Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 TEMMUZ 2008 SALI OLAYLAR VE GORUŞLER EVET / HAYIR OKTAY AKBAL Ülkem Yoğun Bakımda!.. Ülkemi yatırmışlar ameliyat masasına! Üç beş kişi başına üşüşmüş. Kiminin elinde bıçak, kimi- nin elinde iğne, arıyorlar... Bir damarı, koskoca bir gövdeyi uyuşturacaklar! Batırıyorlar oraya bura- ya, olmuyor, hasta acıdan bağırıyor. Başka bir da- mar mı bu, haydi oraya. Yok olmadı! Hasta dört yandan sımsıkı bağlanmış! Eli ayağı sarılmış, kıpırdayacak gibi değil. Kendini bırakmış... Onlar bilirler ne yapacaklarını; yaşatacaklar mı, öl- dürecekler mi, yoksa uyuşturup bambaşka bir ni- teliğe mi döndürecekler?.. * * • Daha ameliyat odasına girerken duymuştum olanlan; Cumhuriyet'in ünlü yazarlanndan kardeşim Mustafa Balbay'ın tutuklandığını, koskoca ge- nerallerin de tehlikeli kişiler gibi ele geçirildikleri- ni!.. Ameliyat masasına yattığımda, sevgili heki- mim, bana birkaç yıl daha yaşama, yazma, di- renme olanağı verecek dostum Dr. Kemal Şen- çoban'a son olarak, "Bu adamların da sonu gel- di" diyebildiğimi... Bir buçuk saat kendimi sevgili Türkiyem gibi mi duydum o sürelerde, acılarla çırpınırken, çevremde Dr. Kemal'in yardımcısı genç hemşireler, bana yaşam gücü vermeye çalışırken... Ben kurtula- caktım, ama halkım, Cumhuriyetim, Atatürk'üm böyle bir ameliyattan nasıl düzlüğe çıkacaktı. Za- man geçti, Dr. Şençoban bitirdi işini, kesti biçti ta- mamladı, kan ter içinde, ustalıkla... • • • Ben bu kez beynimde Türkiye düşmanlarının ya- rattığı bu yeni bozgunu yaşatırken, iyileşip öz- gürlüğe çıktığımda beni nelerin beklediğini, yazarlık savaşını nasıl yeni bir güçle sürdüreceğimi düşün- meye başladım. Derken, kendimi yoğun bakım- da buldum. Orada da kollar, bacaklar sımsıkı sarılı, kımıl- damak, fazla konuşmak yasak, ama düşünmek yasak değil! Ah bir TV olsa, hiç değilse dışarıdan bir haber gelse, kafamın içindeki fırtına biraz du- rulsa!.. Zaman geçmez. Sinirlergerilir, Balbay ne yapmış, ne yazmış? Ya, Atatürkçü Paşalar, neden sabah karanlığında yaka paça toplanmış? Ikti- dardakiler sürdürdükleri yanlış uygulamalara ne- den yeni sorunlar eklemiş? Atatürk devrimine karşıt olabilme yürekliliğini nereden, kimden almış? • • • Sabah oldu, odama çıkanldım. TV açıldı. Her şey ortaya çıktı. Ülkem yeni bir çıkmaza, bir batağa itilmişti. Bir yıldır nedeni, niçini bir türlü açıklan- mayan bir soruşturmaya yeni yapraklar eklenmişti. Ben kurtuldum yoğun bakımdan! Ya içinden zor çıkılacak bir yoğun bakım karanlığındaki ülkem, halkım nasıl kurtulacak, sağlığına nasıl ka- vuşabilecek? Hangi ustalıklı biroperasyonla!.. So- ru, soru, soru... Not: Sağlık nedeniyle kısa bir süre izin istiyonım. Teşekkürler... Oktay Akbal. Memleketin Birinde.. Adamın Biri... Hangi ülkeden söz ettiğimi sandınız? Hayır, hayır aklıniza gelenden değil. Memleketin biri, 1920'lcrin, '930'ların Almanyası; sihir değmişçesine karizmatik öııdere dönüşen, bas bas bağıran cahil küllirbaz ise Adolf Hitler'in ta kendisi