Katalog

18 NİSAN 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Türkiye’yi engelleyen 4 ülke ? MADRİD (AA) Fransa, Danimarka, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesiminin Türkiye ile AB arasındaki müzakereleri bloke ettiği öne sürüldü. İspanya’daki El Pais gazetesinde dün yer alan haberde, müzakerelerde şu anda ele alınması öngörülmeyen siyasi kriterlerin Fransa, Danimarka, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimi tarafından gündeme getirilip müzakerelerin bloke edildiği kaydedildi. Haberde, Brüksel’de yapılan son AB büyükelçileri toplantısında bu sorunun tartışıldığı belirtildi. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 İsrail’de son 20 aydan bu yana yaşanan en kanlı intihar saldırısında 10 kişi öldü Tel Aviv’ de patlama ? Filistinli intihar bombacısının bir dönerci dükkânının girişinde kendini havaya uçurması sonucu aralarında bir Türk vatandaşının da bulunduğu en az 60 kişi yaralandı. Dış Haberler Servisi İsrail’in Tel Aviv kentinde Filistinli bir intihar bombacısının düzenlediği saldırıda en az 10 kişi öldü, aralarında bir Türk vatandaşının da bulunduğu 60 kişi yaralandı. Saldırının sorumluluğunu Filistinli örgütlerden hem İslami Cihad hem de El Aksa Şehitleri Tugayı üstlendi. İsrail saldırıdan Hamas’ı sorumlu tuttu. Hamas ise saldırının İsrail’in operasyonlarına karşı ‘‘meşru müdafaa’’ olduğunu belirtti. Yaklaşık 3 hafta önce seçimlerin yapıldığı İsrail’de dün meclisin yeni üyelerinin yemin törenine saatler kala Tel Aviv kentinde bomba patladı. Filistin’de Hamas’ın iktidarı üstlendiği dönemde düzenlenen ilk intihar eyleminde, aralarında saldırganın da olduğu en az 10 kişi öldü. İntihar bombacısının Tel Aviv’deki Neve nesinin verdiği bilgiye göre, Batı Şeria’nın Cenin kentine bağlı Arake Köyü’nden olan Sami Hammad, Kudüs Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi’nde okuyordu. Bıraktığı “veda kasetinde’’ Hammad, saldırıyı, “İsrail hapishanelerindeki binlerce Filistinliye bir jest olarak düzenlediğini’’ söyledi. Filistin topraklarında dünün “Mahkumlar Günü’’ olarak anıldığı belirtildi. Fransa, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın ve Almanya Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier, İsrail yönetimine gönderdiği başsağlığı mektubuyla, düzenlenen intihar saldırısını kınadılar. Rusya ise, Filistin ve İsrail’e, Ortadoğu’da terorizme karşı ortak bariyer oluşturmaları çağrısında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mihail Kaminin, yaptığı açıklamada, “İsrail hükümetinden bu ciddi duruma karşın soğukkanlı olmasını, sağduyulu davranmasını istiyoruz ve mevcut durumun daha geniş bir çatışmaya yol açmasını engellemesini istiyoruz’’ dedi. Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan de, yaptığı açıklamada, intihar saldırısını kınadıklarını bildirdi. A ‘Karadeniz Gücü genişlemeli’ BD’NİN HEDEFLERİ MAHMUT GÜRER İngiltere’de ırkçılık ? LONDRA (AA) İngiltere’de faaliyet gösteren Joseph Rowntree Vakfı tarafından yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, seçmenin yüzde 25’i gelecek genel seçimde ırkçı partiye oy verecek. İngiliz Ulusal Parti’nin (BNP) gelecek seçimde büyük oy patlaması yapabileceği