Katalog

29 MAYIS 2008 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA E K O I V O . M 1 ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Ne batıklar kurtanldı, ne de hortumcular yakalandı. 21 bankanın devir zaran siliniyor Fonun zaranhalkakaldıEkonomi Servisi - Türkiye ta- rihinin en büyük banka tasfiye operasyonlannı gerçekleştiren Ta- sarruf Mevduaü Sigorta Fonu'nun (TMSF) borçlan kamuya havale ediliyor. El koyma, birleştirnıe, satış gibi tüm yollann denenmesi- ne karşın çığ gibi büyüyen ve bir türlü kapatılamayan 21 bankanın devir zararlannın kurtanlmasın- dan artık resmen vazgeçiliyor. Ka- mu Finansmanı ve Borç Yöneti- minin Düzenlemesi Hakkında Ka- nun'da değişiklik yapılarak TMSF'nin 90 milyar YTL'lik borç- lan silinecek. Meclis yetkilileri, ta- sarının 'acil işler' arasında sayıl- dığım belirtti. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda geçen haf- ta kabul edilen "Kamu Finans- manı ve Borç Yönetiminin Dü- zenlemesi Hakkında Kanun"da değişiklik yapan ve Fon'un Hazi- 24 milyar dolar devir zaran, 46 milyar dolar aktanlan kaynak, tahsil edilebilen sadece 2 milyar dolar... 'Acilen' silinecek 90 milyar YTL ile sonuçlanan Türkiye tarihinin en büyük batık fıyaskosu... 1 banka 70 milyar dolara mal olduN Aktanlan Gerçekle?en Devir Zaran Kaynak Tahsllallar Aktarılan Gorçokleşen T.TİCARETMHK EKSPRESBANK İNTERBANK EGEBANK YURTBANK YAŞAHBANK ESBANK SÜMERBANK BANKKAPİTAL ETİBANK DEMİRBANK 778 435 1269 1220 656 1149 1113 470 393 698 M8 1538 494 4655 1291 563 1536 3108 4817 . 149 2961 «115 9 27 14 78 23 115 34 155 103. •,.; 240 211 BANKALAR Davlr Zaran ULUSALBANK İKTİSAT BANKASI KENTBAMK EGSBANK SİTEBANK TARİŞBANK BAVINOIRBANK TOPRAKBANK PAMUKBANK İMAR BANKASI TOPIAM 524 1954 681 545 53 74 116 880 3706 5933 23295 Kaynak 930 3632 1952 663 73 141 1284 790 .5112 5833 456S7 Tahıllallar 0 140 131 27 5 7 26 64 414 0 ita (milyon dolar) ne'ye olan borçlannın da silinme- sini öngören tasannın, birkaç gün içinde Meclis Genel Kurulu'na in- mesi, haziran ayı başlarında da yasalaşması bekleniyor. Hazine'nin TMSF'den alacak stoku 90 milyar YTL düzeyinde bulunuyor ve bunun 49 milyar YTL'si vadesi geçmiş alacaklar arasında yer ahyor. Hazine'nin 30 Nisan 2008 tarihi itibanyla toplam 113 milyar YTL alacağı bulıınuyor. Bu rakamın yüzde 80'ini TMSF'nin borçlan oluşturuyor. Hazine'nin vadesi geçmiş alacak- lannın tutan ise 56.6 milyar YTL. Yine bu rakamın yüzde 88'i TMSF kaynakh. HAZİRANDA YASALAŞACAK Reuters 'a bilgi veren Meclis yetkilile- ri, hükümet tarafindan.söz konusu ta- sannın yasalaşmasımn acil işler ara- sında sayıldığmı, bu kapsamda da ta- sannın haziran ayı içinde yasalaşma- sımn öngörüldüğünü söylediler. Tasa- nnın, Plan ve Bütçe 'de görüşülmesi sı- rasında eklenen bir maddeyle TMSF'ye Hazine tarafindan 31 Aralık 2007'ye kadar verilen özel tertip Devlet Iç Borçlanma Senetleri 'nden (DÎBS) do- ğan veya doğacak anapara, faiz, tnas- rafve gecikme zammından oluşan Ha- zine alacaklannın bütçenin gelir ve gi- der hesaplanyla ilişkilendirmeksizin ter- kini (silme), ilgili bakanın teklifı üzerine Maliye Bakanı 'nca yapılacak. 