Katalog

29 HAZİRAN 2006 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Kayıp çocuklar öldürülmüş ? Dış Haberler Servisi Belçika’nın Liege kentinde günler önce kaybolan iki kız çocuğunun cesetleri bulundu. Liege’de dün sabah bulunan cesedin iki kız çocuğundan birine ait olduğu bildirildi. Stacy Lemmens (7) ve Nathalie Mahy (10), 9 Haziran’ı 10 Haziran’a bağlayan gece anne ve babaları bir kahvede vakit geçirirken kaybolmuştu. Çocukların kayboldukları yere 200 metre mesafede bulunan cesedin Stacy’ye ait olduğu belirtildi. Nathalie’nin cesedi ise dün Stacy’nin bulunduğu yerin 20 metre ötesinde bulundu. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 İsrail ordusu, kaçırılan askeri kurtarmak için karadan ve havadan saldırı başlattı I RAK’A İNTİKAM TİMİ Gazze yine işgal altında Dış Haberler Servisi İsrail ordusu pazar günü Filistinli militanlarca kaçırılan askerinin serbest bırakılması için verdiği sürenin dolmasının ardından dün sabaha karşı Gazze Şeridi’ne hava ve karadan yoğun saldırı başlattı. Gazze Şeridi’nden geçen yıl çekilerek 38 yıllık işgaline son veren İsrail, yaklaşık 10 aydan sonra ilk kez bölgedeki en geniş çaplı kara harekâtını gerçekleştiriyor. Filistinli militanlar tarafından kaçırılan Gilad Şalit isimli askerin serbest bırakılması için verdiği 2 günlük sürenin dolduğunu belirten İsrail, önceki gece yarısından hemen sonra ilk olarak hava operasyonu başlattı. Gazze’nin altyapı tesislerini bombalamaya başlayan İsrail uçak ve helikopterleri, bölgenin elektriğini sağlayan ana trafoyu ve bir su kayanağını havaya uçurdu. Yaklaşık 1.4 milyon nüfuslu Gazze Şeridi’nin tamamına yakını karanlığa gömüldü. Dün yapılan çalışmalar sonucu bazı bölgelere elektrik ve su verilmeye başlandı. Uçaklar, stratejik 3 köprüyü havaya uçurdu. İsrail uçaklarının, askerin Gazze Şeridi’nde tutulduğu bölgeden başka yere naklini önlemek için köprüleri hedef aldığı kaydedildi. Putin’den ‘vur’ emri MOSKOV A (AA) Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, özel güvenlik güçlerine, Irak’ta Rus diplomatları öldürenlerin yakalanıp öldürülmesi talimatını verdi. Interfaks ajansının Kremlin basın merkezine dayandırdığı haberinde, ‘‘Devlet başkanı, Rus özel servislerine, Irak’taki diplomatları öldüren katillerin bulunup yok edilmesi için tüm tedbirlerin alınması emrini verdi’’ denildi. Irak’ta kendilerine Mücahitler Şurası adını veren bir örgüt, ay başında 4 Rus diplomatı kaçırmıştı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, pazartesi günü, diplomatların öldürüldüğünü açıklamıştı. Rehineleri kaçıranlar, Kremlin yönetiminin Çeçenistan’dan askerlerini çekmesini talep etmişti. Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma, bugün, Irak’ta Rus rehinelerin öldürülmesi eylemini kınamış ve Iraklı yetkililerle yabancı güçlerden olayla ilgili kapsamlı bir soruşturma yapılmasını istemişti. ? İsrail, yaklaşık 10 ay önce çekildiği topraklarda büyük bir harekât başlattı. İsrail uçak ve helikopterleri, stratejik 3 köprüyle ana trafoyu ve bir su kaynağını havaya uçurdu. İsrail uçakları Suriye’ye girerek Esad’ın sarayı üzerinde uçtu. genin kullanılmayan Gazze havaalanı çevresinde yaşandığı bildirildi. İsrail ordu sözcüsü, askerlerin Gazze Şeridi’ne girişleri sırasında ‘‘çok küçük’’ bir direnişle karşılaştığını söylerken, Gazze’de yayın yapan Şebab radyosu şiddetli çatışmalar yaşandığını duyurdu. Filistinli yerel kaynaklar, Gazze Şeridi’nin Han Yunus kentinde meydana gelen patlamada, aralarında bir küçük kızın da bulunduğu 3 kişinin öldüğünü bildirdi. Patlamanın İsrail füzelerinden mi, yoksa başka bir nedenle mi meydana geldiği netleşmedi. rıda can kaybı olmadığını söylediler. Refah’ın doğusunda yaşayan çok sayıda Filistinli, evini boşaltarak kentin içlerine veya diğer bölgelerine kaçtı. Yolların bombalanması nedeniyle güneyden çıkmak isteyen yüzlerce kişi ise geçiş noktası bulamadı. Gazze Şeridi sahilinin de açıklarda bulunan İsrail donanması gemilerince topa tutulduğu bildiriliyor. Sahil topa tutuldu İsrail askerleri dün Refah’ı tümüyle ele geçirirken, İsrail uçakları, aynı bölgede, Hamas’a ait eğitim kamplarına da saldırılar düzenledi. Görgü tanıkları kampların boşaltılması nedeniyle saldı Türkiye Abu Dabi televizyonunda ? BERLİN (AA) Almanya’nın başkenti Berlin’de Abu Dabi televizyonu ve Alman Deutsche Welle radyo ve televizyon kuruluşu tarafından ortak yapılan canlı yayında, TürkiyeAB ilişkileri ele alındı. Açık oturuma, merkezi Essen kentinde bulunan Türkiye Araştırmalar Merkezi Vakfı’nın Direktörü Faruk Şen de konuşmacı olarak katıldı. Şen, ilk kez bir Arap televizyonunda bu konunun ele alındığına dikkat çekerek Türkiye’nin AB’ye üyeliğinin önemini anlattı. R EFAH’TAN KAÇIŞ İsrail saldırılarından dolayı Gazze Şeridi tam anlamıyla sessizliğe büründü. Çok sayıda kişi bölgeyi terk etti. Yolların bombalanması nedeniyle yüzlerce kişi kaçacak bir geçiş noktası bulamadı. Bölgede un, şeker gibi temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları da operasyonla birlikte yükseldi. İsrail Adalet Bakanı, Hamas’ın siyasi lideri Meşal’i “suikast hedefi” ilan etti. İsrail Başbakanı Ehud Olmert, İsrail’in Gazze’yi yeniden işgal etme niyetinde olmadığını söyledi. Olmert, oparasyonun kaçırılan İsrail askerinin kurtarılması için düzenlendiğini, gelecek günlerde süreceğini belirtirken ülkesinin bu amaç için ‘‘aşırı hareketlerden kaçınmayacağını’’ kaydetti. İsrail Adalet Bakanı Haim Ramon, Hamas’ın Suriye’nin başkenti Şam’da yaşayan siyasi lideri Halid Meşal’in, bir İsrail askerinin kaçırılması emrini vermekten ötürü ‘‘suikast hedefi’’ olduğunu söyledi. Ramon, uluslararası toplumun Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a Meşal’i ülkeden göndermesi için baskı yapması gerektiğini belirtti. İsrail uçakları Suriye’ ye girdi Öte yandan, 4 İsrail savaş uçağı, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın, ülkenin kuzeybatısındaki Lazkiye kentindeki