Katalog

SAYFA CUMHURİYET 17 NİSAN 2006 PAZARTESİ 8 TÜRKİYE İstanbul Edirne Kocaeli Çanakkale İzmir Manisa Aydın Denizli Zonguldak Açık İstanbul HABERLERİN DEVAMI PB Y PB PB B B B B PB 18 24 21 22 27 27 28 25 17 Sinop Samsun Trabzon Giresun Ankara Eskişehir Konya Sıvas Antalya PB PB Y PB B B B PB B 13 15 13 16 23 23 22 18 25 Adana Mersin Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Siirt Hakkâri Van Kars PB B Y Y Y Y Y Y Y 25 27 23 25 23 23 19 16 16 Trabzon Ankara İzmir Hakkari Antalya Adana Ş.Urfa Erzurum Yurdun kuzey ve doğu kesimleri çok bulutlu, Doğu Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Edirne ve Kırklareli çevreleri sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı, diğer yerler parçalı az bulutlu geçecek. Hava sıcaklığı yağış alan yerlerde değişmeyecek, diğer yerlerde artacak. Çok bulutlu DIŞ MERKEZLER Oslo Helsinki Stockholm Londra Amsterdam Brüksel Paris Bonn Münih Y PB Y PB PB Y PB PB Y 9 8 12 14 12 13 16 15 13 Berlin Budapeşte Madrid Viyana Belgrad Sofya Roma Atina Zürih PB PB Y PB PB PB Y B Y 15 18 16 16 19 19 19 26 16 Moskova Aşkabat Astana Taşkent Baku Bişkek Tiflis Kahire Şam Karlı Stockholm PB PB PB B Y B Y Y PB 13 30 26 26 13 25 16 28 25 Londra Berlin Moskova Belgrad Madrid Ankara Taşkent Tahran Kahire Sulu kar Gök gürültülü Parçalı bulutlu Sisli Bulutlu Yağmurlu Çelişki Nerede? ? Baştarafı 1. Sayfada anayasa ve hukuk devleti bağlamında görevini yapıyor, uyarıyor; bunun bir zorunluk olduğunu da şu sözleriyle açıklamaktadır: ‘‘Cumhurbaşkanı’nın, anayasa uygulamasını gözetme görev ve yetkisi ile ant içtiği öğeler birlikte değerlendirildiğinde, yansızlığının siyasal yansızlık olduğu, Atatürk ilke ve devrimleri ile laik Cumhuriyet söz konusu edildiğinde bu değerlerden yana tutum takınmak zorunda olduğu görülecektir.’’ Cumhurbaşkanı devletin temel ilke ve yasaları söz konusu olduğunda tarafsız değildir. Başbakan devletin temel ilke ve yasalarına karşıt olduğu için Çankaya’ya karşı çıkıyor. ABD’ye 3 deniz üssü ? Baştarafı 1. Sayfada GÜNDEM ? Baştarafı 1. Sayfada MUSTAFA BALBAY Gazeteci gasp edildi C Dışişleri ve ABD’nin Ankara Büyükelçiliği yetkilileri derinlik ölçümünü doğrulamışlar, ayrıntılı bilgi vermemişlerdi. Cumhuriyet, ABD’nin Karadeniz, Akdeniz ve Ege Denizi’nde planladığı yeni etkinlik arayışlarını açıklıyor. ABD’YE ÖZEL İZİN: 2005 yılı ortalarında ABD, Türkiye’yi çevreleyen 3 denizde askeri tesis kurmak istediğini Ankara’ya iletti. Karadeniz konusu Montrö Antlaşması’nın delinmemesi için kabul edilmedi. Buna karşılık Akdeniz ve Ege’de daha esnek davranılabileceği bildirildi. Askerler konunun siyasi iradeyi doğrudan bağladığını belirterek son kararı hükümetin vermesi gerektiğini ilettiler. Hükümet Amerikalılara, olası üssün yeri konusunda araştırma yapmak üzere izin verilmesini kararlaştırdı. TÜM KIYILARI TARIYORLAR: Amerikalılar, bu resmi iznin ardından Ege ve Akdeniz’de liman derinliğine sahip kıyıları araştırmak için işe koyuldu lar. 1012 kişilik ekip önceden planlanan kıyıya gitmeden bölgedeki yerel yetkililer uyarıldı ve sorun çıkarılmaması, gelen heyete her türlü yardımın yapılması istendi. Çalışmalar 8 