Katalog

4 MAYIS 2007 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Rice ve El Muallim, genişletilmiş Irak toplantısının yapıldığı Mısır’da bir araya geldiler BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI ABD ve Suriye masaya oturdu Dış Haberler Servisi Irak’taki güvenlik ve ekonomik sıkıntılar gibi konuları görüşmek için Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinde başlayan genişletilmiş Irak konferansı, İran ve ABD arasında gerçekleşmesi beklenen üst düzey temaslarla, ABDSuriye görüşmesinin gölgesinde kaldı. Katılımı son ana kadar kesinleşmeyen İran’ın da aralarında bulunduğu Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere 50 kadar ülkenin katıldığı toplantıda Türkiye’yi Devlet Bakanı Mehmet Aydın başkanlığındaki heyet temsil ediyor. Toplantıya ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Kimun da katılıyor. Mısır’daki toplantı esas olarak Irak’ın sorunlarına çözüm bulmayı amaçlasa da, dikkatler Ortadoğu’nun geleceği açısından büyük öneme sahip olan ikili görüşmelere yoğunlaştı. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Suriye Dışişleri Bakanı Velid el Muallim dün akşam saatlerinde bir araya geldiler. Görüşmede, sınırların güvenliği konusunun ele alındığı belirtildi. (Fotoğraflar: REUTERS / AP) Halk Gerçeği Gördü, Sıra Şimdi Partilerde... Tandoğan ve Çağlayan toplantıları halkın, “sorunları doğrudan doğruya sahiplenme hareketidir”. Yaşar Büyükanıt’ın 12 Nisan’daki değerlendirmelerine halk önce 14 Nisan’da tam destek verdi. Aynı şekilde Genelkurmay’ın 27 Nisan’daki değerlendirmesinin (muhtırasının) tam olarak arkasında durduğunu halk 29 Nisan’da yine gösterdi. Halkın TSK ile bütünleşmesi, Türkiye’nin siyasi hayatında ve dış ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcıdır. Son 45 yıl içinde Anadolu’nun değişik yerlerinde verdiğim muhtemelen 150’nin çok üzerindeki konferansta işin bu noktaya gelmekte olduğunu görüyordum. Hiç karamsar değildim. Siyasal parti liderleri, sivil toplum örgütleri ve diğer ilgililer ellerini taşın altına koymasalar bile halk adacıklar halinde için için kaynıyor, bileniyor ve yumruğunu sıkıyordu. Kime karşı? Köylüyü yabancı tekellere peşkeş çeken ve ezdiren hükümete karşı... İşçiyi, esnafı, memuru, yerli sanayiciyi boşveren ve kendini bir taraftan yabancılara beğendirmeye çalışırken öte yandan devletin içini boşaltan ve “yandaş şirketlere kaynak aktaran” AKP yönetimine karşı... Halkı horlayan, içimizdeki oligarşinin emrine giren medyaya karşı... Halk medyadaki eksik ve yalan haberlere karşın Türkiye’nin, hükümet ve içimizdeki oligarşi tarafından yavaş yavaş sömürgeleştirilmesini fiilen yaşamaya başlamıştı. Sorun, “Türkiye’nin emperyalizme pazarlanması meselesiydi”. İşte halk bunu gördü. “Kimilerinin, içimizdeki işbirlikçi oligarşiyi örtmek için”, sorunu biçimsel bir türban sorununa bağlamak istemesine karşın milyonlar yumruğunu havaya kaldırdı. Yalnız, “Laik bir Cumhuriyet istiyoruz” demekle yetinmedi; Kahrolsun Amerikan emperyalizmi... Ne ABD, ne AB... “Satılık medya” söylevleri