Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 TEMMUZ 2007 SALI 10 KAVŞAK ÖZGEN ACAR DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr Sosyal Güvenlik Yasası’nı protesto eden sendikacıları güvenlik güçleri durdurdu Bizans’ın Müslüman Türklere Etkileri Vehbi Koç Vakfı, Sevgi Gönül’ün anıDünyada bazı kentler imparatorluksına çalıştayı canlandırma kararı aldı, lara başkentlik yapmışlardır. Hiçbir kent, iki ayrı imparatorluğa başkentlik 2528 Haziran’da İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde “1. Uluslararası Sevgi yapmamıştır. Buna karşılık İstanbul üç Gönül Bizans Araştırmaları Çalıştayı” ayrı (Roma, Bizans, Osmanlı) imparabaşarıyla gerçekleşti. Bizans sanat tatorluğa başkentlik yapmıştır. Bugün İstanbul’da iki imparatorluk müzesi rihinin iki anıtı Semavi Eyice ve Cyrill Mango’ya verilen ödüller kuşkusuz var. Biri, Roma dahil olmak üzere Anadolu’da çeşitli uygarlıkların yapıtlarının Gönül’ün ruhunu yüceltmiştir. Türk ve yabancı tarihçiler ile Bizans sergilendiği Arkeoloji Müzeleri, ötekisanatı uzmanları, “1213. Yüzyıllarda si ise Osmanlı’nın tarihsel mirasını baBizans Dünyasında Değişim”i tartıştırındıran Topkapı Sarayı’dır. Bugüne değin devekuşu gibi kafamızı toprağa lar. Akıllıca seçilen bu dönem Batı’dan Katolik Latin haçlıların Ortodoks Bigömerek, Bizans imparatorluk müzezans’a saldırılarını, yağmalarını; Dosini açamadık. Atatürk’ün müze yapğu’dan da başta Müslüman, tığı Bizans’ın görkemli yapıtı, Şaman, Budist Türklerin AnaOsmanlıların camisi Ayasofya dolu’ya egemen olmaya baş“yapı” olarak müzedir. Ancak lamalarının yoğunlaştığı iki Bizans İmparatorluğu’nun dayüzyılı kapsıyordu. Aynı anda ğınık tarihsel, kültürel mirası iki salonda sunulan 90 bildiöteki iki müzedeki gibi topluriden çoğunu izledik. Bu iki ca sergilenmiyor. yüzyıla yönelik tarih ve sanaDünyada ilk “Bizans Kongta fotoğrafçıların deyimiyle, resi” Bükreş’te 1929’da dü“zoom”lanan bildirilerden kazenlendi. Sonraları düzensiz tılımcılar çok şey öğrendiler. aralıklarla çeşitli ülkelerde Bizans araştırma toplantıları yaToplantıyı vakıf adına onurpıldı. Sonuncusunu 2001’de, Sevgi Gönül. sal başkan Ömer Koç ile Külkendisi BizansOsmanlı dötür ve Turizm Bakanı Atilla nemi hayranı olan Fransa CumhurKoç açtılar. Milliyet’e demeç veren Babaşkanı Jacques Chirac, Paris’te açkan Koç’un şu sözleri ilginçti: “Söyletı. “Bizans” sözcüğü, Batı tarihçilerinin yeceğim sözü yadırgayanlar belki olabiriki yüzyıl önce Doğu Roma İmpacak, ama bu topraklarda Bizanslılar da ratorluğu’na taktıkları bir addır. Bizansyaşamıştır. Fatih Sultan Mehmet’in lılar kendilerine “Romalı” derlerdi, dicamiye çevirdiği, bugün müze olarak limizdeki “Rum” sözcüğü de bundan kullanılan Ayasofya da Bizans eseridir. türemiştir. Batı’ya göre, “Yunan” ve Biz yıkmamışız ve kullanmışız. Bizans “Rum” arasındaki farkı gözetmeden bizim değildir, diyemezsiniz.” “Grek” deyip geçerler. Oysa Rumlar YuKoç’un bu sözleri AKP dünyasında nan değil, Romalıdır. nasıl yorumlandı