Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 MART 2007 PAZAR 14 KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Şahika Tekand’ın yazıp yönettiği ‘Evridike’nin Çığlığı’, perşembe, cuma ve cumartesi garajistanbul’da Çağdaş insan tragedyasını yitirdi ECE BAKTIAYA nsana ve zamana bağlı olarak biçim değiştirse de günümüzdeki etkisi hâlâ sürüyor ‘tragedya’ların. Şimdilerde ‘modern tragedya’ olarak karşımıza çıkan türün son zamanlardaki en iyi örneklerinden biri Şahika Tekand’ın yazıp yönettiği ‘‘Evridike’nin Çığlığı’’. Üçlemenin sonuncusu olan oyun, Sophocles’in Antigone’sinden yola çıkılarak yazılmaya başlansa da sonunda bambaşka bir kimlik kazanmış. Bir yandan tragedyaya yakışır göndermelerini yaparken; diğer yandan günümüzün unutulan erdemlerini anımsatıyor. Antik Yunan Drama Buluşması’nda ‘Oidipus Nerede?’yi sahnelemiştiniz önce. Ardından ‘Oidipus Sürgünde’ geldi. Başlangıçta tek oyun düşünürken bir üçleme yapma fikri nasıl oluştu? ŞAHİKA TEKAND İlk oyun ‘Oidipus Nerede?’nin Yunanistan’daki başarısından sonra ikinci oyun önerisi hemen orada Yunanlılardan geldi. Bu da aynı nitelikte bir ortak yapım olacaktı. İkinci oyunu yazmaya başladığımda üçüncüsünü de yapmaya karar verdim. Antik bir tragedyadan yola çıkarak bu kadar çağdaş dili olan bir tragedya sahnelemek beni cesaretlendirdi. Sanırım yazım, sahneleme ve oyunculuk üsluplarında bu denli birlik olan ve esas olarak performansların birbirini izlediği bir üçleme ilk kez yapılıyor. Çünkü genelde metinler bir üçleme oluşturur; buradaysa sahneleme yolu ve uygulanışı bir üçleme ortaya çıkarıyor. İ S tüdyo Oyuncuları’nın sahnelediği oyunun metni Sophocles’in Antigone’sinden yola çıkılarak yazılmış. ‘Oidipus Nerede?’ ve ‘Oidipus Sürgünde’nin ardından gelen ‘Evridike’nin Çığlığı’ üçlemenin de son oyunu. lerden, kendini yok etme pahasına da olsa kurtulduğu, arındığı bir tragedya. Antik Yunan’da geçen bir öykü oyundaki. Öykü anlatılırken tragedyanın temel işlevi de unutulmuyor ve günümüzde unutulmuş erdemlerin altı çiziliyor… TEKAND Evet, tragedyanın en önemli özelliği seyredeni kendi hakkında yeniden düşünmeye, neyin doğru neyin yanlış olduğunu bir kez daha değerlendirmeye, erdemlerini anımsamaya yöneltmesidir. Tragedya bu özelliğiyle bana, neredeyse otuz yıldır tanık olduğumuz, insanların erdemlerini, ilkelerini, umutlarını ve cesaretlerini giderek terk ettikleri, yakın geçmişimiz ve bugünümüzle ilgili söylemek istediğim şeyleri söyleme fırsatı yarattı. İlkelerden ve yüce erdemlerden vazgeçerseniz tragedya kalmaz. Çağdaş insan da işte bu nedenle tragedyasını yitirdi. Otuz yıldır önümüze sürülen tatlı hayat, hayatı oyun haline getirme çabası fena halde duvara çarptı. Antik Yunan tragedyalarına yeniden bakmak ya da çağdaş tragedyalar sahnelemek için bundan daha uygun bir dönem olabilir mi? Oyunda insanı içten içe yiyip bitiren ‘hırs’ın yok ediciliğine de göndermeler yapılıyor. Bunu günümüzle nasıl ilişkilendiriyorsunuz? TEKAND Bu, günümüzde en çok karşılaştığımız duygu değil mi? Nelere mal olursa olsun elde etmek, ele geçirmek, tüketmek... Kendi küçük hayatlarında bağımsız birer birey olduklarına inandırılan insanların, aslında büyük bir oyunun küçük birer oyun taşı haline getirildiği çağdaş yaşam, bütün iyi duyguların yerine başarı ve iktidar hırsını, tüketme oburluğunu, adalet duygusu yerine saldırganca güce tapmayı getirmedi mi? Hiçbir şey için hiç kimseyle birleşemeyen, yan yana gelemeyen, ortaklığın tadını unutmuş, kendini herhangi bir