Katalog

14 HAZİRAN 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 17 YAŞAMDA MALİ CÖZÜM . r •. • •• • • • ••• YAHYAARIKAN [email protected] • Buyıl ekim ayında yürürlüğe girmesi beklenen sosyal güvenlikte yeniyasal düzenlemelerin işverenden işçiye, memurdan esnafa, emekliye kadar toplumun bütün kesimlerini yakından ilgilendirdiğini belirttniştik. Bu çerçevede geçen hafta ana hatlanyla düzenlemeleri işleyerek başladığımız bilgilendirmeye bu hafta Bağ- Kur 'lular ile devam ediyoruz. Kamuoyuna reform olarak sunulan yeni Sosyal Güvenlik Yasası, Bağ- Kurlular için sağlık hizmeti veprim ödemeleriyle ilgilipek çokyeni düzenleme getihyor. Bağ-Kur'lular için sosyal güvenlikteyeni dönem 30 gün primle sağlık hizmeti 1479 sayılı kanunda Bağ- Kur'luların sağlık hizmetlerin- den yararlanabilmeleri için, ilk defa Bağ-Kur sigortalrsı olanla- rın 8 ay, tekrar Bağ-Kur sigor- talısı olanlarınsa 4 ay prim öde- meleri gerekiyordu. Yeni sistemde bu süre 30 güne iniyor. Buna göre, 30 gün prim ödeyen Bağ-Kur'lu (4/b'li) ve bakmakla yükümlü olduğu eş ve çocukları ile başka bir ülke- de sağlık sigortasından yarar- lanma hakkı bulunmayan va- tandaşlar sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Mevcut uygulamada Bağ- Kur'luların sağlık hizmetlerin- den yararlanabilmeleri için hiç prim borçlarının bulunmaması gerekmektedir. Yapılan deği- şiklikle, Bağ-Kur sigortalılarının 60 günlük borcunun bulunması halinde bile, sağlık yardımların- dan yararlanmaları imkânı geti- rildi. Ayrıca iş kazası, meslek has- talığı, acil haller gibi durumlarda, Bağ-Kur'lunun sağlık hizmetle- rinden yararlanabilmesi için bor- cunun olup olmadığına bakıl- mayacak. Patron, işçiden az prim ödeyemeyecek 4/b'li (Bağ-Kur'lu) olmasını gerektirecek bir faaliyette bulu- nan kişilerin (vergi mükellefiye- ti, ticari faaliyet, şirket ortaklığı gibi), asgari ücret ile asgari üc- retin 6.5 katı arasında olmak ko- şuluyla her ay dilediği rakamdan yüzde 33.5-39'u oranında (yap- tığı işin tehlikesine göre değiş- mektedir) prim ödemekle yü- kümlü olacak. Ancak 4/b'li (Bağ- Kur'lu) işveren olup işçi çalıştı- rıyorsa en yüksek ücret ödedi- ği işçisinden daha az gelir beyan edemeyecek. Aylık prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalının otuz günlük prime esas kazan- cından düşük olduğu tespit edi- len sigortaiıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen kazanç düzeyine çıkanlarak aradaki far- kın primi, 89'uncu madde hü- kümlerine göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilecek. 4/b'li (Bağ-Kur'lu) işveren olup işçi çalıştırıyorsa en yük- sek ücret ödediği işçisinden da- ha az gelir beyan edemeyecek. Bu durum, işçi ücretlerinin ka- yıt dışına itilmesine yol açabi- lecek. PRİM BORÇLARINDA ZAMANAŞIMI 10 YIL Bağ-Kur'lu emekliden destek primi alınacak ilk halinde en çok ya- kınılan konulardan birisi olan Bağ-Kur'lu- lann sosyal güvenlik destek primi sorunu çözülüyor. Halen yüzde 10 oranında olan Bağ-Kur destek primi, almakta oldukları aylıklarının yüzde 12'si oranında kesilecek. Bu oran, kanunun yürürlüğe girdiği ta- rihten itibaren takip eden her yılın ocak Bağ-Kur'luya