ka- yõt dõşõnõn kayõtlõ ekonominin iki ka- tõ olduğu ve dolayõsõyla istatistiklerin gerçeğin ancak çok küçük bir bölü- münü yansõttõğõ ülkede iş kazalarõ ve güvenliği de içler acõsõ bir durumda. Sosyal Sigortalar Kurumu’nun (SSK) en yeni verileri olarak ulaşõlan 2006 yõlõ istatistiklerine göre Türki- ye’de 2006’da meydana gelen 79 bin 027 iş kazasõnda 1601 işçi yaşa- mõnõ yitirdi. 2 bin 267 kişi sürekli iş göremez (sakat) durumuna düştü. 574 kişi meslek hastalõğõna yakalan- dõ. İş kazalarõ sonucu toplam 1.895.235 gün geçici iş görmezlik oluştu ve çalõşanlar 56 bin 225 günü hastanede geçirdi. SSK’li olmayan kayõt dõşõ çalõşan- larõn uğradõklarõ ve SSK’ye bildiril- meyen iş kazalarõ ve meslek hasta- lõklarõ da göz önüne alõndõğõnda ger- çek tablonun SSK verilerinin çok daha üstünde olduğu görülüyor. Zira çalõşanlarõn sadece yüzde 35’i sosyal sigorta kapsamõnda yer alõyor. TMMOB Makina Mühendisleri Odasõ’nõn hazõrladõğõ İş Sağlõğõ ve Gü- venliği Oda Raporu’na göre de en faz- la kaza yaşanan sektör 10 bin 283 iş kazasõ ile toplam iş kazalarõnõn yüz- de 14’ünü oluşturan “metalden eşya imalatı”. İş kazasõnõn en yüksek olduğu sa- at, çalõşma diliminin ilk saatleri. İşbaşõ yapõp ilk 1 ay içerisinde meydana ge- len kazalarõn toplam kazaya oranõ yüz- de 9 olurken yeni işe giren her 100 ki- şiden yaklaşõk 9’u iş kazasõna maruz kalõyor. SSK verilerine göre, 40 saatlik ça- lõşma haftasõna göre iki dakikada bir kazanõn yaşandõğõ ülkede, her üç sa- atte bir de iki işçi kazaya kurban gi- diyor. Türkiye rekora koşuyor Uluslararasõ Çalõşma Örgütü (ILO) rakamlarõna göre, dünyada her yõl 270 milyon iş kazasõ ger- çekleşmekte ve yaklaşõk 2 milyon 200 bin insan iş kazalarõ ve mes- lek hastalõklarõ nedeniyle yaşa- mõnõ yitiriyor. Her gün yaklaşõk 6 bin kişi iş kazasõ veya meslek hastalõklarõ nedeniyle yaşamõnõ kaybediyor. Yõllõk toplamda 350 bin işçi iş kazasõ, 1 milyon 700 bin kişi ise meslek hastalõklarõn- dan dolayõ yaşamõnõ yitiriyor. Her yõl 160 milyon insanda ça- lõşmadan kaynaklõ meslek hasta- lõğõ meydana geliyor. Türkiye’de bu alandaki temel sorunlar; sanayileşmenin gelişi- mindeki özgünlükler, özelleştir- me sendikasõzlaştõrma–taşeron- laştõrma, çalõşma yaşamõna yak- laşõm, iş sağlõğõ ve güvenliğine ilişkin düzenlemelerin yetersizliği, kayõt dõşõ istihdam, kadõn ve ço- cuk emeği sömürüsü ile kayõt dõşõ ekonominin büyüklüğünden kaynaklanõyor. İstanbul Davut- paşa’da bir iş merkezinde ger- çekleşen yangõn ve patlama ile Tuzla tersanelerindeki ölümler, Türkiye’deki iş sağlõğõ ve gü- venliği politikalarõnõn ne durum- da olduğunun aynasõ. Türkiye sanayisi ve çalõşma yaşamõ iş kazalarõ, ölüm ve yaralanmada re- korlara koşma yolunda. Türki- ye’de iş sağlõğõ ile ilgili yasal dü- zenlemelere göre 50’den az sa- yõda işçinin bulunduğu