Katalog

F-EMMUZ2005CUMA CUMHURİYET SAYFA MtMARLIK ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK •£ İ3A7.LAİ*. • o _ • E D E . . . 'R 22. Dünya MimaHıkKongresi,yaşamı ve çevreyi tahrip etmeyen bir kalkınma düeğiyle son buldu İnsancılküreselleşme çağrısıÖZLEM GÜVEMLÎ/GÖKÇE UYGUN Uluslararası Mimarlar Birliği'nin (UIA), Is- tanbul'da düzenlediği 5 gün süren 22. Dünya Mi- marlık Kongresi, "L5tanbuIDeklarasyonu"nun açıklanmasıyla dün sona erdi. Deklarasyonda, "insancıL kültürel ve uygarhldan gözeten bir küreselleşme içîn ulusal ve uluslararası tüm ke- sâmler arasmda tşbiıüği'' çağnsı yapıldı. 2008'de kongreye ev sahipliği yapacak olan Italya'nın Tonno kenti Belediye Başkanı Sergk) Chiam- parino, Londra'daki bombalama olaylan nede- niyle de\ir teslim törenine katılmadan ülkesi- ne geri döndü. Kongrenin kapanış oturumun- da konuşan UTA Başkanı Jaime Lerner, tarihi açıdan büyülü bir kent olan Istanbul'da böyle bir kongrenin yapılmasından duyduğu memnu- niyeti dile getirerek "İstanbuTdânyepyenifikir- leıie aynbyonız- tstanbul halkının bizi kucak- layışına minnettanz" dedi. Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekin- ci, "ULA 2005-D>ürjya Mimarhk Kongresi lstan- buIDeklaras> ı onu"nu açıkladı. Deklarasyonda, • Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci, "UIA 2005-Dünya Mimarhk Kongresi îstanbul Deklarasyonu"nu açıkladı. Deklarasyonda, kentlerin banş, insan haklan, demokrasi ve kültürel kimlik gibi uygarlık bileşeni erdemlerinin doğduğu yerler olduğu ve küreselleşmenin bu erdemleri yok eden bir süreç olmaması gerektiği vurgulandı. "Dünyunınideolojikolarakensorunlubölgesin- deki laik ve çağdaş IdmlUdJ ülkesinde, kurulu- şundan bu yana Atatürk'ün ' Yurtta banş dün- yada banş' Ukesinin yönlendirdiği bir düşünce ortamında toplanan 22. kongre, insanlann mut- luluğunu amaç edinen bir mimarhk ve kent or- tamımn,kürese)güvenfiğin temdtaşjarmdan bi- ri olduğuna inanmaktadır r ' denıldı. Deklaras- yonda, kentlenn banş, insan haklan, demokra- si ve kültürel kimlik gibi uygarlık bileşeni er- demlerinin doğduğu yerler olduğu ve küresel- leşmenin bu erdemleri yok eden bir süreç ol- maması gerektiği vurgulandı. Deklarasyonda şu görüşlere yer verildi: "Kongre, kentler ve mi- marhğm yeniden buluşmasının öncetikk koşıd- lannı; yaşamı ve çevreyi tahrip eden tüketim ekonomisinm yerine yoksuDuğu önleyecek üre- tim ekonomisi. tophımlann kültürel kimBğiniyok etmeyen bir mimarhk ve çevre öğretia, banşın tüm poitikabrdanöncegeten mutlakvarfeğj,ulus- lan köleleştiren bir uluslararası egementik me- kanizması yerine, özkaynaklannın talanına izin vermeyen bir uluslararası işbnüği ve bilginin evrensdiği oJarakbdrmektedr. Bu bidirge,kent- leşme, mimarhk, çevre ve kültüre bağımh kal- kınnıarx>litikalaniKİarümkesinıleıiebirliktehü- kümetlerce değeriendirilmesi dileğini ilan et- mektedü-." Deklarasyonun açıklanmasının ardından Kongre Başkanı Suha Ozkan, kongre bayrağı- nı Torino Belediye Başkan Yarduncısı Riccar- do Bedrone'ye teslim etti. Son otunımlar ABD'li postmodern mimar Robert Venturi, sunumunda 22. Dünya Mimarlık Kongresi için ^elişkirıinu betirsidi^nicatedildigikenr şek- linde nıteledıği Îstanbul'un seçilmesinin özel bir önemi olduğunu vurgulayarak dünyada en çok sevdiği ve beğendiği yaprrun da 50 yıl önce keşfettiği Ayasofya olduğunu söyledi. Israil asüh ABD'li mimar Moshe Safdk de "Meskk oiarak nerede olduğumuza 11 Eylül saldınlan açısından bakmak okhıkça ilginç. 