Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 HAZİRAN 2005 PAZAR 14 KULTUR kultur(2 cumhuriyet.com.tr Türk resminin büyük ustası Nuri îyem, îstanbul'da 90 yaşmda hayata gözlerini yumdu Iyem yaşammıyitirdi• îstanbul'da 1915 yıhnda doğan ve sanat yaşamına 1930'larda portre ve otoportrelerle başlayan îyem'in figürlerinde vurgulanan göz, kalın dudak gibi her parça ayn bir öyküyü anlattı. Haber Merkezi - Türk resminin büyük ustası Nuri lyem (90) îstan- bul'da yaşamını yitirdi. Iyem, "Resimlerimde galiba hep oyüzü aradmj" diyerek Anadolu ka- dınını, siyah, in gözlü, kalın du- dakb ve hüzünlü fıgürlerle tuvale ta- şıdı. Resım yapamadığı zaman "ne- fes alamadığııu" söyleyen lyem, 2 bin 185'i sertifikalı 6 bıne yakın resme imza attı. CHP Istanbul Mil- letvekili BülentTanla'nınkayınpe- deri olan Nun lyem. yaşamını 1944'te ressam Nasip İyem'le bir- leştirdi. îstanbul'da 1915 yılında doğan ve sanat yaşamına 1930'larda port- re ve otoportrelerle başlayan lyem, 1940'larda tüm dünyada büyük il- gi gören soyut anlatımın etkisınde kalarak soyut resimler yaptı. 1965 'lerde yeniden portreye dönen lyem, çocukluğundan kalrna imaj- lan tuvale taşıdı. Bazen, sıtma nö- betlerinde başında bekleyen ablası- nın sevimli yüzü, sıcak endişeli ba- kışlar, soyutla somutun buluştuğu figürler, aynntıdan bütüne, bütün- den aynntıya uzanarak toplum ya- şamını bir bakışa sığdırdı. îyem'in figürlerinde vurgulanan göz, kalın dudak gibı her parça ayn bir öykü- yü anlattı. Usta ressam kendi ımge- sel sözlüğünü oluşturdu. Îyem'in resimleri, 2001 'de "Dün- den Yanna Nuri İyem" adlı sergiy- le bir araya getirildi. Evin Sanat Galerisi'nin organizas- Toplumsal Nuri lyem 1940'larda soyut resimler yapü. 1965lerde yeniden portreye dönen lyem, çocukluğundan kalma imajlan tuvale taşıdı. Îyem'in resimleri, 2001 'de "Dünden Yanna Nuri lyem" adta sergiyle bir araya getirfldi. yonunda TÜYAP 'ta düzenlenen ser- giyle ilk kez bir ressam için arşiv oluşturuldu. Bu sergide usta ressa- mın 1435 eseri bir araya getirildi. Yaradılıg muclzesl Usta edebıyatçımız Ahmet Ham- di Tanpınar. dostluğuyla îyem'in ilk çalışmalanna tanıklık etti. Tanpı- nar. lyem'i, "yaradıhş mucizesi" olarak tanımladı. Tanpınar'm dostu için düştüğu not ise şöyle: "Ne ideoloji, ne de mücerret düşünce, onda gözün o büyük zevk pmaruu kurutmamış. Belki de bütün bunlara asıl şahsrve- ti mani. Onda ideolog veja filozof, tecritçi düşünce adamı ressamı öl- dünnüyor." Ecevifİn gözüyle İyem Eski başbakanlardan Büient Ece- vh, Türk resminin böyük ustasının yaratımuu şu sözlerle değerlendir- mişti: "Insan, >alruzhk çerçevesinde bir boşluk duymahdır ki yaratmak zo- runda kalsın. Sanıyorum Nuri lyem'inki böyle bir yalnızhk." ressam 1933-1937 arasında Güzel Sa- natlar Akademisi Resim Bölü- mü'nde öğrenim gören Iyem, Nazmi Ziya, Hikmet Onat, Ibra- bim ÇaDı \ e Leopold Levy atöl- yelerinde çalışarak binncılıkle mezun oldu. Iyem, Kemal Son- mezler, Setim Turan ve Avni Ar- baş'la birlıkte. balıkçılan ve h- man işçilerini inceleyerek onla- n betimledikleri resimlerle ser- gi açmaya karar verdi. Bu ekıbe Turgut Ata- lay Güneri. Haşmet Akal, Agop Arad, Fethi Karakaş, FemıhBasa- ğa ve Müm- taz Yener de katıldı. Lı- man Şehri Is- tanbul sergısini açan Leopold Levy'nın bu genç öğrencılen da- ha sonra "Yeniler" adını aldı. "Yeniler Grubu". Türk resim tarihinde ilk kez toplumsal ger- çekçiliğı savunan görüşleriyle bir dönüm noktası oluşturdu. 