Katalog

2EYLÜL20O5CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 tsrail ve Pakistan dışişleri bakanlan, ilk kez Türkiye'nin arabuluculuğunda bir araya geldi îstanbul'datarihibuluşma Pakistan Devlet Başkanı Müşerref in isteğiyle temaslar kuran Başbakan Erdoğan, îsrail Dışi şleri Bakanı Şalom ile Pakistan Dışişleri Bakanı Kasuri'yi îstanbul'da buluşturdu. Four Seasons Oteli'ndeki görüşmeyle iki ülke arasında ilk kez doğrudan ilişki kurulmuş oldu. İREMSAĞLAMER îsrail ve Pakistan dışişleri bakanlan, iki ülke arasında ilişki kurulması amacıyla dün ilk kez Îstanbul'da bir araya geldi. Istanbul dün. Başbakan Recep TayyipEr- doğan'm arabuluculuğuyla tarihi bir top- lantıya ev sahipliğı yaptı. Îsrail Dışişleri Bakanı Sflvan Şalom ile Pakistan Dışişle- ri Bakanı Hurşit Nusret Kasuri'nin Four Seasons Oteli'ndeki görüşmesiyle iki ülke ara- sında ilk kez doğrudan ilişki kurulmuş oldu. Füistin davasına büyük önem veren Pakistan'ın Devlet Başkanı PervezMüşerref, tsrail'ın Gaz- ze'den çekılmesüıin ardından bu ülke ile ilişki kurmava karar verdi. tslamabad, görüşmenin "hem İsrail henı de Füistin ile iyi ilişküeri olan, tarafsız" Türkiye'de yapılrrıasını istedı. Şalom ve Kasuri, görüşmenin ardıııdan ortak açıkla- ma yaptılar. Basın toplantısına Devlet Bakanı Mehmet Aydın ve BaşbakanJık Dış Ilişkiler Da- nışmanı Egemen Bağış da katıldı. Türkiye'nin arabuluculuğunu Müşerref 'in istediğini belir- ten Aydın şunlan söyledi: "Pakistan Başbakanı Şevket Aziz, Başba- kanımıza bakaniann özel bir toplanüda gö- rüş alışverişinde bulunmalannın yararta ola- cağınıiktmiştir. Sayın Başbakan, ilgili temas- lan kurarak bu toplanülann İstanbuTda ol- masına yardımcı olmuştur." Öncekı akşam yemekte bir araya gelen ba- kanlarla heyetler dün sabah da uzun bir gö- rüşme yaptılar. îsrail Dışişleri Bakam Şalom, Pakistan Dı- şişleri Bakanı Kasuri ile çok önemli, tanhı bır Kasuri ve Şalom, Devlet Bakanı Mehmet Aydın'm da kankuğı basın toplannsında el sıkışn. (Fotoğraf: AA) toplantı yaptıklannı belirtti. Toplantının böl- gede yeni oluşan havayı yansıttığını söyleyen Şalom. u Pakistan ile Israil'in ilişkikrini nor- maUeştirmek için çok önemli bir butuşmaydı. Bu buluşmanın Pakistan ve diğer Arap ve tslam ül- keleriyle tam diplomatik ilişki kuralmasının önünü açmasını umuyoruz" dedi. Gazze'den çekilme etkiK oldu Buluşmanın Gazze'den çekilmenın ardından gerçekleşmesinin önemıne dıkkat çeken Şa- lom, zamanın çok uygun olduğunu, iki tarafın da çekilmenin olumlu sonuçlannı görmesinin iyi olacağını söyledi. "Gazze'den çekUmemiz- le biriikte Müslünıan ve Arap ülkelerinin bi- zimle Uişkilerini yeniden gözden geçirmesinin za- manı gelmiştir" dıyen Şalom, "cesareti için, ts- rail ile Müslüman dünya arasındaki banşa des- tek verdiği için MüşerreFe teşekkür" etti. Şalom, "Bu toplantı Hindistan'a karşı değfl" diyerek Yem Delhı'ye mesaj gönderdı. Şalom, "Pakistan ile diplomatik ilişki kuracak nusınız?Büyükelçilikaçılaeakmr sorulan üze- nne. "Tam diplomatik ilişki kurmayı