baş köşelere yerleşti. Halk, “laik Cumhuriyetin ancak emperyalizme ve oligarşiye karşı durmakla sağlanabileceğini” herkesten daha iyi gördü. A BD Dışişleri Bakanı Rice ve Suriye Dışişleri Bakanı El Muallim arasındaki görüşmede sınırların güvenliği konusunun ele alındığı belirtildi. İran ve ABD’nin görüşüp görüşmeyecekleri henüz kesinleşmedi. Toplantının ilk gününde konuşan El Maliki, bütün ülkelerden Irak’ın borçlarını silmelerini istedi. Irak hükümetinde yer alan Sünnilerin hükümetten ayrılma sinyalleri vermeleri El Maliki’yi zor duruma düşürdü. Arap blokunu oluşturan Sünni Irak Uzlaşma Cephesi sözcüsü Selim el Cuburi, hükümette geçen 1 yılın ardından bu katılımın yararı olmadığını belirtti.Irak Uzlaşma Cephesi’nin seçeneklerini değerlendirdiğini belirten El Cuburi, “uygun bir zamanda siyasi tutum almada duraksamayacaklarını’’ söyledi. Benzer uyarılar geçen günlerde Sünni blokun lideri Adnan el Duleymi tarafından da dile getirilmişti. “Uzlaşma, hükümetin ancak konferanslarda ve konuşmalarda andığı bir kavram. Şimdiye kadar bu doğrultuda, hiçbir sonuç alınamamıştır’’ diyen Duleymi, “eğer ülkedeki siyasi süreçlerde bir değişikliğe gidilmiyorsa, hükümette geri çekilme kararımızda ciddiyiz’’ diye konuşmuştu. 275 üyeli mecliste 44 milletvekili ve hükümette 6 bakanı bulunan Irak Uzlaşma Cephesi’nin çekilmesinin, hükümeti devirmese bile özellikle uluslararası kamuoyunda Sünnilerin de kapsanması yönünde baskıların arttığı bir dönemde zor duruma düşüreceği belirtiliyor. tığı bir dönemde, komşu ülkelerin ve uluslararası toplumun sürekli ve etkin desteğine ihtiyacı olacaktır’’ ifadesini kullandı. Şarm el Şeyh’deki konferansı “tarihi bir olay’’ olarak niteleyen Rice, “Ancak hepimiz biliyoruz ki, bu bir sürecin başlangıcıdır. O halde hepimiz Ortak Vizyon Girişimi’ne uluslararası katılımı artırmak için birlikte çalışmalıyız’’ dedi. Toplantısıya katılan İngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Beckett ve İran Dışişleri Bakanı Mutteki’nin bir araya geldiği bildirildi. Görüşme hakkında ayrıntılı bilgi verilmezken, bir yetkili “Her iki ülkenin de daha yapıcı ilişkilerden yararlanmaları ihtimali bulunuyor” demekle yetindi. Mutteki ile yemekte sohbet Aralarında diplomatik ilişki bulunmayan İran ve ABD’nin görüşüp görüşmeyecekleri henüz kesinleşmedi. Görüşmenin gerçekleşmesi halinde İran ve ABD, İslam Devrimi’nin yapıldığı 1979’dan beri ilk kez dışişleri bakanları düzeyinde görüşmüş olacak. Rice ile İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki’nin dün konferans arasındaki öğle yemeğinde kısa bir süre sohbet ettikleri bildirildi. İki gün sürecek toplantının ilk gününde Irak’taki ekonomik sorunlar ele alındı. Toplantıda konuşan Irak Başbakanı Nuri el Maliki, bütün ülkelerden Irak’ın borçlarını silmelerini istedi ve Irak’ta kurumsal reformların yapılacağı konusunda söz verdi. ABD ve Arap ülkelerinin El Maliki hükümetinden talep ettikleri başlıca reformlar arasında bu hafta meclise gönderilen yeni petrol yasa tasarısının yaşama geçirilmesi ve Irak’taki Şii ağırlıklı