Katalog

8 NİSAN 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr 13 İŞÇİNİNEVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Merkez Bankası için yeni kararname Köşk’te ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Bakanı Ali Babacan, Merkez Bankası (MB) başkanlığına ilişkin kararnameyi dün Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’e sundu. Babacan, Cumhurbaşkanı Sezer’in Albaraka Türk Genel Müdürü Adnan Büyükdeniz’in MB Başkanlığı’na atanmasına ilişkin kararnameyi veto etmesinin ardından dün yeniden Çankaya Köşkü’ne çıktı. Hükümet önceki kararnamede olduğu gibi bu kararmanedeki ismi de kısa sürede ‘‘yıpratılmaması’’ için açıklamadı. Kulislerde Hazine Müsteşarı İbrahim Halil Çanakçı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Cağlar’ın isimleri ön plana çıkarken bir süredir eski bir Merkez Bankacı olan İlker Domaç ismi de konuşuluyor. Ekonomi çevrelerinde, Merkez’de vekâletle devam edilebileceği de ileri sürüldü. Önceki gece atv’deki ‘‘Teke Tek’’ programında soruları yanıtlayan Babacan, ‘‘İsmi açıklamak istemiyoruz’’ dedi. ABD’de olduğu gibi Türkiye’nin, MB başkan adayını belirleyerek önceden açıklama gibi bir geleneğinin olmadığını belirten Babacan, başkan yardımcılıklarının ise MB başkanının asaleten atanmasının ardından belirleneceğini kaydetti. Babacan, eski Başkan Süreyya Serdengeçti’nin görev süresinin neden uzatılmadığına ilişkin soruya ‘‘Vardır bir bildiğimiz’’ yanıtını verdi. TÜSİAD’ı da eleştiren Babacan şöyle konuştu: ‘‘Atamalarımıza ve hükümete güvenen herkes Türkiye’ye yatırımlarında kârlı çıktılar. Bu konuda kimsenin endişesi olmaması gerekir. TÜSİAD ve diğer kuruluşların, bizlerle görüşmelerinde özel görüşlerini bizlere ifade ettikten sonra kamuoyuna da açıklama yapmaları doğru değil. Kararları tabii ki biz vereceğiz. Türkiye’de bir şeyler ters giderse, TÜSİAD ve diğer kuruluşlar sorumlu tutulmayacaklar, siyasi sorumluluk bizdedir.’’ Kararname Sezer’de. İyi Niyet Yetmiyor Herkesi korkutan, karamsarlığa iten Kürt sorunu, terör bağlantılı hortlayan, tırmanan kanlı çatışmalar, iyi niyetli çözüm arayışları üzerine tartışmalara da yoğunluk kazandırdı. Elbette aklın yolu birdi: Birlikte yaşamanın koşullarını yaratmada, birlikte yaşamayı gerçekten isteyen çoğunluğun ittifakı, işbirliği gerekiyordu. İnsan hakları ile terör arasında, içten ve dıştan sınırlarla oynamaya çalışanlarla çekilmesi gereken çizgi tartışılmazdı. Bir başka tartışılamaz sorun da kitleler için insanca yaşanabilir ortamı, koşulları yaratmaktı.. Siyasi aktörlerin, gerek içerden, gerekse dışardan çıkışlarındaki çelişkilere bakıp, yaşananlardan ders alındığı, çizgilerin doğru çekildiği yolunda umutlanmak zor. Yine de bugünkü yazımda, iyi niyetli yaklaşımların olmazsa olmazı insanca yaşam ortamı yaratılmasına yönelik arayışlara öncelik vermek istiyorum.. Ekonomist Mustafa Sönmez, gündemde öne çıkan yoksulluk, çaresizlik için çözüm üretme arayışlarında, Güneydoğu’ya pozitif ayırımcılık yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Zaten Türkiye’nin 81 ili içinde en yoksul 20 il arasında yer alan Güneydoğu kentlerinin, araştırmaya konu olan son 7 yıl içinde yoksullaşma sırasında 510 arasında daha da geriye kaydıklarının bilgisini veriyor. DPT’nin gerçeği çıplak ortaya koyan araştırma sonuçları karşısında, Güneydoğu’nun