da süt parası Sosyal güvenlik hakları açısından en kötü durumda olan ke- simin Bağ-Kur'lular olduğunu söyleyebiliriz. Halen yürürlükte olan mevzuata göre, SSK'lilere doğum ne- deniyle emzirme yardımı (süt parası) olarak 50 YTL, memurla- ra ise 123.72 YTL doğum yardımı ödeneği veriliyor. Bağ-Kur'lu- ların ise bu hakkı yok. Emzirme ödeneğinden sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalış- mayan eşi ile Bağ-Kur'lular da yararlanacak. Bu kişilere, çocu- ğun yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve SGK Yö- netim Kurulu'nca belirlenen, bakan tarafından onaylanan tarife üze- rinden emzirme ödeneği verilecek. Emzirme ödeneğinden ya- rarlanmak için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kı- sa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olma şartı aranacak. Prim oranı düşecek Halen yürürlükte olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu'na göre ödenecek malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta pri- mi, sigortalının seçtiği, intibak etti- rildiği veya yükseltildiği 1479/50. mad- dede belirtilen gelir basamağının yüz- de 20'sidir. Yine aynı kanuna göre ödenecek sağ- lık sigortası primleri Bağ-Kur Kanunu'na tabi ilk sekiz basamakta bulunan si- gortalılardan sekizinci gelir basamağı tu- tarının, dokuz ve daha yukarı basa- maklarda bulunan sigortalılardan ise bu- lundukları gelir basamağı tutannın yüz- de 20'si alınıyor. Yani toplam prim oranı yüzde 40. Sosyal güvenlik reformu ile birlikte Bağ-Kur'luların prim oranı düşürülerek, işin tehlikesine bağlı olarak yüzde 33.5 ile yüzde 39 arasında uygulanacak. Bu- nun yüzde 20'si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi; yüzde 1 ila yüz- de 6.5 oranlan arasındaki kısmı kısa va- deli sigorta kollan primi ve yüzde 12.5'i genel sağlık sigortası primi olacak. ayında bir puan arttırılarak yüzde 15'e çı- kacak. Ancak kesilecek olan bu tutar, 4/b sigortalılarıyla ilgili yılın ocak ayında öde- nen en yüksek yaşlılık aylığından alınabi- lecek sosyal güvenlik destek priminden fazla olamayacak. Bu sigortalılardan ayrıca kısa vadeli si- gorta kollan primi alınmayacak. Sosyal gü- Sigortalıya istirahat parası verilecek Halen, SSK sigortalılannın iş kazası, meslek hastalığı, hastalık halinde si- gortalının sağlık tesislerine yatırılma- sı yahut bakımı kurumca sağlanarak kaplıca veya içmelere gönderilmek yo- luyla tedavi ettirildiği takdirde, hesapla- nacak günlük kazancının yansı, ayakta te- davi ettirildiğinde ise üçte ikisi oranında geçici iş göremezlik ödeneği veriliyor. Bağ-Kur'lulara ise raporlu oldukları sü- relerde geçici iş göremezlik geliri veril- miyor. Yeni yasa ile 4/b bendine göre sigor- talı sayılanlara (Bağ-Kur'lulara) iş kaza- sı veya meslek hastalığı ya da analık ha- linde geçici iş göremezlik ödeneği, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime iliş- kin her türlü borçlarının ödenmiş olma- sı şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin ge- reği olarak istirahat raporu aldıklan sürede ödenir. Ancak doğum öncesi ve doğum sonrası çalışmadığı 8'er haftalık süreler- de geçici iş göremezlik ödeneğinin