sarayının üzerinden alçak uçuş yaptı. Bir İsrail televizyon kanalı, kıyı kesiminde bulunan Lazkiye’de savaş uçaklarının ses hızını aşarak yaptıkları uçuş sırasında, Beşşar Esad’ın sarayda bulunduğunu bildirdi. Haberde, “Başbakan Ehud Olmert’in, İsrail ordusunun kollarının ne denli uzun olduğunu kanıtlamayı amaçladığı’’ ifade edildi. Suriye Hava Kuvvetleri’nin, ülkenin üzerinde uçan İsrail jetlerine ateş açtığı bildirildi. Suriye Devlet Televizyonu, 2 İsrail uçağının bu sabah Suriye kıyılarında uçtuğunu duyurdu. İsrail uçaklarının Suriye semalarında uçmasının provokasyon amaçlı olduğu belirtilen haberde, hava kuvvetlerinin uçaklara doğru ateş açarak bölgeden ayrılmaya zorladıkları kaydedildi. Haberde İsrail uçaklarının, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın sarayının üzerinden alçak uçuş yaptığı yolundaki haberlere ise değinilmedi. AP’nin haberine göre İsrail askeri yetkilileri de Esad’a, ‘‘Filistinli militanların kaçırdığı İsrail askerinin serbest bırakılması konusunda baskı yapmayı amaçladıklarını’’ bildirdiler. Adının açıklanmasını istemeyen bir yetkili, “Esad hedef alındı, çünkü Suriye ile Hamas arasında doğrudan bağlantı var’’ dedi. A Hırvatlara öncelik ELÇİN POYRAZLAR BGÜMRÜK BİRLİĞİ Çatışmalar yaşandı Hava saldırısının ardından tanklar eşliğinde İsrail kara birlikleri, dün sabaha karşı 02.30 sıralarında Gazze Şeridi’ne güneyden girdi. Yoğun top ateşi, Refah’ın doğusunda yangınlara neden oldu. Ordudan yapılan açıklamada, kara harekâtına ‘‘Yaz Yağmurları’’ isminin verildiği belirtildi. Operasyona tank ve zırhlı araçlarla birlikte 3 binin üzerinde İsrail askerinin katıldığı belirtiliyor. Refah sınırı geçişi ile bölgenin kullanılmayan havaalanındaki tüm Filistinli güvenlik güçlerine operasyondan yarım saat önce bölgeyi boşaltmaları çağrısı yapıldığı ve iki bölgedeki tüm Filistinlilerin çekildiği kaydedildi. İsrail ordusuyla Filistinli direnişçiler arasında ilk çatışmanın böl Rice’tan Karzai’ye destek ? KÂBİL (AA) ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, dün Afganistan’ın başkenti Kâbil’de Devlet Başkanı Hamid Karzai ile görüştü. Rice, Kâbil’de düzenlenen ortak basın toplantısında, ‘‘Afganistan’ın azimli ve acımasız düşmanları olduğunu, ancak bunların başarılı olamayacaklarını’’ belirtti. Rice, Afganistan’ın mücadelesine destek vermeye devam edeceklerini kaydetti. Vurulan 3 köprüden ikisi, bölgenin kuzeyiyle güneyini birbirine bağlıyordu. (Fotoğralar: AP/AFP) Prodi’nin istediği oldu ? ROMA (AA) İtalya’da, Silvio Berlusconi liderliğindeki sağ koalisyon döneminde kabul edilmiş olan anayasa reformu, halkoylaması sonucunda reddedildi. 