Katalog

5TEMMUZ2005SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kurturfg cumhuriyet.com.tr 15 Türkiye'de HABITAT 2'den sonraki en geniş katılımlı toplantı olan Dünya Mimarlar Kongresi başladı Çarpık yapılaşma intihardır• 120 iilkeden 10 bine yakın kişinin katıldığı "UIA 2005 îstanbul"un ilk gününde konuşan şair mimar Cengiz Bektaş, Türkiye'de birtakım şehirler dolarken birtakım şehirler de boşahyor. Boşalan kentlerin sorunlan çözülürse kentler arasmda denge sağlanır" diye konuştu. • Mimarlar Odası Başkanı Oktay Ekinci de "Yapı ve mimarlık kurallanna karşı çıkamayız. Çünkü, bu intihar özgürlüğüyle eşanlamlı. Yüzde 70'i illegal yapılaşan îstanbul'dan, yasadışı yapılaşmanın, dünyanın en büyük felaketlerinden biri olduğu mesajı verilmeli" dedi. ÖZLEM GÜVEMLİ / GÖKÇE UYGUN / ÖZLEM ALTUNOK Şair mimar Cengiz Bektaş, Irak'ta ABD işgali sonrasında yaşanan kül- tûrel yağmaya dikkat çekerek "tn- sanlann korunmadığı bir yerde hiçbir şey korunamaz. 10-15 yülık petrol geliri için her şeye saldın- yorlar. Bu yağmaya karşı tstan- bul'dao ses yükselmeli" dedi. Uluslararası Mimarlar Birliği'nin (UIA) 22. Dünya Mimarlar Kongre- si'nin oturumlan dün başladı. Lütfı Kırdar Kongre Merkezi ve Sergı Sa- Şair mimar Cengiz Bektaş, Irak'taki ABD işgaline karşı ses yükseltme çağrısında bulundu. rayı'nın Anadolu Oditoryumu'nda konuşma yapan Cengiz Bektaş, ts- tanbul'un her yanının sosyal kültürel faaliyetler düşünülmeden apartman- larla doldurulduğunu anlatarak tari- hi yanmadamn Istanbul'un eski kur- gusunu gösterdığuıı söyledi. 'Kültür devrlml şart' Bugünkû kentlerin yeni göçleri karşılamaya hazır olmadığını vurgu- layan Bektaş şöyle devam etti: "Is- tanbul'un nüfusu 1 milyonken sa- hip olduğu kültürel sosyal dona- nımların 15 katını üretebilsevdik kent varlığımızı korurduk. Yeni gelenler kentin değerlerini payla- şamıyor. Ormandan, su havzasın- dan çalarak kişiliksiz yapüara yer- leşiyorlar." "Herkesin katılımıyla Türki- ye'de kültür devrimini gerçekleş- tirmeliyiz" dıyen Bektaş, konuşma- sını şöyle tamamladı: "İstanbul'da çoğu insan sorunların çözümii ko- nusunda umutsuz. Aslında bugün tstanbul'a gelen insanlar, geldik- leri yerde kültür üretiyorlardı. Ör- neğin Sıvas, ilk hastanenin yapıldı- ğı bir yer. Birçok üniversitesi var- KATILIM ÜCRETİNE PROTESTO Mimarlar Odası Ankara Şube- si'nden bir grup mimar ve mi- marlık öğrencisi Uluslararası Mimarlık Kongresi'nin 400 do- larlık katılun ücretini protesto amacıyla kongre süresince her gün saat 13.00'te gösteri yapa- cak. Mimarlar Odası Ankara Şu- besi'nden yapılan açıklamada "Bu ülkede asgari ücretle çalı- şan pek çok mimar için bu ka- tıbm ücreti çok yüksek. Aynca; küreselleşme ve kapitalizm, yoksulluğun, bannma sorunu- nun gün geçtikçe artmasına yol açıyor. Buna karşın kongre- de bu sorunlan içeren sunum yok. Kongrenin 400 dolar ol- ması da bu sorunların gözetil- mediğini gösteriyor" denildi. dı. Nasıl oluyor da bu duruma ge- liyor, bunun üzerinde düşünülme- lidir. Türkiye'de birtakım şehirler dolarken birtakım şehirler de bo- şahyor. Boşalan kentlere de çare aramakzorundayız. Boşalan kent- lerin sorunlan çözülürse kentler arasında denge sağlanır." 