'Para babaları rahatsız oldu' Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Ali Çetin: "Kredi kartlanyla ilgili iki yasa çahşması şu anda Meclis 'te. Bu yasal çalışmalar tüm tüketici örgütlerince desteklenmektedir. Her iki çalışma da 'adına piyasa denilen para babalarmı' rahatsız ediyor, Sorunun yaratıcılan, bankalar ve perakendecilerdir. 36 aya kadar taksit yapan işyeri ve banka ikilisi, tüketiciyi aylık taksitlerin küçük meblağda olması cazibesiyle kandırmakta, o küçük gö'züken taksitler 6 ay sonrasında kart limitini doldurmaktadır. Borca hapsolan tüketici, tüm geleceğini bankalara ipotek etmektedir. lşte bozulmasım istemedikleri saadet zinciri budur." 'Bankalar olarak altindankalkanz' Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen: "Kredi kartlanna ilişkin yasa geçmiş yıllarda çıkarıldı vefaizin tavam Merkez Bankası tarafindan bilimselformülle belirleniyor. Buformülün adil olduğunu düşünüyorum. Hakikaten bir şey yaparken dikkat etmek lazım. Bu tür sonuçlarına bakmak lazım. Ekonomiye toplu bakmak lazım. Türkiye ekonomisinin daralmaya başladığı bir ortamda bazı kararları dikkatli almamızdafayda var. Bankacıhk sektörii olarak biz, kârlılık olarak bunun altından kalkarız." Faiz ateşi karta düştü Bir tarafta 700 bine dayanan kara liste, diğer taraftayeniyasa teklifiyle faiz sınırlanırsa satış yapamayız diyen mağaza ve bankalar var Ekonomi Servisi - Kredi kartlannı, yıllık aidat ve fa- iz oranlarını düzenlemeye yönelik yeni yasa teklifıne karşı ortak bir tavır sergileyen perakendeciler ve bankacılar, teklifın yasalaşması halinde bankalara, perakende sektö- rüne ve tüketiciye ciddi zarar vereceğini savundu. Konuyla ilgili olarak dü- zenlenen toplantıda konuşan Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Yönetim Kurulu Baş- kanı Hakan Kaplan, bu ya- sanın çıkmasını bekleme- diklerini, ama yasalaşması halinde bankalann kredi kar- tında taksit gibi faydalan kredi kartı kullanıcılarına sunmaya devam edecekleri- ni belirterek "Ancak ban- kalar kart müşterilerine eskisi oranda fayda sağla- makta zorlanabiürler. Tak- sit sayılaı 110,8,6 değil bel- ki 2-3 taksite kadar inebi- lir. Hatta bazı bankalar taksit uygulamasına lii- müyle son verebilirler. Pe- rakende sektöründe kam- panyalar artık yapılama- yabilir" dedi. Ahşveriş merkezlerinde kredi kartı kullanım oranmın yüzde 76'yı bulduğunu be- lirten Ahşveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD)Jrfnetim Kurulu HARCAMALAR 8 YILDA 20'YE KATLANDI I I I I I I I I I I \\ A Toplantıya BKM adına Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kaplan ve Genel Müdür Sertaç Özinal'ın yanı sıra Ahşveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (APMD) Başkanı Nuşin Oral, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Ekrem Akyiğit ve Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge katıldı. Başkanı Nuşin Oral, "2008 büyüme hedefini yüzde 4.5 koymuşken iç talebin hasar almasından korkuyoruz. 