Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHÜRİYET 10HAZİRAN2008SALI
OLAYLAR VE GORUŞLER
EVET / HAYIR
OKTAY AKBAL
Sorun Oyle Çok ki!
Konu öyle çok ki! Hangisini yazma-
lı diye düşünmeye bile gerek yok. Al bi-
rini, başla!..
•••
Dışişleri Bakanı Bay Babacan, -ki,
ilk kez başörtüsüyle üniversiteye
girmeye kalkan Hatice Hanım'ın
yeğenidir!- açıkça söylemiş, bilerek
mi bilmeyerek mi? Yargıtay Baş-
savcısı'nın partisiyle ilgili suçlama-
larına destek olsun diye mi!.. "Türki-
ye'de Müslümanlann da sorunu
var..." AKP bu sorunu çözmek için la-
iklik karşıtı davranmakla suçlanıyor!
Üstelik de bu sözünü yadsımıyor;
"Yalan mı söyleyecektik" diyor. Sav-
cının iddianamesine yeni bir ek mi?
• • •
Dikili'nin Belediye Başkanı Osman
Özgüven, ilçesini bir çeşit cennete çe-
virmiş! Her türlü kolaylık, olanak, ra-
hatlık sağlayıcı önlemler, kişiyi mutlu kı-
lacak, "o/i" dedirtecek koşullar... Han-
gi birini saymalı? Ama yakasına ya-
pışmışlar; neden halkına kimsenin ver-
mediği, tanımadığı bir yaşama düze-
yi sunmaya kalkıyorsun, başkalarına
kötü örnek olmuyor musun? Hesap
versin diye mahkemeye çağırıyorlar.
Yetmezmiş gibi, son iki kez Bele-
diye Başkanı olup da son seçimde ye-
rini başarılı Osman özgüven'e kaptı-
ran kişiyi CHP'ye üye yapıyorlar, ger-
çek bir Atatürk devrimcisi Osman öz-
güven'in seçilmemesi için uğraşıyor-
lar. özgüven, CHP'den atılmış, ya da
kendisi ayrılmış, SHP'den seçilmiş...
Şimdi Baykal CHP'si durup dururken
karşısına bir rakip çıkartıyor!.. Bilmem,
Dikili halkı buna ne diyecek?
•••
Ankara Belediye Başkanı Gökçek
hakkında suç duyurusu yapılmış. Bu
kaçıncısı? Zeki, becerikli bir kişi, dört
seçimdir Ankara Belediye Başkanı.
Her seçimde nasıl kazanıyor? Halkın
sevgisinden mi, başarılı işlerinden mi?
Bunun nedeni yok, ya da var. Hemen
her seçimde karşısına çıkarılan üç
dört sol adayın oyları bölündüğü, Gök-
çek'in aradan önemsiz bir farkla se-
çildiği için!.. Hep yazmışızdır, "Aranız-
da anlaşın, tek aday üstünde birleşin".
Ama yıllardır bu gerçeği ne CHP'ye, ne
DSP'ye anlatabildik!
•••
Avrupa Insan Hakları Mahkemesi,
"ulemalar"a sormadan bir karar daha
verdi! Imam hatip lisesi öğretmenle-
rinden Fatma ve Sevil hanımların
başvurusunu geri çevirdi! "Hayır, ders-
lere türbanla giremezsiniz" dedi. Yıllar
önce Leyla Hanım da dersini almıştı...
Az kaldı Hayrünnisa Hanım da
AİHM'den terslenecekti. Eşi Türkiye
Dışişleri Bakanı olur olmaz, başvuru-
sunu geri alma becerisini göstermişti!
Bakalım yeni bir başvuru daha olacak
mı? Yoksa AKP kafası yargıya, yar-
gıçlara karşı olduğu gibi, AlHM'yi de
yaylım ateşine tutacak mı? Ulemalara
sormadan kararlar veriyorlar diye!..
Derken, Anayasa Mahkemesi de
AİHM gibi türbanı yasaklayan bir ka-
rar almaz mı?.. AKP'de kıyametler
koptu. Sövgüler, yergiler birbirini iz-
ledi!.. Işler daha da karıştı...
