Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CMYB
C M Y B
14 AĞUSTOS 2008 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ 13ekonomi@cumhuriyet.com.tr
Türk bankalarõnõn üç ayda bir açõkladõğõ
bilançolar “Kriz bize uğramadõ” diyor.
NECDET ÇALIŞKAN
Birinci yõlõnõ dünya bor-
salarõnda 5 trilyon dolara
yakõn kayõpla geride bõra-
kan mortgage krizi, Tür-
kiye’deki bankalarõ ne kâ-
rõndan ne de faiz gelirle-
rinden etti. Küresel eko-
nomi durgunluk ve mort-
gage sorunlarõna bağlõ
krizle sarsõladursun, Türk
bankacõlõk sektörü tüketim
harcamalarõnõn gazõyla bü-
yümeye devam ediyor.
Son bir yõlda hõzlõ yükse-
liş ve düşüşlerin yaşandõ-
ğõ İstanbul Borsasõ’nda iş-
lem gören toplam 17 ban-
kanõn geçen yõl bu za-
manlarda 90 milyar dolar
olan toplam piyasa değe-
ri, dünya finans devlerinin
bile iflaslarla boğuştuğu
son bir yõlda sadece 4 mil-
yar dolar geriledi.
12 Ağustos itibarõyla
bu bankalarõn piyasa de-
ğeri 86 milyar dolar olur-
ken 2008’in ilk çeyreğinin
ardõndan ikinci çeyrek ve-
rilerine göre de kârlõlõk-
taki artõş hõz kesmeden
sürdü.
İlk 6 aylõk finansal sonuçlarõnõ
açõklayan bankalardan İş Bankasõ
bu yõlõn ilk yarõsõnda faiz gelirle-
rini geçen yõlõn aynõ dönemine
göre 4.5 milyar YTL’den 4.9 mil-
yar YTL’ye; Akbank 4 milyar
YTL’den 4.6 milyar YTL’ye; Ga-
ranti 3.3 milyar YTL’den 4.2 mil-
yar YTL’ye Yapõ Kredi ise 2.9 mil-
yar YTL’den 3.2 milyar YTL’ye
çõkardõ. Aynõ bankalarõn kârlarõn-
daki artõş ise yüzde 60’larõ aştõ.
2008’in ilk çeyreği itibarõyla ban-
kacõlõk sektörünün faiz geliri ise 19
milyar YTL’yi aşmõştõ.
Devler kayıplara gömüldü
Türk bankalarõ küresel kriz kar-
şõsõnda hem kârlõlõk hem de pi-
yasa değeri açõsõndan geçen yõlki
sağlamlõğõnõ korurken dünya finans
devlerinin faturasõ gittikçe kabarõyor.
Bloomberg’ün haberine göre,
UBS’nin önceki gün açõkladõğõ ikin-
ci çeyrek sonuçlarõ sonrasõnda dün-
yanõn en büyük 100 banka ve aracõ
kurumunun, ABD subprime (yüksek
riksli konut kredisi) krizi ve bunu iz-
leyen kredi krizi nedeniyle aktifle-
rindeki değer kayõplarõ, krizin daha
fazla varlõk tipine yayõlmasõnõn etkisi
ile 500 milyar dolarõ aştõ. Listenin ilk
sõrasõnda ise Akbank’ta yüzde 20’lik
payõ olan Citigroup var. Finans dev-
lerinin küresel ölçekteki zararlarõna
bakõldõğõnda Türkiye’de Dõşbank’õ
alarak faaliyetlerine başlayan Hol-
landa-Belçika ortaklõ Fortis 7.4 mil-
yar dolar, Oyakbank’õ satõn alan
Hollandalõ ING Group 5.8 milyar do-
lar, TEB’in Fransõz ortağõ BNP Pa-
ribas 4 milyar dolar, Yapõ Kredi’nin
İtalyan ortağõ Unicredit ise 2.6 mil-
yar dolar, Denizbank’õn Belçika-
Fransõz sermayeli ortağõ Dexia 1.2
milyar dolar aktif kaybõna uğradõ.