şeye feda etmenin sadece aptallık olduğuna inandırılarak kendilerini sisteme bilmeden adayan yalnızların dünyası değil mi dünyamız?.. halk şarkılarını, kolay söylenen türküleri ve marşları dağarcığına alıp okul okul gezerek sesini geniş kitlelere duyuracak olan topluluk, çalışmalarına Üsküdar’daki dernek binasında başladı. Yetenekli Çocukların Müzik Eğitimi Derneği, sanat adı altında ortaya atılan, üretildiği anda tüketilen, sayısız ve anlamsız sesli ve görüntülü etkinliğin de yönlendirdiği, okullardaki şiddet, çocuk yurtlarındaki taciz, uyuşturucu ve kötü alışkanlıklar, sokak çocuklarının sahipsizliği konularının çözümünde etkin olmak için çalışmalarını sürdürecek. (Bilgi: 0 216 486 39 22 / ww.yeteneklicocuk.org) 19 sanat galerisi bir arada ? Kültür Servisi Beşiktaş Belediyesi, Beşiktaş Çağdaş’ta 19 sanat galerisini bir araya getiren büyük bir etkinlik düzenliyor. 1 Nisan’a kadar devam edecek olan “ART SHOW 2007 Sanat Galerisi Buluşması II”, önemli sanat eserlerinin sanatseverlerle buluşmasına olanaksağlayacak. Buluşma, plastik sanatlar alanında düzenlenen ilk sanat festivali olma özelliğine sahip. Etkinlik; sanatseverlerin izleyici konumundan alıcı konumuna geçmesine, yeni koleksiyonerler yaratılmasına ve Türkiye’de sanat pazarının büyümesine destek olma amacını taşıyor. Art Show 2007 kapsamında, daha önce hiç sergisi olmamış genç sanatçı adaylarına özel bir alan ayırıyor. ‘Marmaris ve Turizm’ karikatürleri ? Kültür Servisi Marmaris Belediyesi tarafından 813 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek Marmaris Gençlik ve Bahar Şenliği kapsamında bir karikatür yarışması da yapılacak. Konusu, “Marmaris ve Turizm” olan bu yarışma “ilköğretim” ve “lise” öğrencileri için iki ayrı dalda yapılacak ve iki ayrı kategoride ödüller verilecek. Son katılım tarihi 30 Nisan olan yarışmanın seçici kurulu; Ferit Avcı, Bora Ayyıldız, Cihan Demirci, Sunder Erdoğan ve Kamil Masaracı’dan oluşuyor. Yarışma ile ilgili geniş bilgilere ve yarışma şartnamesine Marmaris Belediyesi’nin internet sitesinden ulaşılabilir. (www.marmaris.bel.tr) HIRSIN YOK EDİCİLİĞİ... ‘‘Evridike’nin Çığlığı’’ ile önceki oyunlar arasında nasıl bir bağ oluşturdunuz? TEKAND ‘‘Evridike’nin Çığlığı’’, ilk iki oyunda kaderini izlediğimiz ve sürgündeki ölümüne tanık olduğumuz Oidipus’un ölümünün ardından, yıllarca yönettikten sonra sürülüp terk etmek zorunda kaldığı kenti Thebai’nin içine düştüğü durumu, kardeşler arasındaki iktidar savaşlarının getirdiği parçalanmayı, bütün bu felaketlerin içinde tıpkı babası gibi inatla adalet arayan Antigone’nin, Thebai’nin yeni kralı Kreon yasakladığı halde gömmesi nedeniyle ölüme mahkum edilmesi ile başlayan ve bütün kenti saran bir mücadelenin öyküsü olarak kuruldu. Bu üçüncü oyun, Thebai’nin ve Thebai halkının adeta kaderine kazınmış felaket Yarım kalan ‘Müzik devrimi’ tamamlanıyor Kültür Servisi Toplumsal konularda duyarlılık gösteren müzik öğretmenlerinin bir araya gelerek oluşturdukları Yetenekli Çocukların Müzik Eğitimi Derneği, Atatürk’ün yarım kalan “müzik devrimi”ni tamamlamak için çalışmalarına başladı. 1014 yaş arası 40 yetenekli çocuğa müzik disiplinini kavratarak birlikte çalmayı, paylaşmayı, başarı duygusunu tatmalarını ve bu kazanımlarını günlük yaşamlarına yansıtmalarını amaçlayan toplumsal sorumluluk çalışmasında, hızlandırılmış yaylı çalgılar eğitimi yöntemiyle toplu müzik çalışmaları gerçekleştirilecek. Keman, viyola, viyolonsel ve kontrbasla ulusal müzikleri, herkesin bildiği ANKARA KİTAP GÜNLERİ FUARI BAŞLADI Tim Burton’a Yaşamboyu Başarı ödülü ? Kültür Servisi Venedik Film Festivali’nde bu yıl Yaşamboyu Başarı Ödülü, ABD’li yönetmen Tim Burton’a verilecek. Fesvital yönetiminden yapılan açıklamada, Yaşamboyu Başarı Altın Ayı ödülünün, “ABD’li yönetmenlerin en cesur, en uzak görüşlü ve en yaratıcılarından biri olan” Tim Burton’a verileceği belirtildi. 