ay önce başladı ve aralıksız sürdürüldü. İSKENDERUN VE URLA KESİN: Amerikalılar çalışmalarını iki temel hedef üzerine oturttu; mevcut limanlardan yararlanılması ya da yeni bir liman kurulması. Bu bağlamda İskenderun’un deniz derinliği ve İncirlik Üssü’ne olan yakınlığı öncelik aldı. İkinci olarak da Urla’nın liman kurmaya elverişli olduğu kararına varıldı. Amerikalılar, yabancılara toprak ve mülk satışının serbest olmasını sağlayan yasadan da yararlanarak Urla ve çevresinde arazi satın almak için girişim başlattı. Bu girişim devam ediyor. MORDOĞAN OLASILIĞI: İlk iki yerin kesinleşmesinin ardından, üçüncü olasılık olarak yine İzmir yakınlarındaki Mordoğan öne çıktı. Karaburun Yarımadası’nın çevresindeki kıyıların özellikle derinlik olarak ABD’nin istemlerine uygun olduğu öğrenildi. UÇAK GEMİSİ YANAŞACAK: ABD, söz konusu 3 limana ağır tonajlı gemilerini, savaş gemilerini ve uçak gemilerini de yanaştırmayı planlıyor. ABD’nin ağır tonajlı gemileri, Türkiye’deki mevcut limanlarına zaman zaman yanaştığında, açıkta demirlemek durumunda kalıyor. BUNDAN SONRAKİ SÜREÇ: ABD’nin 3 limanı belirlemesinin ardından buralarda kurulacak tesislerin büyüklüğü, hedefi ve personel durumu gündeme gelecek. İlk aşamada İncirlik Üssü’nün işleyişi benimsendi. Buna göre, Türkiye ABD’nin yaptığı her çalışmadan haberdar olacak. Tesiste bir Türk yetkili de bulunacak. ABD’nin bu tesisleri kullanarak yapacağı her dış harekât Türkiye’nin iznine bağlı olacak. KARADENİZ BEKLENTİSİ: ABD, Kafkaslar, Balkanlar ve Ortadoğu hâkimiyetinin bir bütün olarak tamamlanması için Türkiye’nin Karadeniz kıyıla ? İSTANBUL (AA) ‘‘Sarı Hayatlar’’ dergisinin haber müdürü Hüzün Yücel’in çantası, Beyoğlu’ndaki evinin önünde bıçaklı 3 kişi tarafından gasp edildi. Cihangir’deki evine girmek üzereyken yanına yaklaşan 3 kişiden biri Yücel’in boğazına bıçak dayayarak çantasını aldı. Karşıyaka’da kavga can aldı ? İZMİR (AA) İzmir’in Karşıyaka ilçesinde iki grup arasında kavga çıktı. Kavga edenlerden S.H. (24), kavgayı ayırmak için araya giren, sabıkası olduğu bildirilen Mustafa Yanlız (20) ile tartışmaya başladı. Zanlı S.H, tartışma sırasında tabancasını çekerek ateş etti. Ağır yaralanan Mustafa Yalnız, kaldırıldığı Karşıyaka Devlet Hastanesi’nde kurtarılamadı. Yaralanan S.H, gözaltına alındı. Barış Derneği tutukluları buluştu 12 Eylül döneminin önde gelen davalarından olan Barış Derneği tutukluları, 38 ay süren tutukluluklarından sonra tahliye olmalarının yirminci yıldönümünü kutlamak üzere, cuma gecesi Kuruçeşme’deki Ece Bar’da bir araya geldiler. Geceye katılanlar arasında, CHP milletvekilleri Kemal Anadol, Mustafa Gazalcı ve eşi Müzeyyen Gazalcı, Prof. Dr. Gencay Şaylan, eşi Serpil Şaylan, Prof. Dr. Haluk Tosun, Dr. Erdal Atabek, Tahsin Usluoğlu, Ergun Elgin ve eşi Ersin Elgin, Prof. Dr. Metin Özek ve eşi Sevim Özek, Ali Sirmen ve eşi Mine Sirmen, Niyazi Dalyancı, Şefik Asan, Nihat İlter, İkinci Barış Davası sanıklarından Tarık Akan, Nevzat Şenol, ressam Orhan Taylan, Harun Aykut Göker ve eşi Neşe Göker, Barış Davası avukatlarından eski İstanbul Barosu Başkanı Av. Turgut Kazan ve eşi Deniz Kazan, Barışçıların yol