Katalog

13MAYIS2005CUMA CUMHURİYET ekonomi(r/ cumhuriyet.com.tr 10 milyar dolar kredinin ilk dilimi serbest bırakılırken geri kalanı 837.5 milyon dolarlık parçalar halinde verilecek Bw'denyüklüev ödevi• Emeklilik reformu sosyal güvenlik sisteminin tek çatıda toplanması ve bankacıhkla ilgili yasa tasarılan Haziran 2005 sonuna kadar TBMM'aen çıkarılacak. AJNKARA (Cumhuriyet Bürosu) -Önceki gün IMF lc ra Direktörle- ri Kurulu tarafından yeni s anlaşmasının kabul edilm ınd-by sinden sonra IMF, bu yıl sonuna kadar Tür- kiye'ye yüklü bir ev ödevi d Toplam 10 milyar dolarlı ııin ilk kısmı hemeıı Türk ) verdi. kredi- ye'nin kullanımına bırakılırken her I )ir kre- jitpar- r 4 yıl ri öde- lıkop- ly öde- ak. di 837.5 milyon dolarlık 11 < ça halinde verilecek. Kredil vadeli, bunun 2 yıl üç ayı g< mesiz olacak. Eğer artı biry siyon kullanılırsa, üç yıl üç mesiz beş yıl vadeye yayıla IMF lcra Direktörleri Kurulu, ay- nı zamanda Türkiye'nin 200 da IMF'ye yapması gerek milyar dolarlık geri ödeme ıin bir yıl ertelenmesi yönünde T kümetinin talebini onaylad bildirdi. Türkiye'nin 2005 Hazira sonuna kadar gerçekleşme BtNA BİLDİRİMİ Geliri olmayanldra vergi kola ANKARA (AA) -Türkiye s de briit 200 metrekareyi ge meskeni bulunup hiçbir geliri ılmayan va- tandaşlann, bu konutlanna e: ödememek için sadece taahhü gili belediyeye vermeleri yetı Maliye Bakanlığfnın ko tebl iği, Resmi Gazete' ııin düı ıkü sayısın- da yayımlandı. Tebliğde, söz conusu mü- kelleflerin daha önce indirirr li (sıfır) bi- na vergisi oranından yararlanmaları için, ikametgâhlarının bulunduğu; 'er vergi da- iresinden gelir vergisi mükdlefi olma- dıklarına ve Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu'mian aktifsi- ) yılın- eıı 3.8 rk hü- *ını da ve yıl taah- Bakan Babacan: Erteleme rahatlatır Bakan Ali Babacan, IMF'nin 2006 'daki 3.H milyar dolarlık geri öde- meyi 2007 've kaydırmasının, ekfinans- man imkânı olarak görülebileceğini sövledi. Babacan, 2007 ve sonrasında- ki geri ödemelerle ilgili de, henüz bir ta- lepleri olnıadığmı belirterek erteleme opsiyonu bulunacağınt hatırlattı. hüdündc bulunduğu konular şunlar: • Maktu vergilerin ve KİT fiyat- larının 2005 yılı program varsayım- ları ile uyumlu hale getirilmesi sağ- lanacak. Bu şart, vergi ve KİT fiyat- lannda artışa neden olacak. • Sosyal güvenlik reformuna Rato: Türkiye'de değişim yaşanıyor IMF Başkanı Rodrigo de Rato 'ya göre Türkive'nin ekonomik perfor- mansı, bir kuşaktır en güçlii döne- minde. Rato, Avrupa Birlıği 'nin üye- lik müzakerelerini başlatma kararıy- la birlikte, Türkıve 'nin ekonomik gö- rünümünde büyük bir değişim ya- şandığı görüşünde. ilişkin idari yapılanma tasarısı on- aylanacak. • Bankacılık Yasası onaylana- cak. Kamu bankalarına ilişkin ola- rak hazırlanacak özel stratejıler ha- ziran sonuna kadar hükümet ve ka- mu bankaları yönetim kurulları ta- Moghadam: Ücret düzenlemesi yok Uluslararası Para Fonu IMF'nin Avrupa bölgesi kıdemli danışmanı Rı- za Moghadam, yeni