64.Venedik Film Festivali, 29 Ağustos8 Eylül arasında yapılacak. Mesci okurlarıyla buluştu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Gazetemiz yazarı Ayşe Emel Mesci, Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen Ankara Kitap Günleri Fuarı’nda okurlarıyla buluştu. Tiyatroda Düş Zamanı adlı kitabını imzalayan Mesci, yurttaşlarla sohbet etti. Eylül Fuar ve Organizasyon tarafından düzenlenen Ankara Kitap Günleri Fuarı dün başladı. Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen fuara 92 yayınevi katılıyor. Sivil toplum kuruluşları, yazarlar, bilimadamları, sanatçılar, gazeteciler ve politikacıların da çeşitli etkinliklerle yer alacağı fuar, mart ayının son haftasının “Kütüphane Haftası” olması nedeniyle ilköğretim ve ortaöğretim okullarının öğrencileri için ücretsiz olacak. Fuarın ilk günü ise her yaştan okurun katılımıyla renkli geçti. Özellikle çocukların aileleriyle gelerek renk kattığı fuarda, küçükler kitap almanın yanında, yayınevlerince hazırlanan oyun bahçesinde de gönüllerince eğlendiler. Burada kimi zaman oyunlarına ara veren minikler, kendilerine alınan kitapları da yerlere oturarak okudu. Fuarın ilk gününde gazetemiz yazarı Ayşe Emel Mesci de Cumhuriyet Kitapları standında okurlarıyla buluştu. Tiyatroda Düş Zamanı adlı kitabını imzalayan Mesci, okurlarla söyleşti. Fuar çerçevesinde bugün Deniz Som 14.0015.30 saatleri arasında kitaplarını imzalayacak. Gazetemiz yazarı Hikmet Çetinkaya, Ankara Temsilcimiz Mustafa Balbay ve İzmir Temsilcimiz Serdar Kızık ise 31 Mart Cumartesi günü saat 16.1518.00 saatleri arasında Cumhuriyet Kitapları’nda okurlarıyla buluşacak. Balbay, 15.0016.00 arasında “Cumhurbaşkanlığı Seçimi Sürecinde: Türkiye” konulu bir söyleşi düzenleyecek. Fuarın son günü olan 1 Nisan Pazar günü de Erdoğan Aydın, 15.3016.30 saatleri arasında Cumhuriyet standında “Laikliği Nasıl Koruyabiliriz?” başlıklı söyleşide okurlarıyla buluşacak. Aydın, 16.4518.00 arasında da kitaplarını imzalayacak. Fuar, 1 Nisan’a kadar her gün 10.0020.00 saatleri arasında açık olacak. ‘Don Juan ya da Geometri Aşkı’ ? Kültür Servisi Bilkent Üniversitesi Tiyatro Bölümü, Max Frisch’in “Don Juan ya da Geometri Aşkı” adlı oyununu tiyatroseverler ile buluşturuyor. Bilkent Üniversitesi Tiyatro Bölümü, Oyunculuk Ana Sanat Dalı IV . sınıf öğrencilerinin sahneleyeceği Max Frisch’in “Don Juan ya da Geometri Aşkı” adlı oyunun ilk gösterimi salı günü yapılacak. Yönetmenliğini Prof. Giorgi Antadze’nin yaptığı oyun, 3031 Mart ve 467 Nisan tarihlerinde de Bilkent Tiyatro Sahnesi’nde izlenebilir. (Tel: 0 312 290 17 75 / theater@bilkent.edu.tr) Kavuk artık Bülent Emin Yarar’ın ? Kültür Servisi Müjdat Gezen Sanat Merkezi (MSM), bu yılki İsmail Dümbüllü Ödülü’nün, tiyatrocu Bülent Emin Yarar’a verilmesini kararlaştırdı. MSM Yönetim Kurulu’ndan yapılan yazılı açıklamada, bu yıl 27’ncisi verilecek İsmail Dümbüllü Ödülü’ne Bülent Emin Yarar’ın değer görüldüğü belirtilerek ayrıca ‘‘İsmail Dümbüllü Özel Ödülü’’nün de Cem Yılmaz’a verileceği ifade edildi. Ödül töreni salı günü Müjdat Gezen Tiyatrosu’nda düzenlenecek. CUMHURİYET 14 K