işyerle- rinde sağlõk birimi oluşturulma- sõ zorunlu değil. “İş Sağlığı ve Güvenliği Ku- rulu” (İSGK), 50 ve daha çok sa- yõda işçinin çalõştõğõ işyerleri için öngörülüyor ve Türkiye’deki top- lam işyerlerinin ancak yüzde 1.5’inde işliyor. İş Yasasõ, başlõ- ca “sanayi ve ticaret” işlerini kapsamõna alõyor. Oysa Türki- ye’de yaşanan iş kazalarõnõn yüz- de 60’õndan fazlasõ İSGK’lerin kurulmasõnõn zorunlu tutulma- dõğõ 50’den az işçi çalõştõran iş- yerlerinde yaşanõyor. Aynõ şekilde iş kazalarõnõn yarõsõ, 9 ya da da- ha az çalõşanõ olan işyerlerinde meydana geliyor. Bu işyerleri KOBİ’lerin yüzde 90’õnõ temsil ediyor. Diğer yandan 2000 yõlõndan 2007’ye çalõşma saatlerinin orta- lama yüzde 16 artmõş olmasõ iş kazalarõnda önemli bir diğer et- keni oluşturuyor. Tahliye ya da kapatma İstanbul Haber Servisi - Çalõş- ma ve Sosyal Güvenlik Bakanõ Fa- ruk Çelik, güvenlik testi sõrasõnda filikanõn denize düşmesi sonucu 3 işçinin ölümüyle sonuçlanan kaza sonrasõnda Tuzla’da radikal önlem- ler alõnacağõnõ söyledi. Kazanõn klasik üretim sõrasõnda meydana gelen bir iş kazasõ olmadõğõnõ, ürü- nün testi sõrasõnda bir “mühendis- lik hatasının sonucu” meydana geldiğini belirten Çelik, “Tuzla’ya neşter vurulmalıdır. Ya tahliye edilmelidir, ya da kapatılmalı- dır” dedi. Çelik, gazetecilerin “İs- tifayı düşünüyor musunuz?” so- rusuna “Çalışma ve Sosyal Gü- venlik Bakanlığı’nın ilgisi varsa, gereği düşünülür” yanõtõnõ verdi. Bakan Çelik, kazanõn meydana geldiği GİSAN Tersanesi’nde in- celeme yaptõ. Bugünkü teknolojik imkânlar göz önüne alõndõğõnda 19 işçinin filikaya test için oturtulma- sõnõ anlamakta güçlük çektiklerini söyleyen Çelik, “Bu kaza üretime dönük bir kaza değil. İşçi-işve- ren ilişkisi boyutunu aşıyor. Fili- kanın standardizasyonu yapıl- malı. Bu filikanın dağılmaması gerekiyordu” diye konuştu. Habersiz denetleme Basõnda yer alan, işverenlerin iş- çileri, “filikaya binmezseniz ko- vulursunuz” şeklindeki tehditleri- nin kendilerine bildirilmediğini be- lirten Çelik, iddialarõn araştõrõlaca- ğõnõ söyledi. Çelik, artõk tersanele- re haber vermeden denetim yapma- yõ düşündüklerini vurguladõ. Üreti- len geminin büyüklüğüne göre, ter- sanelerin özelliklerinin değişiklik gösterdiğini belirten Çelik, “An- cak Tuzla’da 1300 dönüm üze- rinde 44 tersane çalışıyor. 28 dö- nüm üzerinde imalat yapıyor. C tipi tersane standardında, A tipi üretim yapılıyor” diye konuştu. Kum torbasõ yerine konulduklarõ filikanõn düşmesiyle 3 işçinin yaşamõnõ yitirmesi protesto edildi Ölümler kaza değil katliam İstanbul Haber Servisi - Tuzla Tersaneler Bölgesi’ndeki GİSAN tersanesinde filikanõn suya batma- sõ sonucu 3 işçinin boğularak ya- şamõnõ yitirmesi sivil toplum örgütü, siyasi parti ve sendika temsilcile- rinin katõlõmõyla protesto edildi. Tuzla Cumhuriyet