yönetimin Sünni azınlığı dışlamayacak şekilde yeniden yapılandırılması geliyor. Buna karşın El Maliki hükümetinde yer alan Sünnilerin Mısır’daki toplantı öncesinde hükümetten ayrılma sinyalleri vermeleri Başbakan El Maliki’yi zor duruma düşürdü. Irak meclisindeki en büyük Sünni ‘Tarihi toplantı’ ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice da Irak ekonomisini düzene sokmak amacını taşıyan plana uluslararası destek çağrısında bulundu. Konferansın açılışında konuşan Rice, “Irak hükümetinin bütün Iraklıların yaşam koşullarını iyileştirmeye çalış Halk TSK bütünleşmesi AKP yanlış yapmaktadır. Irak’ın kuzeyinde, “karşımızda ABD (ve Batı) var”. AB’nin politikası Türkiye’nin bölünmesine yönelik. Bunlar 12 Nisan’da söylendi. Genelkurmay’ın 27 Nisan’daki değerlendirmesi (muhtırası) 12 Nisan değerlendirmesinin ayrılmaz bir parçasıdır. Çünkü Türkiye’de iç ve dış politika tamamen iç içe geçmiştir ve karşılıklı etkileşim içindedir. Halk “oligarşi ve emperyalizmle çatışmadan”, Cumhuriyeti ve onun değerlerini koruyamaz, bunu gördü... TSK, “oligarşiye ve emperyalizme karşı bir duruş sergilemeden” Cumhuriyeti korumak ve kollamak görevini yerine getiremez, bunu söyledi... 12 Nisan’la başlayan hareketler bu duruşun kilometre taşlarıdır. O RTADOĞU RAPORU Kerkük’e BM formülü BAHADIR SELİM DİLEK Tuzağa düşmemek gerek Esas sorunu örten, biçimsel öğeleri öne çıkararak gerçek tehlikeyi gizlemeye çalışanlara dikkat edelim, AKP’yi içerden ve dışardan kimler destekledi? AKP’nin oluşturmaya çalıştığı iktisadi ve siyasi düzen kimlerin işine yarıyor? ABD, AB ve içimizdeki oligarşi üçgeni esas tehlikedir. Sorunu hep sağsol, TürkKürt, türbanlıtürbansız, SünniAlevi zeminine çekip esas sorunu unutturmak isteyenler; Atatürkçülük deyince, onun “antiemperyalist kimliğini saklayıp” işi sadece biçimsel öğelere indirgeyenlere dikkat edelim. Laiklik ancak, Cumhuriyetin tüm değerleri ile birlikte yaşar; tek başına ayakta duramaz. 5 Mayıs’taki Manisa Mitingi’nde bunlar bir daha vurgulanmalı: Herkes Manisa Mitingi’ne... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali ANKARA Türkiye, Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinde dün başlayan genişletilmiş Irak toplantısına, Uluslararası Kriz Grubu’nun 64 sayılı Ortadoğu Raporu’nu götürdü. Kerkük konusunda Türkiye’nin tezlerine destek veren rapor, BM’nin Irak’a Yardım Misyonu UNAMI’nin sorunun çözümünde daha büyük bir rol üstlenmeye ve BM Genel Sekreteri’nin Kerkük’e bağımsız bir arabulucu atamasını istemeye davet ederken, bölgesel Kürt yönetimine, “referandumun iptal edilmesini ya da ertelenmesini” öneriyor. Özellikle Kerkük ve PKK sorunlarına ilişkin kaygıların dile getirildiği Uluslararası Kriz Grubu’nun 19 Nisan tarihinde yayımladığı 64 sayılı Ortadoğu Raporu’nda şu tespitler yer alıyor: ? Kerkük konusunda etkin bir uluslararası diplomatik çabanın zamanı gelmiş ve geçmektedir. ABD, müttefikleri ve BM’nin siyasi ve teknik uzmanlığı ile Kerkük’te bütün apor, BM Genel taraflar tarafından kabul edilebilir bir alternatif Sekreteri’nin strateji