IMF, nisan ayõnda yayõmladõğõ ra-
porda bankalar için zarar tahminini
510 milyar dolar, tüm şirketler için
ise 1 trilyon dolar olarak açõklamõş-
tõ. New York Üniversitesi’nden Pro-
fesör Nouriel Roubini ise zararõn 2
trilyon dolara ulaşacağõnõ öngör-
müştü. KBC Financial Products’tan
analist Makeem Asif, krizin bir
varlõktan diğerine yayõldõğõnõ belir-
terek aktiflerdeki bu değer düşüşü-
nün ne zaman sona ereceğini kes-
tirmenin zor olduğunu vurguladõ.
Uluslararası yatırım
bankası Lehman
Brothers Türk eko-
nomisinin global kre-
di piyasalarındaki
kargaşaya karşı şu
ana kadar esnek kal-
mayı başardığını an-
cak ekonominin ya-
bancı tasarruflara
bağımlılığının eko-
nomik aktiviteye iliş-
kin önemli zorlukla-
ra yol açmasının
muhtemel olduğunu
bildirdi. Lehman,
Türk ekonomisi için
bu yıl ve gelecek yıla
ilişkin büyüme tah-
minlerini aşağı yönlü
revize etti (2008’de
yüzde 4 ve 2009’da
yüzde 4.5 büyüme).
Bu yılki faiz tahmini
ise yüzde 17.50.
Kriz yeni
kurbanını arıyor
Piyasalarda trilyon dolarõ bulan za-
rarlar, her geçen gün katlanõrken
önceki gün yayõmlanan bir araştõrma da
krizin yeni bir devi daha kurban etmeye
hazõrlandõğõnõ ortaya koydu. Amerikalõ fi-
nansal danõşmanlõk şirketi Greenwich As-
sociates tarafõndan 146 kurumsal yatõ-
rõmcõlar arasõnda gerçekleştirilen ankete
göre, katõlõmcõlarõn yüzde 60’õ, 6 ay içe-
risinde büyük bir finansal şirketin daha
çökmesini bekliyor. Anket, şirketler için
halen en tehlikeli dönemin geçmediğini
gösterirken piyasa çevrelerinde kriz ne-
deniyle ABD’de kredi pozisyonlarõ gün
geçtikçe bozulan ve bu nedenle yakõn bir
tarihte sert bir sarsõntõ yaşama olasõlõğõ
yüksek gösterilen finans devleri şunlar:
Lehman Brothers, Wachovia, Washing-
ton Mutual, Merril Lynch, Morgan Stan-
ley, Citi, JP Morgan, Bankf of America,
Goldman Sachs. Temmuz 2007’de pat-
lak veren mortgage krizi dikkate alõndõ-
ğõnda Avrupa borsalarõnda en kötü per-
formans gösteren şirketlerin listesi ise şöy-
le: Bradford & Bingley, HBOS, UBS, Al-
linace & Leicester, Natixis.
Türkiye, mortgage piyasasõ Avru-
pa ve ABD kadar gelişmediği için
son bir yõlda yaşanan krizden görece-
li olarak daha az etkilendi.
Küresel durgunluk, reel ekonomide
yaşanan sõkõntõlarõ arttõrõrken, Türki-
ye’nin dünyanõn en yüksek reel faizini
veren ülke olmasõ nedeniyle Türk finans
piyasasõ, küresel sarsõntõdan en az za-
rarla çõkmayõ başardõ. Ancak tüketici
kredileri ve kredi kartlarõ harcamala-
rõndaki artõş siyasi ve ekonomik belir-
sizliklere karşõn devam edince, Türk
bankacõlõk sektörüne dünyadaki likidite
darlõğõ ve artan zararlar uğramadõ.