idi; devleştirilmiş küçük küçücük adam... Erendiz ATASÜ M emleketin birinde, adamın biri var olan siyasal düzeni değişlinnek istcdiği için ha- pis cczası almış. Ortamı gcrginleştirmek istemcyen iyi niyetlilerin arabuluculuğuyla, süresi dol- madan serbest bırakılmış. Becerikli bir tak- tikçi olan adam, aldığı cezayı pekâlâ siyasi ba- şanya çevirebılmiş. Memleket kültürel bakımdan ikiye yanlmış. Bir yanda ağır bir toprak ağalığı sisteminin bağnaz tutuculuğu ve itaate alışık, aydınlan- mamış yoksul yığınlar, öbür yanda şaşırtıcı biryaratıcılık eğilimi... Memleketin nasıl yö- netileceğine dairtoplumsal uzlaşma kurula- mamış. Saltanatı geri getimıek isteyenJer, cumhuriyetçiler, sol devrimciler, askeri dar- be yanlılan kâh düşüncelerini açıklayarak, kâh gizlcyerek birbirlcriyle iç içe siyaset sahne- sini dolduruyorlarmış. Memleketi hiçbir komşusu sevmiyor, ona güvenmiyormuş. Memleketin onuru yaralı, iktisadi dunıınu ise bozukmuş; işsizlik üst derecelerde. Adamın, giiven aşılayıcı söylemlerle kor- kutucu eylemleri birlikte yüıüten enerjik ve atak siyasi örgütii, başını adanmış kişilerin çektiği sivil bir ordu gibiymiş. Eğitimi kıt, söylemleri tutarsız adamı ve ör- gütünü, önceleri aklı başında kimse ciddiyc almamış; ülkenin beyni için alay konusu bi- lc olmuş bu yeni siyasi lıareket. Nc var ki ül- kenin bitkisel sinir sistemiyle adamın arasında gelişen ve anahtarla kilidin, tencereyle ka- pağının uyumuna benzeyen örtüşmeyi, ken- dinc razla güvencn üst beyin hafife alınak- taymış. Aneak gözlem güeü ve sezgileri güçlü küçük bir azınlık, adamın ve partisinin ülkeye ürkütüeü bir lehdit olabileceğini sc- zerken, yavaş yavaş parti dışındaki herkesi de bir güvcnsizliktir almış. Ne var ki parti bü- yüyomıuş. Asluıda herkcs "gerçekçi" (!) dav- ranıyormuş, sol siyasetçilerbilc! Yani, elle- rinden kayan halkı yakalayabilmek için ada- mı ve partisini kullanabileeeklerine inanı- yorlannış. Oysa tek yapmalan gerckcn bir- leşip adama açıkça karşı dumıak! Sol grup- lann ne hikmetse birbiıieriyle değil de sağ- cılarla ittifak kurdukları bu tulıaf ortamda, ada- mın kanser unı gibi büyüyen partisini kâh de- nctime alabilmck, kâh bölebilmek hülyala- nyla, para, siyasa ve darbc odaklan, adam ve yandaşlanyla uğursuz bir iktidar dansına başlamışlar. Entrikanın bini bir para! Her ka- fadan bir değil bin sesin çıktığı bu kaotik or- tamda ülke yönetilemez olmuş! Aciz hükü- metlere çare diye bir dizi erken seçim vc re- ferandum gelmiş gündeme. Halk seçim san- dığından usanmış. Böylece, eıımhurbaşkanını halkın seçmcsi, sonra da eumlnırbaşkanının ülkeyi karamamelerlc yönetmcsi oylanıp kabul edilmiş. Bin parçaya bölünmüş siyasi haritanın her bölümünün çeşitli kişisel he- saplarla vc küçük grup çıkarlan uğruna ön- ayak ya da alet oldukları bu erken seçimler zinciri sonucunda, tek parti iktidarına giden yollann taşlan bir bir döşenmiş. Oysa tek ya- pılacak şey açıkça, adama ve partisine karşı dumıakmış! İktidar dansında çekilen cl enseler