'Hültümete baskı yapılsın' Cemal Reşıt Rey Konser Salo- nu'nda gerçekleştirilen "Güney As- ya Depremi ve Gerçekler" konulu forumda, Güney Asyalı mimarlar, tsunami felaketi konusunda yapıl- ması gerekenleri tartıştı. Gazetemız yazan, Mimarlar Odası Genel Baş- kanı Oktay Ekinci, tsunami nski al- tındaki kıyılann buna göre planlan- ması gerektiğıni, buyapüırken de in- sanlann denizden uzaklaştınlmama- sına dikkat edılmesıni ıstedi. Bu ko- nunun akademik açıdan gündeme getirilmesi çağnsını yapan Ekinci, "Her türlü kurala karşı çıkabili- riz. yapı ve mimarlık kurallan ha- riç. Çünkü, bu intihar özgürlüğüy- le neredeyse eşanlamh. Bu toplan- tıyı yüzde 70'i illegal yapılaşan bir kent olan tstanbul'da yapıyoruz. Buradan, yasadışı yapılaşmanın, dünyanın en büyük felaketlerin- den biri olduğu mesajı çıkmalı. Si- yasal destekle yaygınlaşan bu yasa- dışı yapılaşmaya bazen insani duy- gularla tepki göstermiyoruz. Dep- remden sonra üzülmemek için şimdiden insanlan üzmek zorun- dayız. Hükümetlere baskı yapma- hyız" dedi. Ekinci, mimarlann afet konusundaki görevinin depremden sonra değıl, önce başladığına dikkat çekerek şunlan söyledi: "Mimar, ta- sanm esnasmda ölümü değil, yaşa- mı düşünmeli. Bunun olabilmesi için de afetler-mimarlık ilişkisi. mimarlık ve yapı kültürü içinde kendiliğinden gelişmeli. Modern teknoloji ve malzemeleri, yapı kül- türüyle iç içe geçirebilmiş değüiz." Asya Bölgesel Mimarlar Konse- yi'nin eskı başkanı Zaigham Jaffery de afetler konusunda Asya'ya des- tek yapılması, UlA'nın diğer bölge- ler içm de afet planı hazırlaması çağ- nsında bulundu. ORON: KADINSI BÎR KENT Mimar gözüyle îstanbul özüm yeni kentler ABD'li mimar Michael Sorkin, aşın tüketim ve gecekondulaşmanm getirdiği sorunların reforme edilerek değil, yeni kentler kurularak aşılabileceğini söyledi ÖZLEM YÜZAK Israilli kadm mimar Joyce Oron'un, Levent Yüksel'in Îstanbul şehrini bir kadm olarak betimlediği şarkıdan haberi olmadığı kesin. Ama Istanbul'un ev sahipliğmde düzenlenen 22. Dünya Mimarlık Kongresi 'ne katılan Oron, "su ve tepelerin buluştuğu yer" ola- rak tanımladığı bu kentı ınanılmaz kadmsı bulduğunu söylüyor. "Su ve tepeler mimari açıdan enerji veriyor insana. Yapılan, dar sokaklan, eski ile modernin, tslamla Batı uygarlığının bir bileşkesi. Karmaşık bir kent. tşte kadınsıhğı da bu karmaşıklığın- da, bu bilinmezliğinde.... "Kongrenin ilk gününde "Kadmsı mima- riler" başlıklı bir konuşma yapan Oron ile sohbet ediyoruz. 45 yaşında sempatik bir ka- dın. Hem mimar hem de şehir plancısı. Ulu- sal projelerde birçok çalışması var. Aynı za- manda Israil Eğitim Bakanlığı'nm okul bina- lannı geliştirme projelerine ve Savunma Ba- kanlığı bünyesinde askerlenn ve aılelerinin yaşamsal alanlanm dü- zenleme projelerine da- nışmanlık hizmeti veri- yor. "Eskiden mimaride feminizmden bahsedi- lirdi. Şimdi ise 'cinsiyet farkhlığı' adı altında sürdürülüyor tartışma- lar. tki tür kadın mimar var. Biri, kadın kimliği- ni vurgulatmadan eşit- lik ilkesine inanan mi- marlar; bir de meslekte- ki eşitsizliği baştan ka- bullendiği için kendine ZahaHadid'e büyük ügi Kongrenin en çok ilgi gören konuğu. Pritz- ker ödüllü ilk kadın mimar Zaha Ha- did'di. Konuşmasına kendisine destek