Hatta yabancõ bankalarõ Türki-
ye’ye çeken en önemli gelişme de bu
dinamik oldu.
SABANCI ÜNİVERSİTESİ
Prof. Mete Soner’in projesine
Avrupa’dan destek geldi
Ekonomi Servisi - Sa-
bancõ Üniversitesi Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Mete So-
ner, Finansal Risk Yöne-
timi İçin Matematiksel
Metodlar projesi ile Av-
rupa’dan 880 bin Avro’luk
destek aldõ.
Matematiksel Finans
alanõnda dünyanõn sayõlõ
akademisyenlerinden olan
Prof. Soner, Avrupa Araş-
tõrma Konseyi tarafõndan,
“ileri araştırmacı deste-
ğine” layõk görüldü. Sa-
bancõ Üniversitesi’nde yü-
rütülen projeler hakkõnda
bilgi vermek için düzen-
lenen sohbet toplantõsõnda
konuşan rektör Prof. Dr.
Tosun Terzioğlu “Doğa
Bilimleri ve Mühendis-
lik” alanõnda toplam 997
araştõrma projesi ile baş-
vuru yapõldõğõnõ, Prof. So-
ner’in araştõrmasõnõn Tür-
kiye’den desteklenen tek
proje olduğunu söyledi.
soner@cumhuriyet.com.tr
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Ortadoğu-Kafkaslar...
Batı medyası, hele de piyasaların sözcüsü gaze-
telerin haber ve yorumlarından çıkan ortak değer-
lendirme “Saakaşvili’nin stratejik yanlış yaptığı,
aceleci davrandığı, deyim yerinde ise bir çuval inciri
batırdığı“ çerçevesinde. Rus lider Medvedev’in,
Fransız lider Sarkozy’nin arabuluculuğunda ateş-
kes ilanının ardından, AB medyasının Rusya ile iliş-
kileri düzeltme çabaları çarpıcı... Kafkaslar’da Rus-
ya’nın egemenliğini ilan etmesine daha bir gönüllü
teslim olmuş konumdalar. Ortadoğu petrollerinin de-
netiminde ABD’nin egemenliği, sonuç olarak Irak ve
Afganistan işgallerine tam destek vermiş AB ülke-
leri, neden, niçin, ne kadarı ile ABD’nin, Rusya’nın
yanında olma noktasındalar?
İsterseniz kimi çıplak veriler üzerinden yorumsuz
yürümeye çalışalım;
Genelkurmay’ın 21. yüzyıl ilk çeyrek gelişmelerinde
öngörüler toplantısından belleğime kazınmış sunum
vardı; AB ülkeleri eski Doğu Bloku olarak tanımla-
nan ülkelerin petrol ve doğalgazının ortalama yüz-
de 70 üstünü tüketiyorlardı. Stratejik olarak bu ül-
kelerden o ülkelere, çıkarlarının kollanması boyutunda
saldırı söz konusu idi.
TGS olarak üyesi olduğumuz mesleki üst örgü-
tümüz, Dünya Gazeteciler Sendikaları Federasyo-
nu FIJ, sendikal örgütlenmelerine destek olmak çer-
çevesinde, eski Doğu Bloku, Türkilerdeki gazeteciler
sendikalarının militan üye eğitimleri için bir proje ge-
liştirmişti. Bizden de dayanışma istenen bu proje-
nin finansörünün ABD’li ünlü banker Soros olduğunu,
örgütlenme merkezi olarak doğduğu Budapeş-
te’nin seçildiğini, Soros’un Türkiye temsilcisinden öğ-
renmiştim. Ne alaka, soruma yanıtı “bizim patron
muhalefeti sever” olmuştu. Doğu Bloku’nun par-
çalanmasının ardından, bu bölgelerde Soros ve Fet-
hullah Gülen Hoca’nın kardeş kardeş yandaş kad-
rolar, sivil toplum örgütleri üretmek üzere seferberlik
ilan ettikleri artık dünyamız için sır değil.
