Katalog

6 NİSAN 2007 CUMA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Ünlü tiyatrocu Arianne Mnouchkine, bu kez ev içi hallerinin en özel, en genel duyarlığını ortaya koyuyor: 17 Duyguların alfabesi... iyatro sanatının her şeyden çok insanın içindeki yaşama sımsıkı tutunma tutkusunu çoğalttığını ben ondan öğrendim... Arianne Mnouchkine’den... Yalnız ülkesi Fransa’nın tiyatro yaşamına değil, dünya tiyatrosuna özgünlüğüyle damgasını vurmuş bir tiyatro yönetmeni, tiyatro insanı Arianne Mnouchkine. (Munuşkin diye okunan adı, İngiliz annesinden değil, Rus babasından geliyor.) Ondan ilk kez bir oyun izlediğimde (Medrano Sirki’nde yer alan Arnold Wesker’ın “Mutfak” oyunuydu) yıl 1967’ydi. O gün bugün Paris eteklerinde eski bir cephanelikte kendi kurduğu tiyatrosunda; “Theatre de Soleil” (Güneşin Tiyatrosu’nda). Hiçbir oyununu kaçırmamaya çalıştım. Birbirinden onca farklı oyunlardan geriye bende kalan hep şunlar oldu: Sonsuz bir yaşama sevinci... Yeryüzündeki tüm acılara, haksızlıklara, yanlışlara karşın tiyatro sanatının, hem tiyatroyu gerçekleştirenlere hem de izleyenlere hayata sımsıkı sarılma gücü vermesi... Gerçekliği asla gözden kaçırmadan, yaratıcılığın yüceltilmesi ve “oyun”a katılma; “oyun”un bir parçası olma mutluluğu... Güncel sorunların tarihsel perspektifle ele alınması... Yaşamla tiyatro arasındaki o çok hassas denge... Adnan Saybaşılı’dan ‘İç İçe’ ? Kültür Servisi Adnan Saybaşılı’nın “İç İçe” isimli ilk kişisel sergisi 428 Nisan tarihleri arasında Nelli Sanat Evi’nde gerçekleşecek. Resimlerinde soyut dışavurumcu tarzın hâkim olduğu Saybaşılı, renkte cesur ataklar yapabilen, naifliğini kaybetmeden dramatik yelpazede en diplere kadar gidip gelebilme yetisine sahip ürünler yaratan bir ressam olarak nitelendiriliyor. Galeri, pazar ve pazartesi günleri hariç 12.0018.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir. (0212 227 73 75) T gerek yok. Ölen annesinin evini satmaya çalışan genç kadın... İlk çocuğu doğan bir baba... Annesinin morarmış gözüne bakan ve babasına sigara almayı reddeden çocuk... Yaş gününü tek başına kutlayacak bir travesti... Bahçesini cennete dönüştüren kadın... Evde beklenen bir mektup... Hamile olduğuna inanan yaşlı kadının doktor ziyareti vb... En sıradan haller... Her biri birkaç dakika sürüyor... Ama o birkaç dakikada öyle bir duygu bombardımanına tutulup öyle bir duygu yoğunluğu yaşanıyor ki bir sonraki sahneye hazırlıksız yakalanıyorsunuz. Tiyatrodan içeri girip yerinizi aldığınız an, yeryüzü denilen kaostan farksız bir arenanın parçası oluyordunuz. Oyun alanı upuzun bir koridordu. Koridorun iki yanında dimdik yükselen oturma sıralarında sürekli yanık duran minicik ışıklar her seyirciyi her an aydınlatıyordu. Yani illüzyona yer yok, seyirci orada, her an görüyorsunuz; siz de, karşınızda oturan da yaşam denilen bu oyunun bir parçasısınız. Seyrettiğiniz, sizsiniz! Yukarıda sözünü ettiğim sahneler, oyun alanını oluşturan koridora getirilip götürülen, yerden tekerlekler üzerinde yükseltilmiş küçük platformlarda oynanıyordu. Her platform farklı ev dekorlarıyla en ufak ayrıntısına dek döşenmişti. Şimdi platformları dizleri üzerinde sahneye süren oyuncular, biraz sonra bir başka sahnede platformun üzerinde farklı kişileri canlandırıyordu. Platformlar koridorun bir ucundan ötekine sürekli hareket halindeydi ve kendi çevrelerinde dönüp duruyordu. Her sahneye Jean Jacques Lemetre’in müziği eşlik ediyordu. Böylelikle yaşama, evlerimize, duygularımıza ait bin bir gerçek gözlerimizin önünden, bamtelimizden, içimizin labirentlerinden ve en çok da yüreğimizin kıvrımlarından geçip giderken, geriye eşsiz bir tiyatro tadı kalıyordu. www.zeyneporal.com Faks: 0212 257 16 50 SEYRETTİĞİNİZ, SİZSİNİZ Batur’un annesi yaşamını yitirdi ? Kültür Servisi Gazetemiz yazarı, yazar, yayıncı Enis Batur’un annesi Leman Batur önceki gün öğle saatlerinde yaşamını yitirdi. Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur’un eşi olan Leman Batur’un cenazesi, bugün Levent Camii’nde kılınacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’ndaki aile kabristanına defnedilecek. İSTANBUL FİLM FESTİVALİ’NDE BUGÜN ? EMEK’te 11.00’de “Daft Punk’tan Elektroma”, 13.30’da “Su”, 16.00’da “Aile Dostu”, 19.00’da “Sürpriz Film”, 21.30’da “Kaldırım Serçesi” (Gala) (0212 293 84 39). ? YENİ MELEK’te 11.00’de “Ben Öteki Kadınım”, 13.30’da “Ada”, 16.00’da “Venüs”, 19.00’da “Şahinler ve Serçeler”, 21.30’da “Marie Antoinette” (0212 244 97 00). ? ATLAS’ta 11.00’de “Yalnız Yatmak İstemiyorum”, 13.30’da “Fil”, 16.00’da “Vitus”, 19.00’da “Narayama Türküsü”, 21.30’da “Asla Elveda Deme” (0212 252 85 76). ? SİNEPOP’ta 11.00’de “İran:Bir Sinema Devrimi”, 13.30’da “Köprü”, 16.00’da “ABD John Lennon’a Karşı”, 19.00’da “Katıksız Wilson”, 21.30’da “Bu Filme Henüz Yaş Sınırlaması...” (0212 251 11 76). ? BEYOĞLU’nda 11.00’de “Elveda Güney Şehri”, 13.30’da “Gökteki Suely”, 16.00’da “Ermenistan’a Yolculuk”, 19.00’da “Benim Adım Elisabeth”, 21.30’da “Senin Yerine Roma” (0212 251 32 40). ? REXX’te 11.00’de “Ayçiçeklerinin Gecesi”, 13.30’da “Gökteki Kale”, 16.00’da “Teorem”, 19.00’da “Hollywoodland”, 21.30’da “Beethoven’ı Anlamak” (0216 336 01 12). Kültürler ve toplumlar arası örülen ağlar... ELİP GEÇİCİ OLAN Geçen yıl “Son Kervansaray” adlı oyunuyla evrensel bir soruna çok geniş çaplı eğilen Mnouchkine, göç eden, ülkesinden kovulan, evini yurdunu terk etmek zorunda kalan, hiçbir yere ait olmayan, olamayanları ele almıştı çarpıcı bir biçimde... Terk ettikleri geçmişle korku ve tehdit dolu gelecek arasında paramparça olan göçmenleri... Dünyadaki tüm legal ve illegal göç yolları arasında çoğu kez görmezlikten gelinen insanı, bir cevher gibi gözümüze sokmuştu... Göç yollarının dikenli telleri ve insan öğüten dişlileri arasında unufak olan, yok edilen insanlığı anlatmıştı bize... Geçen hafta kısa Paris yolculuğumda Arianne Mnouchkine’in yeni oyununu izleme fırsatını bul G dum. “Les éphémeres” (Gelip geçici olan, elle tutulamayan anlamında bir sözcük...) yine kolektif çalışmayla ortaya çıkmış bir oyundu. Mnouchkine ve 30 kadar oyuncusu, kendi deneyimleri, anıları, tanıklıkları, unutamadıkları, unutmak istedikleri anlardan, bir düşten, bir düş kırıklığından, bir umuttan, bir sevinçten, bir acıdan, bir dayanışmadan, bir aşktan, bir bakıştan yola çıkarak metni oluşturmuşlardı. 