bilmiyoruz. Ama, bilTürkiye’de ilk bilimsel Bizans topdirilerde vurgulanan birkaç önemli noklantısı Adnan Menderes dönemintaya yer vermek istiyoruz. de 1955’te İstanbul’da düzenlendi. Birincisi, özellikle çoktanrılı “pagan” Bizans’a başkentlik yapmış İstansanatına karşı “ikonaklast (put kırıcıbul’da bir daha böyle bir toplantı dülar)” yoğunlaşmasından sonra 9. yy’dan zenlenemedi. Dışlanan Bizans, sanitibaren Bizans’ta “kadın” ikinci sınıf saki Anadolu topraklarında kök salmayıldı. Kadınlar, Batı Hıristiyanlarından farklı olarak örtünmeye zorlandılar. Bu yıp Avrupa’ya, Kuzey Afrika’ya, Boğazın kıyılarından yayılmamıştı. Hatolgu Bizans sanatına da yansıdı. Türkta, 12 Eylül döneminde İstanbul Üniler Anadolu’ya geldiğinde kadınlarınversitesi’ndeki Bizans kürsüsü bir da örtünme, kaçgöç yoktu. Örtünmesüre askıya bile alındı. yi Bizans’tan öğrendiler. Bir başka de1992’de İstanyimle Münevver bul’da CumhuriArınç, Emine Eryet’te görev yapdoğan, Hayrüntığım için çok iyi nisa Gül bugün anımsıyorum. Türörtünüyorlarsa, kiye’nin en önembunu Türk geleli tarihsel, kültürel, neklerine göre dedinsel miras koruğil, Bizans geleneklerine uyarak yucularından Sevgi Gönül bu boşyapıyorlar. luğu görerek Biİkincisi, başta zans araştırmalaAyasofya olmak rı çalıştayı için kolüzere büyük kiliları sıvamış, “Biselerde Bizans kalimsel Danışma” dınlarına “üst katve “Yürütme” kuta” ayrı bir bölümrullarını belirlemiş, de “gynekaion (katarih olarak 1994 dınların yeri)” ayHaziran’ını öngörrılır oldu. Böylece müştü. Ünlü saBizans kadınına dinsel törenlerde natçı Mengü Ertel de ikinci sınıf intakvim ve Ayasofya mozaiklerinden san uygulaması esinlenilen afiş biyapıldı. Bu uygulaBir Ortodoks ikonası. le hazırlamıştı. ma, sonraları Müslüman Türklerce de benimsenerek caBu çalışmalara dinci basın şiddetli milerde “fevkani’de (üst kat)” yer aytepki gösterdi. Tepkiler o tarihlerde Berıldı, buraya da “kadınların mahfili (yelediye Başkanı seçilen Recep Tayyip ri)” denildi. Dolayısıyla Anadolu’da Erdoğan ve yandaşlarınca beslendi. Türkler, kadına yönelik yobazlığı Bi“Koç kızları” yılmadılar, Suna Kıraç, zans’tan öğrendiler. Sadberk Hanım Müzesi’nin Müdürü Çalıştayda Hacettepe ÜniversiteÇetin Anlağan’ı yanına alarak Dışişsi’nin sanat tarihçileri öne çıkarken buleri Bakanı Hikmet Çetin’i ziyaret etgüne değin ihmal edilen Bizans sanati. Çalıştayın Türkiye’nin tanıtımı açısıntı ve tarihi alanında yetişen Türk gençdan Dışişleri şemsiyesi altında yapılmalerinin başarılarını yabancı uzmanlar sını önerdi. Çetin, konuyu inceletecehayranlıkla izlediler. Çalıştay için Vehğini söyledi. Bir süre sonra bakanlıkbi Koç Vakfı iki özel sergi düzenledi. tan gelen sözlü yanıtta “sağcıların PatBirincisi “Bizans’tan Kalanlar”, ötekisi rikhane’nin ekümeniklik kavgasını tırde “Marmaray” kazıları buluntularından mandıracağı gerekçesiyle bakanlığın oluşan “İstanbul’un 8000 Yılı Gün Işıkarşı olduğu” bildirildi. Koç Holding ğında” sergileri idi. Her iki serginin kaçalıştaydan vazgeçince Gönül