Turuncu, kırmızı karanfil darbelerinin gerçekleş-
tirildiği ülkelerdeki ilişkilerin ayrıntıları, belgeli Batı
medyasında. Ukrayna’nın lideri Yuçenko, Soros ile
otel odalarında diz dize fotoğraflarının yayımlan-
masından hoşnut. Dahası Ortodoksluk üzerinden yü-
rütülen siyasette, Türkiye’ye gelişinde İstanbul Pat-
rikanesi’ni ziyaretinde ekümeniklik olayına bakışını,
İstanbul’u merkez tanıdığını saklamamıştı. Zaten ay-
nı hafta içinde de Ukranya Patrikhanesi Moskova’dan
ayrılıp İstanbul’a bağlanmıştı. Ben de yeri geldiğin-
de petrol çıkarlarında din üzerinden siyasette bu ko-
nunun nasıl kullanıldığını anlatmaya çalışırken, AB-
Türkiye ilişkilerinde Kopenhag kriterleri ile tamamen
ilişkisiz olarak İstanbul Patrikhanesi’nin ekümenik-
lik koşulunun neden gündeme geldiğinin altını çizip
duruyordum. Savımı güçlendiren gelişme, geçen haf-
ta yine Ukrayna’nın organizasyonu ile İstanbul pat-
riğinin ekümenik olarak dini ayinlere davet edilme-
si karşısında, Moskova’nın Türkiye’ye nota verme-
siydi. Ortodokslar içinde din üzerinden İstanbul-
Moskova ekümeniklik, merkez savaşının özünde,
petrol büyük çıkar savaşları vardı.
ABD’nin 11 Eylül’ü, teröre karşı güvenliği gerek-
çe, Afganistan, Irak işgallerinin de aslında, dünya pet-
rol tekelleri çıkar güvenliği, Batı piyasa ekonomile-
rinin egemenliği, petrol savaşları ekseninde olduğunu
yadsıyan yok. Bir farkla ki ABD öncülüğünde, AB ül-
kelerinin, NATO’nun işin içinde oldukları bu iki ülke
işgalinden en çok ABD, AB, piyasa ekonomileri, pet-
rol devleri kârlı çıkarlarken, öngörülmeyen boyutlarda
Rusya ve İran’ın da, kanlı petrolün önlenemez fiyat
yükselişinden, pastadan pay aldıkları tüm verilerle
sabit. Ekonomisini hızla düzelten Rusya’nın siyasal,
askeri toparlanma ile birlikte, kendi egemenlik
alanlarında, petrol çıkarlarında ödün vermek niye-
tinde olmadığı giderek daha çıplak güç gösterileri
ile sergilenmekte.
Doğu Bloku’nun parçalanmasının ardından kü-
reselleşme, tek kutuplu dünyada, demokrasi, öz-
gürlükler paravanasında, Batı dünyasının bugüne ka-
dar yürüttüğü siyasetlerde kırılma noktası yaşan-
makta; kırmızı, turuncu karanfil darbeleri, daha
doğrusu ırklar ve dinler üzerinden özgürlükler adı-
na ayrımcılıkla gerçekleştirilen kimi gönüllü, çoğu kan-
lı parçalanmalarda bir kitlenme gündemde. Artık si-
vil, gönüllü görünümde, yeni sınırlar, haritaların çi-
zilmesi, ya da iktidar değişimleri kolay kolay ger-
çekleşemiyor. Giderek daha ağırlıklı işgaller, ırklar
ve dinler üzerinden kanlı çatışmalar, çok ağır insan
hakları ihlalleri, savaş suçları, katliamlar, uygarlık adı-
na vahşet yaşanıyor.