29 küçük sahne... Birbiriyle ilintisi olmayan 29 an, 29 farklı durum, 29 farklı duygu... Ortak yanları, tümünün ev içi halleri olması. Çok güncel, çok sıradan, her evde olabilecek, sizin, benim, hepimizin yaşayabileceği durumlar ve anlar... (Yarısı bir akşam, öteki yarısı bir başka akşam oynanıyor. Tümü birden toplam 7 saat sürüyor.) Bu kısacık anları, anıları, durumları anlatmama Kentten okullara müzik festivali A A fyonkarahisar Klasik Müzik Festivali gündüz okul söyleşileri ve akşam konserlerle sürüyor cü kardeşlerin Debussy, Faure ve Ravel’den birer yapıt çaldıkları konser ise, Anfyonkarahisar’da Hüseyin Başka kara’dan getirtilen piyanonun çıkardığı dem’in çabalarıyla düzenlenen kla bazı sorunlara karşın, değerli sanatçıların sik müzik festivallerinin altıncısı sonun özverisi sayesinde aksamadan tamamlanda başladı. Güneşli, ama soğuk bir nisan dı. günü, gece üçe kadar trende sarsıla sarsıFestivalin ikinci günü yine okullarda la Afyon’a ulaşanlar biz değilmişiz gibi, başladı. Sabah İhsaniye ilçesi İlköğretim sabah 10.00’da yeniden yollara düşmü Okulu’nda, öğleden sonra ise Afyonkaraşüz. Kırmızı minibüste İbrahim Çiftçi hisar merkezindeki Ayşegül Arsoy İlköğoğlu, Mahir retim Okulu ve AyGünşıray, Büdın Doğan Bilim lent Ortaçgil, Sanat Merkezi’nde Kamil Masarasınıflarda öğrencicı, Halit Ergenç, lerle söyleşildi. ÖğPelin Batu, Ahrencilerin ilgisi bümet Ümit, Ufuk yüktü. Televizyonve Bahar Dördan tanıdıkları sadüncü kardeşler, natçılara gösterdikdoğal olarak Hüleri ilgiyse inanılseyin Başkadem maz boyutlara ulave Ceyil Hanım, şıyordu. Gün yine, bir de ben.. Sirestorasyonu yeni nanpaşa Lisebitirilip kültürsasi’ne gidiyoruz, nat çalışmalarına fukBahar Dördüncü kardeşler kon ayrılan Millet Haöğrencilerle söyserde (üstte). Bülent Ortaçgil Afyon mamı Kültür Merleşip sorularını Karahisarlı öğrencilerle birlikte (altta). yanıtlamak için. kezi’ndeki konserBu, Başkadem le tamamlandı. festivallerinin Prag’dan özel olaözelliği. İlk yılrak Afyon Festivali dan beri sanatçıiçin gelen Fama Q lar, yazarlar okulYaylı Çalgılar Dörtlara gidip öğrenlüsü’nün Mozart, cilerle bir araya Şostakoviç, Ulvi geliyorlar. Amaç, Cemal Erkin ve en çok bir salonu Dvorak’ın birer dolduran müzikyaylı dörtlüsünü çalseverlerin izleyedıkları konser olağabildiği konserlenüstü, salon da türin ötesine geçmüyle doluydu. mek, büyük olasılıkla bu konserlere gelemeyen çocuklaİR ‘İLKSESLENDİRİŞLER’ ra, yaşadıkları dünyanın, okudukları ders DİNLETİSİ lerin, izledikleri televizyonun dışındaki Dün de Fama Q Dörtlüsü üyeleri Dadünyayı gösterebilmek.. belki birkaç gö vid Danel, Aki Kuroshima, Emi Ito ve nülde bir kıvılcım parlatmak… Balazs Adorjan, Çay Anadolu Lisesi sıEvet, festival 2 Nisan sabahı 11.00’de Si nıflarında öğrencilere çalgılarını tanıtıp nanpaşa Lisesi’nin sınıflarında başladık örnekler çaldılar. Topluluk üyelerinden tan, öğleden sonra Sinanpaşa İlköğretim David Danel’in akşam verdiği dinleti ise Okulu ve ardından Aydın Doğan Bilim gerek çaldığı yapıtlar, gerek dinleyicileve Sanat Merkezi’ndeki sanatçıöğrenci bu rin içten ilgisi, gerekse ülkemiz için gerluşmalarıyla yol aldıktan sonra, akşam çek bir “ilkseslendirişler dinletisi” olu19.00’da bir de resmi açılış yapıldı. Oru şuyla benzersizdi. Danel’in ilk kez seslençoğlu Oteli’nde yapılan açılış kokteylini dirdiği yapıtların en ilginç iki tanesi de hiç verenin Afyon’un yeni valisi Haluk İm kuşkusuz, Amerikalı besteci John Caga olması, doğrusu, festivalin geleceği için ge’in “4.33” adlı yapıtı ile iki saat önce bessevindiriciydi. Sayın Vali’nin kokteylin telediğini söylediği “Afyon Mood” adlı ardından Millet Hamamı Kültür Merke kendi yapıtıydı. zi’nde yapılan açılış konserine de katılmaAfyonkarahisar Klasik Müzik Festivası bu izlenimi güçlendiriyordu. İsviçre ve li yarın akşam Bülent EvcilLior Kretze Fransa’dan gelen Ufuk ve Bahar Dördün flütpiyano dinletisiyle sona erecek. EGEMEN BERKÖZ U B CUMHURİYET 17 CMYK