Katalog

30 MAYIS 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Erdoğan’ın, gündemine ‘türban’ı sokmayı ‘başardığı’ kongre sonrasındaki değerlendirmeler, ders niteliğinde 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Türk kadınının aydınlık yüzü ? Türkiye’de kapanması tartışılan Türk kadınlarını, işyerlerindeki başarılarıyla tanıdıklarını belirten Alman işadamı Thesing, ‘‘Biz de kadınların öneminden söz ederken tabii konfeksiyondaki beden ölçülerinden söz etmiyoruz’’ dedi. FATMA KOŞAR Aile Fotoğrafı... Medya, imaj çağında siyaset, aile fotoğraflarını çok sevdiğinden olacak, siyaseten anlamı olan toplantıların büyük boy, hepsi bir arada aile fotoğrafları çekilir. BM, AB, NATO, Şanghay.. zirvelerinin aile fotoğraflarında görünür olmanın, sırada iyi yer kapmanın bile iç siyasete dönük pazarı vardır. Siyasi partilerin, sendikaların.. genel kurullarında eski, yeni başkanlar eller havada, el ele fotoğraf çektirirler ki, taban üzerinde birlik beraberliğin sürdüğü, örgüte zarar verebilecek iktidar çatışmalarının genel kurul sonucu ile birlikte unutulduğu izlenimi verilsin... Aslında yaşam gerçeğinde, bu anılarda, vitrinde kalan görüntülerin anlamı yok gibidir. Uluslararası ortak çatı örgütlerinin toplantılarında ağırlıklı çıkar çatışmaları üzerinden kurulacak dengeler söz konusudur. Aile fotoğraflarında yer almak, örgütler içinde çıkarların savunulabildiği, ülkenin liderinin, siyasetinin ağırlığının olduğu anlamına gelmez. AB örneğinde olduğu üzere sayısız kez aile fotoğrafında yer alıp üye olabilmekte zorlanmak da söz konusudur. Başbakan Erdoğan’ın AB toplantılarında çekilmiş aile fotoğrafı kareleri ülkemiz medyasında, AB üyeliğinin garantilenme belgesi gibi çokça pazarlandı. Oysa son taze haber, AB’nin ‘‘büyümede, üyeliği hazmetme kapasitesinin’’ kriter haline getirilmesi kararı ile bile tek başına, üyelik görüşmeleri daha bir zora, arapsaçına çevrilmiş oldu. Erdoğan hükümetinin giderek açığa çıkan ılımlı da olsa siyasal İslam kimliği, diğer aday ülkeler için de zorlaştırıcı olan, hazımsızlığın önem ve anlamını katlamakta... ??? Erdoğan hükümetinin kurulduğu günden bugüne, iş dünyası ile iyi ilişkilerinin odağındaki kilit isim, TOBB Genel Başkanı Hisarcıklıoğlu’nun, son günlerde araları daha bir gergin siyasi parti liderlerimizi salona kol kola, eller havada sokma girişimi çok medyatik, bir o kadar sırıtan bir fotoğraf karesi oldu. Sırıttı çünkü sermayenin takıntısı güçlü iktidar, muhalefet ile uyum içinde iktidar kavramının ne kadar zorlama bir görüntü olduğunun daha bir ortaya çıkmasına yaradı. Başbakan Erdoğan’ın başta kendisi, hükümetin en yetkin kadroları ile yaratıcısı olduğu rejimle çatışma, laiklik, türbana ilişkin nerede ise durup dururken sertleştirdikleri çıkışların ardı arkası kesilmedi. Üstüne tuz biber gelen terör eylemlerinde, Cumhuriyet ve Danıştay saldırılarında, siyasi iktidar sorumluluğundan uzak davranışlardan, gerilimi tırmandırmaktan geri durmadı. Terör eyleminin birinci dereceden tetikçisinin yakalanmasının, kendisinin eylem nedenini çok net, türbana bağlamasının ardından, Erdoğan Hükümeti, polis ve medyanın güdümlemesinde, ‘‘hükümeti hedef alan, Susurluk, derin devlet bağlantılı terör örgütü’’ imajı verilme çabası cepheleşme, gerilimi uç noktalara taşıdı. Cumhuriyeti, laikliği, rejimi tehdit altında görenler, AKP iktidarına tam da bu nedenle güven duymayanlar, ölen yargıcın cenaze töreninde gerçekleştirdikleri eylemlerle tepkilerini ülke ve dünya kamuoyuna