ve- renlere teşekkür ederek başlayan Iraklı mimar Hadid, "Çünkü bir Arap ve kadın ola- rak zor koşullara karşın çok çaba gösterdim ve bu işi her zaraan çok severek yaptım" de- di. tstanbul'a dördüncü kez geldiğini beürten Hadid, konuşmasında Singapur, Rusya. İs- panya, ABD gibi çeşitli ülkelerin dikkat çeken son dönem yapüarından örnekler verdi. Kendisinin hayata geçirdiği ve henüz proje halindeki çahşmalanndan da söz eden Hadid, son dönemde katmanlaştırma fıkriyle jeoloji ve arkeolojinin alanlarına girdiğini söyledi. ABD'li ünlü mimar New York Şehır Üniversı- tesi'nın Şehir Tasanmı Lısans Programı Baş- kanı Michael Sorkin, konuşmasına, "Küre- selleşme karşıtı bir konuşma bekliyorsunuz ama kapitaliznıin bazı güzel nimetleri de vardır. Size büyük şeytandan selam getir- dim" sözleriyle kolasını içerek başladı. Sor- kin, çokuluslu kuruluşlann sözde seçenekleri- ni sunduklannı belirterek ilkeler ve uygulama arasındaki uçurumun insanlığı adalet hayali kurmaktan vazgeçirmemesini istedi. Eutopian Manifestosu'nu açıklayan Sorkin, "Ütopya- ya inanıyor ve yeniden kurulmasını istiyo- rum. Ve ütopyaya yeni ad veriyorum: eutopia" dedi. oyunu kimse kazanamaz Doğanın yok olmasının, gelir dağılımını olumsuz etkiledi- ğıni, gecekondulann hızla ya- yıldığını söyleyen Sorkin, in- sanlığın varoluşunun tehlike altında olduğuna dikkat çektı. Bu durumu kımsenin kazana- mayacağı bir oyun olarak ni- teleyen Sorkin, "Bütün dünya ABD gibi tü- ketim yapsa bize iki dünya gerekir. Brunei Sultanı gibi tüketsek 3 dünya daha gerekir" dıye konuştu. Kapitalizmin tarımı yok ettiğini vurgulayan Sorkin, "Nüfiıs ya da tüketim azahrsa kısırdöngüden kurtuluruz. Tüke- tim isteğimiz bizi kültürel ve kişisel intihara sürüklüyor" dedi. Sorkin, kentlerin yaşadığı krizin reforme edilerek çözülemeyeceğini dile getirerek "Eutopian Kenf'in ilkelerini şöyle sıraladı. "Eutopian bir şehir kendi kendine yetecektir. Her yer yürüyüş mesafesinde ol- mahdır. Yerel olanı da banndıracaktır, uy- gun teknolojilerle bezenecektir." Sorkin, Eutopi- an Manifesto- su'nu açıkladı. Israilli kadın mi- mar Jovce Oron. erkek ortak seçenler. Mimarukta kadın ve erkeğin ortak çalışması birinin diğerinden üstün olduğu anlamına gelmiyor. Biyolo- jik ve sosyolojik farklüıklanndan dolayı birbirlerini tamamlıyorlar. Örneğin biri detaylara daha konsantre olurken diğeri işin bütünsel çerçevesini yakalıyor" diyor. Kadının Işl zor Ancak Joyce Oron'a göre toplumsal yargı ve koşullanmışlıklann da etkisiyle kadın mimann işi erkeğe göre daha zor. Çünkü müşterinin mantığı genelde erkek mimari binanın dış yapısmdan sorumlu görmek üzerine kurgulanmış biçimde. Kadına ise iç mimari daha çok yakıştınlıyor. Oron ka- dınsı kimlik taşıyan binalann daha toplum- la iç içe geçmişliği yansıttığını düşünüyor. Örneğin Israil'de kadmlar için bir sosyal ve iletişim merkezi olarak inşa edilen Gaby Mode Botelho Wizo Center'm tasanmmda "yaşamı mesleği ve çocuklan arasında ikiye aynlan kadm" çizgileri ağırlıkta. Dünya Mimarlar Birliği Başkanı, sorunların saptanmasının önemine işaret etti: Denklem çok iyi kurulmalı 'RÖNESANS YAPILABtLtR' - Kongreye katı- lan dünyaca ünlü mimar Peter Eiseman "Türki- ye'de mimaride dev projelerle bir rönesans ya- pılabilir" dedi. Eiseman'a Türkiye Ihracatçıiar Mecüsi Başkanı Oğuz Satıcı teşekkür etti. 22. Dünya Mimarlar Kongre- si üst düzey bakanlar paneline katılan Îstanbul Büyükşehir Be- lediye Başkanı Kadir Topbaş. tstanbul'da gelişigüzel yapılan- manm ulaşımda ciddi sorunlara neden olduğunu söyledi. 