2526 Haziran’da yapılan 2 günlük referandum sonucunda anayasa reformuna yüzde 61.6 oranında ‘‘hayır’’ oyu çıktı. Prodi, reform paketinin halk tarafından reddedildiğini kaydetti. El Maliki: ABD askeri öldürene af yok Irak Başbakanı, ulusal uzlaşma planının ayrıntılarını Amerikan basınına anlattı Dış Haberler Servisi Irak Başbakanı Nuri el Maliki, hükümetin ulusal uzlaşma planınca öngörülen aftan Irak’ta Amerikan askerlerini öldürenlerin yararlanamayacağını açıkladı. Amerikan gazetelerine demeç veren El Maliki, hükümetin af planından ABD askerlerini öldüren direnişçilerin yararlanamayacağını kaydetti. El Maliki, ‘‘Uygulanacak affın, Iraklıları ya da koalisyon güçlerini öldürenleri kapsamayacağını çünkü koalisyon güçleri askerlerinin Irak’a uluslararası anlaşmalar uyarınca yardıma geldiğini’’ belirtti. Şii Başbakan El Maliki, Sünni Arap direnişçileri siyasi sürece dahil etme amacında olduğunu söylediği ve ‘‘adli suçlar, terör eylemleri ve savaş suçlarına’’ karışmamış direnişçilere affı da kapsadığını belirttiği ulusal uzlaşma planını hafta sonu açıklamıştı. ABD’nin Irak’ı işgalinden bu yana 2 bin 500’den fazla Amerikan askerinin öldürüldüğü bildiriliyor. da kendisiyle ilişki kurduklarını da söyledi. Bakuba’da günlük iş bekleyenlerin bulunduğu yere bomba yüklü araçla saldırı düzenlendi. Saldırıda 3 kişi öldü, aralarında çocukların da bulunduğu 12 kişi de yaralandı. Şahraban kasabasındaki bir Sünni camisine havan topu saldırısı düzenlendi. Saldırının yangına yol açtığı, yangında camiyle çevredeki 20 dükkânın tahrip olduğu belirtildi. El Anbar vilayetinde geçen pazartesi yaralanan Amerikan askeri öldü. Irak Ulusal Güvenlik danışmanı Muvaffak el Rubayi, şubat ayında Samarra’daki Askeriye Türbesi’nin bombalanmasıyla ilgili olarak aranan El Kaide zanlısı Tunuslunun yakalandığını açıkladı. Türbe zanlısı yakalandı Nuri el Maliki, silahlı gruplardan bazılarının, ulusal uzlaşmayı sağlama çabaları konusun BRÜKSEL AB, Gümrük Birliği başlığı altında Hırvatistan’la Türkiye’nin tarama sürecini birbirinden ayırdı. Brüksel’de dün bir araya gelen AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) toplantısında Hırvatistan’la müzakerelere devam etme kararı alınırken aynı başlık altında Türkiye’nin tarama raporunun henüz tamamlanmadığı öğrenildi. Komisyonun hazırlayacağı Gümrük Birliği’ne yönelik tarama raporunun henüz hazır olmaması konusu, AB içinde ‘‘Ankara Güney Kıbrıs’a limanlarını açmadığı için rapor geciktiriliyor’’ şeklinde yorumlara neden oldu. AB Komisyon kaynakları bu konuda ‘‘Gümrük Birliği başlığı altında çok daha ayrıntılı çalışma’’ yapılması gerektiğini dile getirdiler. Rapora yönelik gecikmenin limanlar konusuyla bu noktada bir ilgisi olmadığını ifade eden kaynaklar, ‘‘Türkiye’nin bunun için yıl sonuna kadar zamanı var’’ şeklinde görüş bildirdiler. Kaynaklar bu tür siyasi bir kararın AB’nin 21 Eylül tarihli karşı deklarasyonunda belirtildiği gibi yıl sonunda alınabileceğini ifade ettiler. AB kaynakları ayrıca Türkiye’nin ek protokole yönelik yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda Gümrük Birliği başlığı altında müzakerelerin başlamayacağı yönünde mesaj verdiler. Öte yandan COREPER toplantısında Türkiye ile rekabet politikası başlığı altında açılış kıstaslarıyla birlikte müzakerelere