kırıldı, taloğunu, aynı günlerde piyasaya çıgözü açık rahmetli oldu. Ancak, Frankan Radi Dikici’nin “Şu Bizim Bizans” sız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü, ve Kitap Yayınevi’nin John Haldon’dan Boğaziçi Üniversitesi ile işbirliği yapıp dilimize kazandırdığı “Bizans Tarihi At710 Nisan 1999’da “Bizans İstanbul lası”nı tüm okurlarımıza öneririz. Çalıştayı’nı” düzenledi. KKTC’de meclise protesto REŞAT AKAR LEFKOŞA Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) koalisyon hükümeti tarafından hazırlanan Sosyal Güvenlik Yasası’nda değişiklikler isteyen sendika ve çeşitli sivil toplum örgütleri dün saat 10.00’dan itibaren meclis önünde toplanarak, protesto eyleminde bulundular. Hazırlanan yasayı dünkü genel kurulda geçirme kararlılığında olan hükümetin, sendikacılardan gelen görüşme talebini kabul etmemesi üzerine meclis önünde gergin anlar yaşandı. Meclis genel kurulunun Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı’nı görüştüğü saatlerde meclis önünde toplanan 30’a yakın sendikanın temsilcisi, yaklaşık 2 saat boyunca, yumurta ve pet şişe de atarak meclisi protesto etti. “Bu Memleket Bizim” Platformu içerisinde yer alan işçi, memur ve öğretmen sendikalarının yanı sıra çok sayıda sivil toplum örgütünün katıldığı eyleme, muhalefetteki Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP), Yeni Kıbrıs Partisi (YKP) ve Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) de destek verdi. ükümetin hazırladığı yeni yasayı protesto eden eylemciler tarafından dün KKTC Meclisi önünde düzenlenen eylemde gergin anlar yaşandı. Milletvekillerine yumurta fırlatan sendikacılar genel kurul salonuna girmek isteyince güvenlik güçleri müdahale etti. duğunu söyledi. Kıbrıs Türk halkından “kendi kendimizi yöneteceğiz” diyerek oy alanların, daha sonra Ankara’dan Sosyal Güvenlik Yasası’nı aldıklarını ve bu yasayı halka dayatmaya çalıştıklarını savunan Elcil, “Ankara’ya hizmet ediyorlar, AK Parti’ye uşaklık yapıyorlar” dedi. Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası Başkanı Adnan Eraslan da, uzlaşı için yetkililerle görüşmek istediklerini, ancak meclise alınmadıklarını belirtirken “Bunun hesabını verecekler” diyerek, yeni yasayla kadınların yıpranma payının kaldırıldığını söyledi. İktidardaki Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) ile Özgürlükçü Reform Partisi (ÖRP) ise sendika ve sivil toplum örgütlerinin tepkisine aldırmadan yeni Sosyal Güvenlik Yasası’nı görüşmeye devam etti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sonay Adem Adem, yeni yasanın, kamu ve özel sektör çalışanları arasındaki ayrıcalıkları ortadan kaldıracak çağdaş bir yasa olduğunu söyledi. Adem “Vicdanım rahat ve huzurluyum” dedi. Sosyal Güvenlik Yasası halen 50 ve 55 olan emeklilik yaşını 60’a yükseltiyor. H ‘AKP’ye uşaklık yapıyorlar’ Eylem sırasında konuşan Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) Genel Sekreteri Şener Elcil “Emekçiler burada, sermaye içerde” diyerek, KKTC hükümetinin