iddiasını destekleyen araştırma sonuçları, seçmenin bu tercihinde, merkez partilerin yarattığı bıkkınlık ve güçsüzlük görüntüsünün etkili olduğunu ortaya koydu. Çalışma Bakanı Margaret Hodge da önceki gün aynı yönde iddialarda bulunmuştu. Patlamanın ardından bölgeye çok sayıda yardım görevlisi gönderildi. (Fotoğraf: AP) Şa’anan bölgesindeki eski otobüs terminali yakınındaki dönerci dükkânının önünde kendini havaya uçurmasıyla gerçekleşen saldırıda en az 60 kişi yaralandı. Yaralılar arasında dönerci dükkânında çalışan Nihat Öztürk adlı bir Türk vatandaşının da olduğu açıklandı. Hafif yaralanan Öztürk’ün hastanede tedavi altına alındığı kaydedildi. İsrail’de hükümeti kurmakla görevlendirilen Ehud Olmert saldırıya gereken cevabın verileceğini söyledi. Olmert saldırıdan Hamas’ı sorumlu tuttu. Patlamanın ardından İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz üst düzey ordu yetkililerinin katıldığı acil bir toplantı düzenledi. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas saldırıyı lanetledi. Hamas saldırıyı kınamadı ve bunun, İsrail’in Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki operasyonlarına karşı ‘‘meşru müdafaa’’ olduğunu belirtti. İsrail’de intihar saldırısını düzenleyen Filistinlinin 21 yaşında, üniversiteden ayrılmış bir genç olduğu bildirildi. An Opus Dei’den karikatür özrü ?V ATİKAN (AA) İtalya’da Vatikan’a bağlı Opus Dei tarikatının yayın organlarından biri olarak tanınan ‘‘Studi Cattolici’’ (Katolik Araştırmaları) adlı dergi, Hazreti Muhammed’i Cehennem’de gösteren bir karikatür yayımladığı için özür diledi. Dergi sebep olduğu tepkiler sonrasında açıklamada bulunan Opus Dei tarikatına mensup genel yayın yönetmeni Cesare Cavelleri, Müslümanlara hakaret gibi amaç taşımamış olduklarını ileri sürerek, ‘‘Dinsel duyguları incinmiş olan herkesten, bir Hıristiyan olarak memnuniyetle özür diliyorum’’ dedi. ‘Türkiye’ye de saldırırız’ Hizbullah lideri, ABD İran’a saldırırsa dünyanın her yerinde misilleme yapacaklarını ve ABD ile işbirliği yapması halinde Türkiye’yi de hedef alacaklarını duyurdu Dış Haberler Servisi İran Hizbullah’ının lideri Seyid Muhammed Bager Harrazi, ABD’nin İran’a saldırması durumunda, dünyadaki tüm ABD hedeflerine intihar saldırıları düzenleyeceklerini açıkladı. Harrazi, ABD ile işbirliği yapması halinde Türkiye’yi de hedef alacaklarını iddia etti. Harrazi, ‘‘Eğer ABD, Türkiye’deki üsleri kullanır, Türkiye’den yardım alırsa, hiç şüpheniz olmasın ki size de saldırırız. Bize saldırana kim destek verirse versin, karşılıksız bırakmayacağız. Öyle bir karşılık vereceğiz ki, El Kaide’nin eylemleri, yanında hiç kalacak’’ diye konuştu. Tahran’ın 140 kilometre güneyindeki Kum kentinde bulunan Harrazi, NTV’ye yaptığı açıklamada, ülkesinin nükleer enerjiyle yetinmeyip nükleer silah yapması gerektiğini savundu. ANKARA NATO’nun 2004 yılı sonrası hedeflerini içeren ve ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından aynı yılın haziran ayında hazırlanan ‘‘ABDNATO Bir Amaç İttifakı’’ adlı raporda, ABD’nin Karadeniz’de mutlaka bir güç olarak bulunması, Barış İçin Ortaklık (BİO) ve BlackSeaFor (Karadeniz Gücü) projelerinin ABD’yi de içine alacak şekilde genişletilmesi