•*•
Evet, şu günlerde yazacak konu
çok!.. Hepimiz bir korku dönemi yaşı-
yoruz. "Dün Ahmet'le telefonda konu-
şurken ileri geri şeyler söyledim, aca-
ba birgün bu dediklerim suç mu sayı-
lacak!" diye... Hele yazarlar, öğret-
menler, aydın kişiler... En iyisi AKP'Iİ bir
bakanın dediğini yapmak, hiç konuş-
mamak!.. Ne evde, ne işyerinde, ne de
sokaklarda! Bir duyan olur, bir yazan
olur, en iyisi susmak, susturulmak...
•••
Daha neler var, neler?.. Açlık sını-
rı hangi çizgiye inmiş! Ülkenin dört-
te üçü yarı aç, yarı tok yaşıyor, da-
ha da çok, aç yaşıyor!.. Gazete
manşetleri, "Başbakan biraz da çar-
şı pazargezl" diye sesleniyor!..
Anayasal Demokrasi...
Anayasa Mahkemesi, hukuki hile yapılarak TC'nin temel
niteliklerini belirten anayasanın ilk üç maddesinin içinin
boşaltılmasının mümkün olamayacağına karar vermiştir.
Dr. Alev COŞKUN 1961 KumcuMeclis Üyesi
A
nayasa Mahkemesi, yaparsa, ben bunu şckil değişikliği
AKP'nin Meclis'ten olarak kabul eder ve dcnetlerim di-
geçirdiği, 'üniversite- ye karar verdi. Örneğin, Aiiayasa
lerde türbanla cğitim Mahkemesi 1975/87 sayılı, 33 yıl ön-
yamlmasına izin ve- ce verdiği karannda, yukanda belir-
AKP'nin Meclis'ten
geçirdiği, 'üniversite-
lcrdc türbanla cğitim
.yapılmasına izin ve-
ren' anayasa değişikliğini geçen
hafta 9'a karşı 2 oyla iptal etti.
Bunun üzerine gazeteleruı köşe
başlannı tuhnuş katıksız AKP yan-
daşlan ve özellikle Özbudun ve
Scrap Yazıcı gibi anayasa hukuku
öğretim üyelcri, "bu kararın hu-
kuka, anayasaya aykırı olduğunu"
ileri sürdüler. Kimi yandaşlar ise işi
rejim kavgasına götürdüler; eski
Meclis Başkanı Bülent Arınç "Bu
sisteme cumhuriyet denir mi" di-
ye tepki gösterdi.
Bunlara göre Anayasa Mahke-
mesi, anayasada yapılan değişiklik-
leri, anayasanın I48'inci maddesine
göre esas bakımından değil, ancak şe-
kil bakınıından inceleyebilir.
Gerçekten, anayasanın 148. mad-
desi, Anayasa Mahkemesi'nin "ana-
yasa değişikliklerini sadece şckil
bakınıından inceleyip denetleye-
ceğini" belirtmiştir.
Doğrudur; 1971 yılında yapılan bir
değişikliklc, Anayasa Mahkeme-
si'nin anayasada yapılan dcğişik-
likleri esas yönünden değil sadece şe-
kil yönünden denetlcyebileceği hük-
mü gctirildi. Böylece Anayasa Mah-
kemesi'nin yetkileri daraltıldı. Ancak
Anayasa Mahkemesi özellikle 1974
yılından bu yana anayasanın 'deği-
şikliği teklif bile edilenıez' maddc-
lcriyle ilgili düzenlemelerde, bu gi-
bi değişikliklcrin temelde bir şekil un-
suru olacağını kabul etti. Bu mad-
delerde yasama organı değişiklik
tilen ilke gereğince "dcğiştirilmesi
teklif dahi cdilemeyecek maddelere
ilişkin anayasa değişikliğini iptal"
etmişti.
Böylece Anayasa Mahkemesi,
anayasada yapılan değişikliklerin
Cumhuriyetin temel ilkeleriylc ilgi-
si noktasında 'esasın biçim yönün-
den incelenmesi' deyimiıü kullana-
rak verdiği kararda, anayasadaki
devlet şeklinin Cumhuriyet olduğu
kuralı ile Cumhuriyetin niteliğinin de-
ğiştirilemeyeceğine karar vermiştir.
Böylece şekilden giderck esasın de-
ğiştirilemeyeceğini belirtmiştir. Bu
kararın anlamı açıkça şudur: Yüksek
mahkeme 'Cumhuriyetin nitcliği
söz konusu olduğunda' anayasa
üstü bir nonn oluştunnuştur.
