Katalog

CMYB C M Y B 26 KASIM 2008 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER 3 SÖZ ÇİZGİNİN Turhan Selçuk “DEVLET KUŞU” GENİŞ AÇI HİKMET BİLA Şapka Artık (Şapka Devrimi’nin 83’üncü yılında) şapka di- ye bir sorun yok. Kimin şapka giydiği, kimin giyme- diği kimin umurunda? Erkeklerin çoğunun başı açık. Bazıları da üşümemek için kasket giyiyor. Fötr şap- ka kullanan da çok az. Fes var mı, hiç yok. Ama fes- ten önceki sarık, takke, kimi yerlerde inadına kulla- nılıyor. 83 yıl önce böyle miydi? Bir ömür boyu mücadelelerden, kanlı savaşlardan, isyanlardan zaferle çıkan Mustafa Kemal, ilginç bir kavganın içine giriyordu. Aydınlanma devrimleri başlayacaktı. Ekonomiden kültüre, hukuktan spora ka- dar her alanda... Ama o önceliği şapkaya vermişti. Ka- fanın içi kadar dışının da önemli olduğunu biliyor, ka- fanın dışını değiştirirken içinin de ne kadar değişik- liğe hazır ve yatkın olduğunu görmek istiyordu. Kastamonu’da, “Arkadaşlar, işte buna şapka der- ler” diye söze girerken, aslında göründüğünden çok daha büyük bir işe giriştiğinin farkındaydı. Yüzyıllar- dır, saltanat ve hilafet diktatörlüğünün biçimlendirdiği kafaların şapkaya sokulmasının o kadar kolay olma- yacağını da biliyordu. O kılık kıyafetle yüzyıllardır sa- rıp sarmalanmış kafaların ‘pırıl pırıl’ olmayacağını da biliyordu. Sarık yerine fes getirilirken ‘Din elden gidi- yor’ diye ayaklandırılan kalabalıkların, fes yerine şapka getirilirken de aynı feryatla ayağa kaldırılması olasıydı. Birisinin, ‘Bu ne iştir’ diye sorması gerekiyordu. Atatürk’ün şapka için yaptığı düşünsel hazırlık, her- halde Büyük Taarruz için yaptığı hazırlıkla karşılaştı- rılsa yeridir. Devrimler, Şapka Devrimi’nin açtığı yoldan geldi. Dış görünüşün önemli olmadığını, kılık kıyafet devriminin, halkın ‘doğal duruş’unu bozduğunu öne sürenlerin Şapka Devrimi’ne bu kadar saldırmaları bun- dandır. Onlar, bu yüzden Şapka Devrimi’nin bir sim- ge olduğunu söylerler. Aslında bilirler ki, Şapka Dev- rimi, diğer devrimlerin itici gücü, motoru olmuştur. Bi- lirler ki, şapka, kafanın dışına değil, ta içine takılan bir uygarlık işaretidir, uygarlık ışığıdır. Bilirler ki, şapka ile asıl yapılmak istenen, kafaların içine hurafe yerine ak- lı, dogma yerine bilimi yerleştirmektir. Atatürk, halkın, insanın kurtuluşunun çağdaşlaşma- dan geçtiğini bilen ve gereğini yapan bir liderdi. ‘Halkın doğal duruşuna saygılı olmak gerekir’ diye düşünseydi, aydınlanma devrimlerinin hiçbirini ya- pamazdı. ‘Halkın doğal duruşudur’ diye, fese, çarşafa, sarığa sarılsaydı, ‘Bunlar üstyapı işleridir’ diye geri adım atsaydı, ne Medeni Kanun’u getirebilirdi ne de kadın haklarını... Ne de o dev kalkınma hamlesini başlata- bilirdi. İstediğini yapabilme gücü vardı. O uygarlığı seçti. Ve Atatürk oldu. Yoksa, padişah bilmem kaçıncı Mustafa olması işten bile değildi. hikmet.bila@ntv.com.tr 25 KASIM KADINA YÖNELİK ŞİDDETE KARŞI ULUSLARARASI DAYANIŞMA GÜNÜ ‘Her üç kadõndan biri mağdur’ Haber Merkezi - 25 Kasõm Kadõna Yönelik Şiddete Karşõ Uluslararasõ Dayanõşma Günü nedeniyle yurt genelinde etkin- likler düzenlendi. Türkiye Psiki- yatri Derneği Genel Başkanõ Şe- ref Özer, Türkiye’de her üç ka- dõndan birinin fiziksel şiddet gör- düğüne dikkat çekti. Eğitim-Sen Adana Şubesi Kadõn Komisyonu üyeleri ise AKP’yi eleştirdi. Türkiye Psikiyatri Derneği Baş- kanõ Özer, “Düşük gelirli ailele- re mensup, çatışma veya doğal afetlerden kaçan kadınlar özel- likle risk altındadır” dedi. Geçen yõl Ayşe Gül