Katalog

SAYFA -I- CUMHURİYET 1 MAYIS 2005 PAZAR 12 PAZAR KONUGU leyla.tavsanoglu(« cumhuriyet.com.tr Lions Uluslararası Direktörü Tam la sivil toplumun yararlarını konuştuk 1992 'de dünyanin pek çok ülkesinde olduğu gibi Hong Kong *un da ekonomik duruntu pek iyi değildi. j Biz Lions olarak takım oyunu oynayabildiğimize göre bütün dünyaya hiztnet etme becerisine olduğumuzu gördük. sahip Öncelikle son dprece heyecan verici bir proje. İkinci olarak körlüğü kontrolaltına alabiliyoruk 4 Biz Lions olarak Çin 'de örgütlendiğimvze göre hükümetin eğitirtt, sağlık, engellilerprogrdjnlanna destek vermeye Savaşyok,hiSÖYLEŞİ LEYLJMAVSANOĞLU Uluslararası Lions Demekleri'nin Ulus- lararası Direktörü Dr. Wing Kun Tam ge- çen günlerde tstanbul'daydı. Birlikte ka- tıldığımız bir Lions toplantısının ardın- dan oturup insanlığa hizmetin önemini konuşuyoruz. Esas olarak Hong Konglu bir Çinli olan Dr. Tam, kıta Çin'inde ilk kez bir sivil toplum örgütünün, yani Lions'un faaliyete geçmcsini sağlayan kişi. Dr. Tam, Lions'un bütün dünyada pek çok hizmet ve yardım projesine öncülük ettiğini, bun- ların başında görme engellilere yönelik sağlık programının bulunduğunu söylü- yor; Uluslararası Lions olarak amaçlarının da savaşmak ve didişmek değil, sadece hizmet etmek olduğunu anlatıyor: - Önümüzdeki aylarda Lions Ulusla- rarası Direktörlüğü göreviniz sona eri- yor. Tam göreviniz sona ererken de ha- ziran ayında Lions 'ın uluslararası kon- feransı Hong Kong'da yapılacak. Bu- nunla ilgili bilgi verir misiniz? TAM - Aslında bu konferans ikinci kez Hong Kong'da yapılıyor. 1992'deki ilkin- de ben Hong Kong-Macau bölge guver- nörüydüm. Aynca o dönem uluslararası konferansın düzenleme komitesi başkan- lığına da seçilmiştim. tkinci kez böyle uluslararası bir konferansın Hong Kong'da düzenlenmesi kararırun alınması bizim ne kadar şanslı olduğumuzu gösteriyor. 1992 'de dünyanın pek çokülkesinde ol- duğu gibi Hong Kong'un da ekonomik durumu pek iyi değildi. Ama o konferans ekonominin bir hayli canlanmasını sağla- dı. İkinci konferansın da orada yapılma- sı, Hong Kong ekonomisinin ne kadar iyi durumda olduğunu bütün dünyaya göste- recek. O konuda bütün dünyada kuşkular olabilir, çünkü bildiğiniz gibi Hong Kong 1997'de Çin'e geri dönmüştü. Dolayısıy- la da Hong Kong'un hep Hong Kong ola- rak kaldığmı bütün dünyaya göstermemi- ze bu uluslararası konferans yardımcı ola- cak. Cörme özürlülere yardım ell - Uluslararası Lions olarak bütün dün- yada Önce Görme (Sight First) progra- mı başlatılmtştı. Buprogram ne asama- da? TAM - Evet. 15 yıl önce Lions Yöne- tim Kurulu Singapur'da bir toplantı dü- zenlemişti. Lions bütün dünyada bir nu- maralı hizmet kuruluşu olduğu için bütün dünyada uygulanabilecek bir insani prog- ramm nasıl yürütülebileceği konuşuluyor- du. Dolayısıyla BM Dünya Sağlık Örgü- tü'yle (WH0) istişarelerden sonra çok bü- yük cesaret isteyen böyle bir programı ha- yata geçirmeye karar verdik. Bu da Önce Görme projesiydi. Bunun için 120 mil- yon Amerikan Dolan para bulmamız ge- rekiyordu. Neyse ki bu para bulundu ve bü- tün dünya üzerinde pek çok görme özür- lü insana yardımcı olma imkânını elde et- tik. Ben de programın ulusal ve çokulus- lu koordinatörü olarak parasal fon bulma çahşmalanna katıldım. Biz Lions olarak