Katalog

13MAYIS2005CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Avrupa Insan Haklan Mahkemesi, terör örgütü başının adil yargılanmadığına hükmetti ILKER BAŞBUĞ: BİZTARAFIZ yaıgılayın• Adil yargılanma Hakkına ilişkin 6. maddenin ihlal edildiği yolundaki Bifyük Daire'nin görüşü, karşı 11 oyla" alındı. AİHS'ningözaltı koşullarıyla ilgili 5. maddesinin 4. fıkrası yine 5. maddenin 3. fikrasının ihlal edildijji görüşüne vanldığı beîirtildi. Büyük Daire'nin insan haklan sözleşmesinir muameleyle ilgili 3. maddesinin ihlal edildigı yolundaki görüşünün "4'ekarşıl3oyla" alındıği açıklandı. Haber Merkezi - Avru Hakları Mahkemesi'nin temyiz kurıımu niteliğindel Dairesi, terör örgütü başı Öcalan'ın "adil yargılanjna hak- kının ihlal edildiğine" karar verdi. AİHM Büyük Dairesi, karannda Öcalan'ın "tekrjaryargı- lanmasını" veya "dava dosyasınııı yeniden açılmasını" tavsıye etti. Strasbourg Mahkemesi'nin 17 yargıçtan olıışan Büyük Dairesi, Öcalan'ın avukatlarının yaptığı başvuruyla ilgili gerekçeli kararı- ııı dün resmen açıkladı. AİHM, Türkıye'nin Avrupa Insan Hakla- n Sözleşmesı'nin adil yargılanma hakkıyla ilgili 6., gözaltı süresinin uzunluğuyla ilgili 5. ve kötü mu- ameleyle ilgili 3. maddefini ihlal ettiğine ilişkin daha önce AİHM l'inci Daire'nin 12 Mart 2003 ta- rihınde verdiğı ihlal kanrını de- ğiştirmedi. İHM BAŞKANİ AOIKLADi Öcalan'la ilgili kararı dünküdu- ruşmada AİHM Başkan VVildhaber açıkladı. Wı Öcalan'ın adil yargılanırn hakkı- na ılışkın 6. maddesinin ıMal edil- diği yolundaki Büyük Daire'nin görüşünün "6'ya karşı 11 oyla" Luzius dhaber, ahndığını bildirdi. AİHM nı Wildhaber, Avrupa lns ları Sözleşmesi'nın (AİH; tı koşullarıyla ilgili 5. ma< Başka- an Hak- ) gözal- desinın 4. fıkrası ve yıne 5. maddenin 3. fik- rasının ihlal edildiği görüşüne var- ıldığını da belırtti. Wıldhaber, Bü- yük Daire'nin Insan Hak leşmesi'nin kötü muamel< lı 3. maddesinin ihlal edi an Söz- :yle ilgı- diği yo- Avrupa lundaki görüşünün ise "4'c karşı 13 oyla" ahndığını kaydetti. VVildha- ber'in duruşma kararını ı çıkladı- ğı davayı çok sayıda yerli v; yaban- cı basın mensubu izledi. gerek- tekraryar- dosyası- /siye et- lnsan ıdıl yar- cı mad- ıhlal edil- bağım- akkı ile dildiği lloy- çeli ka- gılanma ihlalde öncekı e bu ka- rar baş- : gecik- ;ılanma- dikkat çeli ka- ıu genel esi kul- EREfCÇELİ KAKAİ Büyük Daıre, açıkladıg çelı kararda, Öcalan'ın gılanmasını" veya "dava nın yeniden açılmasını" ta ti. Gerekçeli kararda, Hakları Sözleşmesi'nın ı gılanma hakkına ilişkin 6' desinin 1 'inci fikrasının diği ifade edildi. Kararda sız ve tarafsız mahkeme savunma hakkının ihlal yolundaki görüşün 6'ya k; la alındığı bildirildi. Gerel rarda, bağımsız ve adil yar hakkıyla ilgili Türkiye'ni bulunduğuna yönelik dah davalara atıfta bulunuldu \ rarlarda mağdur kişinin tel vurııda bulunması halind me olmadan yeniden yarj sına ilişkin tavsiyelere d< çekildi. AlHM'nin gerek rarında, "Büyük Daire, yaklaşımı benimsedi" ıfa lanıldı. aışı ECBfİT İDDİASINA RET AİHM Büyük Dairesi, gerekçe- li kararında, terörıst başınkn Imra- h Adası'ndaki tutukluluk koşulla- nnın insan haklan ihlali oluşturdu- ğu yolundaki iddiaları kabul etme- di. "Öcalan'ın sosyalbir tejcritiçin- deolmadığı" ifade edilen