2008 ve 2009 herkesin dik- kat etmesi gereken bir dö- nem. Bu dönemde çok problemli olmayan yerler yerine problemleri çözme- ye konsantre olunması ge- rekiyor. Yoksa ciddi ka- yıplar olacak... Olumsuz senaryoyu (Yasanın Mec- lis'ten geçmesi) düşünmek bile istemiyoruz" diye ko- nuştu. Kara liste milyona koşuyor 2001 yılmın başında 2.2 milyar YTL olan kredi kartı har- camalarmın tutan, 16 Mayıs 2008 itibanyla 28.6 mil- yar YTL 'ye kadar çıktı. Söz konusu süreçte enflasyon oranlarında ciddi gerilemeler yaşanırken bankala- nn kredi kartına uyguladıklan faiz oranlan reel ola- rak hep yüksek kaldı. Bankalar, nisan ayı itibanyla yüzde 9.6 olan yıllık TÜFE 'yiyaklaşık 10'a katlayarak kredi kartlanna aylık yüzde 4.5-5.5, yıllık ise yüzde 50-60 'a dayananfaiz oranlan uygulamaya devam et- ti. Kullanım tutarlan ile birlikte batık oranlan da cid- di oranlarda arttı. 2003 'te 21 bin seviyesinde olan kredi kartını ödeyemeyen kişisayısı, buyılın martayı itibanyla 662 bin 117 kişiye ulaştı. Böylece kara lis- tedekilerin sayısı da yarım milyonu aştı. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Çürüme-Kokuşma Hormonlu sebze-meyvenin çürümesi-kokuşması bir başka, çabuk, hızla yayılıp, çekilmez oluyor... Hormon- lu, kirli siyasetin, topluma örnek oluşturan liderliklerin, top- lumsal yaşamda yarattıkları çürüme-kokuşmanın katla- nanboyutları daöyle... önceki gün neredeyse vatandaşa işkence olsun tü- ründen, uyduruk, otomatik halledilmesi gerekli, besbelli ek gelir elde etmek üzere yaratılmış bir bürokratik işlemin pe- şindeydim. Katlanmak zorunda olduğum uzak yolu da ek- leyince bir yanm işgünüm uçup gidecekti. Ne kadar da saf- mışım, bir tam gün Çin işkencesi içinde geçti... . Biliyorsunuzdur, üst üste rüşvetin belgelenmesi olay- İarı karşısında tapu dairelerine kocaman kocaman uya- rı yazıları yazıldı; görevlinin en fazla birkaç dakikasını ala- bilecek bir işlem söz konusu olduğu, sabahın erken saa- tinde sıra mıra da görülmediği için eksiksiz evrakımı gö- nül rahatlığı içinde teslim ediyorum. Görevli dışanda bek- lememi, işlemlerin öğleden sonraya sarkabileceğini söy- lüyor. Hayretle itiraz ediyor, çok uzaktan geldiğimi, yapacak başka işlemlerimin de olduğunu anlatmaya çabalıyorum. Sesini kaba bir üslupla yükselterek hemen odadan çık- mazsam işimin akşama kadar da bitmeyebileceğini bir gü- zel anlatıyor. Dışarıda tevekkülle kaderlerine razı bekleyenlerce ay- dınlatılıyorum; kimseler en sıradan, en yasal işlemler için birkaç saatini yakmadan bu binadan çıkıp gidemiyormuş. örneğin yanımda sıradan bir arsa satışı tapu işlemini bek- leyen bayan ve ailesinin gelişlerinde bu ikinci günmüş. Ar- tık içeriye çağrılmayı bekliyorlarmış, çünkü satıcı bekle- nen rüşveti vermiş. Şaşkınlıkla, görüntülü kameranın da olduğu, rüşvet verilemeyecöğine, cezalandırılacağına ilişkin uyarıların kocaman tabelalarını gösteriyorum; niçin, nasıl rüşvet verilebileceğini anlayamadığımı söylüyo- rum. O da bilmiyormuş, ama devamlı iş yapanlar bu iş- leri beceriyorlarmış... Birkaç kez en yumuşak gülümsememle kapıda gö- rünmemin ardından, ancak öğle saatlerine doğru masa- ya çağrılıyorum. Bankaya gidip 3.5 liralık harç yatıraca- gım; onun kuyruğunda da bir 1.5 saat geçecek. Sonra ikin- ci aşama işlem, yeniden banka kuyruğu... mesai saati bi- timine kadar, rüşvet verebilmek dışında bütün becerile- rimi katıyor, ucu ucuna bir başka günü kurtarmanın mut- luluk zaferiyle, geç saatlerde eve varmak üzere yola