Iran olmak
Kuşkusuz Anayasa Mahkeme-
si'nin bu karan, anayasal demokra-
siyi ve Cumhuriyeti koruyucu bir ku-
rucu işlev mahiyetindedir. Anayasa
Mahkemesi'nin böyle bir yetkisi var
mıdır? Hiçbir kuşkuya gerek yoktur
ki, bütün dünyada anayasa mahke-
melerinin böyle yetkisinin olduğu ka-
bul edilmcktedir. Anayasa Mahke-
mesi bu ilke kararlannı 1975/87 ve
1977/4 ve 1977/117 sayılı kararlanyla
yinelcmiş, bu ilke karanna süreklilik
kazandırmıştır. lşte son karar bu il-
ke kararlannın devamıdır. Bu karar-
la, bir yabancı gazetenin yazdığı gi-
bi Türkiye Iran olmaktan kurtul-
Kredi ve kredi kartınızı
ATM'den almaz mıydınız?
UA 25 25
www.akbank.com AKBAIMK
BANKACILIĞIN EN ÖZGÜR HALİ
ATMKredi1
Akbank'tan, müşterisi olsun olmasın herkese kredi ve
kredi kartı başvurusu için yepyeni biryol!
CepKredi, VVebKredi ve smsKredi'den sonra şimdi sıra ATMKredi'de. Artık, Akbank
müşterisi olsanız da olmasanız da hem kredi* hem de kredi kartı başvurularınız
için ATM/BTM'ler 7 gün 24 saat hizmetinizde! Üstelik tek ihtiyacınız olan cep
numaranız ve vatandaşlık numaranız. Kredinin kolayı daima Akbank'ta!
• ATM/BTM'lerden 10.000 YTL'ye kadar ıhtiyac kredısi başvurusundn bulunabilirsiniz.
muştur.
Anayasa Mahkemesi, üniversite-
lerde türbanla eğitim yapılmasına izin
veren anayasa değişikliğini haklı
olarak anayasanın ilk üç maddesine
karşı bir hukuk hilesi olarak kabul et-
miş, "hukuka dolanmak" olarak ni-
telcmiştir. Anayasa Mahkemesi,
TC'nin değiştirilemez maddelerini
"hukuki hile" yolu ile dolanıp on-
ların içini boşaltmanın mümkün ol-
ınadığını ve demokrasimizc aykın ol-
duğunu ortaya koymuş oluyor.
Çünkü anayasal demokrasi de-
mck, devlet yetkisini kullanan tüm or-
gan, makam ve mercilerin bu yetki-
lerini ancak anayasal çcrçeve içinde
kalarak yapabilmeleri dcmcktir.
Anayasa Mahkemesi'nin anayasa-
nın temel ilkelerine dayanarak verdi-
ği kararlan, anayasal demokrasinin
vazgcçilmez meşru parçasıdır.
Anayasa hukukçusu D. Bor-
num'un belirttiği gibi "Bir demok-
raside çoğunluk iktidarının baskıcı
eylemlerinin dcnetlenmesi, sınır-
lanması ve gcrektiğinde frenlen-
mesi demokrasinin gereğidir." Bu-
nu da anayasa mahkemcleri yapar.
Anayasa Mahkememiz son kara-
nnda kanımızca anayasa koyucu-
nun amacına uygun bir yorum ya-
parak (originalizm yorumu) bir kez
daha anayasamızın ilk üç maddesi-
ni güçlcndirmiştir.
Yine anayasa hukukçusu
Meny'nin belirttiği gibi Anayasa
Mahkemeleri "yargısal, yarı siyasi
organlar olarak çağdaş Batı de-
mokrasilerinde önenıli rol oynar-
lar. Onlar yargısal ve hukuki ku-
rumlardır, ama frenlcr vc denge-
ler sistemini uygulayarak bir öl-
çüde siyascfiıı de önünü açarlar."