kalkınması için, pozitif ayrımcılığın yapıldığı özel projelerin üretilmesinin zorunlu olduğunu anımsatıyor. Bu noktada kamuoyuna yansıyan boyutları ile iş dünyasının da olumlu arayışları gündemde. Gerek bölge işveren örgütleri gerekse merkez işveren örgüleri ortak basın açıklamaları ile de yetinmediler. Ulusal ve bölgesel yatırım koşullarını iyileştirmek üzere TÜSİAD’ın merkezi Diyarbakır’da olan işadamları dernekleri federasyonu DOGUÜNSİFED’e üyelik için işlemleri başlattığı da açıklandı. Şiddet ve terörün kınanması yanında, ekonomiyi ayağa kaldıracak somut projelerin yaşama geçirilmesinin gereğinin altı çizildi.. ??? Günlerdir polemiği yapılan, ‘‘çocuklara birkaç lira verilerek taş attırmak ya da oyuncakla eylemden uzaklaştırmak..’’ gerçeği yeterince acıtıcı, utandırıcı bir tabloyu sergiliyor. İyi güzel de bu iş nasıl olacak? Sadece Güneydoğu illeri değil, Doğu, Kuzey ve Orta Anadolu illerinden önemli bir çoğunluğun giderek çok hızla sosyoekonomik anlamda geriye kayışları, yaşayanlarının işsizlik, yoksullaşma, yoksunlaşmada çarpıcı kayıpları nasıl durdurulacak? Apo’nun yakalanması, Türkiye’ye teslim edilmesinin arkasından gelen göreceli barış için umutlu yıllarda bu konudaki iyi niyetli çabaları, kulak ardı edilmelerini öylesine çarpıcı yaşadık ki.. Bölgede DoğuBatı kadın dayanışması, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gibi, her gittiğimde tanıklık ettiğim çeşitli girişimler, iyi niyetler anlamında çok anlamlı, ancak iğneyle kuyu kazmak boyutlarında kaldılar. Askerler de iş edinip eğitim seferberliğine, insan sağlığına yönelik projelerle katkıda bulunmaya çalıştılar. Kaymakamlıklar, valilikler örgütlenmesinde köye dönenlere birkaç yılda geri ödemek üzere, birkaç baş hayvan verilmesi girişimlerini de biliyorum.. Sonuçta binlerle sayılabilecek okul toparlanabildi, onunla orantılı çocuk okuyabildi ya da aile yeniden yaşama tutunabildi. IMF reçeteleri ile ekonominin kurtarılması, sosyal devletten tümden vazgeçilmesi, serbest piyasanın en serbest modeline kucak açılması ile iller ve yoksullarla zenginler arasındaki uçurum katlandıkça katlandı. Paranın dini imanı olmayan kuralları içinde uçurum azalacağına büyüdü. Ankara, siyasi irade, en son da AKP iktidarının icraatlarında, kulaklar tıkalı, yaraya çözüm üretme niyetli olmadığı için, tehdit sosyoekonomik anlamda da vahim boyutlar kazandı. Kimse kimseyi kandırmasın. Sermaye bundan sonra da Kürt kökenliler dahil, risk almayacaklar, en kârlı yerlere akmaya bakacaklar. Siyasi iktidarlar, anlamlı sosyal devlete yönelme politikaları üretmedikçe, pozitif ayrımcılık niyetli projeler gündeme gelmeyecek.. Lafla peynir gemisi yürümüyor.. İş dünyası sözcüleri bugünlerde kimi olumlu gelişmelerin çatışmalar nedeni ile zarar gördüğünden, yatırımların, turizmin durduğundan yakınıyorlar. Çok doğru, ancak hepimiz göreceli barış günlerini, ortamını da biliyoruz. Erdoğan Hükümeti’nin de sermayenin de anlamlı katkı yapma yolunda kılları kıpırdamamıştı. soner?cumhuriyet.com.tr SURİYE’YE YÖNELDİLER Meclis alt komisyonu, Mortgage tasarısı üzerindeki çalışmaları tamamladı Habur taşımacılara geçit vermiyor AKIN BODUR Konutta beklenen oldu ? İlk kez ev sahibi olacak ücrete tabi çalışanların 100 bin YTL’ye kadar kullanacağı konut kredisine ödedikleri faiz vergi matrahından düşülecek. AYŞE