öde- nebilmesi için yatarak tedavi şartı aran- mayacak. venlik destek primine tabi olanların prim- leri, aylıklarından kesilmek suretiyle tah- sil edilecek. Sosyal güvenlik destek pri- mi ödenmiş veya bildirilmiş süreler, bu ka- nuna göre malullük, yaşlılık ve ölüm si- gortaları prim ödeme gün sayısına ilave edilmeyecek, toptan ödeme yapılmaya- cak. Bağ-Kur'luların basamak sistemi kalkıyor Halen yürürlükteki uygulamaya göre, Bağ-Kur mevzuatında 24 gelir basamağı var. Bağ-Kur'daki 'basamak sistemi' kaldırılarak beyan sistemi getirildi. Böylece Bağ-Kur'lu- lara, asgari ücretle asgari ücretin 6.5 katı ara- sındaki tutar üzerinden kendileri tarafından tespit ve beyan edecekleri gelir üzerinden prim ödeme imkânı sağlandı. ÖRNEK: Mühendis Ayhan Bey, 4 limitet şirkette ortak olup 12. basamaktan Bağ-Kur primi ödemektedir. 1 Ocak 2008-30 Hazi- ran 2008 döneminde her ay 12. basamağın gelir basamağı olan 714.97.-YTL üzerinden 142.99.-YTL sağlık primi ve 142.99.-YTL MYÖ (emeklilik) primi olmak üzere toplam 285.98.-YTL prim ödemektedir. Reform 1 Ekim 2008'de yürürlüğe gir- dikten sonra asgari ücretle (638.70.-YTL) asgari ücretin 6.5 katı (4.151.55.-YTL) arasında dilediği tutar üzerinden Bağ-Kur primi ödeyebilecek. Ancak Bağ-Kur'lular aynı zamanda işçi çalıştırıyorsa en yüksek ücret ödediği işçisinden daha az prim ödeyemeyecek. y a l Güvenlik Kurumu'nun prim ve dığer alacakları, ödeme süresi- nin dolduğu tarihi takip eden takvim yı- lı başından başlayarak on yıllık zamana- şımına tabidir. Kurumun prim ve diğer alacaklan, hiz- met tespiti veya asgari işçilik uygulaması nedeniyle doğmuş ise zamanaşımı sü- resi mahkeme kararının kesinleşme ta- rihinden, kurum veya diğer kamu ida- relerinin denetim ve kontrolle görev- lendirilen memurları tarafından yapılan tespitler sonucunda doğmuş ise rapor tarihinden veya bu idareler tarafından düzenlenen belgelerden doğmuş ise belgenin kuruma intikal ettiği tarihi ta- kip eden yıl başından itibaren beş yıl ola- rak uygulanacak. Ancak bu durumda zamanaşımı süre- si on yıldan az olamayacak. Bu alacak- lar için gecikme cezası ve gecikme zam- mı, alacağın ait olduğu ayı takip eden ayın veya dönemin sonundan itibaren uygu- lanacak. Prim borçları, KDV alacağından mahsup edilebilecek P r İ m borçları, katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenebilir. Bu takdirde katma değer vergisi iade hakkı sahibi kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı veya iştirak ya da ortaklık iliş- kisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebilir. Re- formdan önce de uygulanan düzenleme devam ettirilecek. Işyeri kayıtları on yıl saklanacak Ş , işyeri sahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yı- lı takip eden yıl başından başlamak üze- re on yıl süreyle, kamu idareleri 30 yıl sü- reyle, tasfiye ve iflas idaresi memurlan ise görevleri süresince saklamak ve kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen me- murlannca istenilmesi halinde 15 gün için- de ibraz etmek zorundadır. Daha önce özel sektör işverenleri için 5 yıl olan süre 10 yıla çıkarılmış olacak. Böylece işçiler açısından hak kayıplan ve