gerekçe- li kararda, terör örgütü başılun, dok- torları, avukatları, yakınları ve ce- zaevi personeli gibi birçok kişiyle temas içinde olduğu ifad: edildi. "Öcalan'ın Türkiye'de en tehlikeli terörist örgütün lideri ok rak de- Ocalan Öcalan'la ilgili karan açıklayan AİHM Başkanı Luzius Wildhaber (sağda), tngiliz üyeyargıç Paul Mahoney'le. (AP) Tarihi firsat DİYARBAKIR/ STRASBO- IJRG (Cumhuriyet) - Abdullah Öcalan, AİHM'nin yeniden yar- gılanması yönünde karannı Kürt sorununun çözümü içın tarihi firsat olarak nıtelendırerek "Farklı seçeneklerimiz var, ama demokratik mücadeleyi sürdüre- ceğiz. Sorun, devletin karar ver- nıesine düşüyor. Eğer bu olmaz- sa tavu- da alabiliriz" dedı. Me- zopotamya Haber Ajansı'nın yayımladığı avukat görüşmeleri- ne göre Öcalan, yeniden yargı- lanmasını Türkiye'ye verilmiş bir şans olarak değerlendirdi. Öcalan'ın avukatı Mahmut Şa- kar ise kararı, "olumlu, ancak eksik" bulduklarım söyledi. Şa- kar, AİHM'dekı karann açıklan- masının ardından AP'de basın toplantısı düzenleyerek, AİHM'nin aldığı kararla yeni- den yargılanma yolunun açıl- masını umut ettiğini belirtti. Macaristan'da konuşan Başbakan, nihai karan Türk yargısmm vereceğini söyledi 'Dosya milletvkdanında kapandı' - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Nihai karar yine Türk yargısının karan olacaktır" diye konuştu. AÎHM'nin verdiği karann davanın özüne değil tamamen usule ilişkin olduğunu belirten Adalet Bakanı Cemil Çiçek, "Kimse bu karar karşısında endişeye kapılmasm" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Başbakan Recep Tayyip Er- doğan, AlHM'nin terör örgütü başı Abdullah Öcalan'la ilgili aldığı karara ilişkin olarak "Özünün yargılamanın usu- lüyle ilgili olduğu bilinmelidir. Esas ile alakalı bir şey söz ko- nusu değildir" dedi. Başbakan Erdoğan, "Bu dosya hukuken ye- niden açılsa da açılnıasa da mil- let vicdanında kapannıış bir dos- yadır" diye konuştu. Erdoğan, bu konunun, bir "devlet me- selesi" olduğunu söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:"Soğukkanlıveva- kıır dunışunıuz asla değişmez ve değişnieyecektir. Bu konu, aynı yöne bakmamız gereken bir konudurve aynıyöne baknıak suretiyle tavrınıızı netleştir- mek durumundayız. Ola ki bu hassasiyetin aksi yönünde biri çıkarsa, yapacağı tahribaün bedelini asla ödeyemez. Hesabıııı da ne mil- lete ne tarihe verebilir. AB ile ilgili hedefîmi- zi de milli birlijjinıi/i de arızi sorıınlar değiş- tireme/. Bunu da ö/ellikle vurgulamak isti- yonun. Milletolarak aynı istikametle kiütJen- menıiz, yürümemiz gerekir. Kaldı ki bu aJınan karar aynı zamanda Ba- kanlar Komitesi'nde görüşülecek. Bakanlar Komitesi bu görüşnıcyi ne kadarsürdürür, biz bunu bilemeyiz. Bakanlar Komitesi'ndeki bu görüşmeler bittikten sonra da değerlendirme- yi, ülkemizde de Türk yargısı değerlendir- meye başlayacaktır. Ve nihai karar yine Türk yargısuun kararı olacaknr." HuKUMET DESTEK ARIYOR Hükümet, Abdullah Öcalan hakkındaki karann uygulanınası ıçın Avrupa Konseyı Bakanlar Komıtesı'nın karannı bekleyecek. Dıplomatik kaynaklar, konunun Avrupa Kon- seyi Delegeler Komitesi'nde temmuz ayın- da gündeme gelmesının beklendiğını, kara- rın eylül ayına sarkabıleceğini kaydedıyor- lar. lktidar sözcülen, komitenın "yeniden yargılama" karan vermesi durumunda ise ilk ginşimin "yargıya ait olduğunu" savun- du. AKP yönetıcılerı, konunun Mılli Güven- lik Kurulıf nda karara bağlanmasına ilişkin beklentilerinı, "anayasalkurumlanntekvü- cııt olmasına" dönük mesajlarla dıle getirdi. Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Ce- mil Çiçek, Abdullah Öcalan'ın yeniden yar- gılanmasını engellemek ıçin ceza ve infaz ya- salannda getirilen tarih sınırlamasının kaldı- nlmasına dönük çalışmanın gündemlerinde bulunmadığını söyledi Yasalardakı bu sınır- lamayı görmezden gelen iktidar yetkilıleri- nın, "kararın yargıya ait olduğunu" savuna- rak konuyu Meclıs gündemıne getırmekten kaçmması dikkat çektı. USÜLE YONELİİC Adalet Bakanı Çiçek, AlHM'nin verdiğı karann davanın özüne değil, tamamen usu- le ilişkin olduğunu belırterek "Kimse bu ka- rar karşısında endişeye kapılmasm" dedi. AKP Grup Başkanvekili Sadullah Ergin, bu konuda ancak Bakanlar Komitesi karan- nın uygulanma gücü olacağını belırterek, "Türİdye'nin topyekûn tavır alması ülkemi- zin menfaatuıa" dedı. AKP Genel Başkan Yardımcısı Dengjr Mir Mehmet Fırat da "Bu nıesele devlet nıesele- sidir. Devletin diğer kurumlannın ortak so- rumluluğuyla ele alınması gereken bir nıese- ledir" görüşünü dıle getirdi. 'Askerin ne düşündüğünü herkesbüiyof Genelkurmay İkinci Başkanı Orgene- ral İlker Başbuğ: Biz tarafız. Binler- ce şehit veren bir kurumun bu konu- da tarafsız olması beklenemez. KaraKu vvetleriKomutanıYaşarBüyü- kanıt: Artık bu aşamada terörün si- yasallaşması ve legalleşme gayret- leriyle mücadele başlamıştır. Birinci Ordu KomutanıOrgeneral Hur- şitTolon: Mevcut yasaya göre Abdul- lah Öcalan yeniden yargılanamaz. tSTANBUL/MALATYA (Cumhuriyet) - Ge- nelkurmay 2. Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, terör örgütü elebaşısı Abdullah Öcalan hakkın- daki AİHM karannı değerlendirirken "Biz ta- rafiz" dedi. Kara Kuvvetleri Komutanı Orgene- ral YaşarBüyükanıt da AlHM'nin Öcalan'ın adil yargılanmadığına ilişkin kararının hukuki değil, siyasi olduğunu belirtti. Birinci Ordu Komuta- nı Orgeneral Hurşit Tolon ise Öcalan'ın mev- cut yasaya göre yeniden yar- gılanamayacağını söyledi. Başbuğ, AlHM'nin verdi- ği "Öcalan adil yargılanma- dı" karannı şöyle yorumladı: "1984'lerden beri TSK tero- rizmle mücadeleiçindeve bu- güne kadar bu uğurda binler- ce şehit verdik. Binlerce şehit veren bir kurumun bu konu- da tarafsız kalmasını kimse bekleyemez. TSK'nin bu ko- nuda ne düşündüğünü her- kes çok açık şekilde biliyor. Biz TSK olarak tarafiz." 1blon, 'siyasi' olarak değer- lendirdiği karara tarafsız kal- malannın mümkün olmadı- ğını söyledi. Tolon şöyle ko- nuştu: "Arkamdakişehitana- larının evlatlan askerlik yü- kümlülüğüyle ya şehit nlınuş ya da sakat olmuş. Bunları ai- lesine gönderiyorsun. Ben ta- raf değilim de kim taraf? Al- kış mı tutacağun yani. Ben ko- nuşmayacagım da kim konu- şacak? Bu karar ben senin ba- gımsızmahkemelerini taııımıyorum anlamına ge- lir. Bu nasıl bir bağımsız yargı. Ne var bu ka- rarda diyenlcr, kendilerine emanet edilen şehit olmuşyavrulan kucaklarında ana babalanna tes- limetmismi? " Öcalan'ın yenıden yargılanıp yar- gı lanmayacağının sorulması üzerıne Tolon, "Mevcut TCY'ye göre yeniden yargılanamaz, değiştirirler