11 Eylül ön- cesinde Dünya Ticaret Merkezi'nin kentin süu- etinibozduğuyönündetartışmalarvardL 11 Ey- lüTden sonra bu alana daha iyi şeyler yapabili- riz. Alan halka açıksosyal bir merkez hatine gel- melT dedı. "tstanbul'un 1001 rengp paneline katüacağırun duyurulmasına karşın Büyükşehir Belediye Başkanı KadirTopbaş' ın toplanüya gelmemesi eleştirilere neden oldu. RAKLI MİMAR HOŞYAR NURETTİN: Irakbirgim gaKp gelecek ÖZLEM ALTUNOK Hoşyar Nurettin Iraklı bır mimar. Irak-Iran savaşı sıra- sındaNorveç'e göç etmiş. 20 yıldır Norveç'te yaşıyor ve çeşitli ünıversitelerde mimar- hk dersi veriyor. Doktora te- zi de Ortadoğu kentleri üze- rine. Irak'tan uzakta ohnası, doğduğu ülkenın sorunlann- dan uzak tutmuyor onu. Za- man zamanKuzey Irak'ta gü- venli bölgede ailesini ve ül- kesıni ziyaret ediyor, Irak'ta- ki üniversitelerle bağlantı ku- ruyor. Nurettin tarihı, savaş- la başlayıp savaşla süren Irak'm, siyasetin gölgesin- deki mimarisini anlattı. Nu- rettin tüm yaşananlara rağ- men hiç de umutsuz değü: "Irakdünya- nın en güzel ülkele- rinden birl Hayatta kalmasının nedeni ise hiçbir zaman po- litik irade olmadı. Oradabaşkabir ira- de var ve bu binler- ce yıDık iradenin bir gün galip geleceğini Hoşyar büijorum." Nurettin bır kolu olduğunu belirtıyor. u Halkmyiyecekekmeği yok- kenyapılân ihtişamh saraylar, camiler ABD'ye bir meydan okumaydı. Bu sahte imaja maalesef bazı mimarlar alet oldu. Savaşla beraber işgal güçlerinin yanı sıra Irak hal- kı da tahribe başlaaV AÇIK PAZAR Nurettin, 2003 'ten bu ya- na ABD'nin öncülüğünde ya- şanan işgalin, bugün Irak'ı açık bir pazara dönüştürdü- ğünü düşünüyor:"Irak bu- güntüm dünyadakien açıkül- ke, buyüzden tüm ideolojiler pompalaruyor. Küreselleşme- nin de etkisiyle her rüriü pi- yasaekonomismeaçık Tüm bu olumsuzluk- lara karşın probJemk- ri çözecek stratejiler üretebiMz. Irak'ı ye- niden yapılandırmak ve bunu yaparken de yerel kimligini koru- mak için demokratik- leşnıe sürecine ihtiya- cımız var." Altın madalya Ando y nun 22. Dünya Mimarlık Kongresi kapsamında düzenlenen törenle Uluslararası Mimarlar Birliği'nin (UIA) 2005 yılı ödülleri, Lütfı Kı rdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı Anadolu Oditoryumu'nda sahipierine verildi. Törende UIA Konseyi tarafından 1984 yılından bu yana mimarlık alanındaki en prestijli ödüllerden biri olan "Altın Madalya Ödülü" Japon mimar Tadao Ando ya sunuldu. Ödüller, UIA Başkanı Jamie Lerner ile Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci'nin de aralannda bulunduğu yetkililer tarafından verildi. Törende aynca, bu yıl 76 ülkeden 2 bin 100 başvurunun yapıldığı "Uluslararası Öğrenci Yarışması"nda ödüle değer görülen çeşitli ülkelerden 25 öğrenci grubunun isimleri de açıklandı. (Fotoğraf: AA) Correa, yoksullann yaşam koşullaraıın iyileştirilmesi için çalışan aykın bir ses: Göçten korkmaym, utanmaym OZLEM\XZAK jŞCALLER ALTINDA Irak, tarihi boyunca pek çok imparatorluğun, ülkenin işgali altında kahnış. "Her işgafie, her yeni snasi rejimle değişen politikalann mima- riye yansunası kaçınılmaz" diyor Nurettin. "Çünkü her seferinde eğitim sistenü. hu- kuk, anayasa da değişti ve bu değişim