1948'de soyut resıme yöneldi. Manzara ve nesne soyutlamala- n yaptı. 1951 'de Yeniler Gru- bu'nun dağılması üzenne Türk Ressamlar Derneği'ne üye ola- rak dernek sergilerine katıldı. Soyut çalışmalannı 1965 yılına kadar sürdürdü. Daha sonra ye- niden portreye döndü. Kalp krizi sonucu yaşamını yitiren Bilginer için yarın İstanbul TGC önünde bir tören düzenlenecek Recep Bilginer toprağa verfliyorHaber Merkezi - Geçirdiği kalp krizi sonucu önceki akşam Anka- ra'da yaşamuıı yitiren gazeteci ve h- yatro yazan Recep Bilginer yarın îstanbul'da toprağa verilecek. Bil- giner için yann saat 11 JO'da Türkiye Gazeteciler Cemıyeti önünde tören düzenlenecek. Bilginer'in cenaze- si, Teşvikiye Camıi'nde kılınacak öğle namazının ardından Zincirli- kuyu Mezarhğı'nda defhedilecek. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, gazeteci ve yazar Recep Bil- gıner'in vefatı nedenıyle yayımla- dığı mesajda yazın, basın ve sanat dünyamızm saygın ismi Recep Bil- gıner'in vefatından büyük üzüntü duyduğunu ıfade ederek "Türk ti- yatrosunun ve basınuun getişmesi- ne önemli katkılarda bulunan Re- cep Bilginer. ulusumuzun beğenisi- ni kazanan seckin yapıtianyla her zaman anmısanacakür" dedı. Sezer, aynca Bilginer'in ailesine ve Tür- kıye Gazeteciler Cemıyeti Başka- ru Orhan Erinçe başsağlığı telgra- fi gönderdi. TBMM Başkanı Büient Annç da, yayımladığı mesajda, "Eserveyazılanyiatiyatrornuzuııve basmımızm geh'şmesme büyük kat- kılarda bulunmuş, vatandaşlanmı- zuı günlünde seçkin bir yer edinmiş olan Recep Bilginer, her zaman say- gryla anılacakür" dedi. TCC'den açıfclama Türkıye Gazeteciler Cemıyeti (TGC) Başkam Orhan Erinç, TGC üyesi Bilginer'in ölümü dolayısıy- la yaptığı yazılı açüdamada, şunla- n kaydettı: "TGCye yönetim kurulu üyesi, ge- nel saynıan. genel sekreter, başkan yardnncısı ve Gazeteciler Sosyal Da- yanışnıa VaknBaşkanı olarak uzun süre özveriyle hizmet vermiş, cemi- yetimizin kurumsaDaşmasında unu- tulmaz katkılarda bulunmuş olan Bflginer'i, her zaman saygıveteşek- kürle anacağız. Türkrye'nin çokpar- tih siyasal yaşama girme>e hazır- landığı dönemde haber ve yaalan nedeniyle hapsedilen ilk gazeteci- lerden biri olan Bilginer, meslek ya- şannnda özgürlükler için savaşıın verirken meslek sorunlannın çözü- mü konusunda çaba gösteren mes- lektaşlanmız arasında da önde ge- len ustalanmızdan biri olmuştur. Romanian, tiyatro ve televizyon oyunlan ile edebiyaümıza. meslek aruları ile de basın tarihimize yap- üğı katlolar, gelecekte yaşamnn sür- dürmesinin dayanaklannı oluşru- racaktır. Basın ve sanat dünyasma baş sağjhğı diler, yakınlannın acüa- nnı paylaşır, anısj önünde saygrvia eğihrim.'' Gülru Ensari dünyadaki tüm Alman liselerinden genç sanatçılann katıldığı yanşmada birinci oldu Piyanonun genç• Prof. Meral Yapalı'nın öğrencisi Gülru Ensari, klasik repertuvarla kendini yurtiçinde ve yurtdışında kamtladıktan sonra Türk bestecilerini dünyaya tanıtmayı amaçlıyor. AYÇATEZER Genç piyano sanatçısı Gülru En- sari, Almanya'da bu yıl 42 'ncisi dü- zenlenen ve dünyadaki tüm Al- man liselerinden genç