mi bilemiyomm" dedi Büyükanıt da terörle mücadelenin devam et- tığıni ifade ederek "Terörün bir taraftan siya- sallaşmasL, bir taraftan da legalleşme gayreüe- riyle mücadele başlamışür. Bu terörün silahh mü- cadele boyutundan daha zor bir şeydir" dedi. Türkiye'ye dost görünen bazı ülkelerın PKK'ye desteİc verdiğini vurgulayan Büyükanıt, Öca- lan karannı şöyle değerlendirdi: "Biz bu olay- da taranz. AİHM'nin kararı tamamen siyasidir. Hukuki bir soruna, siyasi bir karar verdiğiniz- de zaten bir çarpıklık vardır." YARGITAY ÜYESİ OKYAY Başbuğ Büyükanıt Tolon Bakanlık AlHM'nin kararı doğrultusunda yeniden yargılama sinyali verdi *C)kİİ7 ttltlltdü Dışişleri: Geregi yapılacak bumğıanyorl ğerlendirildiği" belirtilen sararda, ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-Dışişleri Bakanlığı, AlHM'nin Abdullah Öcalan konusunda al- dığı karan değerlendirirken "ye- niden yargılama yapılnıası" sin- yali verdi. Bakanlık, "Anayasa, tarafolduğıımuz uluslararası söz- leşmeler ve yürürlükteki yasalar çerçevesinde gereği yapılacaknr" açıklamasıııı yaptı. Dışişleri açıklamasında, AİHM Büyük Daıresi'nin Öcalan'ın adil yargılanmadığı, bağımsız ve ta- rafsız bir mahkemede yargılan- "Türk hükümetinin Öcalan'ı ko- rıımak için aldığı ilavc tedbirlerin haklı olduğu" yorumu yapıldı. Dip- lomatık kaynaklar, "Öcalan'ın, ce- zaevinde tecritte bulunmasından dolayı Avrupa İnsan Hakları Söz- leşmesi'nin 5'inci maddesinin bi- rinci fikrasının ihlal edildiği" yo- lundaki başvurunun mahkeme ta- rafından reddedılmesının önemlı olduğunu belirtiyorlar. Kararda, Abdullah Öcalan'ı Imrah'da zıya- ret eden Avrupa Işkenceyı Önleme Komitesi üyelerinin hazırladığı ra- porlara dikkat çekılerek, Türki- ye'nın bu raporlarda dile getirilen tavsiyeleri yerine getirdiği belirtil- di. Gerekçeli kararda, Avrupa Işken- ceyi Önleme Komitesi'nin tavsi- yesi gereği, 2004 yılında Türki- • Dışişleri Bakanlığı, Öcalan kararına ilişkin olarak "Anayasa, uluslararası sözleşmeler ve yürürlükteki yasalar çerçevesinde gereği yapılır" açıklamasını yaptı. AÎHM'nin karannda Öcalan'dan bu kez "PKK lideri" olarak söz edilmemesi, Ankara'da "Mahkeme geç de olsa hatasmı düzeltti" yorumuna neden oldu. madığı, kişi özgürlüğü ve güven- liğının ihlal edildiği yönünde ka- rar aldığı anımsatıldı. Karann, bundan sonraki aşama- da, uygulamayı denetlemekten sorumlu Avrupa Konseyi Dele- geler Komitesi'nde ele alınaca- ye'nin, Öcalan'ın avukatlarının ve yakınlannm Imralı'ya daha rahat bir şekilde gidebilmelen içın daha bü- yük bir tekne tedarik ettiği hatırla- tıldı. AÎHM, karann Öcalan açı- sından "yeterincetatmin edici" ol- duğunu belırterek, Öcalan için bir tazminat belirlemedı. Ancak bu ko- nuda Öcalan'ın avukatlarının mas- raflannın karşılanması için Türki- ye'nin 120 bin Avro (211 bin YTL) ödeme yapmasına hükmetti. Kararla ilgili olarak bazı yargıç- ların kısmi itirazları dile getirdiği beîirtildi. Karann bazı unsurlanna itiraz eden yargıçlar arasında Mah- keme Başkanı Wildhaber ile Türk yargıç Rıza Türmen de bulundu. Büyük Daire'de görev yapan yar- gıçlar arasında Yunan Yargıç Chris- ğını ifade eden Dışişleri Bakan- lığı, "TürkiyeCumhuriyeti, insan haklanna saygılı, demokratik bir hukuk devletidir ve yargı