Katalog

15NİSAN2005CUMA CUMHURİYET EKONOMİ ekonomi(Wcumhuriyet.com.tr Firma başma 50 milyar lira ile sınırlandınlacak kaynaktan yaklaşık 5 bin küçük işletme yararlanacak TOBB'den KOBİ'lere kredi• Odalar Birliği, Halk Bankasf na kendi kaynaklanndan 100 trilyon lira tutarında kaynak aktaracak. Kredilendirmeyle ilgili tüm değcrlcndirmeler Halkbank tarafından yapılacak. Kıedilerin KOBÎ'lere maliyeti ydlık yüzde 12.6 olacak. ANKARA (AA) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), iiycsi olan KOBÎ'lere kullandırılmak üze- re Halk Bankası'na 100 trilyon lira tutarında kaynak aktaracak. Söz ko- nusu kaynak KOBİ'lere 1 yıl vade- h ve ayhk eşit taksitlerle işletme kre- disi şeklinde kullandınlacak. Krediyc ilişkin protokol, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ile Halk Bankası Genel Müdürü Ha- san Cebeci arasında birlik merke- zinde imzalandı. Toplantıda venlen bilgilere göre, protokol kapsamında TOBB, Halk Bankası'na 100 trilyon lira tutann- da kaynak aktaracak. Kredilendir- Azamı 50 milyar lira ile sınırlandı- nlacak kredilerden bu yıl da 5 bin civarında şirket yararlanacak. Varılan mutabakat sonucu Halk Bankası da, kendi kaynaklanndan 700 trilyon lira, nakit ve gayri nak- di kredi ile450milyon dolartutann- da ihracat kredısı lımıtı tesis ede- cek. Böylece, bu paket aracılığıyla yaklaşık 1 milyar dolar tutarında bir kredi paketi, KOBt'lerin kullanımı- na sunulacak. Geçen yıl TOBB'nin Halkbank'a aktardığı kaynak sayesinde 4 bin- denfazlagirişimciyeyüzdc 16.9 ile 150 trilyon lira işletme kredısı sağ- lanmıştı. TOBB'nin, KOBÎ'lere kullandırılmak üzere Halk Bankası'na aktaracağı 100 milyon YTL kaynakla ilgili anlasma Halk Bankası Genel Müdürü Hasan Ccbcci ile TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu arasında imzalandı. (Fotoğraf: AA) meyle ilgili tüm değerlendirmeler Haİkbank tarafından yapılacak. Krcdilerin anapara ve faız ödeme- lerine ilişkin gerı dönüşleri de, ye- niden kredi olarak verilecek. Böy- lece 1 yıl içinde yaratılacak kredi hacmi 170 trilyon liraya ulaşacak. Söz konusu kredilerin KOBİ'lere maliyeti, yıllık yüzde 12.6 olacak. Btiytime özel sektör kaynaklı Konuşmasında ekonomi ile ilgili sorunlara da değinen Hisarcıklıoğ- lu, son iiç yılda yakalanan yüksek büyüme oranlannın, tamamen reel sektörce gerçekleştirildiğini belir- terek "Hormonlu veya kâğıt üzerin- de büyüme gibi yaklaşımları, reel sektörümüzün başansının gölgelen- mesi olarak görüyor ve kesinlikle kabıü etnıiyoruz" dedi. TÜRK-İSRAİLYUVARLAKMASATOPLANTISI Yüksekteknolojide Ekonomi Servisi - lin- düstriyel ürün ihracatını 1970'tcki sıfırduzeyinden, geçen yıl 23 milyar dolann üzerine çıkaran, üstelik bu- nun 11 milyar dolarlık kıs- mını yüksek teknoloji üriinlerinden elde eden Is- raıl, Türkiye ile iki taraflı teknoloji transferi ve yük- sek teknoloji alanında iş- birligi yapmak ıstiyor TUStAD'in Israıl'deki muadil kurulıışıı Israıl Sa- nayicileri Derneğı (MAI) ile tstanbul'da düzenlediği yuvarlakmasa toplantısın- da iki iilke arasındaki iş- bırlığı potansıyelleri görii- şüldü. TLJSİAD International Yurutme Kıınıhı Başkanı Aklo Kaslovvski ıkı ülkenin ticaret