Kıbrıs Türk’üne hizmet etmediğini ve Ankara’nın memuru ol G Abbas’ın Hamas karşısında nasıl desteklenebileceği görüşülecek UTERRES: Arap Birliği’nden İsrail’e heyet Dış Haberler Servisi Arap Birliği tarihinde ilk kez İsrail’e bir heyet gönderiyor. Filistin’de Hamas’ın Gazze Şeridi’nin kontrolünü ele geçirmesi ve Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından Selam Feyyad başbakanlığında acil durum hükümetinin kurulması ardından Ortadoğu’da diplomasi trafiği yeniden hızlandı. Feyyad önceki gün Kudüs’te İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’yle görüşürken 22 üyeli Arap Birliği’nden bir heyetin de bu hafta içinde Filistinİsrail anlaşmazlığının çözümlenmesine yönelik barış planını ele almak üzere İsrail’e gideceği belirtildi. Ürdün Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebul Geyt ile Ürdün Dışişleri Bakanı Abdülilla Hatib’in, Arap Birliği’nin temsilcileri olarak İsrail Başbakanı Ehud Olmert, meslektaşları Livni ve Savunma Bakanı Ehud Barak’la bir araya gelmek üzere perşembe günü Kudüs’e gidecekleri kaydedildi. Arap Birliği’nin heyet gönderme kararının ardında bölgede köktendinci akımların yayılmasına ilişkin kaygıların ve Hamas’ın Gazze Şeridi’nin kontrolünü ele geçirmesinin yattığı yorumları yapılıyor. İsrail ve Batı, Filistin’de Abbas yönetimini desteklerken Hamas’a karşı çıkıyor. İsrailli yetkililer, önceki günkü FeyyadLivni buluşmasında “İsrail’in güvenliğini tehlikeye atmaksızın, Filistinlilerin yaşam şartlarının nasıl iyileştirileceği ve barış süreci konusunda Arap dünyasının oynayabileceği rolün ele alındığını” belirttiler. Dünya mültecilere sahip çıkmıyor Dış Haberler Servisi BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Başkanı Antonio Guterres, bir zamanlar uluslararası toplumun hissettiği risk altındaki insanları koruma sorumluluğunun giderek ulusal egemenlik düşüncesi çerçevesinde kaybolmaya yüz tuttuğunu söyledi. BM’nin 1990’larda Kosova ve Bosna’ya yönelik müdahalelerine atıfta bulunan Guterres, “Devlet ve birey egemenlikleri arasında denge sağlamamız şart. Uluslararası toplumun sorumluluğu, soykırım ve etnik temizliğin uygulamaya sokulmasına yönelik durumlarda devreye girilmesidir” dedi. Portekiz medyasına konuşan Guterres, uluslararası topluma mülteciler konusunda daha fazla çaba göstermeleri çağrısında bulundu. Batı ve Müslüman dünyası arasındaki ilişkilerin bozulmasından kaygı duyduğunu da dile getiren eski Portekiz Başbakanı Guterres, “Bazılarının gerçekleşmesini istediği medeniyetler savaşından kaçınmamız için elimizden geleni yapmalıyız” dedi. Guterres, Batı hükümetlerini “dost tiranlara karşı müsamaha göstermekle” de suçladı ve gaddarlığın iyi veya kötü olarak ayrılmaması gerektiğini söyledi. İ srail hapishanelerinde tutulan Filistinli mahkumların yakınları, Gazze Şehri’ndeki Kızılhaç binası önünde, ellerinde tutuklu yakınlarının fotoğraflarıyla protesto eylemi yaptı. İsrail hükümeti önceki gün, Filistin lideri Mahmud Abbas’a destek için 250 Filistinli tutukluyu serbest bırakma kararı almıştı. (Fotoğraf: AFP) Örgütün kaygıları İsrail Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mark Regev, “Kuruluşundan itibaren Arap Birliği İsrail’e düşmandı, ilk kez Arap Birliği bayrağını dalgalandıracağız” dedi. Görüşmelerde ele alınacak konular arasında Abbas’ın Hamas karşısında nasıl destekleneceğinin de bulunduğu kaydediliyor. 