SAYIN İSKENDERUN Habur Gümrük Kapısı’nda işlem hacminin 500 araca düşürülmesiyle birlikte uzun kuyruklar oluşunca taşımacılar Suriye’ye yöneldi. Habur yerine Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan çıkan taşımacılar, yüklerini TürkiyeSuriye tampon bölgesinde Suriye plakalı araçlara aktarıyorlar. Bu sistemin Barzani yönetimine yılda 20 milyon dolar zarar verdiği belirtilirken kesin çözümün Ovaakça Sınır Kapısı’nın açılması olduğuna dikkat çekiliyor. Habur’da araç kuyruğu 90 kilometre uzunluğunu bulup Cizre’ye kadar ulaştı. RoRo Gemi İşletmecileri ve Kombine Taşımacılar Derneği (RoDer) Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Yüksekgönül, günde 500 aracın geçtiği Habur’daki tıkanıklığın, nakliyecinin 3035 günde bir sefer yapabilmesine yol açtığını ve bunun navlun fiyatlarında ton başına 40 doları bulan artışa yol açtığını vurguladı. Mustafa Koç, Ankara’daki mağaza açılışını Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün’le birlikte yaptı. YOKLAMA YAPIYOR Koçtaş’ın en büyüğü Ankara’ya ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ‘‘Evinizi güzelleştirin’’ temasından hareketle binlerce ürün seçeneği sunan Koçtaş’ın dokuzuncu ve en büyük mağazası Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün ve Koçtaş çalışanlarının katıldığı törenle Ankara’da açıldı. Açıldı. Açılışta konuşan Koç, ‘‘Yaşadığımız ya da çalıştığımız mekânları modern bir anlayışla yeniden düzenleme isteği çağdaşlaşmanın önemli göstergelerinden biridir’’ dedi. Koçtaş’ın cirosunu 5 yıl içinde dolar bazında 45 kat arttırdığını belirten Koç, şunları söyledi: ‘‘Ankara Koçtaş ile birlikte ev geliştirme mağazalarımızın sayısı 9’a ulaşmış oldu. Geçen 6 ay içinde 4 Koçtaş açıldı. Kısa süre içinde İstanbul Yenibosna’da bir Koçtaş daha açacağız. Böylelikle 2006 yaz aylarında 10 modern mağazamız ile sektörde liderliğimizi pekiştirmiş olacağız. 5 yıl içinde ise bugünkü planlarımıza göre mağazalarımızın sayısı 35 olacak.’’ Koç ve Aygün daha sonra mağazayı gezerek çeşitli ürünler hakkında bilgi alırken ‘‘fiyatları dibe vurduk’’ sloganı ile birçok ürünün indirimli olarak satışa sunulması da dikkat çekti. SSK’den ‘ölüye maaş’ denetimi Ekonomi Servisi Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Başkanvekili Özkan Dalbay, SSK yoklama memurlarının 90 yaş ve üzerindeki emeklileri, evlerinde ziyaret etmeye başladığını açıkladı. Dalbay, bu ziyaretlerde öldüğü halde yakınları tarafından nüfus müdürlüklerine bildirilmedikleri için aylık ödenmeye devam edilenlerin tespit edildiğini bildirdi. Dalbay, yaptığı açıklamada, Samsun ve Bolu’da yapılan ziyaretlerde öldüğü halde nüfus müdürlüklerine bildirilmemiş emeklilere rastlandığını ve bu ziyaretlerin daha alt yaş gruplarına da yaygınlaştırılacağını vurguladı. ANKARA TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyonu, kamuoyunda ‘‘mortgage sistemi’’ olarak bilinen ‘‘İpotekli Konut Finansmanı’’ tasarısı üzerindeki çalışmalarını tamamladı. Komisyonda yapılan önemli bir değişiklikle, ilk kez konut sahibi olacak ücretli çalışanların konut sahibi olmalarının kolaylaştırılması sağlandı. Hükümet karşı çıkmasına rağmen alt komisyondaki AKP ve CHP’lilerin uzlaşmasıyla, 100 bin YTL’ye kadar konut kredisi kullanan ücretlilerin ödediği konut kredizi faizlerinin gelir vergisi matrahından düşülmesi