stand-by progra- mında, asgari ücretin azaltılması yö- nünde bir düzenleme bulımmadığını bildirdi. Moghadam, Türkiye 'nin ııy- gulamadaki başarısından çok etkilen- diklerini de sövledi rafından kabul edilecek. Kamu ban- kalarına özgü imtiyaz ve yükümlü- lüklerin aşamalı olarak kaldırılma- sına yönelik takvim hazırlanacak. Yasanın uygulama yönetmehkleri de Haziran 2006 sonuna kadar ta- mamlanacak. %/ Kamuya personel alımında sınır korunacak. • BDDK, planladığı reformlan bu yıl eylül ayı sonuna kadar açık- layacak. • Bu yıl eylül sonuna kadar Ka- mu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasa- sı'nin öngördüğü ikincil yasal dü- zenlemeler yürürlüğe konulacak. • KlT'lerin kurumsal yönetişi- minin güçlendirilmesine ilişkin ya- sal düzenleme eylül sonuna kadar TBMM'ye sunulacak. ^ Sağlık harcamalarının izlen- mesi ve orta vadeli eğılimlerin ön- görülmesine ilişkin çerçeve yine ey- lül sonuna kadar oluşturulacak. • Ayrıca Gelir Vergisi Refor- mu'na ilişkin yasal düzenleme de eylül sonuna kadar hazırlanacak. *^ Bu yıl sonuna kadar Gelir 1da- resi kapsamında büyük vergi mü- kellefleri birimi kurulacak. Kamu sektöründeki istihdam ve ücret ya- pısının kapsamlı gözden geçirilme- si de bu yıl sonuna kadar tamamla- nacak. • TMSF, batık bankalann hâkim ortaklarına açılan krediler dışında kalan tüm alacaklannı bu yıl sonu- na kadar ihale yoluyla satacak. *^ Vakıfbank'ın ilk halka arzı ise yine bu yıl sonuna kadar yapilacak. >lığı nırları için- ;meyen tek nlak vergisi belgesini il- rli olacak. uya ilişkin gortalı bulunmadıklarına il alarak ilgili belediyeye vermeleri gerek- tiği hatırlatıldı. GECELEME ÜCRET şkin belge 4.5 YTL Memur kreşine yüzde 25 zam ANKARA (Cumhuriyet Bürt su) - Bu yılın ikinci yansı için memur niaaşk nna yüzde 5 zam yapan hükümet, memurlarn kreş ve ba- kım ücretleri ile misafirhane ücretlerini ise yüzde 25 oranında arttırıldı. Yeni düzenleme ile 1 Haziran'dan itibaren memurların kamu kıırıım ve kurulıışlarına ait çocuk bakımevlerine giden çocukları için yaptığı ödcme 75 YTL, misafirhanede geceleme ücreti de 4L5 YTL ok.cak. Maliye Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de ya- yımlanan ve I Haziran'dan ıtıbıren yüıiirlü- ğe girecek teblıği ile kamu kuıum ve kurıı- luşlanna ait kreş, misafirhane, dinlenme ve spor tcsislcrinden yararlanacak memurlardan alınacak yemek, konaklaına ve diğer hizmet bedelleri yeniden belirlendi. Yeni tebliğ ile tesısin hizmet doluluk oranı ilkesi getirildi. B sisin bir önceki yıl doluluk orar larıyla bu yıl yapılacak olan başvuıu sayıları dikkate alına- cak. Doluluk oranı yüzde 50'niıı altına düşen tesisler hizmete açıknayacak. açılnıasında a göre, le-Buna Baştan plaıılanan bir başarı örneğı: Bilsar Çorum 'da üretilen 2 milyon gömleği 90 ülkeye satan fırmanın Çin diye bir sorunu yok • Arrow, Beymen Business, Brooksfield, Bil's, Rodier ve Tateossian gibi dünyanın en ünlü markalarının lisansıyla üretim yapan Bilsar, dünya pazarındaki yerini ve