kaçmıhnazoiarak mi- mariye de yansıdı. Yerel kim- liğin korunmasına dair tek çaba 1950'lerde tngütere'den dönengenç Irakh mimarlann bilgilerini pratiğe dökmele- mieokra Çünkü onlarmima- rrşi yerel ölçekte düşünerek miraslannı sahiplendiler." Nurettin 1970'lerde de it- hal projelerden yorgun dü- şen Irak'ın ABD işgalınden önce de siyasi mücadelenin DESTEK SÖZÜ Nurettin'in acil çözüm öne- risi ise Mimarlık Kongresi kapsamında onaylanmış gibi görünüyor. Kongre başkanı Süha Özkan'la görüşerek UIA'dan destek sözü almış. "UIA Irak'taki ünhersitele- re, mimarlar odasına mima- ri ve planlama kapasitelerini geliştirmek için yanhm ede- bilir. Buyeni inşa süredndeen bü>ük ihtrvaç duyulan Irak- h ıi7inaıilar hem teknik hem de mesleki açıdan zayıf.Ama geleneksel mimariyi, yerel kimliği yeniden kurînak için çokhevesliler. Aynca ErbiTde- ki Selahaddin L nh ersitesi ve Norveç Bilim ve Teknoloji Müzesi arasmdaki bir pro- je>1e deyerelplanlamakapa- sitesini ohışturmakiçin bera- ber çauşacağız'* dıyor. Dünyanın dört bir yanından çağdaş mi- marinin en ünlü isimleri... Genç mimar adaylan... Mesleklerinde belirli noktala- ra gelip, emekh ohnuş ancak hâlâ içlerin- deki devasa enerjiyi dışa yansıtmayı ba- şarabilen 80'lik kadın ve erkek mimarlar... 22. Dünya Mimarlık Kongresi'nin sa- lonlannda bir toplantıdan çıkıp ötekine gi- riyor, aralannda tartışıyor, notlar alıyor- lar. Prof. Dr. Atffla Arpad 81 yaşında. 13 yıldan beri Kanada'da yaşıyor. Kongre- deki konuşmacılardan biri. Elindeki bas- tona tutunarak yürümesi kimseyi aldatma- sın. Arpad'ıngeçenyıl "MimarhğnıGiz- leri-Secrets ofArcbjtecture" adlı bir kita- bı yayımlanmış. "25 yıl üzerinde uğraş- tnn, OnümüzdekiydkttapTürkçeyedeçev- rflecek'' diyor. Arpad, ÎTÜ'de uzun yıllar öğretim üye- si oiarak çahşmış. Kitap kilise, cami, si- nagoglarda ve hatta Mason localannda bu- lunan sembolik sayılar üzerine. Dini mi- marilerde sayılar ile insanlar arasındaki ilişkiyi araştırmış. "Örneğin Allah sa\ı ile66demek.Hz. tsa'nnısayıkarşüığı318, Hz. Muhammed'in ise 92. Dini nıimari- lerde daüna bu sa\ılar \-ardir. Kimi ünlü • Göçlerin insanı ileriye, umuda doğru götürdüğünü söyleyen Hintli mimar Charles Correa, "Göç tarih boyunca en eski, en gerçek olgu. Ondan utanmamak lazım. Ben bunu, insanların kö'yde ö'Ieceklerine iyi bir hayat için mücadele etmeleri oiarak tanımlıyorum. Şehirler ekono- mik büyiime araçlarıdır. Biz mimarlar şehirplanlamacılan oiarak in- sanlann şehirde ihtiyaç duyduklanna cevap verebilmeliyiz" dedi mimarlar da kendi adlannı ölçülere giz- lemişlerdir. Öraeğin Mimar Sinan'ın sa- yı karşıhğı 161" diye anlatıyor. YOKSULLARIN MİMARI Kürsüde Charles Correa. Mimar, akti- vist, teorisyen. Mimarlık alanındaki en önemli çağdaş figürlerden. 1998 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü aldı. Cor- rea, 3. dünya ülkelerinde, kentlerde fakir- lerin uygun koşullarda yaşaması için ça- lışıyor. "Teknolojinin yanuş yorumlan- ması, kapitalist ekonominin sahteHği,rek- lam inıgesinin sahtecüiği arasmda mima- ride bilge ses" oiarak tamtılan Correa tık- lım tıklım salona "Ben sizlereprojelerden değiL>ahnzca şehirlerden bahsedeceğimn diye sesleniyor. Şehir planlamacüann- dan büyük bir alkış kopuyor. "Ellerinde kaynak olmaması, çefik olmaması onlan asla durduramadı" diyerek Mah'de insan- lann çamurdan