gerektiği vurgulanıyor. ABD’nin NATO üzerinden Karadeniz hedeflerini ortaya koyan raporda şu ifadelere yer veriliyor: ? Bulgaristan ve Romanya’da başlayabileceği anlaşılan yeni ABD varlığı, ortak eğitim ve lojistik tesisleri aracılığı ile ve keşif amaçlı bir ‘‘Karadeniz Görev Gücü’’ kurularak içsel işlerlikler düzeyine yükseltilebilir. Romanya, Bulgaristan ve Türkiye ile birlikte ABD’nin varlığı da Karadeniz’de, yeniden canlandırılmış bir BİO programı çerçevesinde daha geniş bir güvenlik ve işbirliği oluşturulması için yararlı olabilir. ? ABD, yeni bir İstanbul Girişimi oluşturmak ve günümüzdeki Varşova Girişimi’ne sağladığı ölçüde fon sağlamak zorundadır. Böylelikle Büyük Karadeniz Savunma, İçişleri ve İstihbarat Bakanlar Kurumu’nun oluşumu teşvik edilmiş ve sivil acil durum olasılıkları ve yasaklama operasyonları için bir Büyük Karadeniz Görev Gücü desteklenmiş olur. ? BİO, uygunluğunu ve etkinliğini yeniden elde edebilmesi için dönüşüm BD’nin geçirmeli ve yeni güvenlik tehditleriyle NATO’daki başa çıkacak iki taraflı ya 2004 sonrası da bölgesel çalışmalar için hedeflerinin bütünleştirilmelidir. büyük ? Karadeniz, NATO’nun bölümünü 2003 Ağustos’ta Afganistan’da ISAF’ın Karadeniz görevini üstlenmesinden üzerine ve Irak’ta da Polonya kurduğu komutasındaki güçlere ortaya çıktı. yardımcı olmaya başlamasından sonra, giderek artan bir önem kazanmıştır. NATO’nun Balkanlar’ın ötesine geçip Karadeniz’de daha geniş bir bölgede faaliyet gösterdiği ve bu ülke savunma bakanlarının da bugüne kadar hiç bir araya gelmemiş olduğu göz önünde tutulursa, artık Orta Avrupa ve Balkanlar’dan çıkarılan derslerin bu bölgeye uyarlanmasının zamanı gelmiştir. İstikrara doğru atılacak ilk adım, güvenlik riskleri konusundaki görüşmelerle bir anlayış yaratmak ve sonra da saydam bir gündem oluşturmaları için askeri faaliyetleri yürürlüğe sokarak daha geniş bölgesel işbirliğini sağlamaktır. ? Balkanlar’daki SEDM, SECI ve SEEBRIG Karadeniz kıyı şeridinin, Nisan 2001’de; aramakurtarma ve insani operasyonlar, deniz mayınlarının temizlenmesi, çevre korumacılık ve iyi niyet ziyaretleri çerçevesinde 6 Karadeniz devleti arasında kurulmuş olan Karadeniz Gücü’nün de ötesinde genişletilmesi için birer model olabilir. A Türkiye istemiyor, ABD takipçi ABD, terörle mücadele için Akdeniz’de NATO çerçevesinde faaliyet gösteren ‘‘Aktif Çaba’’ adlı operasyonu yürütüyor ve bu operasyonun Karadeniz’de de uygulanmasını istiyor. Ancak Türkiye gerek kendi yürüttüğü uyum harekâtı gerekse Karadeniz’e kıyısı bulunan ülkelerin deniz güçlerinden oluşan BlackSeaFor nedeniyle, ‘‘Aktif Çaba’’nın Karadeniz’i de kapsayacak şekilde genişletilmesine karşı çıkıyor. Ankara geçen günlerde Rusya’yla da Uyum Harekâtı’na katılmasını öngören gizli bir protokol imzalamıştı. Bir helikopteri vardı o da düştü ? N’DJAMENA (AA) Çadlı askeri yetkililer, Çad ordusunun tek helikopterinin hafta sonunda direnişçiler tarafından düşürüldüğünü açıkladı. Askeri kaynaklar, Sarh bölgesinde, Birleşik Değişim Cephesi (FUC) direnişçilerinin ateş açması üzerine, ordunun elinde bulunan Mi17 tipi tek helikopterin kullanım dışı kaldığını belirtti. Bu arada, Çad Dışişleri Bakanı Ahmet Allami, komşusu