Başsavcõlõğõ, Çalõşma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlõğõ müfettişlerinin hazõrlaya- cağõ raporun da soruşturmanõn yö- nünü etkileyeceğine dikkat çekti. Tersane önünde dün sabah saat- lerinde DTP İstanbul Milletvekili Sa- bahat Tuncel, KESK Genel Başkanõ Sami Evren, Şişli Belediye Başkan Yardõmcõsõ Kahraman Eroğlu, DİSK ve KESK’e üye sendikalarõn temsilcileri ile çeşitli sivil toplum ku- ruluşu üyeleri bir araya geldi. Grup adõna burada açõklama yapan Lim- ter-İş Genel Başkanõ Cem Dinç, “Tersanelerde çalışma yaşamı adeta bir kangren. Hayvanların dahi denek olarak kullanılmasının lanetlendiği 21. yüzyılda, tersa- nelerde işçiler denek olarak kul- lanılıyor. Bile bile ölüme gönde- riliyor” dedi. KESK Başkanõ Evren de tersanelerde çalõşan 57 bin işçi- den 40 bininin sigortasõz çalõştõğõnõ belirterek “İşçiler burada sigorta- sız çalıştırılıp kazalara, ölümlere maruz kalıyorsa bunun sebepleri araştırılmalı, önlemleri alınmalı. Burada tersane patronları, işçile- ri köle olarak görmemeli ” dedi. Suç duyurusunda bulunuldu Sivil toplum örgütü, siyasi parti ve sendika temsilcileri GİSAN Tersanesi önünde açıklama yaptı. Tuzla Cumhuriyet Başsavcõlõğõ, tersaneler Bölgesi’ndeki GİSAN tersanesinde 3 işçinin ölümüyle sonuçlanan olaya ilişkin başlattõ- ğõ soruşturmayõ sürdürüyor. Tuz- la Cumhuriyet Savcõsõ Yaşar Özen tarafõndan soruşturmanõn “Tersanede gemiden indirilen filikanın niteliği”, “Filikanın denize indirilişi sırasında yetkili ve diğer kişilerin kusur duru- mu” ve “İşçilerin neden filika- ya bindirildiği ve talimatı kim- den aldıkları” yönünde yürüt- tüldüğü bildirildi. Soruşturma sonucunda olayda kusuru bulunan kişiler hakkõnda, “taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmak” suçunu düzenleyen TCK’nin 85/2 maddesi uyarõnca 2 ile 15 yõl arasõnda hapis cezasõ istemiyle da- va açõlabileceği bildirildi. Öte yandan GİSAN tersanesi, suçlunun kendileri değil, armatör şirket olduğunu savundu. 1 Mayıs AİHM yolunda Belediye işçisi 28 Ağustos’ta greve gidiyor Türk-İş’e bağlõ Tüm Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sen- dikasõ (Belediye-İş), ör- gütlü olduğu İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve bağlõ iştiraklerinden İSTON, İSFALT, BEL- BİM ve KÜLTÜR AŞ ile bazõ ilçe belediyele- rinde yürütülen toplu- sözleşme görüşmeleri- nin uyuşmazlõkla so- nuçlanmasõ üzerine 28 Ağustos’ta greve başla- ma kararõ aldõ. Belediye-İş 2 No’lu Şube Başkanõ Hasan Gülüm, İstanbul Bü- yükşehir Belediyesi önünde yaptõğõ açõkla- mada, toplusözleşme sü- recinde 2008 yõlõ için önerilen yüzde 14’lük zammõ kabul etmedik- lerini belirterek “Bu- gün toplusözleşme- mizde grev aşaması- na geldik. Bu şehirde bizi ida- re edenler kendileri için ne kadar geçine- cek ücreti hak görü- yorsa, bizlere de aynı