benimsendi. Komisyondaki görüşmeler sırasında CHP’li alt komisyon üyesi Akif Hamzaçebi, kredi faizlerinin gelir vergisi matrahından düşülmesini önerdi. Ancak hükümet karşı çıktığı için komisyon önce bu düzenlemeyi kabul etmedi. Tasarıya göre, proje ve inşaat safhasındaki konutlar da sisteme dahil olacak. Sistemde, gayrimenkulle ilgili yaş, semt, kredi vadesi gibi sınırlamalar olmayacak. Tasarının yasalaşmasından önce kullanılan konut kredileri yasa çıktıktan sonra otomatikman sisteme dahil olacak. Örnek hesaplama Komisyon üyelerinin yaptığı örnek hesaplamaya göre bugünkü koşullarda 120 ay vade ile 100 bin YTL kredi kullanan bir tüketici ilk ayda 1080 YTL faiz ödemesi yapacak. Ancak bu tutar o ayki vergi matrahından düşülecek. Örneğin o ayki vergi matrahı 5 bin YTL olan bir çalışan, 5 bin YTL üzerinden değil, 1080 YTL ’lik konut kredisi faizi düşüldükten sonra, yani 3 bin 920 YTL üzerinden vergi ödeyecek. İHKİB Başkanlığı için tek aday olan Orakçıoğlu: Vazgeçmek yok FATMA KOŞAR ALDO KASLOWSKİ: Yunanistan’dan yeni yatırım gelecek Ekonomi Servisi Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) International Başkanı Aldo Kaslowski, ‘‘Yunanistan Ulusal Bankası’nın, Finansbank hisselerinin yüzde 46’sını satın alması, Yunanistan’ın ileride Türkiye’ye çok daha büyük boyutlarda yatırım yapmak istediğinin sinyalidir’’ dedi. Kaslowski, ‘‘Bir ülke, başka bir ülkeye yatırım yapmak istediği zaman önce bankasını gönderiyor. Yunanistan’dan gelmesi çok önemli, stratejik bir partner oldu’’ diye konuştu. Kaslowski, İtalya’dan bir veya birkaç bankanın Türkiye’ye gelme ihtimali olduğunu da belirtti. İhracatçı birliklerinde bu ay seçim heyecanı yaşanacak. Son olarak sektörün taleplerinin iletildiği ‘Tekstil Zirvesi’nde, kararlığıyla dikkat çeken ve sektörde büyük beğeni toplayan İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği’nin (İHKİB) mevcut Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, 26 Nisan’da yapılacak seçimlerde tek aday. Birliklerden sonra mayısta sçim heyecanının yaşanacağı Türkiye İhracatçılar Meclisi’nde de (TİM) Başkan Oğuz Satıcı’ya henüz bir rakip çıkmadı. ‘‘Sektör devam etmemi istiyor. Tamamlanması gereken işlerimiz var’’ diyen Orakçıoğlu, sektörün, zavallı fasoncu değil, moda, marka yaratan, ancak rakiplerle eşit maliyetlerle yarışmadığı için haksız ektörün taleplerini ‘yüksek sesle’ ileten Süleyman Orakçıoğlu, yeni dönemde İHKİB’in aktif olacağını belirtti. Hükümetin mali politikalarına yönelttiği eleştirilerle gündemde kalan Oğuz Satıcı’ya Orakçıoğlu (İHKİB) da hâlâ bir rakip yok. S Adobe’den eğitim atağı ? Adobe’nin Türkiye’deki temsilcisi Bilkom’un düzenlediği ve Atlantik, BilgeAdam ve Bilimer Adobe Yetkili Eğitim Merkezleri’nin desteklediği Adobe Eğitim Günleri 1 Nisan’da başlıyor. Photoshop CS2, Indesign CS2, Illustrator CS2, Acrobat 7.0, Dreamweaver, Fireworks ve Flash ürünlerinin ayrı ayrı 12’şer saatlik eğitimlerinin verileceği Adobe Eğitim Günleri’nden 500 kişi yararlanacak. rekabetle karşı karşıya olduğunun anlaşıldığını belirtti. Hükümetten ‘teşvik ya da destek istemediklerini’ yineleyen Orakçıoğlu, ‘‘Sosyal güvenlikteki 20 yıllık açığı bir anda kimseye yükleyemezsiniz. Türkiye’de istihdam üzerindeki yük çok ağır. Şu anda yatırım öncelikli 49 ilde bile yatırım yapanlar dünya maliyetleriyle üretim