yaptığı evlerin ne kadar güzel olduğunu, yine bu ülkede insanla- nn kentlerini kurarken kafası, kollan, ba- caklan, cinsel organlan olan insan sek- linde şebirlerini oluşturduklarini anlatı- yor. Şehirleri "enerjininiçe doğruparJama- sı" oiarak tanımlayan, kentlerdeki yaşa- mı bir amipüı bölünerek çoğalması şek- linde değerlendiren Correa, "Köylerden kentlere göçten korkmamahyız. Göçler insanı ileriye, umuda doğru götürür. Göç tarih boyunca en eski, en gerçek olgu. On- dan utanmamak lazım. Ben bunu, insan- lann köyde öleceklerine iyi bir hayat için mücadele etmeleri oiarak tanımhyorum. Şehirler ekonomik büyüme araçlandır. Biz mimarlar şehir planlamacılan oiarak insanların şehirde ihtiyaç duyduklanna cevap verebilmeliyiz'' diye konuşuyor. DUZYAZI ORHAN BİRGİT Yangıdan Gelen Uyarı Tartışma^a Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kunjlu'nun "Seçilmiş 0yeteri"nin önceki gün yayımladığı bildiri "son nokte"y\ koydu. Başbakan da, Adalet Bakanı da istedikleri kadar kendi niyetlerinin yargıyı baskı altına almak olmadığını, ya da bugüne kadar zaten yargıç atamalanndaki inisiyatifin adalet bakanlannın elinde olduğunu söylemeye devam etsinler. HSYK'nin Yar- grtay ve Danıştay'dan seçilmiş 10 üyesi, şu anda Çan- kaya'da Cumhurbaşkanı'nın "onay" ya da "geri çe- virme karan "nı bekleyen 2802 sayılı Hâkimler ve Sav- cılar Yasası'ndan huzursuzluk duyduklannı anlatma- ya çalışıyoriar. HSYK'nin seçilmiş üyeleri, bu son de- ğişikliğin, yargının biriken sorunlannı çözmekten uzak- laşarak, yürütmenin yargıyı etki altına almayı amaç- ladığını söylüyoriar. Yargı bağımsızlığına yineyürütme erkinin müdanale izlenimlerinin, yargı içinde ve dışın- da huzursuzluk yarattığını anlatmaya çalışıyoriar. Ik- tidann niyetinin yargıda siyallaşma yaratacağı tehli- kesini büyüteç altına alıyorlar. Bakan beyin kulis çalışmalan Meğer bu kurulun doğal başkanı olan Adalet Ba- kanı, seçilmiş üyelerin yeni yasa ile ilgili oiarak taşı- dıkları kaygılan bir bildiriye dökeceklerini öğrenince, önce onlan bu girişimden vazgeçirmeye çalışmış. Ça- basının sonuç vermeyeceğini görünce de hiç değil- se bir süre bu konudaki düşüncelerini kamuoyuna açık- lamalannı geciktirmelerini istemiş. Bakanın bu çaba- sı fincanlar kınlmadan katırian dar geçitten ana yola çıkartmak isteyen kervan düzücünün hikâyesini çağ- nştırmıyor mu? Beyzadeler üç yıldırTürkiye'yi biçimlendirme çaba- lannda etraftan tepki olmadan yol almaya iyi alışmış- lardı. Parlamentoda sayıca, bir tür tek parti çoğunlu- ğuna sahipler. Muhalefetin yüzüne gülüp uyutarak olabildiğince oyalamak; basını al gülüm ver gülüm se- naryoları altında uysallaştırmak, toplumu bir yandan depolitize edecek cambaza bak oyunlannı vizyona ko- yarken öte yandan AB'ye giriş serüvenini 1001 gece masallan gibi bir türlü sonu görünmez ya da ucu açık halde gündemde tutmak! Ama bakın, HSYK nin seçilmiş üyeleri de son açık- lamalannda, "AB llerteme Yargı Bölümü Komisyon Raporu'nda yargı bağımsızlığının sağlanması ısraria vurgulanmaktadır. Bu hususlar onlar istediği için de- ğil, demokratik, laik, hukuk devleti için gereklidir" di- yorlar. Oysa AKP iktidan 2802 sayılı yasayı çıkartarak yargı bağımsızlığı kavramında bugüne kadar olumlu sayılabilecek değerieri de bir çırpıda ortadan kaldır- ma fırsatını kullanmaktan kaçınmadı. 