geleceğini baştan planlayarak işe başlayan bir firma. Ekonomi Senisi - Çorum Organi- ze Sanayi Bölgesi 'nde kurulu Bilsar Tekstil, üretime geçmeden önce ge- leceğini planlayarak tam bir başarı örneği yarattı. Çorum'da 1947'den beri tekstil ürünlerinin satışı dahil sektörle ilgili faaliyetlerde bulunan birailenin, 1992'deOrganize Sana- yi Bölgesi'nde kurduğu fabrika, bıı- gün, ulusal ve uluslararası 6 ünlü markanın gömleklerini başta Ame- rika ve AB'de olmak üzere dünya- nın 90 ülkesine satarak Türkiye'ye yılda 25 milyon dolarlık döviz ka- zandırıyor. Sektörün ilk 100 firnıa- sından biri olan Bilsar, Türkiye'nin en büyük 300 ihracatçısı arasında yer alıyor. 1990'lann sonunda büyüme stra- tejisini, üretimin yanı sıra "marka yönetimi"ne kaydıran Bilsar, 1998 'de Beymen Business'in lisansı- nı alarak üretim ve pazarlamasına geçti. 2000'lere girerken "beyaz gömlek kültürü" konsepti ile Bil's'i yarattı. 2001 'de Italyan markası Bro- oksficld'in, 2004'te Amerikan Ar- rovv'un üretim, 2005'te Fransız ka- dın giyim markası Rodier'in üretim ve satış hsanslarını alarak marka portfoyünü geliştirdi. Şu sıralarda mağazacılık konsep- tıni geliştirmekte olan Bilsar, seçti- ği çizgi ile Çin rekabetinden en ufak bir endişe duymayan üreticiler ara- sında yer alıyor. Bilsar Yönetim Kurulu Başkanı Bilsar Yönetinı Kurulu Başkanı Selman Bilal, 'kurumlaşma, planlama ve bil»i işlenı altyapısıyla işe başladık' dedi. Selman Bilal, temel yaklaşımlannı şöyle anlatıyor: "İstanbuPda imalat yapnıanın yanlışlığını gördük. Yine de sektördeki herkes, Çorum'da ya- tuım yapmafikriniçok garip karşı- ladı. Uzun vadede seri üreti- min (mass production) bir gün tıkanacağını hesapla- yıp esnek üretime yöneldik. Esasındatekstilile ilgi- li bir aile idik ama, düğ- me dikmeyi bile bilmi- yorduk. Ancak bu, «• bizim için avantaj oldu. Tek- niğe, pa- zarlamaya, nıarkalaş- nıaya kafa yorduk. Standartlara, ku- rumlaşmaya gittik, planlamayla, bil- giişlem altyapısıyla işe başladık. Son- ra üretim için makineleri, onlarda çahşacakclemanlanyerleştirdik. ls- talanmızı Amerika'da eğitime gönderdik, yurtdışından eği- tim hiznıetleıi sa- tuıaldık. Markalaşma- ya önem verdik. Bugün 6 marka ile çalışıyoruz. Sıradan, kısa vadeli ürün çı- karmak M £50mlion, ifs the most eıpcnsi» tmt m TOrtşt »iKürs mîssln oriy m ft*m...mx>i h Tekeksiği 'zevk' olanev LÜIHII a'nın en liiks semtlerinde n birindcki nıalikânesini 50 milyon sterline satışa çıkaran işadamı Halis Toprak, İngiliz basınının da ilgisini çekti. Ilaber,ilk olarakyer aldığı Evening Standart'ın ardından Daily Mirror'da da tekrarlandı. Gazete, sadece salonıı 88 metrel arc olan vc şu anda Londra enılak piyasasının en pahalı ycri sayılan evc geniş yer ayırırken, "Evin tek eksiği zevk'' ifadelerinc yer verdi. (AA) da istemiyorduk. Kendi markamız Biİ's'i tasarlarken bir ekip kurduk, 'Uzun vadede dünya pazarlarında kendimize nasıl bir yer açanz, nasıl kalıcı oluruz'u araştırdık. 