takım oyunu oynaya- bildiğimize göre bütün dünyaya hizmet etme becerisine sahip olduğumuzu gördük. Böylece üç yıl içinde bu proje için bütün dünyadan 146 rnilyon dolar sağladık. Bun- dan sonra da Önce Görme Programı'nı hayata geçirdik. - Dünyada kaçgörmeözürlüyeyardım- cı oldunuz şimdiye kadar? TAM - WHO'nun o dönemde bize ver- diği rakamlara göre dünyada 40 milyon gör- me özürlü insan vardı. Bunların yüzde sekseni tedavi edilebilir ya da rahatsızlık- ları önlenebilir nıtelikteydi. Bizim programla 32 milyon kişiye yar- dımcı olabilırdik. Bu da çok önemli bir ra- kam. Bir ailede bir görme özürlü insan varsa bu durum bütün aile fertlerini etki- ler. Aile içinde sadece işgücünü kaybetmek- le kalmıyorsunuz, bir de o görme özürlü kişiye bakacak kişiler gerekiyor. Dolayı- sıyla da o ailenin durumu nornıal bir aile- ninkine kıyasla çok daha güçleşiyor. Gör- me özürlü bir insana görme duyusunu ia- de ettiğiniz zaman öncelikle yeniden dün- yayı görebilme şansıruyakalıyor. tkinci ola- rak da yeniden kendine bakıp ayaklan üze- rinde durabiliyor. Bu ikisi çok önemli. Projenin başlamasmdan 15 yıl sonra, bü- tün dünyada 130 ülkede yedi milyon kişi- nin katarakt ameliyatı olmasını sağladık. Bu iş için de 116 milyon dolar para har- cadık. Bunu yapmasaydık 2010 yılında bütün dünyada görme özürlü insanların sayısı iki katına çıkacak, 80 milyon kişi- ye ulaşacaktı. Bugün bütün dünyadaki Lions 'lann işbırliğı sayesinde dünyadaki görme özürlü insan sayısının 35 milyon ol- duğunu öğrendik. - Bu lıâlâ çokyüksek bir rakam değil mi? TAM - Çok yüksek bir rakam. Çünkü bu dünyada çok çeşitli göz hastalıklan ve arızalan var. Katarakt da bunlann en önem- lilerinden birisi. Şimdi paramız azaldı. 30 milyon dola- ons olarak geçen ekim ayındaki yönetım kurulu toplantımızda programın ikinci aşa- masını başlatma kararı aldık. - Bu ikinci aşamanın hedefî nedir? TAM - Öncelikle bütün dünya çapında 150 milyon dolar toplayabilmeİc. Bu şekil- de ikinci aşamamızı başlatabileceğiz, in- sanlan yeniden görme olanağına kavuştu- rabileceğiz. Haziranda Hong Kong'da ya- pacağımız konferansta Uluslararası Lions olarak programın ikinci aşamasını başla- tacağız. Böylece de bütün dünyadaki Li- ons kulüpleri bir kez daha el ele vererek birlikte çalışacaklar. Ben kendimi çok şanslı sayıyorum. Çünkü programın ilkin- de de ikinci aşamasında da vanm. Bu sa- yede de bu güzel ülkenizı ikinci kez ziya- ret etme olanağuıı buldum. çindekl ilk STK Lions - Yönetim kurulunuzun yapısı nasıl? TAM - Yönetim kurulumuzda, bütün dünyanın çeşitli ülkelerinden seçilmiş 33 üye var. Ytlda dört kez, ikisi yönetim ku- rulu toplantılan, ikisi de kongreler olmak üzere bir araya geliyoruz. Kuruluşumuz kulüpleri yoktu. İkinci olarak da Çin çok büyük bir ülke olduğu için gereksinilen pa- ra da muazzamdı. Böyle bir para elimiz- de yoktu. - Peki, bugözprogrumını Çin 'egötür- meyi nasıl başardınız? Engelleri nasıl aştınız? TAM - İş, kendi kendilerine yetebilme- leri için Çınlileri, ülkede Lions kulübü kurmaya ikna etmeye kalıyordu. Derken şansımız yaver gittı ve 1997'deki yönetim kurulu toplantımızda Lions, Çin'de prog- ramı başlatma karan aldı. Çin'de dediğim gibi o dönem 9 milyon görme özürlü vardı. Yılda görme özürlü artışı da 400 bin kişiydi. Biz hicbir şey yap- masaydık 