ko- yuluyorum... ••• Ve bir gün boyunca koptuğum işimin bir parçası yeni haberlerle yüz yüzeyim; işte, siyasi tarihe geçecek, an- cak AKP medyasının yer vermek zahmetine bile katlan- madığı, bir-iki gün içinde unutulabilecek bir dava sonu- cu; Başbakan Erdoğan'ın çocuklarını yurtdışında okut- muş en yakın dostuna, çok büyük, çok ünlü, saygın işa- damı Remzi Gür'e "rüşvet vermeye teşebbüsten hapis cezası verilmiş". Hani, Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği Cumhur- başkanlığı seçimi öncesi Gür, CHP milletvekili Mehmet Yıldırım'a oyu için rüşvet önermiş, yargılama sonunda da mahkûm olmuş... Cumhurbaşkanlığı, birkaç gündür tartışılan, soru öner- gesine de konu olan, Dolmabahçe Sarayı'ndan 35 anti- ka eseri istediği yolundaki haber ve tartışmaları doğru- lamış. Bu ayıplı durumun savunmasını ise "kullanım için değil, sergileme için yapıldığı" açıklaması ile kapatmaya çalışmış. önce Dışişleri, sonra da Cumhurbaşkanlı- ğı'nda restorasyon, onarım adına, Ingilizce kitch olarak da tanımlanan çok pahalı harcamaları ile ün yapan First Leydi'nin benzer sabıkalarının medyaya yansımış olan- larının sadece biri bin para... Hükümet kendi davası ile de bağlantılı seçim yatırım- larına erken ve hızlı girdi. Hepsi birbirinden daha büyük halkın, kamunun malı kaynakların peşkeş çekilmesi, bal gibi de örtülü rüşvet niteliğinde SSK, banka borcu, imar yağmalan aflanna, AKP'Iİ belediyelerin borçlannın rafa kal- dırılması, kamu ihale yasa değişikliği... TÜSlAD'ı bile is- yan ettirmiş. Piyasacılar, katlanacak cari açık, kriz fak- törlerinin, seçmene rüşvet nitelikli harcamaların bile bi- le, pervasız üst üste bindirilmesinin sonuçlarının derdin- deler. Anayasa Mahkemesi'ndeki kapatma davasının ardın- dan mahkeme yargıcının arkasındaki polis aracından din- lenmesi skandalının hesabı verilmeden, CHP Genel Merkezi'nde odada yapılmış konuşmanın AKP yanlısı med- yada cümle cümle aynen yayımlanmış olmasıyla "Wa- tergate skandalı" patlamış. Bu hormonlu siyasetin çürümüşlüğü, kokuşmuşluğun kanıtları bu güncel haberlerin hepsi birden değil, her bi- ri tek başına bir başka ülkede elbette iktidar götürür. Biz- de her gün patlak veren bir yenisi, eskisinin daha kolay unutulmasına yarıyor. Hormonlu meyve-sebzenin beter çürümüşlük, kokuşmuşluğu her tarafa yayılıyor... soner@cumhuriyet.com.tr Transfer ücretini>eetir 10 yıl sonra emel OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA ADANA - Milyon dolarhk transfer ücretleri sigortacıla- n harekete geçirdi. New Life Yaşam Sigorta geliştirdiği pa- ketle, futbolcuya emekli ohna olanağı tanıyor. Şirketin Ada- na ofîsinin açıhşı sonrası hedeflerini anlatan New Life Ya- şam Sigorta Genel Müdürü Tansel Birol, futbolculara yö- ' nelik yeni bir kampanyaya başlayacaklannı açıkladı. Bu plarun talep görmesi halinde, Turkcell Süper Lig ve Bank Asya Lig'inde yaklaşık bin futbolcunun top koşturdu- ğunu varsayarsak kişi başı 200 bin YTL'lik prim üze- rinden yaklaşık 200 milyon YTL'lik birikimin siste- me çekilmesi bekleniyor. Hiçbir sosyal güvencesi olmayan futbolculann aktif spor yaşantılan bittiğinde geleceklerini garanti altına almak amacıyla birikimli hayat sigortası poli- çesi sunacaklarını anlatan Birol, "Birikimli hayat si- gortası kişilere 10 yılda emekli olma imkânı veriyor. Isteyenler 10 yıllık parayı birden yatırıp emekli ol ma hakkına sahip. Biz buna tek prim- li sigortalar diyoruz. 