arkadaşı, rahmetli Erol Özkök’ün eşi Nüzhet Özkök ve Güldal Mumcu katıldılar. Barış Derneği sanıkları, 1982 Şubat ayında tutuklanmış ve herhangi bir mahkumiyetleri olmadığı halde de üç yıldan fazla tutuklu kalmışlardı. (Fotoğraf: FATİH ERDOĞDU) rında üs istiyor. Bu istem ABD’nin Irak operasyonu öncesinde de gündeme gelmişti. Türkiye, Montrö Antlaşması’nın delinmesini istemediği için bunu kabul etmemişti. Montrö’ye göre Karadeniz’e boğazlardan giren bir savaş gemisi, Karadeniz’de kıyısı olmayan bir ülkeye aitse 3 haftada burayı terk etmek zorunda. ABD antlaşmanın kendisine uygulanmamasını istiyor. Türkiye ise özellikle Rusya’yı karşısına almamak için buna yanaşmıyor. ABD’nin ilk aşamada Romanya ya da Gürcistan’da üs kurmayı, devamında da ortamı oluşturup Türkiye’yi ikna etmeyi planladığı belirtiliyor. ÜS MÜ TESİS Mİ: ABD’nin 1950 sonrasında Türkiye’de kurduğu üsler genel olarak ‘‘tesis’’ olarak sunuldu. ABD, yeni dönemde de aynı anlayışın devam etmesinden yana. Son birkaç yıldır ABD, Türkiye’den yeni bir üs isteminde bulunduğunda bu tür haberleri ‘‘Bizim hiçbir üs istemimiz yoktur’’ açıklamasıyla yalanlıyor, bunların tesis olduğunu öne sürüyor. YENİ ÜSLER ESKİ ANLAŞMALARIN İÇİNE: Türkiye 17 Nisan 1951’de Londra Protokolü’nü kabul ederek NATO’ya girdi. Türkiye’nin NATO’ya üye olmasının ardından ABD ile yaptığı bir dizi özel anlaşma bulunuyor. Bu anlaşmaların bir bölümü NATO ile Türkiye arasında, önemli bir bölümü de NATO’ya dayalı olarak ABD ile Türkiye arasında. Bunların en geniş kapsamlısı 29.3.1980 tarihinde imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması (SEİA). Bu anlaşmanın 3 tamamlayıcı anlaşması bulunuyor. Tamamlayıcı anlaşmaların en geniş kapsamlısı da o dönemin (Mart 1980) ABD Büyükelçisi James W. Spain’le Dışişleri Bakanı Hayrettin Erkmen’in altına imza koyduğu 3 numaralı anlaşma. İncirlik’in son statüsü bu anlaşmayla biçimlenmişti. 14 maddeden oluşan 3 numaralı tamamlayıcı anlaşmanın da ekinde uygulama anlaşmaları bulunuyor. İncirlik, Pirinçlik ve Sinop üslerinin işleyişi konusunda tek tek uygulama anlaşması var. Uygulama anlaşmalarının altında ise ABD adına yine Büyükelçi Spain’in, Türkiye adına dönemin Genelkurmay Plan ve Prensipler Başkanı Korgeneral Necdet Öztorun’un imzası bulunuyor. Bu anlaşmalarda da üs sözcüğü yerine tesis sözcüğü kullanılıyor. ABD, Türkiye’de kuracağı tesislerle ilgili yeni bir ana anlaşma yapmak yerine alt bir uygulama anlaşması yapmayı istiyor. Böylece yeni tesisler için Meclis, Bakanlar Kurulu gibi mekanizmalar devrede olmayacak, doğrudan hükümet başkanının iradesiyle iş tamamlanmış olacak. başlarını aktaralım... 15 sayfalık konuşmanın ilk 2 sayfası, genel giriş, Türkiye’nin durumu, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yeri, ulusal çıkarlarımız ve küreselleşme üzerine. 3. sayfası, 11 Eylül sonrası gelişmeler, Batı’daki karikatür krizinin yarattığı ortamla ilgili. Bir tümce aktaralım: ‘‘Hoşgörüsüzlük ve ayrımcılıkla savaşım yönünden özellikle Batı dünyası içinde bir yeniden eğitime gereksinim vardır.’’ 4. sayfa terörün durumu ve Irak’la ilgili. 