duyurdular. Üzerinde çok yazı yazılan, söz söylenen olayın boyutları, anlamı yeni bir yoruma gerek duyulmayacak kadar açık. ??? Erdoğan hükümeti ya cepheleşmeyi, duyulan kuşkuları ortadan kaldıracak temel bir siyaset değişikliği yapacak ya da gerilimi tırmandıracaktı. Hisarcıklıoğlu’nun medyamızda ‘‘Ülkemizin buna ihtiyacı var’’ olarak pazarlanan girişiminde, içli dışlı oldukları Başbakan’dan geçici de olsa, gerilimin tırmandırılmayacağına ilişkin bir söz almış olması varsayılır. Oysa Başbakan Erdoğan, TOBB’nin söz konusu genel kurulunda yaptığı konuşmada bile siyasal barışa istekli, gerilimi tırmandırmamaya niyetli Başbakan imajından çok uzak kaldı. Sahneye birlikte girdiği muhalefet liderlerinin konuşmalarını beklemeden salonu terk etmesi ile de fotoğraf karesinin anlamını ortadan kaldırmış oldu. Üstüne üstlük hükümet, emniyet kaynaklı terör eyleminin odağına ilişkin sızdırılmış haberler fiyaskosu, sorgulamanın tersine gelişmesi ortada iken orada burada yaptığı yeni konuşmalarda da gerilim tırmandırıcı, kendileri dışında herkesi suçlayan, büyük davası için savaş halindeki, ödün vermeyecek kumandan edası üslubunu sürdürdü. Ülkenin geleceğine yönelik kaygıları, rejimin, laikliğin, ülke çıkarlarının tehdit altında olmasını umarsamayan, varsa yoksa Meclis’e egemen çoğunluk iktidarının ömrünün uzatılmasını, ekonomik çıkarları için tek yol gören, sermaye güçlerine, örgütlerine, odaklarına sağduyudan başka ne dilenebilir ki... TÜRKALMAN EKONOMİ KONGRESİ’NİN ARDINDAN D E V L E R N E D İ YO R ? Fortis: Türkiye’yi Avrupa’da görüyoruz ışbank’ı satın alarak Türkiye’ye gelen bankacılık grubu Fortis’in Genel Müdürü Theo Narinx, Berlin’de düzenlenen TürkAlman Kongresi’nde soruları yanıtlarken ‘‘Biz Türkiye’yi Avrupa dahilinde görüyoruz. Bu anlamda siyasetin önündeyiz’’ dedi. Narinx, bir ülkede açılan hesaptan başka bir ülkedeyken hemen 48 saat sonra yararlanılabilecek bir uluslararası ağ oluşturduklarını belirterek bu ağa Türkiye’nin de dahil olduğunu anlattı. Theo Narinx özetle şunları söyledi: ‘‘Berlin’de Türk taksi şoförüne Fortis’i açıklamam gerekmedi. Ama Köln’deki Alman şoför, söylediğimde muhtemelen Ford’la ilgili bir şey olduğunu düşündü... Türkiye’deki başarımız bu. Biz uluslararası bir ağ oluşturuyoruz. Bu ağda ülke sınırları ortadan kalkıyor... Türkiye de bu ağ içinde ve çok iyi bir yerde. Diğer bankalardan en önemli farkımız da uluslararası bir ağ dahilinde bütün çözümleri tek elden sunmamız. Türkiye’de yatırım yapılacağı zaman girişimcilere derhal leasing hizmeti önerisi veriyoruz, yönlendiriyor ve yardımcı oluyoruz. Biz Türkiye’yi Avrupa’da görüyoruz.’’ BERLİN Başbakan Erdoğan, türbanlılara vize konusunda Berlin Büyükelçisi Mehmet Ali İrtemçelik’e sert çıkınca Berlin’in gündemine TürkAlman Ekonomi Kongresi’nden önce ‘türban krizi’ girdi. Ancak türban gerginliğinden hemen bir gün sonra başlayan TürkAlman Ekonomi Kongresi’nin ardından yapılan değerlendirmeler, Berlin’e türbanı taşıyan Başbakan Erdoğan’a yanıt niteliğindeydi. TürkAlman Sanayi ve Ticaret Odası’nın başkanvekili Alman işadamı Rolf J. Thesing, Alman ve Türk basınına yaptığı değerlendirmede şu ifadeyi kullandı: ‘‘Biz de kadınların öneminden söz ederken konfeksiyondaki beden ölçülerinden söz etmiyoruz. Erkekler değiştirilmesi gereken şeyin değiştirilmemesi için pek çok neden buluyor. Türk kadınları çok başarılı, bizim grubumuzda da Türk kadınları çalıThesing şıyor ve herhangi bir ülkeye her an gönderebilirsiniz. Heyecanla çalışıyorlar...’’ TürkAlman Sanayi ve Ticaret Odası’nca Almanya’nın Başkenti Berlin’de düzenlenen 2. TürkAlman Ekonomi Kongresi’nin değerlendirildiği toplantıda, Türkiye’de kadınların kapanması tartışılırken ve kadınlar töre cinayetleriyle gündeme gelirken söz konusu kongrede Türkiye’den katılan panelistlerin yarısının kadın olduğuna dikkat çekildi. Alman işadamı Thesing, Türk kadınlarını, her an, her ülkeye gidebilen, işlerinde tuttuğunu koparan kadınlar olarak tanıdıklarını belirtti. Türk kadınlarının ayrıca çok yenilikçi, yaratıcı olduklarını ifade eden Thesing’in ‘‘Erkekler, değiştirilmesi gereken şeyi değiştirmemek için pek çok neden bulabiliyor’’ sözleri dikkat çekti. D Daimler Chrysler Evobus Yönetim Kurulu üyesi Wolfgang Presinger, “Türkiye’de uzun yıllardır varız. Krizlerde tecrübe kazandık. Türk ekonomisindeki son dalgalanma küçük bir nezleden ibaret” dedi. ‘Biz ne krizler yaşadık!’ ya’daki fabrikalarımızda Piyasalarda yaşanan ürkiye’de üretimi bulunan bile yok. dalgalanma Alman otoAlman otomotiv devlerinin MAN Group Yürütme motiv devlerinin TürkiKurulu üyesi Ralf Enger ye’deki planlarını değiştemsilcileri, piyasalardaki son Walter: YTL’nin değer tirmedi. Son haftalarda gelişmelerin ‘basit bir nezleden yitirmesi bizi çok fazla Türk piyasalarında meyibaret’ olduğunu belirterek yatırım sıkıntıya sokmadı. İharadana gelen dalgalanmayapmaya devam edeceklerini söyledi. cat talebi çok yüksek ve yı geçmişte yaşanan artmaya devam edecek. krizlerle karşılaştıran Türkiye’de yatırımcı şirketlerin zandık. Türk ekonomisindeki Bundan sonra da Türkiye’de yaüst yönetimleri, gelişmeleri ‘ba son dalgalanma küçük bir nezle tırım yapmaya devam edeceğiz. sit bir nezleye’ benzetti ve yatırı den ibaret. Mercedes’in İstanbul 15 milyar Avro ciro, 33 bin 400 Hoşdere’deki tesislerinde üreti kişilik çalışanla Almanya, Polonmı sürdüreceklerini açıkladı. 2528 Mayıs tarihleri arasında len yeni otobüs modeli Travego ya, Avusturya ve Türkiye’de üreAlmanya’nın başkenti Berlin’de büyük bir başarı yakaladı. Dün tim yapıyoruz. Ankara’daki tesis Türk Alman Sanayi ve Ticaret ya Kupası’nda Alman Milli Ta bizim için çok önemli. Doğuş Otomotiv Yönetim KuOdası tarafından düzenlenen kımı’nı taşıyacak otobüs de buTürkEkonomi Kongresi’ne ka rada üretildi. Türk işçilerin per rulu Başkanı Aclan Acar: Volkstılan devlerin üst yöneticilerinin formans ve verimliliğinden son wagen’ın Türkiye’de yatırım değerlendirmeleri şöyle: derece memnunuz. Dünyada ‘Al yapmasını hararetle ve hasretle Daimler Chrysler Evobus Yö man disiplini’ diye bir kavram bekliyoruz. Karar aldıklarında netim Kurulu üyesi Wolfgang var. Ancak Hoşdere’deki fabri ortak olacağız. 2005 yılında 1.8 Presinger: Türkiye’de uzun yıl kamızda Alman disiplinini geç milyar Avro olan ciromuz bu yıl lardır varız. Krizlerde tecrübe ka tiniz. Buradaki disiplin Alman 2 milyar Avro’ya ulaşacak. T Fransız Coface alacakları sigortalayacak Ş BTC, Azerbaycan’da üretilen 5.5 milyar varillik rezerve sahip Çıralı sahasındaki ham petrolün boru hattı ile Gürcistan üzerinden Ceyhan’daki deniz terminaline, buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırılmasını amaçlıyor. İlk taşımayı yapacak The British Hawthorne adlı tanker limanda yükleniyor. Amaç, sıkıntıyı avantaja çevirmek BAKÛTİFLİSCEYHAN PROJESİ’NDE ‘TİCARET’ AŞAMASI BAŞLIYOR ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Orta Asya petrollerini batıya ulaştıracak BakuTiflisCeyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı Projesi, Türkiye’ye bir köprü görevi yüklüyor. BTC üzerinden yılda 300 milyon dolara yakın gelir elde edecek olan Türkiye, esas faydayı, köprü konumunu stratejik avantaja döndürebilirse sağlayacak. 