hacminin, inanıl- maz bir artışla son 10 yıl- lık dönemde 200 milyon dolardaıı 2 milyar dolara çıktığını belirtti. Turizm, enerji, inşaat, bilgi tekno- lojileri gibi alanlarda yatı- rım potansiyeli bulundu- ğunu belirten Kaslovvski, üçüncü ülkelerde de ortak yatırım yapılabıleceğine dikkat çektı MAI Yönetım Kurulu Başkanı Sharaga Brosh da, ihracatlarının yüzde 5()'sı- ni yüksek teknolojı üriinle- rinin oluşturduğunu belır- terek iki taraflı teknoloji transferi istediklerini, bu alanda işbirliği için potan- sıyel bulundıığuna inan- dıklannı söyledi Teleko- münikasyon, bilgi tekno- lojileri, yazılım, tıbbı ekıp- man ve yurt guvenhği gıbı alanlarda sjrketlerin ortak girişimler yapabileceğini belirten Brosh, Türkiye'de yerel acenteler, distribütör- ler aradıklannı söyleyerek "Her türlü altyapı projele- rini/i deyapmakistiyoruz" dedı. REKABET KURULUNA BAŞVURDU Fiba, Swissotel'i satın alıyor Ekonomi Servisi- „ HüsnüÖzyeğin'in / patronu olduğu A d f Fiba Holding, Swıssotel The Bosphorus Ote- lı'nın sahıbı Ana- dolu Japan Turızm hisselerinın yüz- de 85.2 sıni satın alıyor. Fıba'dan yapılan açıklamayagore, Svvıssotel The Bosphorus'un satısjina dair taraflar arasında im- zalanan satış sözleşmesi ile Rekabet Kurulu'na başvu- ruda bulunuldu. Otelin 1991 yılındanberi işlctme- cılığini üstlenmiş olan Svvıssotel Grubu otel işlet- mesını, Svvıssotel The Bosphorus Istanbul adı al- tında sürdürıiyor Yaklaşık 85 bin metrekarelık kapah Uüsnü Özyeğin kullanım alanına sa- hip Swissotel The Bosphorus, 579 odaya sahip bulu- nuyor Svvissotel The Bosphorus aynı zamanda Se- petçiler Kasrı, Ana- dolu yakasındaki Svvissotel Konfe- rans Merkezi, The Istanbul ve The Istanbul II gemile- nnın ışletmesini de yapıyor. Swıssotel'ı alan Fiba Şir- ketler Cîrubu ise, finansal hızmetler sektörünün altı farklı alanında (bankacıhk, aracılık hızmetlerı, porttöy yonetimı, leasing, faktonng ve sigortacılık) 20 ıştırak şirkeli ile faaliyet gösten- yor. Grubun en buyuk şır- ketini ise Finansbank oluş- turuyor. BASKILAR HÎSSE SATT1RDI Italya Ua Berlusconi medyadan çelüliyor LONDRA/Mİ- LANO (AA) Ital- ya'da Başbakan Silvio Berlusconi tarafından kont- rol edılen hol dmgşırketı Fının- vest, televızyon ya- yıncılığı alanında faaliyet gösteren Mediaset'ın yüzde 17'ye yakın hissesini sattı Daha önce yuzdc 49'u halka açık olan ve yuzde 51 çoğunluk hissesi Ber- lusconi aılesınde bıı- lunan televızyon grubu Madı- \ aset'te, hısse satı- i şının ardından Berlusconi / halka açıkhk ora- ' nı yuzde 65.7'ye yükseldi. Çoğunluk hissesini kaybeden Berlusconi ailcsinin Mediaset'teki payı ise yuz- de 34.3'e indi. Berlusco- ni'nın medya patronu ola- rak sıyaset yapması uzuıı süredir eleştınlıyordu. Telekom'a îspanyollar talip Ispanyol Telefonica 'nın, Türkiyepiyasasındayer almak istediği belirtildi tkonomi Servisi - Latin Amerika'da en büyük telekomünıkasyon şırketi olduktan sonra Doğu Avrupa'ya yönelen Ispanyol telekom devi Telefonica, yakında Türkiye'ye ayak basmayı planlıyor. Piyasa kapitalizasyonu açısından dünyanın cn büyük üçüncü telekom şirketi olan Telefonica'nın, Türk Telekom'u alarak Türkiye piyasasına girmek