Sudan’ı, Çad’a saldırmak amacıyla yeni bir direniş ordusu kurmaya çalışmakla suçladı. ‘İntihar eylemleri başlayacak’ Harrazi, ABD’nin saldırması durumunda nasıl karşılık vereceklerini, ‘‘Hizbullah olarak savaşı kendi sınırlarımız içinde tutmayacağız. Savaşı, İran’a saldıran ülke ve onu destekleyen ülkelerin içine taşıyacağız. Bizim nükleer tesislerimize saldırılırsa, Hizbullah komandoları Avrupa ve ABD’deki nükleer tesislere saldırarak cevap verecek’’ sözleriyle anlattı. Hizbullah’ın yıllardır ABD ile savaşmayı beklediğini de öne süren Harrazi, ‘‘Batılılar belki askeri açıdan çok güçlüler; ancak başka noktalarda çok zayıflar. Onları bu zayıf noktalarından vuracağız. Planlarımızın ne olduğunu açıklamamı beklemeyin; ama savaş başlarsa ABD’li yöneticiler kendi saraylarında hapis kalacak, dışarı çıkamayacaklar. İntihar eylemlerine başvurmak bizim küçük, basit eylemlerimizden biri. Hazırlığını çok önceden yaptığımız bir şey’’ dedi. Hizbullah lideri, din adamlarının intihar eylemlerinin İslama aykırı olduğu açıklamasına ise ‘‘Biz de din adamıyız. Fetvamızı kendi yöntecilerimiz, ayetullahlarımız verir. Başka din adamları başka türlü düşünebilir. Biz kendi fakihlerimizin söylediğini uygularız. Bize saldıranlara kendi evlerinde saldıracağız. Eylemler için buradan kimseyi göndermemiz gerekmiyor. Batılı ülkelerde, ABD’de yerleşik insanlardan yararlanacağız. Savaş olduğunda, ABD’li bazı senatör çocuklarının da bize katılıp intihar eylemleri yaptığını göreceksiniz. Bu inandırıcı gelmiyor olabilir; ama savaş olduğunda göreceksiniz’’ cevabını verdi. R Bağdat’ta bir pazarda meydana gelen patlamada çok sayıda dükkân hasar gördü, 3 kişi yaralandı. (Fotoğraf: REUTERS) OBERT KAPLAN: Seçimlerin üzerinden 4 ay geçmesine karşın anlaşma sağlanamıyor Tezkerenin reddinde asıl sorumlu Bush Dış Haberler Servisi Irak’la ilgili tezkerenin TBMM’de kabul edilmemesinin nedenlerinden birinin ABD Dışişleri ve Savunma bakanlıkları arasındaki uyum eksikliği olduğu ve bunun sorumlusunun da ABD Başkanı George Bush olduğu öne sürüldü. Tanınmış ABD’li gazeteci ve yazar Robert D. Kaplan, Los Angeles Times gazetesinde Irak savaşını değerlendirdiği bir yazı yazdı ve TBMM’nin ABD askerlerinin Irak’a Türkiye üzerinden girmesiyle ilgili tezkereyi kabul etmeyişini değerlendirdi. Kaplan bunun bir nedeninin ABD Dışişleri ve Savunma bakanlıkları arasındaki uyum eksikliği olduğunu, bunun aslında Başkan Bush’un hatası olduğunu öne sürdü. ABD’de ‘‘çok satan’’ yazarlar arasında yer alan gazeteci Kaplan, kendisinin Irak işgaline destek verdiğini belirtirken ‘‘2003’ten beri Irak’taki ilk elden tecrübelerim sonucunda, karadaki büyük çapta askeri güç gösterilerine olan inancım sarsıldı’’ diye yazdı. Irak’ta hükümet çıkmazı Dış Haberler Servisi Irak’ta seçimlerin üzerinden 4 ay geçmesine karşın anlaşmazlıklar yüzünden hükümet bir türlü kurulamıyor. Şiilerin başbakanlığa yeniden İbrahim Caferi’yi göstermesi anlaşmazlık konularından birini oluştururken Sünnilerin meclis başkanlığı için aday gösterdiği Tarık el Haşimi’nin adaylığına da Şiiler karşı çıkıyor. Dün de bir parlamento oturumu ertelenirken Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari hükümetin