20 yıl sonra bu görme özürlü- lerın sayısı 18 milyon kişiyi bulacaktı. Bu, 18 milyon ailenin etkilenmesi demekti. Bir yanda Lions yönetimini projeyi baş- latma konusunda ikna etmiştik. Öte yan- dan şansımız yine yaver gitti ve Çin Hü- kümeti Lions'ın projesini kabul etme ka- rarı aldı. 1997'nin 27 Ağustos günü, o za- manki uluslararası başkanımız Çin'e gi- derekhükümetle anlaşmayı ımzaladı. Böy- lece son sekiz yılda Çin'de üç milyondan Lions Dernekleri Uluslararası Direktörü Hong Kong'lu Dr. Tam, insanlığa hizmetin önemini vurguhıyor. (Fotoğrai: FATİH ERDOĞDU) rımız daha var. Ama bu para yakında bi- ter. Bütün dünyada 130 ülkede 660 proje yürütüyoruz. Bu projelerden en fazla ya- rarlanan ülkelerden birisi de Çin (Halk Çumhuriyeti). Proje sürdürüleblllr nltellkte - Bu projenin sürdürülebilir olduğu- nu düşünüyor musunuz? TAM - Bundan hiç kuşkumuz yok. Ön- celikle son derece heyecan verici bir pro- je. İkinci olarak körlüğü kontrol altına ala- biliyoruz. Aynca eğitimprograrruyla dabü- tün dünyaya ınsanın görme duyusunu yi- tirmemcsinin ne kadar önemli olduğu bi- lıncıni aşıhyoruz. Bu projeyi böyle birkaç koldan yürüt- tüğümüz zaman, bir süre sonra bılincin de oluşmasıyla dünyada görme özürlü insan sayısı kendiliğinden azalacaktır. Tabii ki tamamıyla yok etmemize imkân yok. Onun için de projeyi büyük bir istekle yürütü- yoruz. 2020 yılında 70 milyon görme özürlü insan yerine bu rakamı 40 milyo- na düşürebilir miyiz, kaygısı içindeyiz. Böylece her gün azar azar bu sayıyı aşağı çekebiliriz. Dolayısıyla da Uluslararası Li- çok geniş. Merkez Şikago'da 300 kişilik personel ekibimiz var. -Siz, Çin 'deLions kulüplerinin kurul- masma öncülük ederek bu ülkede ilk kez bir sivil toplum kuruluşunun örgütlen- mesine olanak sağladınız. Bunu nasıl başardınız? TAM - Üç yıl öncesine kadar Çin'de Li- ons yoktu. Evet, Hong Kong'da, Tayvan'da vardı, ama kıta Çin'inde yoktu. Çin Hükümeti o dönemde bu tür sivil top- lum kuruluşlannın ülkede faaliyet göster- mesine izin vermiyordu. ilk izin göz prog- ramıyla birlikte çıktı. Biz Hong Kong'da yaşamamıza karşın Çin'e bağlıyız. Bütün dünyada göz programı o kadar başarılı olunca Çin kendi bünyesındekj 9 milyon insan için başvurdu. Biz onlara yardımcı olamasaydık bütün dünyada başarılı bir program yürüttüğümüzü söyleyemez, bu- nunla övünemezdik. Dolayısıyla 1996'da Uluslararası Li- ons'ı Çin'de bu göz programını başlatmak için ikna çalışmalanna giriştik. Ama önü- müzde iki engel vardı. Uluslararası Li- ons'ın ılkelerine göre bir ülkede, ancak Lions kulüpleri varsa projenızi başlatabi- lirsiniz. Ne yazık ki o zaman Çin'de Lions fazla katarakt ameliyatı yapıldı. Lions'ın 88. yılı - Çin 'de Lions kulüpleri nasıl kurul- maya başlandı? Çin'de başlangıçta hâlâ Lions kulüple- ri yoktu, ama Hong Kong ve Macau'daki Lions kulüpleri son sekiz yıldır programın aksamadan yürütülmesi için yakın takip- teydi. Derken ben araya girdim ve Çin Hü- kümeti'ne Lions'un insanlara yaptıkları bu yardımlardan sonra Lions kulüpleri ku- rulmasına izinvermelerinin çok doğru bir jest olacağını anlattım. Böylece kulüpler iki kentte 2002'de kuruldu. Bugün bir kentte bir Lions bölgesi, 44 kulüp ve binden fazla üye, öbür kentte de 7 kulüp ve 250'nin üzerinde üye bulunu- yor. Ama Hong Kong'daki kongremizi