2002’de Suudi Arabistan’ın önerdiği ve Arap Birliği’nce de desteklenen barış planı, İsrail’in 1967’deki Altı Gün Savaşı’nda işgal ettiği topraklardan çekilmesi ve bir Filistin devleti kurulması karşılığında, Arap ülkelerinin İsrail’i tanımalarını öngörüyor. O dönemde planı reddeden İsrail, şimdi ise bazı unsurları kabul ediyor. İSRAİL ÜRÜNLERİNE BOYKOT Dış Haberler Servisi İngiltere’nin önde gelen sendikalarından Taşımacılık ve Genel Hizmet İşçileri Sendikası (TGWU), Filistinlilerin içinde bulundukları kötü koşulları ve çektikleri acıları protesto etmek amacıyla İsrail ürünlerini boykot etme kararı aldı. Ülke genelinde 800 bin üyesi bulunan sendikanın geçen çarşamba Brighton’da yapılan konferansında oylamaya sunulan, boykot kararı içeren önerge, delegelerin çoğunluğu tarafından kabul edildi. Sendikanın Genel Sekreter Yardımcısı Barry Camfield, “Bu, diyaloğu boykot etme ya da grev çağrısı değil. Bir boykot kararı, Güney Afrika’nın apartheid rejiminden kurtulmasında çok önemli rol oynadı. Şimdi Filistin halkını, İsrail devletinin askeri makinesinin altında çektiği acılardan kurtarmaya çalışıyoruz” diye konuştu. İngiltere’deki üniversite öğretim görevlilerinin en büyük sendikası da mayıs sonunda üyelerine Filistin halkıyla dayanışma için İsrail üniversitelerini boykot etmeleri çağrısı yapmıştı. Üniversiteler ve Yüksekokullar Sendikası’na bir delege tarafından sunulan tasarı, yıllık genel kurulda 99’a karşı 158 oyla kabul edilmiş, İsrail ve İngiliz hükümetleri karara tepki göstermişti. Karar, İngiliz akademisyenlerin İsrail üniversitelerinin yayınlarına makale yazmamalarını ve İsrail’de düzenlenen konferanslara katılmayı reddetmelerini içeriyor. K İEV Yargıtay Kararı ve Ayasofya Müzesi mayan bir üstünlüğün bir azınlığa taYargıtay’ın ilginç kararı çalıştayı nınıp eşitler arasında ayrıcalık yaratılataçlandırdı. Çalıştayın ikinci günü Yarmayacağı gerekçesiyle alt mahkemegıtay, Fener Ortodoks Patrikliği’nin nin kararını onadı. “ekümenik (evrensel)” olmadığına ilişkin kararını açıkladı. Karar, CumhuGerek çalıştayın bilimsel ve sanatsal riyet’te “Ekümenik Yargıtay’a takıldı” başarısı, gerek Yargıtay’ın hukuksal kabaşlığı ile yayımlandı. Oysa, “ekürarı, Bizans tarihinin ve sanatının araşmeniklik” Lozan’a takılmıştı. Yargıtırılması konusundaki yanlış yorumları tay’ın kararı yalnızca bilineni ilan eden, önledi. Çalıştay üç yıl sonra daha kaparife tarif gerektirmeyen bir karardı. samlı yinelenecek. AKP’li bakan Koç’un Fener Patrikhadahi benimsediği nesi, Bulgar Ortobu gerçek karşısındokslarının Hada Türk hükümetlerine önemli bir göliç’teki