umıryo- Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref, Füistin sorununu çözene kadar tsrail'i tanımayacaklanm söyledi. Köktendinci kesimse Türkiye'de yapılan görüşmeyi knıayarak hükümeti ABD'nin baskısma boyun eğmekle PAKISTAN'DA DINCILER AYAKLANDI baskısına suçladı. Müşerref, boyun eğerek meclıse Istanbul'daki buluşmanın iki ülke arasındaki ilk resmi görüşme olduğunu belirterek "Ama bu, tsrail'i tanıdığımız anlanuna gehniyor. tsrail'i, Filistin sorunu çözülene kadar tanımayacağız" dedi. Radikaller ise hükümeti y ğ danışmadan Israil'le ilişki kurmakla suçladı. 6 dinci partinin oluşturduğu Müttehid-i Meclis-i Amal ittifakının Başkanı Gazi Hüseyin Ahmed, toplantıyı protesto edeceklerini bildirdi. ruz. Ancak bu, adun adım gerçekleşecektir, zaman atacakür" dedi. "tki ülke arasında üişküer konusunda yaşananengeüer neter" sorusuna Şalom şu karşıhğı verdi: İsrail arük açık görüşme istiyor "Arük çok engel yok. Bu toplann diplo- matik ilişkiler açısından çok büyük bir adımdır. Ama bu süreç uzunzaman alacak- nr. Bugüne kadar gizK kanaDardan yapılan görüşmekr,arakaçıkyapihnayabaşlanmış- ür. Çok önemli bir süreçten geçiyoruz. ts- rail ve Füistin'de olumlu bir kamuoyu oluş- masmaiUşkin çok önemli sinyaDer var. Gaz- ze'den çekilme. bizinı için çok sancıh bir sü- reç oldu. Ama zaman, geleceğe bakma za- manKbr. Bu, bölgesel banş için önemli bir adundir. Bizim Körfez ya da Afrika ülke- leriyle bölgesel ya da ekononük hiçbir ça- nşmamız yok. Birçok Arap, Müslüman ül- keyle iyi iĞşkuerimiz olsa da sadece Mısır, Ürdün, Türkiye ve Moritanya ik tam dip- lomatik ilişldmiz var. Bu sayının artacağı- na inamyoruz." Diğer Müslüman ülkeler- le gizlı kanallarla temas kurduklannı söy- leyen Şalom. "Umanm bundan sonra diğer ül- kelerie de açık temaslar olur" dedi. Pakistan Dışişleri Bakanı Kasuri de Israü'in Gazze'deki işgali sona erdirmesine büyük önem verdiklerini, son gelışmelerin ardından ülkesi- nin İsrail ile ilişki kurma karan verdiğini söy- ledi. Kasuri, "Pakistan. Gazze'den çekilmeyifs- rail işgatinin sona ermesive tsrail üe banşve gü- venük içinde yan yana yaşayan bir Filistin dev- leti kurulması sürecinin başlangıcı olarak gör- nıektedir. Bölgede kabcı banşın sağlanmasuun yohıbudur" dedi. Islamabad'ın Filistin sorunu- na yönelık tutumunda bir değişiklik olmadı- ğının alhnı çizen Kasuri, buluşmanın tanıma anlamma gelmediğini vurguladı ve "Bu aşa- maya ancak Filistin konusunda geüşme sağ- lanmasıyla ulaşabinnz" diye konuştu. Filistin Devlet Başkam Mahmud Abbas'ın da toplantıyı memnunlukla karşıladığını kay- deden Kasuri. sözlerini şöyle sürdürdü: "Filistinliler Kudüs'ün başkent olduğu ba- ğımsız bir devlet kurulması yönünde geöşme mglandıgını görmeH. tsrail'e de banş ve güven- lik içinde yaşayacağı güvencesi verilmelidir. Filisrin'de çözüm. bölgedeki terörü ortadan kaldıracaknr." tRAK'TA 'YEŞ/L BÖLGE' 4 kilometrekarelik alandayönetim GAMZE ERBtL "tşgal Arandaki Ülke Irak" kıta- bınm iki yazanndan biri olan Mu- hammedHassan. Irak