aç- tığımızda bu kentte bir bölge ve daha çok kulüp kurulmasını, üye sayısının 450'ye çıkmasını bekliyoruz. - Sizce Çin gibi nüfusu 2.5 milyar ki- şinin üzerinde olan bir ülke için bu sa- yılaryeterli mi? TAM - Değil tabii. Ama Lions üyeleri merkezi hükümete başvurup Lions kulüp- leri federasyonu kurmak istediklerini bil- dirir ve izni alırlarsa o zaman ülke çapın- da üyelikler ve kulüpler oluşur. Çin'deki Lions üyelen ülkede yeni kulüpler kurul- ması için Pekin, Şanghay dahil 10 büyük kent seçtiler. Eminim, iki-üç yıl içinde Çin'de Lions sayısı katlanarak büyüyecek. Bu işte adım adun yürüyoruz. Çünkü Çin Hükümeti ve halkının önce Lions'un ne yaptığını anlaması lazım. Üye olacaklar da bir yanda Lions olmanın gücünü, ama öte yanda da sorumluluk taşımalan gerektiği- ni bilecekler. Şu anda Çin'de örgütlenen tek uluslararası hizmet kuruluşu bıziz. Bi- zim dost örgüt olan Uluslararası Rotary gi- bi kuruluşlar hâlâ Çin'de yok. Biz Lions olarak yerel çalışırken uluslararası alanda da çok iş yapıyoruz. - Türkiye'de 17Ağustas 1999'da dep- rem olduğu zaman bütün dünyadan Li- ons 'lar yardıma kosmuslardu.. TAM - Evet. Bunu burada Türk dostla- rıma da hatırlattım. Bir anda bütün dün- yadan 2.5 milyon dolar toplanarak Türki- ye'deki depremzedelere yardım olarak ve- rildi. Derken birkaç ay önce Uzakdoğu'da tsunami felaketi olduğunda Türkiye'deki P O R T R E Dr. WİNG KUN TAM 2003-2005 arası Uluslararası Lions Kulüpleri Birliği 'nin Uluslararası Direktörü. Hong Kong 'da bir hava taşımacılığı şirketinin başhanı. 1981 'den beri Lions üyesi. Lions 'ın Çin 'de "Önce Görme " (Sight First) adlı çeşitli göz hastalıhlarıyla mücadele programının önderi. Lions 'dahi çalışmaları nedeniyle pek çok ödül aldı. Çeşitli mesleki ve çevre koruma örgütlerinde aktif görevleri var. Lionslar hemen örgütlendiler ve Hindis- tan, Sri Lanka ve Endonezya'daki afetze- delerin yardımına koştular. Tsunaminin üzerinden daha yanm gün geçmemişti ki Türkiye'den bir ekip Sri Lanka'daki afet yerine ulaşmıştı. Bunun dı- şında da 8 milyon dolann üzerinde yardım parası toplamışlardı. Ama tabii burada bü- tün dünyadaki Lions kulüpleri seferber ol- muşlardı. Fakat daha ileri tarihlerde yine bütün dünyadan Lions kulüplerinin sefer- ber olmasıyla tsunami felaketzedeleri için toplanan para 11 milyon dolara ulaştı. Bilmem, dünya çapuıda yardımlaşma- nınboyutlaruıı anlatabiliyormuyurn? Bun- dan sonra, inşallah olmaz, ama dünyanın başka bir yerinde benzer bir afet olursa yi- ne herkes el ele verecek ve birlik halinde yardıma koşacaktır. -Bu yıl Lions'ın kuruluşunun 88.yıl- dönümünü kutluyorsunuz... TAM - Evet. Ne mutlu bize ki 88 yıldır bu dünya insanlanna hizmet ediyoruz ve 88 yıl içinde eriyecek yerde güçlenerek yo- lumuzda yürüyoruz. Çin dahil, daha faz- la ülkede Lions kulüpleri kurulmasını sağ- lıyoruz. Aynca Lions olarak eski Doğu Bloku ülkelerinde de örgütleniyoruz. Lions ne dini ne de politiktir hazırız. j - Bildiğim kadarıyla Kıbrıs sorunu nedeniyle KKTC'de uzun yıllar Gir- ne ve Lefkosa Sarayönü 'nde iki ku- lüp bir türlü tüzüklerini resmi olarak Uluslararası Lions 'a kabul ettiremez- ken geçenyıl bunu başardılar. Ama hâ- lâ statüleri bölgesiz bölge. Ne zaman bölgeli bölge olabilecekler? TAM - Bölge olabilmek için en az 35 kulüp ve 1250 