Kimi AKP yandaşı, tetikçi köşc ya-
zarlan bu yazdıklanmızın ayırdma
varamasalar da anayasa hukukçula-
n Özbudun ve Yazıcı bu yazdıkla-
nmızı bilmezlcr mi? Bil-
nıez olurlar mı? Bu yaz-
dıklanmızın önemli bir
kısmı, Özbudun'un ana-
yasa hukuku kitabında
var. Ama onlar yine de
anayasanın 148. madde-
sine gönderme yaparak,
Anayasa Mahkemesi'nin
yetkilcrini aştığını söyle-
ceklerdir. Öylcyse aşağı-
daki ömeklere yanıt ver-
sinler:
• 205 yıl önce 1803
yılında ABD Federal
Yüksek Mahkemesi,
mahkenıclerin, yasalann
anayasaya uygunluğunu
denetleyebilecekleri ka-
rarını (Marbuıy vs. Ma-
dison davası) verdiği za-
man, bu yctki anayasada
yoktu. Bu yetki anayasa
mahkemesinin karan ile
yaratılmıştı.
• 140 yıl önce 1868
yılında ABD anayasasına
"ÖZGÜRLÜĞE kavu-
şan köleleri korumak
amacını" taşıyan bir
madde kondu. Yüksek
mahkeme daha sonra bu
maddeyi "cinsiyet ve ırk
ayrımlarını yasaklaya-
cak" biçimde genişletti.
Yani mahkeme fiilen
anayasayı değiştirdi.
Unutuhnasın, anayasal
yorum sadece pozitif ana-
yasa maddelerine daya-
narak inşa edilemez.
Anayasa Mahkeme-
si'nin 1. işlevi, kişi hak ve
özgürlüklerini konjmak-
tır. 2. işlevi, siyasal ikti-
dann çoğunluğa dayana-
rak ele geçirdiği güce da-
yanarak anayasanın te-
mellerini değiştinneyi
önlemektir. Anayasadaki
güç dengesini korumak
ve erlder arasında fren vc
denge sistemini sağla-
maktır.
Anayasal demokrasi-
lerdc yasama ve yürütme
anayasanın temel ilkele-
rine, uymak zorundadır.
Çünkü gerek yasama ge-
rek yürütme gereksc yar-
gının yetkileri anayasanın
temel ilkeleriyle smırhdır.
Anayasa malıkemesi yar-
gıcı Hugo L. Black'in
dediği gibi "yazılı ana-
yasa mücadelesinin
amacı, iktidardakilere
kendi keyfî arzularının
değil hukukun egcnıcn
olmasını sağlamaktır".
Yamrlandan kaynaklar:
* Erdoğan Teziç - Ana-
yasa Hukuku
* Ergun Özbudun - Türk
Anayasa Hukuku
* Mustafa Erdoğan -
Anavasaİ Demokrasi
İIHJN SEÇBK
GÖRÜLHt'ŞTVR
Yakın taritıin tanığı olması gerekirken
sanığı oluyor yurtseveryazarlar. Dhan
Seiçuk da mapusaneden sorguluyor
yurdunda olup bîteni: "flzerinde
gorülmüştür damgası bulunan zarfı
evfrirsin, çevirirsin; sorarsın kendi
kendine: Bu zarlları neden
kapatmaziar?"
AĞLAHAK
VE «DlMEK
îıiıan Selçuk'tan keskin yergilerle
insanı şaşırtan sorular eşllğfnde yeni
uiuklar açan bir tutanı yazi: "Giîlmek
ve ağlamak bir uygarlık sorunudur,
çağımmn insanı nerede ve neye
güleceğini ya da ağlayacağmı bilen
insandır, diye bir lanını yapsam
yanlış mı olur?"
ERDAL ATABEK
IİL'tk
:
' '4 î İ :
" :
'" >• ••;'•;•)• S l i f
. • • " ! . . •
•<-ı iKı
Erdal Atabekien doğru bir karakter
olupmunu anlatan bir rehber kitap.
Aileler için çocuklarma, öğretmenler
için öğrenciierine yönelik kaynak eser.
A İKİ A
Yavın-Dağıtını
II212 272 4i 46
Maıku:
Ankara Şııbe:
kmltŞubD:
ALFA
DAÛITIM c< Cumhuriyet
Kitapları
www.cumhuriyetkitaplari.com
Prol. Nuıellın Mazhar öklel Sokak No: 2 Şişli Tel: 0 212 343 72 74
Atalüık Bulvarı No-125 Kat. 4 Bakanhklar Tel: 0 312 419 50 20
H. Ziya Bulvarı 1352 Sokak No: 2/3 Pasaport Tei: 0 232 44112 20