başlanmasına onay verildi. umhurbaşkanı Sezer’in ziyareti sayesinde gözler yine Rusya’ya çevrildi. Medyamızın Rusya’ya gösterdiği ilgi sevindirici. Türk gazeteleri ve TV’lerinin bir kısmında yakın zamana kadar hava durumu raporlarında Moskova, ‘‘Asya’’ bölümünde yer alırdı. Rusya’nın bir numaralı adamının ilk adını ‘‘kendine göre’’ yorumlayanlar da az değil: ‘‘Viladimir’’ ya da ‘‘Vlademir’’; kulağa da hoş geliyor doğrusu: ‘‘Demir gibi lider’’!.. Sovyet Başkan Gorbaçov’un adını ‘‘Gorbatchev’’ gibi bir kamyon gereksiz harfle yazmak da ‘‘Batılı kültüre bulaşmışlık’’ kanıtı galiba. Türkçede de Rusçada olduğu gibi ‘‘ç’’ harfi varmış; ne gam!.. Peki, Rusya’daki Türkler kimlerdi: ‘‘Ahıska Türkleri’’ mi, ‘‘Alaska Türkleri’’ mi? Efendim, Rusya’nın nüfusu mu dediniz? Bazen 143 milyon yerine 150 denmesi haydi neyse, biz ‘‘yuvarlamaya’’ bayılırız. Ama 300 milyon nerden çıktı? Sakın SSCB ile karıştırılıyor olmasın? Bir eski turizm bakanımız Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısını açıklarken yanlışlıkla BDT’den gelen turistlerin sayısını dile getiriyordu. Aynı şey mi? Sahi, ‘‘BDT’’ ne demek? Pek çok çiçeği burnunda ‘‘Rusya uzmanı’’na bakarsan ‘‘Birleşik Devletler Topluluğu’’. Ee, ABD etkisi sarmış her yanımızı bir kere. Ama siz boşverin bunları! Rusya’yla ilişkiler iyi gidiyor ya, önemli olan bu. Zamanla bilmeyenler de bir yerlerde doğrusunu duyup öğrenir... ‘Rusya Uzmanları’ C A PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY [email protected] Yeni Devletler Doğabilir bhazya, Güney Osetya ve Moldova Pridnistrovye (Transdinyester) cumhuriyetleri 14 Haziran’da siyasiaskeri ittifak kurdular. ‘‘Demokrasi ve Halkların Hakları için’’ adlı topluluk, şu sıralarda ortak askeri birlikler oluşturma çabası içinde. Bu üç ‘‘isyancı’’ cumhuriyetin liderleri, Rusya askeri güçlerinin çatışma bölgelerinden çıkartılması durumunda bu birliklerin ‘‘GürcistanAbhazya, GürcistanGüney Osetya ve MoldovaPridnistrovye sınırlarında görev yapacağını’’ açıkladılar. Gürcü ve Moldova ordularının bunlardan herhangi birinde başlatacağı ha Dünyada hiçbir şey, usu an ins ı kin besleme duyg z. ma rat kadar yıp Friedrich Nietzsche lun açılması, bu üç cumhuriyeti yüreklendiriyor. Rusya lideri Putin, ‘‘Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığı konusunda o bölge halklarının fikrini beyan etmesi de önemli’’ diyerek Karadağ ve Kosova örneklerini kendilerine göre yorumlayacaklarını belli ediyor. Putin beş ay kadar önce de bu cumhuriyetleri Kosova ve Kuzey Kıbrıs ile karşılaştırmıştı. Elbette Batı, bu üç ‘‘isyancı’’nın bağımsızlığını kabul etmek istemez. Ama dünya, Batı’dan ibaret değil. Bugün BMÖ kapsamında yalnızca 200’e yakın devlet var, ama dünyadaki toplam devlet sayısı 250’yi aştı... Geçenlerde İngiliz gazetesi Times, bağımsızlık ilan etmesi halinde, Pridnistrovye’nin 1989’dan sonra Avrupa’da ortaya çıkan 19. devlet olacağını yazdı. Bask’tan Kuzey İrlanda’ya, Korsika ve Sardinya’dan Türkiye’de