'Geldiği gibi geççer3 naralan Genel başkandan milletvekillerine kadar demokra- si, AB ölçütleri gibi aklınıza gelecek her kutsal söz- cük için adeta mangalda kül bırakmayacak kadar esip savuranlar, yeni Türk Ceza Yasası'nın adalet me- kanizmasında işleri çoğaltacağı gerekçesi ile bötge ada- let mahkemeleri oluşturuyorlar. Bu mahkemeler için de 4500-5000 yeni yargıç ihtiyacını sağlamasını Ada- let Bakanı'nın "mülakat" yöntemi ile çözmesinin yön- temlerini yasaya yerleştiımek istiyorlar. Başbakan bu yasayı sessiz sedasız -ah CHP kulaklann çınlasın- par- lamentodan çıkartıyor. Cumhurbaşkanı'nın onayla- mayabileceği endişesini Çankaya üstünde yandaş kalemlerin şirretçe baskılan ile önleme umutlan, grup başkanvekillerinin "Geldiği gibi geçççerr" naralan ile biçimlendirilmek isteniliyor. O arada takke düşüveriyor. Ama Sayın Erdoğan "ulusa seslenme "yi ihmal et- miyor. İyi niyetini anlatmaya çalışıyor. Aynca yasa ha- zırlanırken ilgili kurumlann, yani adalet mensuplannın görüşlerinin alındığını da söylüyor. HSYK'nin seçilmiş üyeleri de son açıklamalarında "...Kunılumuzun bu husustaki görüşleridefalarca ya- zılı ve sözlü oiarak yetkili mercilere intikal ettihldiği halde bir sonuç alınamamıştır" derken bir bakıma Başbakan'ı doğrulamış oluyoriar. 'Cemaat ne derse desin' mi? Hükümet, bu tür yasalarda ılgili her kurumdan gö- rüş alırmış gibi davranıyor. Gelen raporian öyle anla- şılıyor ki, arşh/e kaldınyor. Ne de olsa serde birtür imam- lık var. Cemaat ne derse desin. Onlar bildiğini oku- makta karartı. öyle anlaşılıyor ki Sayın Cumhurbaşkanı, özellikle yargıdan gelen bu somut şikâyetleri de göze alarak Hâkimler ve Savcılar Yasası'nı TBMM'ye geri gönde- recektir. Meclis tatilde olduğu için de yasanın ikinci kez görüşülmesi eylül, ekim aylarını bekleyecektir. Hükümet demokrasi yolculuğunda iyi niyetli ise kem küm etmeden "Geldiği gibi geççer" türünden mey- dan okumalan bu kez teri< eder ve yargı bağımsızlı- ğını sağlayacak bir yeni tasan ile kamuoyu önüne gelir. Bundan ötesi vatandaşı aptal yerine koymaya kalk- maktır. Faks: 0 212 677 08 21 obirgitfae-kolay.net KoNGREDEN NOTLAR 8 bin kişi katıldı • Dünyaca ünlü 30 miman ağırlayan kongreye yaklaşık 8 bin kişi katıldı. Kongreyi 370 yerli, 135 yabancı basm mensubu izledi. • Geleneksel öğrenci yanşmasına da rekor bir rakamla 2 bin başvuru oldu. • Kongrenin 400 dolarhk giriş ücretine karşı çı- kan Mimarlar Derneği Ankara Şubesi üyeleri, kongre boyunca her gün saat 13.00'te Lütfı Kırdar Kongre Sarayı'nın önünde kısa bir protesto gösterisi yaptı. • Cemil Topuzlu Açıhava Tiyatrosu önündeki Marshall firmasmın renk konteynrn, yurttaş- lara ve katıhmcılara îstanbul'u görmek iste- dikleri renge boyama firsatı sundu. "HayaB- nizdeld Istanbul'u bovaym" kampanyası kap- samında isteyen herkes, Istanbul'un iki farklı siluetini içeren çizimleri, gönüllerindeki ren- ge boyadılar. • Kongre etkinlikleri kapsammda Bahçeşehir Üniversitesi Beşiktaş Yerleşkesi'nde, dünya- nın en ünlü 100 mimannın "Leading Masters of Contemporary Worid Architecture" sergisi açıldı. Sergi, Uluslararası Mimarlık Akademi- si tarafindan uzun yıllar süren bir çalışma so- nucunda hazırlandı. • Kadıköy Kent Konseyi de dünya mimarlanna "Havdarpaşa Gan ve çevresinin yağmalanma- sma" karşı yürüttükleri kampanya ıçm destek çağnsı yaptı.