1.3 milyar dolara tamamlanması gerekirken, geçen yıl sonu itibarıyla maliyeti 1.7 milyar dolara yaklaşan BTC, şu ana kadar projenin Türkiye ayağını üstlenen BOTAŞ’a sadece sıkıntı yarattı. Socar, BP, Unocal, Statoil, TPAO, Itochu, Ramco ve DeltaHess şirketleri, kendi aralarında imzaladığı ‘‘Sponsor Grup Finansman ve İşbirliği Anlaşması’’ ile BTC Projesi olarak bilinen Ana İhraç Boru Hattı Şirketi’nin (Main Export LineMEP) üyesi oldular. MEP ile yapılan anlaşmaya göre proje için BOTAŞ’a 1 milyar 308 milyon dolar ödenmesi gerekmesine karşın, Ekim 2005 ayı soProje, boru hattı ve ilgili altyapı geliştirme faaliyetlerine tahmini 3.4 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Yerli şirketler, projeye hizmet ve mal tedariki yaparak çeşitli faydalar elde etti. Çok büyük oranda Türk personelle çalışıldı. Vasıfsız eleman istihdamının tamamı güzergâh üzerindeki köylerden yapıldı. Projeden TÜRKİYE’NİN AVANTAJLARI sağlanacak dolaylı kazançların yanı sıra Türkiye’ye bu proje için ‘‘geçiş vergisi ve işletmecilik ücreti’’ olmak üzere ve taşınacak kapasiteye bağlı olarak, 1’inci yıldan başlayarak 16’ncı yıla kadar, yılda ortalama 200 milyon ABD Doları ve takip eden yıllarda yaklaşık 300 milyon ABD Doları ödeme yapılması bekleniyor. nu itibarıyla projenin finansmanı için toplam 1 milyar 675 milyon 588 bin 175 dolarlık girdi sağlandı. Projenin açık bir şekilde hedeflenen maliyeti aşması üzerine Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK), bir dizi incelemearaştırma yapılarak fazladan harcanan maliyetin tespitini, fazladan yapılan ödemeleri ve bunların sorumlularının bulunmasını istedi. 20 Haziran’da görüşülecek YDK’nin ‘‘BOTAŞ 2004 Yılı Raporu’’nda yer alan önerileri şunlar: BTC Projesi yapım müteahhitlerinin ek iş kapsamında talep ettikleri ödemeler içinde yer alan detay mühendislik çalışmaları ile ilgili ödemelerin, müteahhit ILF firması çalışmalarından kaynaklanıp kaynaklanmadığının bir teknik ekip tarafından incelenmesi. Eksik ve hatalı çalışma belirlenirse firmadan geri alınması. Yapılan mühendislik işlerinin kontrolü kapsamında ILF’den alınan 27.3 milyon dolarlık işler ile Universal Ensco Inc.’den alınan 5 milyon 125 bin dolarlık hizmetlerdeki iş tekrarı ve örtüşme olması konularının BOTAŞ Teftiş Kurulu’nca incelenmesi. Sürenin kısıtlılığı nedeniyle incelenemediği belirtilen ‘‘mühendislik çalışmaları, makine ekipman ve malzeme alım ihaleleri, ihale aşamasında kapsama giren ve değiştirilen iş kalemlerinin ve birim fiyatlarının’’ BOTAŞ Teftiş Kurulu heyetince incelenmesi. BTC Projesi Lot A ve istasyonlarının yapım işleri müteahhitlerinin sözleşmelerinin 7 Ocak 2005 ve 29 Mart 2005 tarihlerinde feshedilmesinden sonra yarım kalan işlerin tamamlattırılması amacıyla devralınan kamplar için ödenen 19.4 milyon dolar bedelin bir komisyonca incelenmesi. irket bilgileri alanında dünyada ilk 5, kredi yönetimi alanında da 3 büyük arasında yer alan Fansız Coface, Türkiye’de faaliyet alanını genişletiyor. Ülkemizde 5 iflastan birinin borçlarının tahsil edilememesini göz önünde bulunduran Coface, Türkiye’yi pek çok ülkede verdiği ‘kredi sigortası’ hizmetiyle tanıştırmaya hazırlanıyor. Coface, buna paralel Türkiye’de hedef büyüttü.. TürkAlman Ekonomi Kongresi’ne katılan Coface Türkiye Direktörü Belkis Alpergün, kredi