suiistimaller önlenebilecek. HOT€L MAVİ D€NlZ TURUNÇ • MMtMAIM Batı Karadenîz kıyısında fındık, kestane ve ıhlamur ve İstanbul'a 3 saat uzakhkta. okurlanna öxel incJİrim! Tanı Pansiyon Bodrumun incisi Bitez koyunda, dostior arasında özlenen tatil keyfi fırsatı Denize Sfftr özente dizayn edilmiş kuntsalplajt, Kottforlu tam donantmh odalar botanih babçesini andıran doğastyla Ücretsiz hültûr turlart nuıı i veyeşilin bütünleşHği tatil cennetidir... Kablosuz internet 20 Yüt aşktn kaliteU ve güleryüzlü hizmeti ile Ücretsiz otogar servisi özentt ve titiz baıtrianmts mutfağt... HAZİRAN AYI KİŞİ BAŞI : 65 YTL Kredi Kartına Taksit Imkanı OTELİMİZE AİT TEKNEYLE ÜCRETSİZ TEKNE TURLARI _ -BODftUM/BİTEZ. _ _ _ _ McnueldHotel Tel: 0252.363 79 04 GSM: 0533.722 81 81 Daha (azla bilgi için: http://www.manuelahotel.com %ç%kj>üft(erdıyemeı avuruaı a^deniz günefindcn SunaCmadan fıavuz ^fnarûnnJa Safıl^istifigünefttnmeyt fıilifmmlaı rtfine tir tatidfin sizi fEge'ye tfEKİZ^IJ' m> tiet(fiyoruz •Promvsyon- 6gece patiçtfyat GÜHBŞII Kumsal 1. r . lı^olr.ın (jiıı^ -21 lı;ıyir.iıı SMYTL. Ikl klılllk odada tam pansiyon (+) klfibaıı flyotlatdır 00-06 ya çocuk UcrettU. 07-12 yo| çocuk %5O Indlıimlldiı. DENIZATI HOLIDAY VILLAGE Meıyemancı Cad. No: )9 Gümüldür • IZMIR T^t: 0-235-798 9191 DİPLOMAT OTILveAPART GENİŞ BİLGİ, FİYATve REZERVASYON www.diplomathotel.com.tr 252-476 7145 veya 537-825 7979 • STAR HOTEL • Ölüdeniz'de harika bir tatil imkânı Fethiye Ölüdeniz Ovacık'ta PLAJ + Havuz + Çocuk Havuzu ve Bahçesi Açık-Kapalı Restaurant + Bar + Havuz Bar Odalarda: Klima + TV + Fön + Balkon+Kablosuz Intemet Sabah + Ögle + Akşam Açık Büfo Yemekler + 5 Çayı Ikramlan Tüm Yerli Alkollü ve Alkolsüz Içeceklerimlz LİMİTSİZDİR. ^ Haftada 2 Gün Kömürde Mangal Zevki Canlı Müzik+Animasyonlar r \ FETHİYE OTOGARINDAN ÜCRETSİZ TRANSFER Anlaşmalı plajımıza ücretsiz servis 12 Adalar+Kelebekler Vadisi+Dalyan+Göcek+JEEP ile Saklı Kent Turlanna Katılma Imkanı 7 GECE 8 GÜN HERŞEY DAHİL A Haziran Ayı: 2 KİŞİ 660 YTL. rT 1-15 Temmuz Arası: 2 KİŞİ 750 YTL Hiç Peşinatsız 12 Taksit Imkanı Indirimler: Nakit ödemelere & Balayı çiftleıine & 60 yaş üstüne %5 Aynı odada kalan 3.kişiye %10 + 4.kişiye %15 + 13-16 yaş %25 +7-12 yaş %50 + 0-6 vaş 2.çocuk %75 + 1.çocuk ücretslzdir. Aile ortamında huzurlu ve zevkli bir tatil düşlüyorsanız, Sizleri STAR HOTEL'e bekliyoruz. Cep : 0543.882 91 11 - 0530.416 21 64 www.oludentzstar.com ML/MF Her şey dahil sistemimizde sabah kahvaltısı, öğlen yemegl, akşam yemegi, beş çayı ve pasta Ikramı, gün boyu (08.00-22.00) alkollü ve alkolsüz limltsiz içecekler mevcuttur. özel plaj, havuzlarda şezlong, şemsiye ücretslzdir. ARİNNA 09.06-22.06 23.06-13.07 14.07-03.08 04.08-24.08 25.08-07.09 08.09-30.09 An«xOda 49 YTL 64 YR 74 YTL 90 YTL 74 YTL 50 YTL Std.Oda 65YTL 90 YTL 99YTL 115YTL 99 YTL 70 YTL BLUE BODRUM 09.06-22.06 23.06-13.07 14.07-03.08 04.08-24.08 25.08-07.09 08.09-30.09 TEL: 0252.319 01 01 GSM: 0532.395 81 41 w w w . c l u b h o t e l a r l n n a . c o m Std.Oda 49 YTL 74 YTL 94 YTL 99 YTL 74 YTL 49 YTL TEL: 0252.319 01 01 GSM: 0532.395 81 41 w w w . c l u b h o t e l a r l n n a . c o m