hükümetinı "4 kOometrekarelikbir alanda v-ar olan gayri meşru bir yönetim" olarak ta- rumladı. Hassan'a göre Irak'ın ye- ni anayasası da ülkenin ve bölgenin geleceğinde çok ciddi sonınlar ya- ratmaya aday. Brüksel'deki bir işçi mahallesinde pedagog olarak çalışan Etiyopyalı eski diplomat Hassan, Banş Derne- ğinın Irak ile dayanışma etkinlikle- ri çerçevesinde yann îstanburda dü- zenleyeceği bir panelde konuşacak. Hassan, panel öncesinde Cumhuri- yet'in "işgal alündaki Irak"a ilişkin sorulannı yanıtladı. Anayasanm büyükhoşnut- suzhddara karşın kabul edil- mesinin bir mahyeti olacak mı? - Irak'ta siyasi arenada iki temel güç var: ABD önder- liğinde işgalci güçler ve di- renenler. ABD'nin Sünni üçgeni olarak adlandırdığı bölgede kontrol işgal yöneti- minde değil. Irak'm yönetim merkezi Ye- şil Bölge'dir. 4 kilo- metrekarelik bu alan- da Irak hükümeti, ABD Büyükelçiliği ve tüm danışmanla- n, CIA ve diğer istih- barat görev lileri fa- aliyet gösteriyor. Yeşil Bölge ile Bağ- dat havaalanı arasmdaki 8 kilomet- relik yol bile Irak yönetiminin kont- rolünde değil. 4 kilometrekarelik bir alanda hiçbir meşruluğu olmayan bir yönetim. Yeni anayasanm gündeme gelme- sinden sonra direnişe katılanlar ço- ğaldı. Şiiler \e Sünniler arasındaki uvTişmazlıklar medyanın abarttığı biçimde değil. Aksine, yurtsever Şii güçler ve bazı Kürt unsurlar da ana- yasayı reddediyor. Irak'ın kendı iç çelişkileri de önem- li: örneğin Kürt toplumunun kendi sımfsal çelişkileri vardır. Aynı şey Şi- iler için de geçerli. Nihayet Asuri- leı, Türkmenler gibi azınlıklann var- 'Lşgal Altındaki Ülke Irak' kitabımn yazarlanndan Hassan, anayasanın ülkede ciddi sorunlar yaratacağını vurguluyor. lığı da dikkate alınmalı. Anayasa fe- deralizm konusunda da sorunlar ya- ratacak. Idari sınırlardaki beürsizlik "smır tarüşmalan rı na yol açacak. tran'm anayasa sürecini destekle- diği sö>1enebilir herhalde? Peki bu tercihin altmda yatan nedir sizce? - Iran, son derece dar görüşlü bir politikaya sahip. Bugün Irak'ta ken- di ifadesiyle "ulusalçıkaıiannı" ko- ruyor. Irak'ta ortaya çıkan durumu kendi yaranna kullanmaya çalışı- yor. Ancak. El Hakim ve Başbakan Caferi'nin Dava Partisı aracığıyla destek verdiği anayasa süreci ileri- de kendisi için sorun yaratacak. Iran da çokuluslu birülke ve Irak'ın dini ve etnik temelde bölünmesi, onu da tehdit edecek bir gelişme. Bir de ABD" nin Halkın Mü- cahitleri"ne verdiği destek Iran için sorunlu başlıklar- dan biri. Iran'ın Irak'taki di- reniş sayesinde ABD'nin ikincı hedefi olmaktan kur- tulduğunu unutmaması ge- rekiyor. Hedef tahtasında- ki ülkelerden biri de Suriye idL.. hak direnişinin, Şu- riye için de benzer et- kileri oldu. Ancak Su- riye'de hedeflenenlerin birbölümü gerçekleş- ti. Burada, Lübnan ile Suriye arasındaki bir- hğibozarakLübnan'ın silahsızlandınlması ve Hizbullah'ın teslim alınması hedefleniyordu. Bu yolla Suriye de yalnız kalacak ve Filistin direnişine verilen destek zayıflaya- caktı. Sonuçta ulaşılmak istenen ise