ve abes fıgürler sonucunda, halkın gelişmiş beynine itici ve gülünç gelen, aslında son derece ca- hil olan, fiziksel crkck güzelliğinden de hiç nasibini alamamış bu adamın, toplumun gc- lişmcmiş bilinç altına seslenen garip çekici- liği, güçlü çenesi, bağırmaya dayanıklı gırt- lağı ve saldırgan tavırlan sayesinde, daha da artmış! Karizmatik bir lider olup çıkmış adam! Öfkeli buyrukların ağırlığını hisset- tirdiği bir gclenek ortamının ezik ve aydın- lanmamış iıısanlan, asla gerçekleşmeyecek rii- yalarında kcndilerini içlerinden biri belle- dikleri adamla özdeşleştirirken, güncel ger- çeklikte onun emrine girmek için koşuyor- larmış. Boşuna mı "Halk sahte peygam- berleri sever" demiş, bu ülkenin bir düşii- nürii! Böylece adam, elbirliğiyle iktidara taşınmış. Erken seçimler zinciri kesilmck bilmiyonnuş. Adamın partideki sağ kolu, seçim arifesinde güncesine şöyle bir kayıt düşmüş: "Artık sa- vaşmak kolay, çünkü devletin bütün kay- naklanndan yararlanabiliriz. Radyo ve ba- sııı elimi/de. Ortaya bir propaganda şa- hcseri çıkaracağız. Vc bu sefer parasızlık çekilmeyccek elbette." Elbette parasızlık çekilmcyecekti. Halka, emcğc, sol siyasalara duyduklan iliklerine iş- lemiş nefretten annamayan büyük para sa- hipleri, işlerine yarayacağını düşündükleri adam iktidara yerleştikçe açacaklardı kesc- nin ağzını! Oysa onların da defterlerinin dürülmesi yakındı. Parasal gücün verdiği sah- te güvenlc bururüannın ucunu göremiyorlardı. Adamın partisi tüm devlet olanaklannı kul- landığı, basının büyük kısmının onun bora- zanını öttürdüğü sonuncu deınokratik seçimde bile aslında yüzde kırk küsurdan fazla oy alamamıştı! Yani lıâlâ azınlıktaydı! Bütün bu süreçte, adamın ve adanmış yarduncılannın hareket kesintiyc uğrayacak, parti kapatıla- cak diye tir tir titredikleri döncmcçlerden ge- çilmişti; başarısızlık an meselesiydi, an! Ama her döncmcçte talihi -yoksa karşıtlan- nın bir türlü aralannda uzlaşıp kesin ve açık bir yol izleyememelerindeki basirctsizlik mi demeli- adamın yardımına yetişmişti! Bu arada adam, ulusu için sanal bir siyasi ve kültürel larih kurguluyor, bu scntetik ta- rihi eğitimsiz kitlelerin genç nüfusuna aşılı- yordu. Maziye dair gerçekleri dıle getirenlere bunak gözüyle bakıyordu bu gcnçler. Adamın yandaşları artık basından ibaret dcğildi. Onun tarihçileri, onun fclsefecileri, onun sosyologlan, ona hayran komedyenler türe- mişti. Adam, çıraklık döneminde bazı ders- leri iyi bellemişti. Şöyle yazıyordu: "Devletin asal organlarından birini ele geçirmedikçe devlet ele geçirilemez." Onun için, kendisine pek fazla güvenmeyen orduyla arasını iyi tutmaya bakıyor, polisin içinde kendisine bağlı birpolis oluşturuyor- du. Şöyle diyordu: "Yeni devleti kurmadan eskisini yıkmakla ihtilal olmaz. Önce eski devletin çatısı altında yeni devlet kurula- cak." Başanya ulaştıktan sonra şöyle diye- cckti: "lktidarı tamamcn ele geçirdikten sonra, eski devletin kalıntılarını süpürmek sadecc birkaç haftamızı aldı." Evet, başa- nya