üyeye ihtıyaç var. Bu ra- kama ulaşamadıysanız bölgesiz bölge olarak niteleniyorsunuz. Ama yeterin- ce üye sayısım yakalarlarsa o zaman tam bölge sahibi olurlar. Tam anlamıy- la bölge olmadan önce 17 kulüp 450 üye- liğe ulaştığınız anda geçici bölge sta- tüsüne sahip oluyorsunuz. - Çin 'de de aynı mı? TAM - Dediğim gibi bir şehirde 44 kulüp ve binin üzerinde üyeyle bir böl- geleri var. Öbür şehirde ise daha bölge yok. Ama üye ve kulüp sayısı arttıkça kendi bölgeleri olacaktır. Bütün dile- ğım Lions kulüplennin bütün Çin sat- hına yayıldığını görmek. Çin ekono- misi gelişiyor. Ekonomi geliştikçe bü- tün kıyı kentlerı de daha fazla refah el- de edıyor. Ama bunu Çın'in bütün böl- geleri ve şehırleri için söyleyemem. Ülkede hâlâ pek çok ücra, kırsal kesim var. -Ya Pekin? TAM - Başkent olarak Pekin'de eko- nomik durum ülkenın en iyilerinden birisi. Biz Lions olarak Çin'de örgütlen- diğimize göre hükümetin eğitim, sağ- lık, engelliler programlarında destek vermeye hazırız. Unutulmasın kı biz Lions olarak siyasi ve dini olmayan bir kuruluşuz. Bizim işimiz insanlara hiz- mettir. Çin'de merkezi hükümet de Li- ons'ın ülkede faaliyet göstermesinin muhtaç insanlara yardım anlamına gel- diğini çok iyi biliyor. - Lions olarak çalışmalarınızıyeter- li buluyor musunuz? TAM - Hayır. Daha iyi ve daha hızlı çalışabiliriz. Bizim göz programını ele alalım. Acilen müdahaleye ihtiyaç du- yan yaşlı insanlar var. Ama biz onlara tıbbi müdahalede bulunamadan ölüyor- lar. Bu da insana büyük acı veriyor, doğrusu. Ameliyattan sonra bir gün bile yaşasalar, dünyayı yeniden görme şansını bir günlüğüne de olsa elde ede- bilecekler. Ariı.. olmuyor işte. Belki de göz programımızın ikinci aşamasıy- la birlikte çalışmalar daha hızlanacak- tır. Bu şekilde de çok daha fazla sayı- da insana yardımcı olma olanağını el- de etmiş olacağız. - Türkiye 'de de bu gözprogramını- zın çok gelişmiş bir biçimde sürdü- rüldüğünü duydum... TAM - Bu projeyi esas olarak Türk Lions kulüpleri yürütüyor. Bildiğim ka- danyla burada Lions yardımıyla iki göz hastanesi açıldı. Hastanelerden birisin- de günde 100 katarakt ameliyatı yapıl- dığınıbiliyorum. Düşünebiliyormusu- nuz? Her gün 100 kişiye görme duyu- su yeniden kazandınlıyor. - Çin 'le Türkiye arasmdaki iliskile- ri nasıl görüyorsunuz? TAM - llişkilerin iyi bir düzeyde ol- duğunu düşünüyorum. Öncelikle halk- lar arasında sıcak duygular var. îkinci olarak, iki ülke hükümetleri ilişkileri da- ha iyi biçimde yürütüyor. İki yıl önce Çin Engelliler Sanat Grubu'nun bura- da gösterileri vardı. Grubun başkanlı- ğını da eski Çin lideri DengZiaoPing'in oğlu yapıyordu. Bu gösteriler için Tür- kiye seçilmişti ki benim için bu çok önemli. Aynca iki ülkenin pek çok or- tak yanı var. Lion bağlantısına gelince... Burada artık iki ülke değil, bütün dün- yadaki dostluk söz konusu. Bir aile gi- biyiz. Bu beni her zaman heyecanlan- dmyor. Lions olarak bizim sloganımız "Didişmiyomz, hizmetediyoruz". Bu da harika bir şey. tki ülke arasında siyasi sorunlar olabilir. Ama bu iki ülkedeki Lion'lar arasında hiçbir sorun bulamaz- smız. Biz Lions olarak bu dünyada üyelerimiz arasında banşı gerçekleş- tirebilmekten gurur duyuyoruz. Hiçbir zaman da kendi bireysel gündemimiz olmadı. Sadece kardeşler olarak hiz- met veriyoruz.