Kürtlere kadar olası bağımsızlık rüzgârlarına dikkat çeken gazete, yayımladığı haritayla 2020’ye kadar AB coğrafyasında 11 yeni devletin daha ortaya çıkabileceğini iddia etti. Güney Osetya lideri Kokoytı ve Abhazya lideri Bagapş bağımsız devlet amacından vazgeçmiyor. rekâta cevap olarak, her üç cephede de direniş başlatılabileceğini söylediler. Tiflis yönetimi 90’ların başından itibaren topraklarını kontrol edemiyor. Acaristan’da hâkimiyet kurabildi, ama Abhazya ve Güney Osetya ile iç savaşta başarılı olamadı. Zaman zaman, bağımsızlıklarını çoktan ilan eden, ama henüz kimsenin resmen tanımadığı bu cumhuriyetlerin BDT’ye ve/veya Rusya’ya katılabileceği söyleniyor. Bu iki cumhuriyetin nüfusunun büyük bölümü aynı zamanda Rusya vatandaşlığına da sahip. Moldova’daki Rus azınlığın cumhuriyeti olan Pridnistrovye ise önümüzdeki eylül ayında bağımsızlık referandumu düzenlemeyi tasarlıyor. Karadağ’ın bağımsızlığının tanınması ve Kosova’ya da bu yo İhbar Sırası SSCB zamanında KGB’ye ihbar geliyor: Komşum Salamon bir haindir. Elmaslarını devletten saklamak için odunluktaki odunların içlerine gizledi. KGB anında baskın düzenliyor, bütün odunları kırıyor, ama tek bir elmas bulamıyor. Akşam Salamon’un telefonu çalıyor: Salamon, Ben Moiz. KGB’ye senin kışlık odunları kırdırdım. Şimdi ihbar sırası sende. Ön bahçenin çapalanması gerekiyor... ürkRus ilişkileri deyince hep siyasetten ve ekonomiden söz ediliyor. Ya kültürel bağlar? Kültürel işbirliği konusunun ‘‘kurumsal temelde’’ ele alınması halinde, atılması gereken adımlardan birisi de, her iki ülkede birer ‘‘kültür merkezi’’ (‘‘kültür evi’’) kurulmasıdır. Bir ‘‘kültür evi’’ açsak ne işe yarar? Rusya’da Türkiye’nin ve Türk kültürünün doğru biçimde tanıtılmasına katkıda bulunur. Buradaki Türklerin yerel hayata ve kültüre uyum sağlamasına yardımcı olur. Türkler için Rusça, Ruslar için Türkçe dil kursları düzenler. Türkiye ile Rusya arasında sanat, kültür, bilim, turizm ve spor gibi alanlarda temasların artması için çalışır. İki ülke arasındaki dostluk, hoşgörü ve işbirliği ortamını geliştirmek için konferans, sergi, film gösterisi, kültür şenliği gibi etkinlikler düzenler. Kütüphane açar, Türk ve Rus eserlerinin, gazete ve dergilerin okunmasını, kitap, yayın, video kaset, CD kiralanmasını organize eder. Vs. vs.... İki devlet ‘‘karşılıklılık ilkesi içinde’’ davranabilirse, bina bulunması, gerekli izin ve imkânların sağlanması kolaylaşır. Bunun için de konu üst düzeyde Rus ve Türk yönetimlerinin gündemine girebilmelidir. Ama Türkiye kendi başına da Moskova’da böyle bir kurumu oluşturacak kadar güçlüdür. Örneğin, Turizm Bakanlığı’nın Rusya’da yıllık reklam bütçesi 56 milyon dolar civarındadır. Türk şirketlerinin Rusya’daki toplam yatırımları 2 milyar dolardır. Sahip olduğumuz imkânların, Moskova’da kültür merkezleri olan İran, Hindistan, İsrail, Azerbaycan, Kore gibi ülkelerden daha az olduğu söylenebilir mi? Kültür Evi Kurulmalı! T CUMHURİYET 11 K