bağun- sızdır. Anayasa, taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler ve yü- rürlükteki yasalar çerçevesinde tos Rozakis, Rum yargıcı Loukis Lo- ucaides, Ermenı Yargıç Alvina Gyu- lunıyan. Alman Yargıç G>eorg Ress ve Fransız Yargıç Jean- Paul Cos- ta da yer aldı. ENİ HUKUKİ SUREÇ AlHM'nin Büyük Dairesi'nin aldığı karann ardından Strasbo- urg'da yenı bir hukuki süreç baş- layacak. Mahkemenın kararı tem- muz ayında büyükelçiler düzeyın- de toplanması beklenen Avrupa Konseyı Bakanlar Komıtesi'nin gündemine gelmeye başlayacak. Buradaki sürecin bir yıl sürmesi bekleniyor. Öcalan'ın yeniden yar- gılanması ya da dava dosyasının yeniden açılmasına ilişkin mahke- menin tavsiyelerini değerlendirecek gereği takdir edilecektir" dedi. Dışişleri kaynaklan, AlHM'nin karannda Öcalan için daha önce kullandığı "PKK lideri" ifadesi- nı çıkarmasını olumlu değerlendi- rirken "Girişimlerimiz oldu. Li- der değil terörist dedik. Geç de ol- sa hatalarını düzelttiler" yorumu- nu yaptılar. Mahkemenin, Öca- lan'ın avukatlarının "Kenya'danya- sadışı getiriliş" ve "tmralı'da tec- rit koşulu" ıddıalannı kabul et- memesı de olumlu olarak değer- lendınldı. olan Komıte, bu süreçte Öcalan'ın "suçsuz olduğunu iddia edip etme- diğini ve adil yargılanma ihlalinin mahkeme sonucunu değiştirecek kadar önemli olup olmadığnn" göz- den geçirecek. Bakanlar Komite- si'nin, TBMM'de 4. reform pake- tı onaylanırken özellikle Öcalan davasının yeniden yargı lanmaya gerek olmaması ıçin zaman kısıt- laması getirilmesi konusunu tar- tışmaya açabileceği de belirtiliyor. Temel ınsan haklanna ilişkin ko- nularda ulusal mevzuat ile ulusla- rarası mevzuatın çakışması halin- de uluslararası mevzuata öncelik ve- rileceğine dikkati çeken kaynak- lar, bu davada da uluslararası mev- zuata uyumun gündeme gelebile- ceğıne ışaret ettiler. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Abdullah Öcalan'ı yargılayan, dönemin Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Malıkemesi'nın başkanı, Yar- gıtay Üyesı Turgut Okyay, Avrupa İnsan Hak- lan Mahkemesi'nin (AİHM) karannı değerlen- dirirken "AİHM, öküz altmda bu- zağı anyor. AİHM'nin yaptığı şe- kflcDik" dedi. AİHM'nin, ölüm ce- zası baskısı altında yapılan yar- gılamayı "kötü muamele" ola- rak değerlendiren karanna katıl- madığını belirten Okyay, "AİHM, Türkiye'de ölüm cezalarının 1983tenberi infazedibnediğinibil- miyor mu" diye sordu. Öcalan hakkında idam istem- li davayı açan savcılardan Talat Şalk da AlHM'nin kararına ka- tılmadığını bildirdi. Öcalan'ın yeniden yargılanması durumun- da yine mahkûm olacağrnı kay- deden Şalk, yargılamanın Türki- ye'de büyük çalkantılara neden olacağını, terör örgütünün Türkiye'de büyük gösterilere kalkışabıleceğini de söyledi. Turgut Okyay Talat Şalk. HAKİIV1LER DE BAĞIIVİSiZ Askeri Yüksek îdare Mahkemesi Başkanı Hâ- kim Tuğgeneral Erol Alpar da karan "Mevcut pozitif hukuk karşısuıda, yargılamanuı yenilen- nıesi mümkün değildir. Bu karann mevzuatımız açısuıdan şu anda bağlayıcı bir yönü yok" diye değerlendirdi. öcalan'ın adil yargılandığı kana- atinde olduğunu ifade eden Alpar, "Askeri yar- gıdaki hâkimlerde bağımsızdır, teminatlıdır.Ana- yasada bağımsızlık ve teminath olmak, sivil hâ- kimlerle özdeş olarak düzenlenmiştir" dedi.