sanatçıla- nn katıldığı yanşmada solo piya- no dalında birinci oldu. Annesi pi- yano sanatçısı Mehru Ensari'nin desteğiyle 6 yaşında Doç. Nihan Yapah'nın öğrencisi olarak istan- bul Devlet Konservatuvan'na gi- ren Gülru Ensari, halen aynı kon- servatuvarda Prof. Meral Yapa- h'nın öğrencisi olarak eğitimıni sürdürüyor. Alman Lisesi üçüncü sınıföğren- cisi olan Ensari, "Dünyadaki bü- tün Alman liselerindeki öğrenciler kendi bölgeierinde bir ön elemeye giriyorlar. Orada birinci olanlar Almanya'da jppılan yanşmaya ka- nlnorlar.BendeönceAtinaTdakiDo- ğu Akdeniz ülkeleri ön elemesine katıldım \e birinci oldum. Ardm- dandaAlmanya'dakivanşmadabi- rinciliği kazandım" dıye anlatıyor yanşmanın»öyküsünü. Yanşmada farklı dönemlerden polıfonik bir ya- pıt, müzıkalitesinı göşterecek bir ağtr, teknık yapıt ve bir modern yapıt çalmanın zorunlu olduğunu söyleyen Ensan, öğretmeni Prof. Meral Yapah'nın başansmda bü- yük payı olduğunu vurguluyor ve "Hafta sonlan hocamm evinde ça- hşıyonım. Meral Hamm'la artık anne-kızgibi olduk. Üzerimdeçok büyük emeği var" diyor. Bu yanşmanın müzüc yaşamı açı- sından önemli bir adım olduğunu dü- şünüyor Gülru Ensari. Amacı. önce- likle klasik repertuv arla kendini yur- tiçinde ve yurtdışında kanıtlamak ve ardından da Türk bestecılenni dün- yaya tanıtmak. Konserler, yenl yarışmalar Genç sanatçı daha önce de yur- tiçinde ve yurtdışında birincilikler almış. 2001 yılında Edirne Trak- ya Üniversitesi'nin düzenlediği yanşmada, Iskenderiye'de solo pi- yanoda, 2003 "te Makedonya'da Bı- tola Festivah'nde gençler arası pı- yano yanşmasmda... Alman lisesini bitirdikten sonra Almanya'da müzik okumak istedi- ğini dıle getiren Ensan, bu yaz Al- manya'ya gidip çahşacağı hocaya kendini dinletip beğendirmesi ge- rektığını belirtıyor. Bir de istanbul Üniversitesı De\- let Konservatuvan'nda çellist Ce- ren Türkmenler ve kemancı Han- de Gözalan'la bir üçlü kurmuşlar ve ekımde Bıtola Festivah'nde bir konser vermeyi düşünüyorlarmış. Kasım aymda ıse Belçıka'da bir solo piyano yanşmasma ginnek istiyor genç sanatçı. The Grapes of Wrath (Gazap Üzümleri) / Yön: John Ford /Oyn: Henry Fonda, Jane Dar- well,John Carradine / 1940, siyah-beyaz, 128 dakika I 20th Century Fox- Tiglon. John Steinbeck'ın Pu- litzer ödüllü klasiğınden (1939)uyarla- nan bu etkile- yici melod- ram, Ameri- kan kapitaliz- mını. ekono- mi politıkası- nı sarsıcı bir yaklaşımla eleştiriyor. Elh yıldır yaşadıkları yerlennden ha\a koşulla- n, toprak bankalan, ma- kıneleşen tanm nedenıyle göç etmek zorunda kalan Oklahomalı Joad aılesı gö- züpek bır yaşam yolculu- ğuna çıkarlar. Özsavun- madan ötürü dört yıllık tu- tukluluğunun ardından ko- şullu bırakılan genç Tom Joad'da aılesıyle bırlikte çıktığı bu zorlu yolculuk- ta kendı- len gibi çoksayıda yoksul, ça- resiz in- sanlarla karşılaşır. Yol boyun- ca Joad'lar en yaşlı bı- reylennı yı- tırirler. Güç- lükler karşı- sında parça- lanmaya başlayan aılesını anne Joad yoğun çabasıy- la bır arada rutmaya uğra- şır. "Bir zamanlar temiz ve büründük. şimdi ise te- miz kalmamıza izin ver- miyorlar" dıyen Tom, aç insanlann haklannı savun- mak üzere aılesuıden ay- nlır. Güçlü sosyal ve po- litik iletılenn yer aldığı, türünün bır klasığı olmuş bu önemli film gerçekçi. vurucu bir anlaum içeriyor. Yardımcı kadın o>-uncu Oscar'lı Jane Danvell'a birlikte Henry Fonda ve John Carradine unutul- maz yorumlar sergiliyor- lar ızleyıcive. Intruders (Izinsiz Gi- renler) / Yön: Dan Cur- tis / Oyn: Richard Crenna, Mare Win- ningham.Susan Bla- kety/1992,renkli,161 dakika I Paramount - Palermo. 