istediği • Piyasa kapitalizasyonu açısından dünyanın en büyük üçüncü telekom şirketi olan Telefonica'nın, Türk Telekom'u alarak Türkiye piyasasına girmek istediği bildirildi. T U H K T E I E K 0 M bildirildi. Bu arada, bu ayın ilk haftasında Çek Cumhunyeti'nin telekom şirketi Cesky'nin yüzde 51 'ini 2.74 milyar Ruro'ya satın alan Telefonica Yönetim Kurulu Başkanı Cesar Alierta, "Telefonica büyüme olanaklannı inceliyor. Bıınlardan biri Tiirk Telekom" şeklinde konuştu. tspanyol basınına göre, Cesky'yi alarak diinya çapında 130 milyon aboneye ulaşan Telefonica, 2008 yılında halen dünya lideri olan ABD'li Verizon şirketini gende bırakmayı hedeflıyor. Telefonica, Türk Telekom'un özelleştirilmesine ilişkin ihalcye girebilmek ıçın başvura yapaıı yabancı şirketler arasında bulunuyor. Başvuruların incclendiği, 31 Mayıs'ta teklıf ısteneceği kaydedıldı. Dışbank'ı satın alan grup Türkiye'de iş hacmini 2 katına çıkarmayı planlıyor Fortis pazar• Votron, Fortis'in Dışbank hisselerini satın almasına ilişkin düzenlenen basın toplantısında, sahip olduğu dinamik yapısı, nüfus potansiyeli, genişleyen orta sınıfı ve KOBlİerin Türkiye'yi cazip bir pazar haline getırdığını vurguladı. Ekonomi Servisi - Doğan Grubu'na aıt Dışbank'ı 985 milyon Euro'ya satın alan Hol- landa-Belçika sermayeli fi- nans grubu Fortis'in üst yöne- ticisi (CEO) Jean-Paul Votron, tıcarı bankacıhkta büyümeyi hedeflediklerini söyleyerek "Türkiye'de pazar payı açısın- dan 5 yıl içinde iş hacmimizi 2 katına çıkarmayı umuyoruz" dedı. Votron, Fortis'in Dışbank hisselerini satın almasına iliş- kin düzenlenen basın toplantı- sında, sahip olduğu dinamik yapısı, nüfiıs potansiyeli, ge- nişleyen orta sınıfı ve KO- Bl'lerın Türkıye'yi cazip bir lıgirdi rın Türkiye'ye ilgisinin artaca- ğını vurguladı. Markalaşma önemli Votron, Türkiye'de yerel olarak saygı görmek istediklerini söyledi. pazar haline getirdiğini vurgu- Türkiye'de yerel olarak saygı ladı. " Benelüks ülkelerinden son- ra 2. büyük piyasaya giriyoruz. Kürcscl bir oyuncuyuz ama gören bir oyııncu olmak istiyo- ruz" dıyen Votron, Türk ban- kacıhk sektörüne giımelerinin ardından yabancı yatınmcıla- Votron,"Markalaşma bence son derece önemli. Fortis'in Türkiye'ye gelmesinin değeri, bizinı bu şirketi dünyaya acıııa- nuz çok önemli. Fortis dünya- da 53 ülkede var. Dışbank'ı da dünyaya açıyoruz. Tekbir kim- lik çcvresiııde dünyayı bir ara- ya getirebilirsiniz. Fortis, düne göre bugün daha iyi biliniyor. Bu markaya yatınnı yapmak istiyoruz. tıısanların iyi tanıdı- ğı bir marka haline getirmek istiyoruz" dıye konuştu. Vot- ron, tüm dünyada sigortacılık alanında deneyimlerinin bu- lunduğunu belirterek Türki- ye'de sigortacılık konusunda da çalışmalar yürüteceklerini söyledi. Kârhhğının 3'te 2'sini ban- kacılıktan, 3'te 1 'ini ise sigor- tacılıktan elde eden Fortis'in CEO'su Votron, son derece hızlı büyüyen bir şirket olduk- larını, bu yıl 2 milyar Euro te- müttü dağıtacaklannı kaydetti. NOTDEETERİ ZEKERİYA TEMİZEL Ekonomiden Çığlıklan Antrenör, ringde fena halde dayak yiyen boksö- re; - Rakibini perişan ettın, az kaldı, neredeyse dü- şecek, son birgayret diye moral vermeye