Altınay ve Yeşim Arat’õn yaptõğõ, tüm illeri kapsa- yan, “Türkiye’de Kadına Yö- nelik Şiddet” başlõklõ araştõrma- ya değinen Özer, “Buna göre, Türkiye’de her üç kadından birinin fiziksel şiddet gördüğü saptanmıştır” dedi. Özer töre cinayetleriyle ilgili şunlarõ söyle- di: “Türkiye’de yılda en az 25 töre cinayeti kayda geçiyor. Gerçek sayı bunun çok üzerin- dedir. Namus ve töre adına ka- dınlara yönelik kötü muamele, işkence, öldürme, intihara zor- lama oranı son yıllarda yüzde 25 arttı. Emniyet verilerine göre, 2001-2004’te aile içi şid- dete maruz kalanlarda ölüm oranı yüzde 65’in üzerinde.” Eğitim- Sen Adana Şubesi Ka- dõn Komis- yonu üyele- ri adõna açõklama yapan Se- vinç Çalış- kanyürek ise AKP politikasõnõ şu sözlerle eleştirdi: “AKP’ye göre kadının yeri evidir. AKP’nin de- mokratikleşme ve reform balo- nu, en başta cinsiyet eşitliği ko- nusunda sönmüştür. Çocuk ta- cizinde şikâyete bağlı dava ya- şını düşürmeye çalışıyorlar.” İzmir Kadõn Kuruluşlarõ Birli- ği’nin etkinliğinde Cumhuriyet Alanõ’nda toplanan kadõnlar İsmet İnönü Sanat Merkezi’ne yürüdü- ler. Burada, katõlõmcõ kuruluşlar adõna açõklama yapan Ege Üni- versitesi Kadõn Sorunlarõ Araş- tõrma ve Uygulama Merkezi Mü- dürü Prof. Nurselen Toygar, “Türk Ceza Kanunu’ndaki ‘haksõz tahrik’ düzenlemesiyle birçok kadın cinayetindeki fa- iller komik, küçük cezalarla kurtarılıyor” dedi. Antalya Adliyesi önünde kadõn dernek ve sivil toplum kuruluşla- rõnõn ortak açõklamasõnõ okuyan Kent Konseyi Kadõn Meclisi Üye- si Serap Erdinç ise “Hem yasa- larda, hem beyinlerde gerçek eşitlik istiyoruz” dedi. Diyarbakõr Kent Kadõn Mecli- si üyeleri adõna açõklama yapan Semra Özbey, Irak, Afganistan, Lübnan ve Filistin’de yalnõzca ülkelerin değil kadõn bedenin de işgal edildiğini söyledi. Sergiye izin yok “25 Kasım Kadın Platfor- mu” üyeleri İstanbul’da Gala- tasaray Meydanõ’nda açtõklarõ stantta, kadõna yönelik kullanõ- lan silah, maşa, kemer, bõçak, kelepçe, çaydanlõk gibi malze- meleri sergilediler. Ancak ser- gi polis tarafõndan izinsiz olduğu gerekçesiyle kaldõrõldõ. Platform üyeleri, “Kadına Yönelik Şid- det Günü’nde polisin şiddeti- ne maruz kaldık” pankartõ açarak oturma eylemi yaptõ. Babasını kızgın yağla öldürdü TOKAT (AA) - Tokat’õn Pazar ilçesinde, eve sürekli sarhoş gelerek aile bireylerine kötü muamele yaptõğõ öne sürülen babasõ Muhittin A’yõ üzerine kõzgõn yağ döktükten sonra sopayla vurarak öldürdüğü iddia edilen Özlem A. (19) gözaltõna alõndõ. Muhittin A’nõn cesedi otopsi ya- põlmak üzere hastaneye kaldõrõldõ. Başkentte işyeri yangını: 1 ölü ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Anka- ra Denizciler Caddesi’ndeki 5 katlõ tekstil ma- ğazasõnõn yün deposu olarak kullanõlan 4. katõn- da yangõn çõktõ. Kõsa sürede büyüyen yangõn iş- yerinin 5. katõna sõçradõ. Uzun uğraşlar sonucu söndürülen yangõnda, 15-16 yaşlarõnda olduğu tahmin edilen ve adõnõn Ümit olduğu öğrenilen bir kişi asansörde yanarak öldü. Ölen kişinin yaklaşõk 2 ay önce işe başladõğõ belirtildi. Çeviri Servisi - Birleşmiş Milletler İnsan Hak- larõ Yüksek Komiseri Navi Pillay, kadõna karşõ şiddetin Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve dünyanõn birçok başka bölgesinde süreklilik gös- teren biçimde yaygõn olduğunu, ancak ülke yöne- timlerinin şiddet uygulayanlarõ cezalandõrmak için yeterli girişimlerde bulunmadõğõnõ, olup biteni görmezden geldiğini vurguladõ. Kadõna Yönelik Şid- dete Karşõ Uluslararasõ Dayanõşma Günü nedeniyle yazõlõ açõklama yapan Pillay, şiddetin sadece De- mokratik Kongo Cumhuriyeti örneğinde olduğu gi- bi çatõşma bölgelerinde değil kadõnõn ikinci sõnõf yurttaş olarak görüldüğü belirli ülke ve kültürler- de günlük yaşamõn parçasõ haline geldiğine deği- nerek şöyle devam etti: “Bu toplumlarda erkek- ler kızlarını, karılarını dö- vüp yaraladıklarında hatta öldürdüklerinde mahkemeye bile çık- mayacaklarını bili- yorlar.” Fiziki ve cinsel istismara uğ- rayan kadõnlarõn üç kat daha fazla inti- harõ düşündü- ğünü or- taya ko- yan araştõr- mayõ anõmsatan Pillay, “Bir ebeveynin diğerine vurmasına gözünü kapatan bir devlet gelecek kuşaklara nasıl bir ders verebilir” sözleriyle şid- dete göz yumanlara mesaj gönderdi. (AFP) DAYAKGÖRMEZDENGELİNİYOR Muhtar vaşağı boğarak öldürdü Haber Merkezi- Sõvas’õn Suşehri ilçesi Çataloluk beldesi Serpinti Mahallesi muhtarõ Hacı Ahmet Tunç, nesli tehlikedeki türler arasõnda yer alan vaşa- ğõ boğarak öldürdü. Tunç, sabah erken saatlerde komşularõnõn gelininin bahçede bir “canavar” oldu- ğunu söylediğini, gidip baktõğõnda hiç görmediği bir hayvanla karşõlaştõğõnõ anlattõ. Tunç, “Zehirlenmiş olabileceğini düşünerek evden süt getirmelerini söyledim. Sevmek için yanına yaklaştığımda bir- den üzerime atladı. Yarım saat boğuştuktan son- ra boğazını sıkarak öldürdüm” diye konuştu. Çe- şitli yerlerinden yaralandõğõnõ ifade eden Tunç, hay- vanõn hastalõklõ olabileceği ihtimali üzerine tetanos ve kuduz aşõsõ yaptõrdõğõnõ söyledi. Dünya Doğayõ Koruma Birliği’nce nesli tehlikedeki türler arasõna alõnan vaşaklar, Türkiye’de Karadeniz, Marmara, Akdeniz ve İç Anadolu’da ender olarak görülüyor. Sıvas’ın Su- şehri ilçesin- de Hacı Ah- met Tunç, kendisine saldıran bir vaşağı boğa- rak öldür- dü. Yurttaş- lar ilk defa gördükleri hayvandan korktukları- nı söyledi- ler. (AA) Çocuğa istismar iddiası BURSA (AA) - Bursa’da 20 gün önce evden kaçan ve iki gün önce bir kafede yakalanan İ.G. (14) adlõ kõz çocuğunun, cinsel istismara uğradõğõ ve uyuşturucu madde kullanmaya teşvik edildiği belirlendi. Gözaltõna alõnan zanlõlardan A.S, A.T. ve İ.B, H.Ş. ve U.Y. adliyeye sevk edildi. Zanlõlardan er M.T. hakkõnda askeri yetkililerce işlem yapõlacağõ bildirildi. İ.G’nin ise annesine teslim edildiği belirtildi. Tecavüzleri ‘hatırlamadı’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tecavüz, cinsel saldõrõ ve gasp olaylarõnõn faili olduğu belirtilen tenor Şahin Ö’nün yargõlanmasõna Ankara 28. Asliye Ceza Mahkemesi’nde başlandõ. Şahin Ö, yaptõğõ savunmada, “Sõkõntõlarõmõ ve stresimi atmak için motosikletle dolaştõm. Ancak kiminle karşõlaştõm, nasõl bir olay oldu, bunlarõ hatõrlamõyorum” dedi. Özgüven’e bir ödül daha Haber Merkezi - Dikili’yi jeotermal enerjiyle õsõtan Dikili Belediye Başkanõ Osman Özgüven, bugün Marmara Üniversitesi’nde yenilenebilir enerji ve jeotermal konusunda ödül alacak. Kültür ve Sosyal Hizmetler dalõnda yõlõn belediye başkanõ seçilen Başkan Özgüven, geçen ay “Halk Sağlõğõ” konusunda da ilçe halkõna ücretsiz sağlõk ve su hizmetleri götürmesi nedeniyle ödüle değer görülmüştü. Prof. Turan’a onur ödülü ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ulusal Eğitim Derneği’nce Eğitim Onur Ödülü’ne değer görülen Prof. Şerafettin Turan ödülünü aldõ. Ulusal Eğitim Derneği Başkanõ Zeki Sarõhan, ödül töreninde yaptõğõ konuşmada, Türk devriminin birçok değerli eğitimci yetiştirdiğini, onlarõn bağõmsõzlõğõ, halkçõlõğõ savunduklarõnõ, Turan’õn da bu eğitimcilerden biri olduğunu kaydetti.