10 bin metrekarelık bir alana kurulan bir kent atölyesinde uzmanlar tarafindan Îstanbul nâzım plan- lan hazırlandığını anlatan Topbaş, "Is- tanbul'un sanayi kenti yerine kongre, üniversite, finans ve turizm merkezi olması yönünde adımlar atıyoruz, di- sipline edilmemiş bir kent kaos yara- tıyor" dedi. Dünya Mimarlar Birliği Başkanı Ja- mie Lerner de dünyadaki tüm kentle- rin maddi koşullan ve ölçeği ne olursa olsun daha iyi olabileceğini söyledi. Lerner, "Temel sorumlulukların iyi bir denkleme oturtulması gerekiyor. Jamie Lerner. En önemli sorunlan saptayıp üzerine gitmelisiniz. Kentler ülkelerin sorunlan değil, çö- zümleridir" dıye konuştu. Ispanya Konut Işlen Bakanı Maria Antonia Trujillo-Rin- con da kentlerde denetimsiz ya- pılaşmanm su kaynaklarmı kir- lettığini, tanmsal verimi düşür- düğünü söyledi. Rincon, dünya nüfiısunun büyük bir bölümünün kent- lerde yaşadığını; ancak kentte yaşayan- lann büyük bölümünün kent yaşamının getirilerinden yararlanamadığını dile getirdi. Bayındırlık ve Iskân Bakanlığı Müs- teşan Sabri Özkan Erbakan da Türki- ye'de kentleşmenin, kentliye yeterli ola- nakları sunamadığını söyledi. Erbakan, kırdan kente göçün belli merkezlere yö- nelmesinın planlama \e yönetimde yet- ki karmaşasma yol açtığuıı belirtti. Sıvas kıyımında yitirdiklerinıiz M Kültür Servisi - 2 Temmuz Cumartesı günü Nâzım Hıkmet Kültür Merkezi'nde ikı anma et- kinliği düzenlendı. Saat 18.00'de başlayan ve Tür- kıye Yazarlar Sendikası'ıun düzenlediğı ilk etkin- lık '2 Temmuz: Yan Yana' başlığını taşıyordu. TYS Başkanı Enver Ercan'ın açılış konuşmasıyla başlayan ve Sıvas kıyımınınl2. yılında "unutma- maya çağn' vurgusunun yapıldığı etkınliğe Arif Damar, Nıhat Behram, Şükrü Erbaş, Egemen Ber- köz, Haydar Ergülen, Salih Bolat ve Eren Aysan konuşmalan ve şiırlenyle katıldılar. Buradakı ıkin- ci etkinlık 'Akıntıya Karşı Aziz Nesin' adını taşı- yordu. Yazar Ilhan Akalın, Nesın Vakfı Yayınlan Editörü Atay Enş, yazar Ali Şımşek, tıyatro sanat- çısı ve yazar Sadık Arslankara, tiyatro sanatçıları Müjdat Gezen, Levent Ülgen ve Banş Demeğı yö- netım kurulu üyesı Oğuz Kavala, Azız Nesın 'ın siyasal. entelektüel kımliği ve savaşımı üzerinde durdu. Ufuk Karakoç ve Nımet Çakıcı'nın dinletı- len ve tıyatro sanatçısı Metın Coşkun'un bir med- dah gösterisinin de yer aldığı geceye, Ahnanya'da bulunan Alı Nesın de bir mektupla katıldı. Nâzım Hıkmet Kültür Merkezi'nde 'Aziz Nesın Fotoğraf- lan Sergisi' 31 Temmuz'a, '2 Temmuz: Yan Yana' sergısı ise 15 Temmuz'a kadar görülebilir. Müok-Senin savaşiım • ANKARA (AA) - Müzık- Sen, özellıkle tunstık tesıslerde yabancı u>Tiıklu müzisyenlerle deviet memuru müzısyenlenn çahşmasına karşı savaşımı başlattı. Sendika Genel Başkanı Mehmet Çırıka, yaptığı yazılı açıklamada, Müzık-Sen'in, ülke ge- nehndekı müzisyen üyelerinın mesleki. ekonomık, sosyal, kültürel hak ve çıkarlannı