5. sayfadan 8’e dek laikliğin önemi, bu konudaki yasalar, anayasa, Cumhurbaşkanı’nın anayasal yetkileri ve yargı var. 89 Türk kimliğiyle ilgili. Bir tümce: ‘‘Anayasamıza göre Türkiye Cumhuriyeti’nin öğeleri tek devlet, tek ülke, tek ulustur. Bu öğeler tek bayrak ve tek dil ülküsüyle tamamlanmıştır. Ulus anlayışı, Yüce Önder’in ‘Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına Türk ulusu denir’ özlü sözünde tanımını bulmaktadır.’’ 10. sayfadan sonra çevremizde olanlar, Kıbrıs ve Ermeni iddialarıyla ilgili ulusal çıkarlar temeline dayalı değerlendirmeler var. ??? AKP’liler Sezer’in yaptığı konuşmanın sadece kendilerini doğrudan ilgilendiren bölümünü çekip aldılar, verdiler veriştirdiler. Önce özerk kurumları hükümetleştirmekten sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Ali Şahin sahneye çıktı. Şahin, kendisinin personelden de sorumlu olduğunu anımsatıp ‘‘Cumhurbaşkanı’nın önce beni çağırıp bilgilendirmesini arzu ederdim’’ dedi. Sezer bilgilendirseydi Şahin ne yapacaktı? Herhalde atamaların büyük bölümünün tamamlanmış olduğuna bakıp, başka eksik var mı diye araştıracaktı! AKP Grup Başkanvekili Faruk Çelik’in açıklamaları ise tam anlaşılamadı. Çünkü Çelik, Sezer’in konuşmasını dinlememiş, okumamıştı. Hafta sonu sahneye Başbakan Erdoğan çıktı: ‘‘Siz dindar insanları siyasetten alıkoymak için bunu konuşuyorsanız, bu millet sizi affetmez. Bunu böyle bilin. Çünkü bu ülkede dindar insanların da siyaset yapma hakkı vardır.’’ Başbakan konuyu bilerek çarpıtıyor ve işi dindardinsiz ayrımına sokmaya çalışıyor. Türkiye’de dindarlar siyaset yapamaz diye bir şey yok ki. Kimse dini siyasete alet edemez diye bir şey var. AKP de her şeye alet ediyor. Başbakan bir şey daha yapıyor, toplumu Cumhurbaşkanı’na karşı kışkırtmaya çalışıyor. ‘‘Bu millet sizi affetmez’’ ne demek? ??? Cumhurbaşkanı’nın Kıbrıs’la ilgili ağır sözlerini, AB sürecinin iyi irdelenmesine ilişkin görüşlerini, terörle mücadele ve ulusal bütünlük değerlendirmelerini dikkate almayan AKP, neden laiklik konusunda kükredi? Bize göre bunun iki nedeni var: 1 Suçluluk duygusu. 2 Cumhurbaşkanı’nın toplum üzerindeki etkisi. AKP’nin Türkiye’yi yönetme sorunu yok; kendisini iktidarda tutma ve hedefini usul usul gerçekleştirme sorunu var. Bu oyunu bozan, Cumhurbaşkanı, üniversite, aydın, siyasetçi, ordu, kim olursa olsun, saldırıyorlar. Bu da çok ciddi bir sorun! ankcum?cumhuriyet.com.tr Beden öğretmeni öldü ? İSKENDERUN (AA) Hatay’ın İskenderun ilçesinde Atatürk İlköğretim Okulu Beden Eğitimi Öğretmeni İsmail Kuşçu (29), dün arkadaşlarıyla halı sahada futbol oynadıktan sonra, Körfez Blokları Arslan Apartmanı’ndaki evine döndü. Bir süre sonra ‘‘göğsünün sıkıştığını’’ söylemesi üzerine hastanye kaldırılan Kuşçu, yaşamını yitirdi. Bakırköy’e bomba: 31 yaralı Bir çöp bidonuna yerleştirilen bombanın patlaması sonucu çevrede büyük panik yaşandı. Polisin bilgisine başvurmak için gözaltına almaya çalıştığı bir kişi linç edilmek istendi ? Baştarafı 1. Sayfada Kontrolden çıkan yarış otomobili 3 kişinin ölümüne, 2 kişinin de yaralanmasına neden oldu. (AA) Araç seyircilerin arasına girdi: 3 ölü Patlamanın şokuyla yurttaşlar panik içinde sağa sola koştururken çok