10 yıllık primi he- saplıyoruz. Yıllık bin liradan 10 yıl- da 10 bin lira, yıllık 10 bin liradan 10 yılda 100 bin YTL şeklinde. Bu parayı tek seferde yatırıyor, 10 yıl sonra gelip bizden emekli oluyor. Bu ürün özellikle genç yaşlarda toplu pa- ra alıp sonra alamayacak olan futbol- cular için çok uygun" dedi. Ferit Şahenk: Mali disipline dikkat. Tanıl Küçük: Ekonomide tehlike kapıdadır Iş dünyasından uyarı üstüne uyarı Ekonomi Servisi - Türk Sanayici- leri ve tşadamlan Derneği (TÜSlAD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ferit Şahenk, tercihen, uluslararası fmans çevrelerince de destekle- nen kapsamlı bir ekonomik programın açıklanması ve uygulanması, AB süre- cine ilişkin reformların kararlılıkla sürdürülmesi ve dezenflasyon süreci- nin, disiplinli maliye politikalan ile desteklenmesinin, büyük önem arz et- tiğini söyledi. Şahenk, TÜSİAD'ın düzenlediği bankacıhk konferansında yaptığı konuşmada, artan tüketim ve yatınm talebi ile enerji maliyetlerinin sonucu olarak derinleşen cari açığın önemli bir finansman ihtiyacı doğur- duğunu ve Türkiye'yi mevcut global çerçevede daha kınlgan hale getirdiği- ni belirtti. Istanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Tanıl Küçük de ekonomide tehlikenin kapıda olduğunu, hatta bazı görüşlere göre kapıdan içeriye adım attığı uyarı- smı yaprı. Küçük, ISO'nun Meclis toplantısında yaptığı konuşmada, şun- ları söyledi: "Türkiye enerjisini bölün meseleleri neticelendinneli vc dikkati- ni ekonomiye yoğunlaştırmalıdır. An- cak tehlikeye karşı ne gibi önlemler ahnacağı, neler yapılacağı konusunda bir gelişme, bir bürünlük göremiyoruz. Olası enflasyon ve cari açık tsunami- leri ile baş etmenin asıl ıeçetesi üıe- timdir." Beyaz eşya sektörii alarmda t\v Life Yaşam Sigorta, futbolcu- lara 'Tek Ödcme- li Yaşam Planı' ile geleceklerini ga- ranti altına alma- yı planlıyor. • Klein, yüksek faiz oranlan, Türk Lirası'nın aşın değerlenmesi, hammadde fıyatlarındaki artışlar gibi sıkıntılar nedeniyle beyaz eşya pazarının yüzde 6 oranında daraldığını belirterek 2008'in de 2007'de olduğu gibi zor bir yıl olacağını söyledi. Ekonomi Servisi - BSH Ev Alet- leri'nin 2007 ve 2008'in ilk üç ayına aitfinansalsonuçlaruıın açık- landığı toplantıda konuşan BSH Ev Aletleri lcra Kurulu Başkanı Nor- bert Klein, 2007 yılmın beyaz eş- ya pazarı açısından sıkıntıh bir yıl olduğunu, siyasi çalkantı ve yüksek faiz oranlarınm beyaz eşya rüketi- minde artışa olanak vermediğini kaydetti. 2007'de yaşanan daralma ve ekonomik durumun etkisiyle 2008 yılının ilk üç ayında da beyaz eşya pazannın yüzde 6 daraldığına dikkat çeken Klein, "Daralan iç pazarda 262 milyon YTL'ye pazar payı- mızı korumayı başardık. İhraca- tımız ise ABD, lngiltere ve İs- panya'daki ekonomik yavaşlama nedeniyle yüzde 3.2'lik düşüşle 155 milyon YTL olarak gerçekleşti. Pazarın daralmasına rağmen 2008'in ilk çeyreğinde ise ciromuz 417 milyon YTL oldu. Ancak 2008 de zor bir yıl olacak" dedi.