sigortası sistemiyle ilgili bilgi verdi. Alpergün, şirketin alacaklarının ödenmemesi riskinin hesaplandığını belirterek sigortaladıklarını anlattı. Şirketlerin üretimden sonra en çok ‘alacak yönetimi’ne zaman ve para harcadığını ifade eden Alpergün’ün verdiği bilgiye göre sistem şöyle işliyor: Kredi sigortası için borçların ödenmeme riski hesaplanıyor. Riske göre belirlenecek tutar üzerinden sigorta yapılıyor. Sigorta şirketi, alacakların tahsil edilememesi durumunda tazminat ödüyor. Bu sistemde factoring, alacakların yönetimini üstleniyor ve özellikle yeni pazarlarda ‘bilinmezlik riski’ni azaltıyor. Coface, şirket bilgileri alanında lider ve alacaklara garanti verirken arşivinden de yararlanıyor. [email protected] İş Bankası: Türkiye’den gayrimenkul isteyen bize gelsin Araç muayenede itiraz kabul edildi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, araç muayene istasyonlarının özelleştirilmesine ilişkin yönetmeliğin yürütmesinin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara yapılan itirazı kabul etti. Kurul, dava konusu yönetmeliğin dayanağı olan Trafik Yasası’nın değiştiğini ancak yönetmelikte buna uygun bir düzenleme yapılmadığına dikkat çekerek bu durumun araştırılmasını istedi. TMMOB Makine Mühendisleri Odası, Danıştay 8. Dairesi’nin 23 Eylül 2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin yürütmesinin durdurulması isteminin reddine ilişkin kararına itiraz ederek yürütmenin durdurulmasını istemişti. 8. Daire, önümüzdeki günlerde yürütmenin durdurulması istemini yeniden karara bağlayacak. A lmanya’da İş Bankası’na ait Işbank Gmbh’nin Genel Müdürü Bayram Öztürk, Türkiye’den gayrimenkul almak isteyenlere danışmanlık ve finans desteği sunacaklarını söyledi. Altyapılarını hazırladıklarını belirten Öztürk, iki ülkeyi çok iyi tanıdıklarını ve Almanya’daki girişimcilere bu hizmeti vermeye hazır olduklarını dile getirdi.. ERDEMİR’İN KÂRINDA DÜŞÜŞ Ekonomi Servisi Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticisi ERDEMİR’in ilk çeyrek konsolide net kârı 27.5 milyon YTL olarak gerçekleşti. İMKB’ye cuma günü gönderilen mali tablolarda 2005 yılı ilk çeyreğine ait rakamlar yer almadı. Ancak şirket geçen yıl aynı dönemde 170.88 milyon YTL net kâr açıklamıştı. Şirketin satış gelirleriyse 923.5 milyon YTL olarak gerçekleşti. Dondurmada sıcak rekabet ALGİDA’YA BAŞARI ÖDÜLÜ Ürün yelpazesini çeşitlendiren Algida Türkiye de ‘‘Ekmek Kadayıflı Dondurma’’ ile Uluslararası Gıda Maddeleri Fuarı (Sial 2006) çerçevesinde verilen ‘‘Sial d’Or Başarılı Yeni Ürünler Yarışması’’nda Türkiye’den katılan ürünler arasında birinci olarak ‘‘En Başarılı Yeni Ürün’’ ödülü aldı. Algida, ödülü 22 Ekim’de Paris’te alacak. MADO’DAN HAVUÇLU VE NARLI DONDURMA Havaların ısınmasıyla dondurma üreticileri arasındaki rekabet hız kazandı. Kahramanmaraş’ta yerleşik Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri AŞ, Mado markasıyla ürettiği ‘‘havuçlu ve narlı’’ dondurmayı piyasaya sürdü. Konuyla ilgili açıklamayı yönetim kurulu üyesi Mehmet Kambur (yanda) yaptı. THY ZARAR AÇIKLADI Ekonomi Servisi Türk Hava Yolları ilk çeyrekte 162.07 milyon YTL zarar açıkladı ve geçen yılın ilk çeyreğindeki 4.45 milyon YTL zarara göre önemli artış ortaya çıktı. İMKB’ye cuma günü iletilen bilançolara göre şirketin satış gelirleri yüzde 4.5 artışla 616.34 milyon YTL ’ye ulaşırken şirket esas faaliyetlerinden net 161.13 milyon YTL zarar etti. Şirket 2005 sonunda 138.2 milyon YTL net kâr elde etmişti. CUMHURİYET 13 K