sayıda itfaiye ve ambulans olay yerine sevk edildi. Yaralılar ambulanslarla Özel Acıbadem ve Bakırköy Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırılarak tedavi altına alındı lar. Aralarında, bölgede görevli 3 sivil polis memurunun da bulunduğu yaralılardan Hatice Gözükızıl adlı kadın ile 10 yaşındaki E.K’nin durumlarının ağır olduğu öğrenildi. Tedavi altındaki yurttaşların büyük bölümünün cam kırıklarıyla yaralandıkları kaydedildi. Banka ATM’sine molotof ? İSTANBUL (AA) Zeytinburnu Merkezefendi Mahallesi Sabri Ülker Caddesi üzerindeki bir bankaya ait para çekme makinesine kimliği belirsiz kişi veya kişiler tarafından molotofkokteyli atıldı. Molotofkokteylinin alev alması sonucu çıkan yangında, ATM kullanılmaz hale geldi. Polis saldırıyı gerçekleştiren kişi veya kişilerin yakalanması için çalışma başlattı. Patlamanın ardından yaralılar çevredeki hastanelere kaldırıldı. (üstte). Olay yerinde toplanan bir grup tarafından linç edilmek istenen bir kişi, polisin müdahalesiyle kurtarıldı. (AA / REUTERS) Polis ekipleri patlamanın nedenini öğrenmek için bölgeyi kordon altına alarak inceleme başlatırken olay yerinde toplanan bir grup, polise zor anlar yaşattı. Polis ekiplerinin bilgisine başvurmak için gözaltına almak istediği bir şahıs, grubun saldırısına uğradı. Yaklaşık 150 kişilik grup, ‘‘canlı bomba’’ olduğunu iddia ettikleri bu kişiyi aralarına alıp tekme tokat döverek linç etmeye çalıştı. Bunun üzerine havaya ateş açan polis ekipleri, şahsı grubun elinden alarak bir işhanına kapatarak kurtardı. ‘‘Şehitler ölmez, vatan bölünmez’’ sloganları atan, polisin uyarısıyla dağılan aynı grup, bu kez de ‘‘terörist’’ avına çıktı. Bakırköy Meydanı civarında dolaşan grup, kendilerine göre profilini ‘‘terörist’’ olarak tanımladığı birçok yurttaşı dövdü. Grup, Bakırköy Belediye Başkanı Ateş Ünal Erzan’ın sağduyu çağrısı ve polisin çabalarıyla dağıtıldı. Olay yerinde incelemelerde bulunan İstanbul Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah, olaya bir patlayıcının yol açtığının belirlendiğini ve bombanın türünü belirlemek için çalıştıklarını bildirdi. Otomobil yarışında facia ANTALYA (AA) Türkiye Opet Otodrag Şampiyonası’nda yarış otomobilinin seyircilerin arasına girmesi sonucu 3 kişi öldü, 2 kişi yaralandı. Antalya’daki Türk Hava Kurumu’na ait Karain Havalimanı’nda yapılan Opet Otodrag Şampiyonası’nda Opet Takımı’nın sürücüsü Levent İbrahim Uzun. Kesen’in kullandığı yarış otomobili, sürücüsünün direksiyon hâkimiyetini kaybetmesi sonucu seyircilerin arasına girdi. Kazada İbrahim Özer (20) ve İbrahim Uzun (18) olay yerinde yaşamını yitirdi. Orhan Bozrut isimli yurttaş ise kaldırıldığı hastanede kurtarılamaladı. Kazada Levent İbrahim Özer. Kesen ile seyircilerden Şakir Koskal (18) yaralandı. Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu (TOSFED) Antalya İl Temsilcisi Haluk Özsevim, yarışlarla ilgili tüm güvenlik önlemlerinin alındığını, seyircilerin bulunduğu alanla pistin birbirinden tel örgülerle ayrıldığını belirtti. Yetkililer, yaralanan sürücü Levent Kesen’in tedavisinin tamamlanmasının ardından gözaltına alınacağını bildirdiler. CUMHURİYET 08 K