ulaşacak, ülkenin geçmişinde darbecilerin bulunduğu gerçeğinin de desteğiyle sanal bir darbe ortamı yaratacak, bu belirsizlikte asıl darbeyi kendi vuracak, demokrasiyi ilga cdecekti! İzleyen ilk ve elbette son halkoy- lamasında scçmenlerin yüzde doksan dokuza yaklaşan kısmı önderlerine güvendiklerini be- lirteceklcrdi. Gerçekten de artık ulusal iradeyi yutmuş, sindinnişti; gerçekten ayaklar baş ol- muştu. Tüm gcncraller ve yargıçlar adama bağlılık yemini etmek zorunda bırakıldılar. Ulusu savunacak hiç kimse kalmamıştı, hiç... Adamın biri, memleketin birini gcri dönüş- süz rehin almıştı. Sevgili okur, hangi ülkeden söz ettiğimi sandınız? Hayır, hayır aklınıza gelenden de- ğil. Memleketin biri, 1920'lerin, k 930'lann Al- manyası; sihir değmişçesine karizmatik ön- dere dönüşen, bas bas bağıran cahil külurbaz ise Adolf Hitler'in ta kendisi idi; devleşti- rilmiş küçük küçücük adam... Önemli not: Alıntılar, VVilliam Shrirer'in Nazi Imparaiorluğımun Doğıışu Yükselişi ve Çöküfii (çev. Rasih Güran, Ağaoğlu Yayın- evi, 1970) adlı kitabındandır. PENCERE Sopuşturmanın Sorgusu... Soru ile yanıt bir bütündür... Çoğu zaman sorunun yanıtı sorunun içine yu- valanmıştır... Soru ile yanıt çelişkisindeki bütünlüğün öz- deşliğinde gizlidir gerçek... • Sorgu, sorular demektir... Kimi zaman dışardan bir bakışla sanılır ki so- ru sorulan kişi sorgulanıyor... Oysa süreç tersinedir... Soru soran, sorduğu sorulardan ötürü kendi kendisini, çapını, kişiliğini ortaya döküp sergiler... • Ergenekon soruşturmasında sorulan sorula- rın niteliğine, düzeyine ve içeriğine bakıldığı za- man verilen yanıtların ne olduğunu bilmeye gerek yok... Savcının sorduğu her sorunun yanıtı kendi için- de... Her soru yanıtını da içeriyor... * Mustafa Balbay Ergenekon soruşturmasında kendisine sorulan sorulan açıklayıp sergiledi... Balbay'ın sorgusu çoğu gazetede ayrıntılarıyla yayımlandı... Bir soruşturmanın sorularını bilip öğrenmek ye- terli... Yanıtlara gerek yok... Çünkü yanıt sorularda odaklanmış... • Sorulara bakınca birkaç gerçek birden orta- ya çıkıyor... Önce sorgulamanın içeriği ve düzeyi... Sonra da gereksizliği ve boşluğu ortaya çıkı- yor... En sıradan bir olaydan, konuşmadan, şaka- laşmadan, buluşmadan, öksürmeden, hapşır- madan suç içeriği çıkarmak isteyen bir sorgu- lamanın soruları, sorgulananı değil sorgulayanı sorgulamak kuşkusunun sorusunu oluştur- maktan başka ne işe yarar ki?. • Ergenekon soruşturmasının amacı belli... Ama, o amaca ulaşılabilecek mi?.. Bütün ömrünü terörle mücadeleye hasretmiş iki yüksek rütbeli komutanı terörist diye yargı- lamak ne demek?.. Evet, bu sorunun da yanıtı sorunun içinde ve içeriğindedir... TÜRKİYE'NİN EN İYİ BANKASI <p IVİHİIMR amatik Başka blf <ır?unuz? f*Gardnti Dünyaca ünlü finans dergisi Euromoney, bankacılık piyasalarında mükemmellik standartlarını belirleyenleri bir kez daha seçti. Türkiye'nin en iyi bankası değişmedi. Garanti, 1995'ten beri 9. defa Euromoney Mükemmellik Ödülü'ne layık görüldü.