600 gerçek öyküye da- yanan, UFO araştır- macısı Budd Hop- kinsin çok satışlı kıtabmdan fılme alı- nan çalış- ma. değişık bırbo>xıttan gelen,üstün bır uygarlı- ğın temsilcileri olan uzay- lı yaratıklann insanlan ka- çınp üzerlerindeki deney- lerden yumurta ve sperm- lenne el koyarak yeni bır kuşak türetmelennı inan- dıncı bır bakışla yansıtiyor. Içenği yakın temaslardan, bırebır dene\imlerden kay- naklanan bu bilimkurgu eerilirn de uzayhlann, uzay gemılennın, iç mekânlann ta- sanmlan, özel efektler ger- çektençokba- şanlı. Kaçın- lanlardan ba- zılan yaşam- lanna müda- hale edildiği- ni, izınleri ol- maksızın gi- rildığını, ki- milenyse tüm olanlan bir şans say- dıklannı ve özel bır amaç uğruna seçıldiklenru düşü- nüyorlar. Insanoğluyla kendi türü birleştınlmiş yenı bir tür üreten uzaylı- lar bunu neden yapıyor- lar? Yeni bır dünya yarat- mak için mi yoksa eski dünyada kalanlan kurtar- mak için mi? Insanın bilin- meyene karşı korkusuna, yıllardır açıklanamayan UFO'lara,tanımlanama- yan nesnelerce kaçınlma olaylanna bilimsel boyut- ta yaklaşan bu çalışma iz- leyicı>a üçüncü türle kar- şılaşmanın yadırgı, belır- sız dünyasına götürüyor. Koza Tamdoğan'a yeni görev • Kültür Servisi - Koza Tamdoğan. Tanztheater \Vuppertal-Pına Baushch Topluluğu'nun yöneticıliğine getirildi. 1987 yıhndan ben istanbul Kültür Sanat Vakfi'nda çeşıtlı görevler üstlenmiş olan Koza Tamdoğan. 1989 yılından ıtıbaren sürdürmüş olduğu Uluslararası istanbul Tiyatro Festivali yönetmen yardımcılığı görevınden aynldıktan sonra Pina Bausch'un teklifiyle Tanztheater Wuppertal-Pina Bausch topiuluğunun yöneticıliğine getirildi Yeni görevine resmen 1 Agustos tanhınde başlayacak olan Koza Tamdoğan, toplulukla ilk turaesini 13 Ağustos 2005 tanhınde Salzburg Festivali 'ne yapacak. Topluluk, Salzburg'dan sonra AnUverpen, Helsinki, Lizbon ve daha sonra Tokyo, Brüksel ve Paris kentlenne konuk olacak. Meleğin Düşiişü Moskova'da • Kültür Servisi -"Meleğin Düşüşü" yurtdışındakı uluslararası festıvallerde Türkıye 'yi temsil etmeye devam ediyor. 17-26 Haziran arasında düzenlenecek '27. Uluslararası Mosko%a Film Festivali'ne davet edilen film, festıvalın 'Fılms Around The World' bölümünde gösterilecek. Aynca 'Meleğin Düşüşü' 23 Haziran'da Berlın'de de göstenme gırecek. BUCÜN • CEMAL SÜREYA KÜLTÜR SANAT DERNEĞ1 Bostancı Hatay Restaurant'ta Edip Canse> - er"ı anıyor. (0 216 361 33 51) • BEYOĞLU SİNEMASI'nda 11 30da 'Karşılaşma', 14.00, 16.30, 19.00,21.30 seanslarmda 'İhtiyar DeBkanh' (0 212 251 32 40) 27 Haziran Pazartesi e 20:30 Harbiye AçtkhavaTiyatrosu heygidi kamdenizl İletişim: • sunucu: nıhat sırdar 1 volkankonak I kazım koyuncu ı bayar şahin 1 sunayakın p özel bölüm: ustalara saygı www.heygıdikaradenız.com (0212)244 57 08 •>',Kt. istıvi tinbni A 1 ^ A fcfcl IN«BÎ Mtrttnı fjteb»! • Sist Ks-rar IB*m # \ f \ # \ f ^ K [ hasanDöluinşaaf ; •» P H O D U C T I O N 7MS3 * ^ S?«î'İS*'is o ss p ı c » u " j=jw««r