şeyi vermelidir. Aksi- ne sendika olarak, 28 Ağustos’tan itibaren grevler başlayacaktır” dedi. İstanbul Haber Servisi - Türkiye Devrimci İşçi Sendi- kalarõ Konfederasyonu ve Ka- mu Emekçileri Sendikalarõ Konfederasyonu 1 Mayõs İşçi Bayramõ’nda işçilere ve emek- çilere yapõlan haksõzlõklarõn tescil edilmesi, 2009 yõlõndaki 1 Mayõs kutlamalarõnõn Taksim Meydanõ’nda kutlanmasõ yo- lunun işçilere açõlmasõ için Avrupa İnsan Haklarõ Mahke- mesi’ne (AİHM) başvurdu. DİSK ve KESK, 1 Mayõs 2008’de işçi ve emekçilere uygulanan polis şiddetini Av- rupa İnsan Haklarõ Mahkeme- si’ne taşõdõ. “2009 1 Mayı- sı’nın kutlanmasının engel- lenmemesi için önlem olarak AİHM’ye başvuracağız” di- yen Çelebi, anayasanõn verdi- ği hakkõn engellenmesini ön- leyeceklerini dile getirdi. DİSK’ten dayanışma çağrısı Türkiye Devrimci İşçi Sendikalarõ Konfederas- yonu Güney Koreli sen- dikacõlarla dayanõşma çağrõsõnda bulunuyor. Güney Kore Sendikalar Konfederasyonu’nun (KCTU) Genel Başkanõ ve Genel Sekreteri’nin de aralarõnda bulunduğu çok sayõda yöneticisi ve üye- si 21 gündür tutuklu bu- lunuyor. Koreli sendikacõlar, 24 Temmuz 2008 tarihinde, hükümetin politikalarõ- nõ protesto etmek için düzenlenen genel grevin yasadõşõ olduğu iddia- sõyla tutuklanmõşlardõ. DİSK’in 13. genel kuru- luna ve Uluslararasõ Sen- dikal Sempozyum’a ka- tõlan KCTU Başkanve- kili Jin Young-Ok da tu- tuklular arasõnda bulu- nuyor. DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün bugün bir basõn açõklamasõ ya- pacak, açõklamanõn ar- dõndan tutuklu sendika- cõlara dayanõşma kartla- rõ gönderilecek. Türkiye iş kazalarõ ve meslek hastalõklarõ konusunda Avrupa’da birinci, dünyada ise üçüncü sõrada yer alõyor Her üç saatte iki işçi ölüyor Fotoğraf:UĞURDEMİR Memur isteyecek, hükümet vermeyecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tür- kiye Kamu-Sen Başkanõ Bircan Akyıldız, Başbakan Tayyip Erdoğan’õn 2004 yõlõnda verdiği “memurlara toplusözleşme ve grev hakkını düzenleyen yasanın çıkarılacağı” sözünü tutmamasõna karşõn, hükümetle 15 Ağustos’ta başlayacak toplu görüşmeye ka- tõlacaklarõnõ açõkladõ. Memur-Sen de görüş- melere katõlacağõnõ açõklarken KESK Genel Sekreteri Emirali Şimşek, “Masaya oturan yetkililer, bakan da dahil, hiçbir konuda bağlayıcı bir yetkiye sahip değildir. Son sö- zü daima Başbakan söylemektedir” dedi. Kamu-Sen Genel Başkanõ Akyõldõz, kon- federasyon merkezinde düzenlediği basõn toplantõsõnda “Umudumuz, bu yıl yetkilile- rin taleplerimizi dikkate alması” temenni- sinde bulundu. Enflasyonun memura yapõlan zamlarõ geçtiğini ifade eden Akyõldõz, özellikle gõda fiyatlarõndaki artõşlar nedeniyle mutfak- ta “yangın çıktığını”, ortalama yaşam için ge- rekli olan 80 üründeki fiyat artõşõnõn yõllõk yüz- de 25 düzeyinde olmasõna karşõn son 1 yõllõk genel