Gerçi emperyal çıkar savaşlarında, halkların öde-
dikleri bedeller, ağır insan hakları ihllalleri, yüz bin-
lerin iç savaşlarda ölmeleri, işlenen savaş suçları kim-
selerin pek de umuru değil. Ama tek kutuplu em-
peryal odak, çıkar ekseni kırıldı gibi. Rusya-Çin-
Hindistan, Güney Amerika ittifakları, yeni ekonomik,
siyasal, askeri çıkar odakları oluşumları gündemde.
Rusya, apaçık “Benim iktidar, çıkar bölgemde artık
istediğiniz gibi at koşturamazsınız” dedi bile. Batı si-
yasileri, medyasının Saakaşvili’yi “bir çuval inciri ba-
tırmakla” suçlamalarının okunması bu...
Tehlike henüz geçmediANALİZ
Sıra
Kimde?
Dünya devleri birer birer dökülürken Türkiye’dekilerin faiz gelirleri katlanarak arttõ
Türk bankalarõnõ faiz kurtardõ
Kârlar zirvede
17 Ağustos Gölcük Depremi önemli ölçüde can ve mal kayõplarõna neden olan bir
“deprem” olarak acõ da olsa tarihteki yerini almõştõr. Ülkemiz topraklarõnõn önemli
ölçüde deprem tehlikesi altõnda bulunduğunu da bir kez daha tüm kurum, kuruluş ve
kişilere hatõrlatmõştõr.
17 Ağustos Gölcük Depremi; ortaya çõkan can ve mal kayõplarõnõn iliklerimize kadar
işleyen kötü bir imar, denetimsizlik, kaçak yapılaşma ve rant anlayışının sonucu
olduğu gerçeğini de açõğa çõkarmõştõr.
İnşaat Mühendisleri Odasõ İstanbul Şubesi olarak; güvenli, depreme karşı dayanıklı,
sürdürülebilir bir yapı üretiminin ve kültürünün oluşmasına katkı sağlamak için
inşaat mühendisleri ile 16 Ağustos 2008 Cumartesi günü bir araya gelmeyi kararlaştõr-
mõş bulunmaktayõz.
“Güvenli yapı üretmek ve depreme karşı duyarlı olmak” çerçevesinde düzenlediği-
miz bu etkinliği İstanbullularla da paylaşmak için tüm üyelerimizi ve yakõnlarõnõ bu
yürüyüşümüze bekliyoruz.
Cemal GÖKÇE
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
İstanbul Şube Başkanı
YÜRÜYÜŞ PROGRAMI
16 Ağustos 2008 Cumartesi
Toplanma Saati : 14.00
Toplanma Yeri : Galatasaray Lisesi Önü - Taksim Anıtı’na Yürüyüş ve Basın Açıklaması.
Gölcük’e Hareket Saati : 16.00
Gölcük’e Hareket Yeri : Taksim Gümüşsuyu Askeri Hastanesi’nin Arkası
Gölcük’e Varış : 19.30 (Gölcük Kavaklı Sahili’nde diğer illerden gelen İnşaat Mühendisleriyle buluşma)
Gece Saat : 03.02
Saygı duruşu, anma toplantısı ve otobüslerle İstanbul’a dönüş
Galatasaray’daki Yürüyüşe Katılmak İsteyen Tüm Katılımcılar İçin Otobüslerin Hareket Yerleri:
Bakırköy
Hareket Yeri : Boyner Mağazası Önü
Hareket Saati : 13.00
Kadıköy
Hareket Yeri : Kadıköy Evlendirme Dairesi Önü
Hareket Saati : 12.30
Kartal
Hareket Yeri : Sahil Atatürk Heykel Önü
Hareket Saati : 12.00
Not: Üyelerimizin aşağıdaki iletişim bilgilerinden Şubemize kayıt yaptırmaları gerekmektedir.
İLETİŞİM:
Tel: (0212) 219 99 62 - 63 Faks: (0212) 232 09 12 E-posta: imo@imoistanbul.org.tr Web: www.imoistanbul.org.tr
DEPREME DUYARLILIK İÇİN
YÜRÜYORUZ