Suriye ile Israil'in masaya oturması- nı sağlamak idi. Bugün bu konuda da kısmi ilerlemelere karşın bır tı- kanma yaşanıyor. Özetle ABD'nin Bü>aik Ortadogu Projesi ve onun Iran ve Suriye'yi kap- sayan planlan konusunda sorunlar yaşanmaktadır. Irak direnişi bölge planlannı engellediği gibi, ABD'nin dünya liderliğine de zarar vermiştir. En önemlisı, dünyanın süper gücüne direnilebileceğini göstermiştir. Bu, üçüncü dünya ülkeleri için çok önem- li bir derstir. Cenazeierin bir böhunü, dünyanuı en büyük mezarlıgı olduğu söyienen NecePteki Vadi el Selam'da toprağa verildL (AP) Facia kurbanlannın cenazesi için binlerce Şii Bağdat'ta buluştu Hamaney ABD'yi suçladı Dış Haberler Senisi - Irak'ta Dic- le Nehri üzerindeki El Ayma köprü- sünde yaşanan panikte ölenlerin ce- nazesi için binlerce kişi Bağdat'ta top- lann-ken Şii lider Ayetullah AH El Sistani ulusal buiik çağnsı yaptı. 1000'e yakm Şiinin öldüğü olaynı Sünniler ve Şiiler arasmdaki gerili- mi yükseltmesinden kaygı duyulu- yor. İran'ın dini lideri Ayetullah AB Hamaney, Şii katliamına dönüşen izdihamın sorumlusunun ABD oldu- ğunu iddia etti. Son açıklamalarda ölü sayısı 965 olarak verilirken Irak Içişleri Ba- kanlığı'nın açıklamasında 815 kişi- nin de yaralandığı bildırildi. Yüzlerce kişi hastanelerde ölen yakınlannı anyor. Cenazelerden bir kısmı ise teşhis edilerek aılelerce teslim alındı. Cenazeierin bir bölü- mü, dünyanm en büyük mezarlıgı olduğu söylenen Necef'teki Vadi el Selam'da toprağa verildi. Bazı aile- ler, Sadr semtinin sokaklanna büyük taziye çadu"lan kurdu. Imam Musa Kaznn' ın ölüm yıldö- nümü için toplanan kalabalık. ara- lannda bir intihar komandosu bu- lunduğu söylentisinin duyulması üzerine paniğe kapıhmştı. Bazılan- • Dicle Nehri üzerindeki El Ayma köprüsünde yaşanan izdihamda ölen >öizlerce Şii dün gözyaşlan arasında toprağa verildi. Şiilerle Sünniler arasında gerilimi arttırmasmdan korkulan olaym ardından birlik çağnları yapılmaya başlandı. mn kendilerini köprüden nehre attık- lan olayda ölenlerin çoğunun kadm ve çocuk olduğu bildirilmişti. Iraklı Şiiler yaralannı sarmaya ça- lışu"ken İran dini lideri Hamaney de yaşananlardan ABD'yi sorumlu tut- tu. Iran'da de\let televizyonu, Hama- ney' in. "Irak'a güvenük getirme kis- vesi alünda şeytani varhğmı kabul ettiren Irakişgakilerinin, bu kazanın müsebbibi olduğu kesüıdir" ifadesi- ne yer verdi. Provokasvon uyansı Hamaney, "Iraktılan, buüklerini korumaya ve düşmanın (ABD'nin) böyle komplolarma karşı bölünme- meye davet edi>orum" dedi. Iraklı Şiilerin önde gelen liderle- rinden El Sistani de halkı "biriiği" korumaya çağırdı ve provokasyon- lara şans verilmemesini istedi. Şiilerin ziyarete gittıği Kazımiye Türbesi 'ne havan topu ve roketle dü- zenlenen, 7 kışinin öldüğü saldınyı adı pek duyulmamış Ceyş El Taife El Mansura (Muzaffer Mezhebin Ordusu) örgütü üstlendi. Sünni ör- gütün, bir internet sitesinde yayım- lanan açıklamasmda, "Mücahitler Kazuniye bölgesinde, inkârcı dönek- lerin yııvasına havan topu ve