'Tek bir renk yapalım' diye kararverdik. Her yıl bir koleksiyon ve sadece beyaz. Koleksiyonlan, her sezon iki tasa- nmeı ve çeşitli sektörlerden misatir sanatçılann tasanmlanyla oluşturu- yoruz. Tasanmcının ismi de üründe yer alıyor. Bülent Erkmen, Ufuk Ar- gun, Yeşim Chambrey, Hce Ege, Ha- kan Yıldınm gibi. Müşteri bizden 'bitmiş çözüm' is- ter, biz de ona 'servis' sunanz. Hiç- bir zaman fiyat pazarlığı yapmayız, çözümü sunanz." NOT DEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL Hangi Özelleştirme? Özelleştirme denince aklınıza, "Kamu mülkünün özelşahıslara satışı" dışında bir şey geliyor mu? Bü- yük olasılıkla gelmiyor. Peki, Kamu, mülkünü neden satar? Göstermelik gerekçeleri ne olursa olsun, Kamu, mülkünü, giderlerini karşılayacak geliri yaratamadı- ğı için kaynak sağlamak amacı ile satar. Vergi ala- madığı zaman bu yolla kaynak yaratmaya çalışır. Ancak satılan mülk, her zaman, kuru bir mülk de- ğildir. Üzerinde genellikle mal ve hizmet üreten, sı- radan olmayan bir işletme vardır. Bu işletmeler, yurt- taşın zarar görmemesi için bir alanı düzenlemekte, bu alanlarda başıboşluğu ve kuralsızlığı önlemekte- dir. Ya da ülkenin geleceği açısından gerekli olan bir ürünü geliştirmekte ve bir üretimi güvence altına ala- rak özendirmektedir. özellikle de halk sağlığı açısın- dan önemli olan ürünlerin denetim altında tutulma- sı için üretimi kontrollü bir şekilde sürdürmektedir. Ozelleştirilen kuruluşlarda, bu işlevleri sürdürecek önlemleralındığında, üretimin sürdürülmesi için ge- rekli güvenceler oluşturulduğunda, sorun olmayabi- lir. Üretim sürdürüldüğünde ve o alanlarda dışa bağ- lı bir konum yaratılmadığı sürece üretim kuruluşunun mülkiyetinin özel şahıslarda ya da kamuda olması- nın bir önemi yoktur. Ancak bunun için her devletin stratejik bir planı ol- mak zorundadır. Üretim ve hizmet alanlarının nasıl geliştirileceğinin, buralardaki faaliyetlerin nasıl özen- dirileceğinin, bazı alanlardaki üretimin tüm özendir- melere karşın gelişmemesi halinde kamunun hangi olanakları kullanacağının, bu stratejik planlarda yer alması gerekir. Bir devlet ulusal kaynaklarının üretime dönüşmesi için uluslararası sermayeye yalvarmakla yetinemez. Bu nedenle Türkiye, liberal ekonomiye geçiş ka- rarı aldıktan sonra bile bazı alanlardaki Kamu yatı- rımlarından vazgeçemedi. 24 Ocak kararları ile Ka- mu, yatırımdan neredeyse çekilirken ulaştırma, ener- ji ve haberleşme yatırımları düzenlenen master plan- lar uyarınca sürdürüldü. Bugün devletin özelleştirmede en büyük gelir umudu olan Telekom, bu dönemdeki kamu yatırım- ları sayesinde bu düzeyde gelişti. Çünkü, iletişim ol- madan ticaret ve sanayinin de gelişemeyeceği, bu altyapıyı ulusal amaçlardoğrultusunda geliştireme- yen toplumun yirmi birinci yüzyılda ayakta kalama- yacağı ortadaydı. Telekom şimdi satılıyor. Üstelik "Türkiye Ulusal Enformasyon Altyapısı Ana Planı "ndaki politika öne- rileri göz ardı edilerek satışta ısrar ediliyor. Alıcıların açıklamalarından da değerinin on milyar dolar olacağı sanıhyor. ••• Sanayi, ticaret, eğitim, kültür dahil tüm alanların belkemiğini oluşturan bir alanın stratejik olarak plan- lanmadan terk edilmesi kabul edilebilir mi? Hele bu alan bir de yabancıların eline geçerse iletişim politi- kası nasıl yönlendirilir? Bu alanın devlet için mali külfet oluşturduğu, ve- rimsiz bir alan olduğu da ileri sürülemez. Bunun için Ankara Defterdarlığı Internet Sitesi'nden alınan Türk Telekom'a ait aşağıdaki verilere bakmak yeter. Vergilendirme Beyan edilen Tahakkuk eden vergi Dönemi Vergiye Tabi gelir 2003 3.000.721.780 YTL 900.216.534 YTL 2004 3.473.416.673 YTL 1.146.227.502 YTL Telekom'un iki yıllık kârı yaklaşık altı buçuk katril- yon lira, yani beş milyar dolar. Tahakkuk eden ku- rumlar vergisi de iki katrilyon lira. Eğer Telekom bek- lenildiği gibi on milyar dolara satılırsa üç yıllık kârı kar- şılığıncla satılmış olacak. Ustelık bunu satın alan yabancı çokuluslu şirket, ana merkezin araştırma-geliştirme giderlerınden Türk Telekom'a yükleyeceği paylar nedeniyle yıllarca tek kuruş vergi de ödemeyecek. Yatırdığı parayı da şir- ketler arasında gerçekleştirdiği ışlemlere uygulayaca- ğı şişirilmiş transfer fiyatları ve kâr transferleriyle bir- kaç yılda fazlasıyla geri alacak. Bir de ödemeler za- manayayılırsa Telekom kendı kendını ödeyecek. Te- lekom, ıçındekı kaynakla özelleştirme bedelini öde- yen ilk ve son kamu kuruluşu da olmayacak. Telekom'un özelleştirilmesi ülke ekonomisinin ço- kuluslu şirketler tarafından yönetilmesi stratejisinin en önemli adımlarından biri. Türkiye'nin, bu stratejik alanını küresel ekonomi- ye ve çokuluslu şirketlere terk ederken çok iyi dü- şünmesi gerekiyor. Çokuluslu şirketler temel yatı- rımlarını merkez ülkede toplarken Türkiye bu tavrı ile geleceğini satmakta, gelecek kuşakların yoksunlu- ğu pahasına günü kurtarma çabasına girmektedir. Hiç değilse ulusal sermaye, gücünü birleştirerek uluslararası rekabet kapasitesine kavuşan bu kuru- luşuna sahip çıkmalıdır. temizeK" cumhuriyet.com.tr MALÎYE YAŞAMINDAN / MUSTAFA PAMUKOĞLU pamukmrt» superonline.com Günümüzde şirketlerin ve büyük ailelerin üst çatı olarak kullandıkları vakıflar, vergi muafiyeti aldıklarında önemli bir avantaja ve kaynakların ve varlıkların toplanmasında ve ne- sillere aktarılmasında önemli role sa- hip olmaktadırlar. Kimi vakıf imtiyaz haklarına, kimisi büyük taşınmazla- ra sahip olmakta ve yatırımlara gir- mektedir. Bu nedenle vergi muafiye- ti çok önemlidir. Gelirlerinin en az üçte ikisini nevi itibarıylagenel, katmaveözel bütçe- li idarelerin bütçeleri içinde yer alan bir hizmetin veya hizmetlerin yerine getirilmesini amaç edinmek üzere kurulan vakıflara, Maliye Bakanlı- ğı'nınönerisiüzerineBakanlarKuru- lu'nca vergi muafiyeti tanınabilir. Ver- gi muafiyet şartlarının belirlenmesin- de Maliye Bakanlığı yetkilidir. Maliye Bakanlığı bu şartları 83 seri No'lu Ku- rumlar Vergisi Tebliği ile belirlemiştir. Şartlar aşağıda belirtilmiştir. Faaliyet konusu Vakıflarda Vergi