belirlemelidir. Kerkük’e ? Şu andaki duruma, bir umut ışığı tutan tek bağımsız bir nokta Kerkük’te bütün arabulucu tarafların bir diyaloğun atamasını ve gereği konusunda aynı fikirde olmasıdır. Kürt Kerkük referandumunun gruplardan bazıları, 2007’de bir referandum iptalini ya da yapılması fikrini savunertelenmesini maya devam ediyor olsalar bile yeni yöntemöneriyor. ler denemeye hazır olduklarını da belirtiyorlar. Raporda Irak hükümetine, “140. madde komitesinin Kerkük’ün durumunun normalleştirilmesi amacıyla Kerkük’teki Arapların başka bölgelere göç etmesi koşulunun tamamıyla isteğe bağlı olması kararını yerine getirmelidir” ve “Bölgesel Kürt yönetimi ve Irak’taki diğer ilgili partilerle, petrol çıkarları paylaşım yasasına göre kârın Iraklılara adil bir şekilde dağıtımı yönünde anlaşma sağlamalıdır” önerileri getirildi. Kriz Grubu, Kürtlerden de şu taleplerde bulundu: ? Kürtler Kerkük’teki referandumun ertelenmesi ve diğer taraflarla ciddi bir diyaloğun başlatılmasının önündeki engelleri kaldırmalılar. ? Müzakereler başlarken, Kürt bölgesinde yargısız tutulan mahkumların serbest bırakılmasına, Türkmenlerin elinden alınan malların iade edilmesine ve Kerkük’teki yönetim kademelerinin kentin etnik yapısını yansıtacak şekilde yeniden belirlenmesine dönük adımlar atmalıdır. Taşlanarak öldürüldü ? Dış Haberler Servisi Irak’ta Du’a Khalil Aswad adlı 17 yaşındaki Yezidi genç kız, Müslüman bir gence âşık oldu. Bir gece eve gelmeyen kızın yasak aşkı ortaya çıkınca Aswad’ın akrabaları, evinden zorla çıkararak genç kızı Bashika sokaklarında sürükledi. 89 kişiden oluşan grup, kızı onlarca insanın gözü önünde taşlamaya başladı. Yarım saat boyunca süren taşlama sonunda Aswad kanlar içinde yere yığılarak can verdi. Geçen ay gerçekleşen bu olay, görüntülerinin internete düşmesiyle gün yüzüne çıktı. R El Kaideci ‘arıyorlar’ ABD öldürüldüğünü doğrulamadı ABD askerlerinin Musul’daki ev ev arama operasyonları sürüyor. El Kaide ile bağlantılı bir şüpheliyi aramak için bir eve düzenlenen baskında bir kadın asker evdeki küçük kızı da aramakta sakınca görmedi. Irak’ın başkenti Bağdat’taki Yeşil Bölge’ye önceki gün yapılan roket saldırısı sonucu Amerikan hükümeti için çalışan, 1’i Filipinli, 1’i Nepalli, 2’si Hintli toplam 4 özel güvenlik görevlisi öldü. ABD ordusundan yapılan açıklamada da önceki gün Bağdat’ın güneyinde araçlarının geçişinde bomba patlaması sonucu 2 askerin öldüğü, bu olayda 2 askerin de yaralandığı belirtildi. Açıklamada, Bağdat’ın batısında aracının altına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu ağır yaralanan 1 kadın askerin de daha sonra öldüğü kaydedildi. (Fotoğraf: AP) Avustralya’da Aborijin ayrımcılığı ? Dış Haberler Servisi Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı bir araştırma Avustralya’da yerli halk Aborijinlere sunulan sağlık hizmetlerinin, ülkedeki genel standardın 100 yıl gerisinde olduğunu ortaya koydu. Ülkenin bazı yerlerinde Aborijin erkeklerinin ortalama yaşam süresinin Etiyopya ve Ruanda’da olduğu gibi 33 yıl olduğu kaydedildi. Irak