Katyıı- şaroketierijiesaldırdı'' denildi. Açık- lamamn. Irak El Kaide Cihad Örgü- tü'nün bildirilerini yayımladığı site- de çıktığı belirtildi. Irak'taki ABD ordusu, ülkenin or- ta kesimlerinde meydana gelen çe- şitli saldırılarda 2 Amerikan askeri- nin öldüğünü, 3 askerin de yaralan- dığını bildirdi. Amerikan ordusunun açıklama- smda, Bağdat'm güneyindeki Sa- marra kenti civannda dün devriye ge- zen ABD askerlerinin yakınında bir bombanınpatladığı belirtildi. Olay- da bir ABD askerinin öldüğü, 3 as- kerin de yaralandığı kaydedildi. Açık- lamada, aynca önceki gün Iskende- riye'de yola yerleştirilen bombanm patlaması sonucu bir ABD askerinin öldüğü bildirildi. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Aydın mı? Aydın Havası mı? Aydın kimdir? Donanımlı, görgülü, yabancı dil bi- lir, dünyayı görmüş, mesleği olan bir insan mı? îs- tanbul'da iyi bir lise {veya kolej) eğitimi gördükten sonra İTÜ'den mezun olup büyük bir şirkette ça- lışan bir mühendis düşünelim. Evinde Formula 1 'i izledikten sonra "yalan veya mafya rüzgârianna iliş- kin bir diziyi televizyonda seyrederek" geceyi bi- tiren biri olsun. İki dil biliyor, çokuluslu bir şirkette çalışıyor, dün- yayı görmüş, sadece kendisi, ailesi ve şirketi ile il- gilenen biri. Daha ne olsun? Günümüzölçüsünde bu ınsana "okur-yazar, ca- hil olmayan biri" demek uygun düşer. Aydın ya da entelektüel, kişisel yaşamı ve çalıştığı kuaım dışın- da, "toplumla da alış-verişi olan insandır". Aydın- da "toplum yaran" esastır. Bir insanın aydın (veya entelektüel) kimliğinin olabilmesi için topluma bir şeyler vermesi gerekir. Kendi şahsı ve kurumu (şirket) içinde sıkışıp kal- mış biri hangi donanıma sahip olursa olsun bu an- lamda bir aydın değildir. Aydının "aydınlığı", kendi önünü gönmesinden çok başkalannı aydınlatması içindir. Işığını, sade- ce kendi yolunu görmek için kullanan biri aydın sa- yılmaz. Türkiye'de aydın dendiği zaman, görüş ve de- ğerlendirmelerini toplumla paylaşanlar anlaşılır. Yazarak, konuşarak, bilgisayar ortamına girerek, sanat eserleri üreterek bu iletişim sağlanmış olur. Aslında bütün bunlar yine de işin nesnel, teknik ve kuru tarifinden başka bir şey değildir. Aydın ve daha ileri giderek "düşünür" olmasının çok daha özel koşullan vardır. Hele Türkiye gibi ülkelerde... Bizde aydın olmak... Türkiye'de aydın (ve düşünür) olmak nesnel özel- likler yanında çok özel koşullan gerektirir. ABD'de popüler bir sosyoloji profesörü Mr. Johnson için "Bush yönetimini hiç sevmese bile", Amerika'nın bir küresel lider olarak uluslararası düzeni güç kul- lanarak belirlemesi, doğal bir olaydır. Cumhuriyet- çi Parti karşıtı bir liberal olsa bile örtülü faşizmi için- de taşıması "yaşadığı sistemin" vazgeçilmez bir sonucudur. Türkiye'deki bir düşünür için durum farklıdır. Türk düşünür, ABD'nin dünya egemenliğini doğal ve olağan bir durum olarak göremez, görmemelidir. Çünkü ABD'nin küresel egemenliği demokrasiye, insan haklarına, refahın dünyada uygun paylaşı- mına engeldir. Türkiye'deki bir düşünür, liberal ekonomik dü- zeni savunursa farkında olmadan (veya olarak) sö- mürgeciliği ve faşizmi savunmuş olur. Çünkü Tür- kiye'de liberal düzen uygulanırsa ekonomi yaban- cı şirketlerin denetimine girer; daha sonra siyasi, askeri ve bürokratik yaşamın dış denetim altına gir- mesi bunu izler. Ülke sonunda bir sömürge olur. 