korumak ve ge- liştırmek amacıyla kurulduğunu belirtti. Güney kı- yılanndakı turistık tesıslerın çoğunda Romanya, Ukrayna, Beyaz Rusya, Bulganstan, Rusya ve bazı eskı Doğu Bloku ülkelennden gelen yabancı uy- ruklu müzısyenlenn kaçak olarak çalıştınldığını öne süren Çınka, bunun ka>ıtdışılığa, vergı ve SSK primı kaybuıa neden olduğunu da belirtti. Çınka, ü>elerden kendılenne ulaşan şıkâyetlere göre, eğ- lence yerlennde süreklı ya da ekstra ış olarak ad- landınlan kısa sürelı ışlerde çalışan TRT. opera ve senfonı orkestralarında görevli deviet memurlan- nın sayısınrn da giderek arttığını vurguladı. Assos'ta lelsele konuşulııyor B Kültür Servisi - Assos Felsefe Platforrnu'nun 2005 yılı toplantısı 4 Temmuz'da başladı. Örsan K. Öymen'in kurucusu olduğu ve yürütülmesınde ön- cülük ettiği etkinlık. Assos Terrace Otel'deki toplan- rılarda 7 Temmuz'a dek ülkemizden ve dünyadan felsefecılen konuk edecek. Felsefe tanhırun en önemli ısrmlennden Aristoteles'ın yaşamının bir bölümunü geçirdiği ve felsefe derslen verdiğı As- sos'ta yapılan bu toplantılar, 2000 yılından bu yana düzenlenıyor Etkınlikte,buyıl, doğumunun 100., ölümünün 25. yıldönümünde Fransız fılozof Jean- Paul Sartre'ın felsefesi, Alman filozof Karl Jas- pers'ın ve Antik Yunan filozofu Herakleıtos'un fel- sefeleri, kuşkuculuk-varoluşçuluk ilişkisi ve fizik- hafıza bağlantısı tartışılacak konular arasında Bu- gün saat 14.00'tekı toplantıda söz alacak olan Brian Elliot, 'Sartre ve Ben'in tcadı' başlıklı bir konuşma yapacak. 17.00'deki konuşmasında Matthias Bor- muth da 'Modern Zamanlarda Yaşam Idaresi: Karl Jaspers ve Psıkoanalız' konusunu ele alacak.6 Tem- muz'da saat 14.00'tekı toplannda Örsan K. Oymen, 'Kuşku ve Endişe. Pironculuğun Varoluşçu Yeniden Inşası', 17.00'de Orly Shenker "Fizik ve Geçmişin Bilgisi' konularını ele alacaklar Etkinliğin son günü olan 7 Temmuz'da saat 11 OO'de Sylvana Chıysako- poulou, 'Herakleitos özgün bir düşünür müydü?' sorusunu tartışacak (www philosophyrnassos.org) En çok izlenen yedi Türk fflmi • Kültür Senisi - Yılın en çok izlenen yedi Türk fılrru 8 Temmuz'dan başlayarak Ankara Bahçelıev- ler Bü>ülü Fener Sinemasf nda sınemaseverlerle buluşacak. 28 Temmuz'a kadar sürecek olan etkın- lik kapsamında Yavuz Turgul'un yönetmenlığını yaptığı, başrollerinde Şener Şen ve Meltem Cum- bul'un rol aldığı 'Gönül Yarası', 'Dünyayı Kurtaran Adam'dan bu yana çevrılmiş en komık uzay filmi 'G.O.R.A. Türkiye'nın son 5-6 yılının en önemli gündem maddelen olan finans, medya, yeraltı ve magazin dünyasını hıcveden 'Hırsız Var', Rıfat II- gaz'ın yapıtından senar>'olaştınlan Hababam efsa- nesının son durağı 'Hababam Sınıfı Askerde', top- raklanmıza özgü bir gerilrm fılmi olan 'Büyü', tanhın en büyük ıkıncı kara çıkarma harekâtı olan Çanakkale Savaşı'nı bugüne kadar gün yüzüne çık- mamış mektuplar, belgeler ve fotoğraflarla savaşın 90. yılında ele alan belgesel fıhn 'Gelibolu', Şük- ran Kozalı' nın 'Eğretı Gelrnler' romanından uyar- lanan, ünlü yönetmen Atıf Yıhnaz'ın son fılmi 'Eğretı Gelüı' adlı filmler göstenlecek. BUGÜN • NÂZIM HİKMET KÜLTÜR MERKEZİ nde 21.15'te Macid Macidi'nin 'Cennetin Çocuklan' adlı filminin gösterimi. (0 216 414 22 39)