fonlarının kötüye kullanılması El Bağdadi de bilmeceye döndü Dış Haberler Servisi Irak’taki El Kaide lideri Ebu Eyyüb el Masri’nin öldürülüp öldürülmediği belirsizliğini korurken dün de Irak İslam Devleti örgütünün lideri Ebu Ömer el Bağdadi’nin öldürüldüğü iddia edildi. Ancak Amerikan ordusunun sözcüsü Tümgeneral William Caldwell, El Masri’nin de, El Bağdadi’nin de öldürüldüğünü doğrulamadı. Caldwell, yaptığı açıklamada, Amerikan ordusunun elinde El Masri ya da El Bağdadi’nin cesetlerinin olmadığını belirterek 6 gündür Irak’ta El Kaide’ye düzenledikleri operasyonların El Masri ve El Bağdadi’nin öldürüldüğü söylentilerine yol açtığına inandığını kaydetti. Irak İçişleri Bakanlığı, salı günü El Masri’nin öldürüldüğünü iddia etmiş, ancak iddia daha sonra militanlarca yalanlanmıştı. Öte yandan, Irak İslam Devleti örgütü, lideri Ebu Ömer el Bağdadi’nin öldüğünü yalanladı. Örgütün açıklamasında, Bağdadi’nin ölmediği, çatışmada ölen kişinin, örgüt sözcüsü olduğu belirtildi. Yolsuzluğu soruşturan müfettişe soruşturma Dış Haberler Servisi Irak’ta ABD ve Irak fonlarının kötüye kullanıldığını ortaya çıkaran Irak’ı Yeniden Yapılandırma Özel Teftiş Ofisi (SIGIR) başmüfettişi Stuart Bowen hakkında soruşturma başlatıldığı açıklandı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Başkanlık Dürüstlük ve Verimlilik Konseyi tarafından yürütülen soruşturmanın nedenleriyle ilgili ayrıntı verilmedi. Konsey Başkanı Clay Johnson, Bowen hakkındaki soruşturmanın uzun süredir devam ettiğini ve henüz bir kanıta rastlamadıklarını bildirdi. Adının açıklanmasını istemeyen eski bir SIGIR görevlisi ise Bowen’ın uzun süre işe gelmemesi ve Irak’ın yeniden yapılandırılmasıyla ilgili bir kitap yazılması için yetkisi dışında, personeli görevlendirmesi nedeniyle bazı SIGIR çalışanlarının 2006 yılında başmüfettiş hakkında şikâyette bulunduklarını belirtti. Irak’ın yeniden yapılandırılması konusunda ABD Kongresi’ne bilgi veren Bowen, son raporunda 150 milyon dolara mal olan sekiz yeniden yapılandırma projesinin terk edildiğini bildirmişti. KTHY’den İngiliz hükümetine dava ? LEFKOŞA (AA) Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) ve İngiltere’deki tur operatörü CTA Holidays Ltd., İngiltereKuzey Kıbrıs arasında tarifeli seferler ve charter uçuşlar için İngiliz hükümeti aleyhine dava açtı. İngiliz hükümeti, KTHY’nin, İngiltereKuzey Kıbrıs arasında uçuş yapabilmek için yaptığı başvuruyu, doğrudan uçuşlara verilecek iznin 1944 Uluslararası Sivil Havacılığa İlişkin Chicago Sözleşmesi’ne aykırı olacağını iddia ederek reddetmişti. Eski müzakereciye suçlama ? TAHRAN (AA) İran’da eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi dönemindeki nükleer müzakere heyeti üyelerinden Hüseyni Museviyan’ın “casusluk’’ suçlamasıyla tutuklandığı bildirildi. İttihadı Milli gazetesine açıklama yapan bir yetkili, Museviyan’ın “yabancı unsurlara nükleer konuda bilgi verdiği için tutuklandığını’’ söyledi. Rafsancani ve Hatemi’nin Museviyan’ın serbest bırakılması için yoğun çaba harcadığı belirtiliyor. CUMHURİYET 11 K