enflasyonun yüzde 12.06 olarak açõk- landõğõnõ anõmsattõ. Sendikalar yine figüran Başbakan Erdoğan’õn, 2004 yõlõ toplu gö- rüşmelerinde, “memurlara toplusözleşme ve grev hakkını düzenleyen yasanın çıkarıla- cağı” sözünü verdiğini de dile getiren Ak- yõldõz, “Üzerinden 4 yıl geçmesine rağ- men bu söz unutulmuştur” dedi. Akyõldõz, buna karşõn bir gazetecinin, KESK’in toplu gö- rüşmelere katõlmama kararõna ilişkin sorusu üzerine, “Toplu pazarlık masasında ol- mazsanız ‘davulun sesi uzaktan hoş gelir’ eda- sıyla kalmış olursunuz” dedi. Memur-Sen Genel Başkanõ Ahmet Gün- doğdu da, yüzde 56 civarõnda artõş istedi. İmamlar hükümeti eleştirmek istiyor Memur-Sen’e bağlõ Diyanet-Sen Genel Başkanõ Ahmet Yıldız ise Türk Ceza Yasa- sõ’nõn 219. maddesiyle din görevlilerine hü- kümet icraatlarõnõ eleştirme yasağõ getirildi- ğini anõmsatarak “Hiçbir kamu görevlisine getirilmeyen bu yasağın yasa metninden çı- karılmasını istiyoruz” dedi. KESK Kızılay’da eylem yapacak Bu arada dün Kõzõlay Milli Müdafaa Cad- desi’nde toplanan KESK üyeleri de “Sadaka değil, toplusözleşme” şeklinde slogan atarak eylem yaptõlar. KESK Genel Sekreteri Şim- şek, “Masaya oturan yetkililer, bakan da dahil hiçbir konuda bağlayıcı bir yetkiye sa- hip değildir. Son sözü daima Başbakan söy- lemektedir. Hükümet ve diğer konfede- rasyonlar toplusözleşme masasından ıs- rarla kaçmaktadır” dedi. KESK’in planladõğõ eylemler kapsamõnda, üyeler işyerlerinde, dün de dahil 3 gün boyunca yakalarõnda “Toplusözleşme Hakkımızı Kullanacağız” yazõlõ kokartlarla hizmet ve- recek. Bugün saat 16.00’dan itibaren Kõzõlay Milli Müdafaa Caddesi’nde bir araya gelerek geceyi burada geçirecek olan üyeler, yarõn da toplusözleşme taleplerini iletmek için Baş- bakanlõk’a yürüyecekler. İstanbul Haber Servisi - Kamu Emekçileri Sen- dikalarõ Konfederasyonu (KESK) İstanbul Şu- beler Platformu üyeleri, hükümetin toplu gö- rüşme yerine toplusözleşme hakkõnõ tanõ- masõnõ isteyerek 15 Ağustos’ta Türkiye’nin 81 ilinden gelecek olan sendika temsilcileri ile birlikte Ankara’daki Başbakanlõk binasõ önüne yürüyecek. AKP hükümetini toplu- sözleşme konusunda uyaracak olan KESK üyeleri, taleplerinin kabul edilmemesi halinde eylem kararõ alacak. KESK Genel Başkanõ Sami Evren, kamu emekçilerinin toplu görüşmelerde kamu emekçilerinin sorunlarõnõ ve çözüm önerile- rini masaya yatõracaklarõnõ söyledi. Toplu gö- rüşme sisteminin hükümet tarafõndan tek ta- raflõ olarak yürütüldüğünü ve hiçbir yaptõrõ- mõ olmadõğõnõ belirten Evren, “AKP bu ina- dından vazgeçerek 2 milyon kamu emek- çisinin temsilcisi olan KESK ile toplusöz- leşme masasına oturmalıdır” dedi. Emekçiler AKP’yi uyaracak Sendikalar benzer tablo yaşanmaması için kolları sıvadı. Bakan Çelik, ‘Tuzla’ya neşter atõlacak’ dedi Çelik, GİSAN Tersanesi’ni inceledi.