'Aydın'ı oynayanlar... Ama birileri 'aydın'\ oynayabilirier. "Neyapalım, ABD ve AB birçok şeye sahipler." Birçok patron onlara bağlanmış. Bizim kişisel olarak iyi yaşama- mız, "itibargörmemiz" için onların çıkarlarını des- teklememiz gerekiyor. - Batı'nın dev tekellerinin Türkiye'yi işgallerini desteklemeliyiz. - AB Türkiye'yi arka bahçesi yaparken "AS'ye giriyoruz" yalanını sürdürmeliyiz. - Kıbrıs verilirken Bakû'ya uçak uçtu, "Uçtu uç- tu kuş uçtu" diyerek Kıbrıs'ta her şey çok güzel teranesini yürütmeliyiz. - Dış ticaret açığı 40 milyar dolara dayanırken "ih- racat artıyor" diye halkı kandırmalıyız. - Türkiye'nin en büyük iktisadi kuruluşları ya- bancı şirketlere peşkeş çekilirken 'Formula 1 'ler- le halkı oyalamalıyız. 'Aydın'ı oynayanlar, Osmanlı'nın son dönemin- deki gibi dış odaklann kucağına oturmuş bulunu- yorlar. Sahte aydmlar kimi patronlara, gayri milli ser- maye de Türkiye'nin sömürgeleştirilmesine hiz- met ediyoriar. Bizdeki kimi aydınlar mı? Onlar halkı 'Aydın Ha- vası' ile oyalayan sahtekârlardır. Aydınlatmalan sa- dece şahsi çıkarlan içindir, halk için değil... Halka karşı ise gerçekte karartma uygulayanlardır bun- lar... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali TÜRKtYE KARŞITI KAMP Aşırı sağcıları kimse istemiyor MURATtLEM ATİNA- Türkiye'nin AB'ye katılımına karşı çıkan A\Tupalı aşın sağ- cı gruplann bu yîl Yuna- nistan'da yapacaklan yaz kampı başlamadan so- run olmaya devam edi- yor. Daha önce 16-18 Eylül tarihleri arasında Mora Yanmadası'nda- ki Messina bölgesinde yapılacağı duyurulan yaz kampı, bölge halkı- nın büyük tepki göster- mesi üzerine başka bir bölgeye kaydmldı. Yunanıstan'da örgüt- lenen aşın sağcı Chrysi Avgi (Sabah Kızıllığı) örgütü imzasız yaptığı basın açıklamasında, Mora Yanmadası'nda- ki yaz kampınm yerinin orta Yunanistan'daki Te- selya bölgesine kaydı- nldığını, Stilida kenti yakınlarmda yapılması düşünülen kampuı tan- hinin ise bir hafta erte- lenebıleceğini duyurdu. Bu yıl "Türkiye Av- rupa'dan defolsun" slo- ganı ile toplanacak olan Avrupa'nın tüm sağcı gruplanrun. önümüzde- İd günlerden itibaren Yu- nanıstan'a gelmeleri bekleniyor. Yunan poli- sinin yoğun güvenük ön- lemleri altmda gerçek- leştirilmesi beklenen toplantınm yerinin bir kere daha değiştirilebi- leceği, Stilida'da halkın şimdiden tepki göster- meye başladığı edinilen bilgiler arasında. Osmanlımhu Kendini Dimitris Pa- pageorgiu olarak tanı- tan Yunanistan'daki ör- gütün sözcüsü, "Türld- ye'nin Avrupa Birüği'ne girmesidurumunda 'Os- manlı ruhunun' canla- nacağuu" ileri sürmüş ve bu durumda tüm Av- rupa'nın Türkiye'nin taşra kentleri haline ge- leceğini iddia etmişti.