Muafiyeti Muafiyet tanınacak vakfın sağlık, sosyal yardım, eğitim, bilimsel araş- tırma ve geliştirme, kültür ve çevre koruma ile ağaçlandırma konuiarın- da faaliyette bulunmayı amaç edin- miş olmalıdır. Bu faaliyetlerin kamu- ya açık ve devletin kamu hizmeti yü- künü azaltıcı etki yapacak düzeyde olması gerekir. Burada amaç, vakıf- ların devletin yükünü paylaşmaları ve bunu sağlarken vergi ödememe- lenni temin etmektir. Faaliyet süresi Vakıfların muafiyet talebinde bu- lunmadan önce, kuruldukları tarihten itibaren en az 1 yıl süre ile yukarıda belirtilen faaliyette bulunuyor olma- ları gerekmektedir. Defter tutma Muafiyet tanımak için vakıfların bi- lanço esasına göre defter tutmaları gerekir. Mal varlığı ve yıllık gelir Muafiyet tanımak için vakıfların 2005 yılı için 431.760 YTL gelir geti- rici mal varlığına, 43.176 YTL yıllık gelire sahip olması gerekir. Yıllık ge- lirini tespitinde genel, özel ve katma bütçeli idarelerden yapılan yardımlar ve bağış niteliğindeki gelirler dikka- te alınmaz. Gelirin harcanma şekli Vakıf senedinde yıl içinde elde edi- len brüt gelirlerinin en az 2/3'sinin yukarıda belirtilen faaliyetlere harca- nacağı yazılı olmalıdır. Muafiyet verme aşamaları - Vakıf, vakıf senedi, mal varlığı ve gelir getirici belgeleri, faaliyet rapo- ru ve diğer belgelerle Maliye Bakan- lığı'na başvurur. - Maliye Bakanlığı ilk değerlendir- mesini yapar. - Vakıflar Genel Müdürlüğü ile amaçla ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görüşünü alır. - Merkezi denetim elemanlarına va- kıf faaliyetlerinin kamu hizmeti yükünü ne ölçüde azalttığı incelenır. Şartların taşınıp taşınmadığı kontrol edilir. - Uygun olanlar Bakanlar Kuru- lu'na teklif edilir. Vergisel avantajlar - Vakıflara yapılan bağışlar, tahsis olunan mallar veraset ve intikal ver- gisinden müstesnadır. - Vakıf gayrimenkulleri için emlak vergisi ödemez. - Gayrimenkul iktisaplarında ve sair hakların tescilinde harç öden- mez. - Vergi muafiyeti tanınan vakıflara bağış yapanlar vergiye tabi gelirleri- nin yüzde 5'ini aşmamak üzere bu bağışlarını vergiden düşebilirler. - Vakfın iktisadi işletmeleri bu mu- afiyetten yararlanmaz. Vergi muafiyeti tanınan vakıfla- ra örnekler Toplam 216 vakfa vergi muafiyeti tanınmıştır. Bundan bazıjarı aşağıda belirtilmiştir. Anadolu Üniversitesi Güçlendirme Vakfı-Asım Kocabıyık Kültür ve Eğitim Vakfı-Aydın Doğan Vakfı-Ayhan Şahenk Vakfı-Bereket Vakfı-Çağdaş Eğitim Vakfı-Eczacıba- şı Vakfı- Galatasaray Eğitim Vakfı-Ha- lis Toprak Vakfı-Hacı ömer Sabancı Vakfı-Hacı Bektaş Veli Anadolu Kül- tür Vakfı-Vehbi Koç Vakfı-lnanç Vak- fı-llim YaymaVakfı-ISTEK Vakfı- Nuh Çimento Sanayi Vakfı-Tokyo Camii Vakfı-Türk Eğitim Vakfı-Mehmetçik Vakfı-Türkiye Diyanet Vakfı-Türk fa- nıtma Vakfı-Uğur Mumcu Araştırma- cı Gazetecilik Vakfı-Yardım ve lyilik Vakfı-Zeynep Mutlu Eğitim Vakfı-Tür- kiye Milli Kültür Vakfı-Sema Yazar Gençlik Vakfı-TEMA Vakfı-Rüştü Akın Vakfı-Milli Kültür ve Ahlaka Hizmet Vakfı- Malatya Eğitim Vakfı.