kilisesi “Aziz rev düşüyor. Üç yıl Stefan’ın (Demir Kisonrasının “2010 İslise)” başındaki tanbul Avrupa KülKonstantin Kostür Başkenti” sertoff’un ruhani sıfagilerine hazırlanılıtını kaldırmıştı. Kosyor. Seçimi kim katoff, Patrikhane’nin Ayasofya. böyle bir yetkisinin zanırsa kazansın, olmadığı görüşü ile Fatih 3. Asliye Ceyeni hükümet İstanbul’da Bizans impaza Mahkemesi’nde dava açmıştı. Mahratorluk müzesini 2010’a yetiştirmelidir. keme, Kostoff’u haklı bulunca, dava YarBir internet oylamasında Ayasofya gıtay 4. Ceza Dairesi’ne gitmişti. Yar“yeni 7 harika” listesine giremedi. Müsgıtay, Patrikhane’nin Lozan’a göre ekülüman Türklerin, Ortodoks Bizans’ın meniklik savının yasal dayanaktan yokbu görkemli yapısına oy kullanmaları sun olduğu, yalnızca belirli bir dinsel önerimizin pusulasıdır. Ayasofya’nın grup üzerinde dinsel yetkisinin bulunBizans imparatorluk müzesine dönüşduğu, “tüzelkişiliğinin” olmadığı, anatürülmesi, ekümeniklik savlarına karşı yasa gereğince çoğunluğa dahi tanında en güzel yanıtı oluşturacaktır. RusyaBatı atışması DENİZ BERKTAY ABD, K. Kore ile anlaşma imzalayabilir Dış Haberler Servisi ABD’de yayımlanan Wall Street Journal gazetesi, ABD hükümetinin yaklaşık 50 yıl aradan sonra Kuzey Kore ile barış anlaşması imzalama ihtimalini incelediğini yazdı. Üst düzey yetkililere dayandırılan haberde, George W. Bush yönetiminin Kore Savaşı’na (19501953) resmen son vermek için barış anlaşması imzalamayı düşündüğü belirtildi. Kuzey Kore, geçen şubat ayındaki altılı görüşmelerde, ABD ve müttefikleriyle diplomatik ilişkilerin yeniden kurulması ve ekonomik yardım karşılığında, askeri nükleer programının sona erdirilmesi sürecini başlatmayı kabul etmişti. Viyana’da toplanan BM Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu İcra Kurulu da silah denetçilerinin bu kapsamda Kuzey Kore’ye gönderilmesine ilişkin önergeyi onayladı. Elmek: oacar?superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 KİEV Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Parlamenterler Asamblesi’nin Ukrayna’nın başkenti Kiev’de düzenlenen 16. yıllık olağan zirvesi, Rusya ile Batılı ülkeler arasındaki alışılmış tartışmalara sahne oldu. Zirve sonunda kabul edilen KİEV deklarasyonunda, enerji kaynaklarına sahip olmanın politik baskı aracı olarak kullanılmaması gerektiği söylenerek Rusya üstü kapalı olarak eleştirildi. Irkçılık ve Yahudi aleyhtarlığına karşı mücadeleyle ilgili maddelere ise Danimarkalı parlamenterler, bazı çevrelerin Yahudi karşıtlığı ile mücadele konusunu İsrail’i eleştirme özgürlüğünü ortadan kaldırmak için bir araç olarak kullandıklarını söyleyerek çekincelerini belirttiler. Rus parlamenterler, zirvenin gündeminin yapay olduğunu, ABD’nin Polonya ve Çek Cumhuriyeti’ne yerleştirmek istedigi füzesavar sistemleri konusunun ele alınması gerekirken zirvede sürekli olarak Rusya’nın hedef alındığını, bunun da Batı’nın Rusya’ya yönelik yeni bir saldırısı olduğunu söyleyerek sert tepki gösterdiler. CUMHURİYET 10 K