bu ay sonuna kadar kurulabileceğini öne sürdü. uzlaşma arayışını daha da karmaşık hale getirdiğini belirtti ve ‘‘Kriz derinleşiyor’’ yorumu yaptı. Meclisin dün yapılması beklenen oturumu, siyasi grupların devletin başına getirilecek kişiler üzerinde anlaşmaya varmalarına olanak sağlayacak istişarelerin daha rahat yapılabilmesi için ‘‘birkaç günlüğüne’’ ertelendi. Devlet başkanı ve iki yardımcısı, başbakan ve iki yardımcısı ve meclis başkanıyla iki yardımcısının kim olacağına yönelik anlaşma bir türlü sağlanamıyor. Fransa’ya soykırım suçlaması ? CEZAYİR (AA) Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika, sömürgeciliğin ülkesinin kimliği ve gelenkleri açısından “bir tür soykırım’’ olduğunu söyledi. Abdülaziz Buteflika, televizyondaki konuşmasında, “Sömürgecilik kimliğimizin, tarihimizin, dilimizin ve geleneğimizin soykırımına yol açmıştır’’ dedi. İki ülke arasındaki ilişkiler, Fransa’nın geçen yıl, ders kitaplarında Fransa’nın eski kolonilerindeki olumlu rolünden söz edilmesi zorunluluğu getirilmesi üzerine gerginleşmişti. Çatışmalar sürüyor Bu arada Bağdat’ın kuzeyindeki Ademiye’de önceki gece meydana gelen şiddetli çatışmada 1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı. Bağdat’ın kuzeyindeki Şula bölgesinde, elleri ve gözleri bağlı halde 3 kişinin cesedi bulundu. Bağdat’ın merkezinde askeri devriyeyi hedef alan yol kenarı bombasının patlaması sonucu 1 kişi öldü, 3 kişi yaralandı. Riyad kentinde ABD ordusu için çalışan bir Amerikalı şirket elemanının cesedi bulundu. Ülkenin önde gelen Sünni liderlerinden Salih el Mutlak’ın üç hafta önce kaçırılan erkek kardeşi Taha Mutlak’ın cesedi Bağdat’taki bir morgda bulundu. İMZA DURUŞMASI Dış Haberler Servisi Irak’ın eski devlet başkanı Saddam Hüseyin’in Bağdat’ta yargılandığı davaya yarın devam edilecek. Saddam Hüseyin ve 7 eski Baas Partisi yetkilisinin Duceyl’de katliam yaptıkları suçlamasıyla yargılandığı davanın dünkü duruşmasında, el yazısı uzmanlarının raporu ele alındı. El yazısı uzmanlarının ‘‘Saddam Hüseyin’in emirname imzalarının özgün olduğu’’ yolundaki raporuna devrik Irak liderinden yanıt istendi. Duruşmaya siyah ceket, beyaz gömlekle çıkan Saddam, imzaların kendisine ait olduğu yolunda ne doğrulama yaptı ne de bunu inkâr etti. 7 eski Baas yöneticisi ise duruşmada imzaların ‘‘tamamen sahte’’ olduğunu ileri sürdüler. ‘Rumsfeld, Powell ve Cheney sorumlu değil’ Irak savaşını neden desteklediğini ayrıntılı bir biçimde anlatan Kaplan, şu ifadeleri kullandı: ‘‘Dışişleri ve Savunma bakanlıkları arasındaki uyum eksikliği, ABD kuvvetlerinin Irak’a Türkiye’nin sınırları üzerinden girmeleri için izin alınamamasının nedenlerinden biri. Bu da aslında, Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in, eski Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın veya Başkan Yardımcısı Dick Cheney’nin değil, bu görevler için olması gerektiği gibi güçlü kişilikleri seçen ve tek bir vücut halinde çalışmadığında sert uyarılar yapması gereken Başkan Bush’un hatası.’’ ‘Kriz derinleşiyor’ Kürt milletvekillerinden Mahmud Osman ise, Şiilerin El Haşimi’nin adaylığına karşı çıkmalarının devletin başına yapılacak atamalarla ilgili bir siyasi CUMHURİYET 11 K