yapamıyor. Burada da ciddi bir ulaşım, altyapı sorunu var’’ diye konuştu. Orakçı oğlu, İHKİB’in yeni dönemde de aktif olacağını belirtti. Bu arada, hükümetin mali politikalarına yönelttiği eleştirilerle gündemde kalan TİM Başkanı Satıcı’ya da henüz bir rakip çıkmadı. Soruları yanıtlarken ‘‘Seçilirsem devam ederim’’ diyen Satıcı’ya karşı hükümetin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden (TOBB) olası adayı desteklemesi bekleniyordu. Ancak, bugüne kadar kesinleşen bir isim yok. Jüri Man’ı gezdi Yılın otobüsünü seçen jüri (Coach of the Year), Man Türkiye Fabrikası’nı gezdi. Man Ticari Araçlar Şirketi’nin markası ‘‘Neoplan Starliner’’ı 2006 yılının otobüsü seçen ve Avrupa’nın 15 farklı ülkesinden gelen jüri üyeleri, fabrikada incelemelerde bulundular. Gelecek yılın otobüs ödülüne aday olan ‘‘Lions Regio’’ ile diğer otobüs markalarının üretim aşamalarını inceleyen jüri üyeleri, Türkiye’de üretilen Neoplan Tourliner ile Fortuna modellerini de çok beğendiklerini söylediler. Jüri üyeleri ayrıca, Man Türkiye Fabrikası’nı oldukça kaliteli ve temiz bulduklarını belirttiler. (AA) DENSO üretimi arttırıyor ? DENSO Corporation, İstanbul’daki şirketi DENSO Türkiye’nin klima üretim kapasitesini yeni bir tesisle arttıracak. İnşaatı TOSBTAYSAD Organize Sanayi Bölgesi’nde temmuzda başlayacak olan tesisin Haziran 2007’de tamamlanması hedefleniyor. 2007’de yapılacak toplam yatırım miktarı 18 milyon Avro olacak. Bu çerçevede 120 olan çalışan sayısı da 220’ye çıkacak. C İ M B O M , G A L ATA S O R O S O L D U ! Galatasaray Sportif ve Ticari Yatırımlar’ın yüzde 21.05’ini, toplam 51 milyon 404 bin YTL’ye satın alan 14 yabancı kurumsal yatırımcı arasında, dünyaca ünlü borsa spekülatörü George Soros’un yönettiği Soros Fund Management de var. Galatasaray Sportif ve Ticari Yatırımlar’dan İMKB’ye gönderilen açıklamada, 14 yurtdışı kurumsal yatırımcının, tek yetkili satış acentesi CAIB International Markets Limited tarafından temsil edildiği belirtildi. BAL ÜRETİCİLERİ DERNEKLEŞTİ Bal sektöründe faaliyet gösteren 10 firma, Bal Paketleyicileri, İhracatçıları ve Sanayicileri Derneği (BALDER) çatısı altında bir araya geldi. Dernek üyeleri Balparmak, Balcı Gökmen, Fer Bal, Binboğa Bal, Aksu Vital, Bursa Pazarı, EkoTar, Altıntaç, Buram Bal ve Balko Toros Balı markalarından oluşuyor. BALDER Yönetim Kurulu Başkanı Özen Altıparmak, geçmişte sahte ve hileli ürünler nedeniyle bazı sorunların yaşandığını, hiçbir kişi ve kuruluşa müsamaha göstermeyeceklerini söyledi. ‘ G S H İ R A Z ’ Ç I TAY I Y Ü K S E LT İ Y O R Orhan Türker tarafından şarap sektörüne kazandırılan Gülor Şarapları ürün gamına yeni bir isim daha ekledi. Kaliteli üzümlerden yapılan ‘G Shiraz’, Gülor tarafından şarapseverlerin beğenisine sunulacak. Türkiye’nin şarap diyarı Tekirdağ Şarköy’de 180 dönüm bağın ilk ürünlerini 1998 yılında satışa çıkaran Gülor’un yeni markası G Shiraz, Fransa’dan ithal edilen aşılı fidelerin üzümlerinden üretiliyor. Ürün gamına eklenen G Shiraz, ismini anavatanı İran olan dünyaca kaliteli bulunan kırmızı üzüm cinsinden aldı. Fransız meşe fıçılarda 16 ay özenle dinlenme aşaması geçirirken dünyanın önde gelen şarap üretim uzmanlarınca kalite ve tat testlerinden geçirildi. Gülor Şarapları’nın en büyük özelliği fıçıların en fazla 2 kere kullanılması. CUMHURİYET 13 K