çalışıyor- muş. Ağzındaki kanları antrenörün tuttuğu kovaya bo- şaltan boksör; - İyi de hocam, rakibim perişan haldeyse beni dö- ven kim? diye inlemiş. Ekonomi büyüyor, ulusal gelirimiz artıyor, ama birçok kesimden feryatlar yükseliyor. Ekonomik göstergeler bu kadar iyi ise bu feryatlar niye? Tarım kesimi yılın son üç ayında gerçekleşen ve nasıl olduğunu anlayamadığımız yüzde 9.1 'lik mu- cizevi bir büyüme ile daha önceki küçülmeleri de bertaraf edip yüzde 2'lik bir büyüme sağladı, ama tarım kesimi perişan. Cumhuriyet döneminin yarattığı en önemli giri- şimci gruplarından birini oluşturan, edindikleri bil- gi birikimi ve deneyimle çokuluslu şirketlerle dün- ya ölçeğinde rekabet edebilecek olan müteahhitlik sektörü çöküşte. Ihracatta dinamo sektörlerden biri olan tekstil sektörü "son çığlıklarını" Hükümet'e duyurmaya çalışıyor. Çığlıklarını Hükümet'e duyurmaya çalışan bir grup da şarap üreticileri. ••• Ülkemizdeki şarap üreticilerinin sorunları, CHP'nin kurduğu bir araştırma komisyonunun ra- porunda dile getirildi. CHP Tokat Milletvekili Orhan Ziya Diren baş- kanlığındaki "Bağcılık ve Alkollü Içecekler Araştır- ma Komisyonu"nun bulguları çok çarpıcı. Dünyanın 6. büyük yaş üzüm üreticisi olan Tür- kiye, kuru üzümde de dünya ikincisi ve dünya ku- ru üzüm piyasasının yüzde 28'ine sahip. Buna karşılık dünya şarap üretiminin binde ikisi- ni gerçekleştiriyor. Oysa şaraplık üzüm üretimi çok daha kârlı. "2004 yılında sofralık ve kurutmalık üzümlerin kilosu or- talama 200.000 TL fiyatla satılırken, şaraplık üzüm- lerin kilosu 350.000 ile 2.000.000 TL fiyatla bağ- lardapazarlanmaktadır." Ülkenin artan turizm po- tansiyelinin yarattığı şarap talebi de dikkate alındı- ğında şaraplık üzüm üretiminin arttırılmasının gerek- liliği daha açık ortaya çıkmaktadır. Kaldı ki, "Şaraplık üzüm çeşitleri özellikle tütün kotasının uygulamaya başlanmasından sonra bo- şalan topraklardayapılmaktadır. Zaten sulanmayan bu topraklarda köylünün üzümden başka bir ürün yetiştirmesi de olanaksızdır". Bu durumda ülke ekonomisinin stratejik planla- masını yapanların şaraplık üzüm üretimini teşvik etmeleri gerekmez mi? Ancak durum tam tersine. Araştırma komisyonu- nun saptamasına göre; "AKP Hükümeti işbaşına aeldıği günden beri.... Alkollü Içkilere uyguladığı özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile bağcılara, şarapçı- lık sektörüne ve ülke ekonomisine büyük darbe vuruyor." • •• AKP iktidarının, vergi politikasını dolaylı vergile- re dayandırdığı, özellikle de ÖTV artışları ile vergi ha- sılatını arttırdığını sanırken kayıt dışı ekonomiyi des- teklediği artık alenileştı. Bununla birlikte Türk girişimcileri, dayanaksız ve ekonomik temelı olmayan vergi artışları karşısında yılgınlığa kapılarak üretimi bırakmıyor. Kayıt dışına çıkarak üretimini sürdürüyor. Nitekim 2005 yılının ilk iki ayında alkollü içki üre- timi önemli miktarda arttı. ANKA'nın Devlet Istatis- tik Enstitüsü (DİE) verilerinden yaptığı belirlemeye göre Türkiye'nin ocak-şubat dönemindekı toplam içki üretirni 121 milyon 325.6 bin litre olarak gerçek- leşti. Rakı üretimi 5.027.425 litreye, şarap üretimi de 4.733.250 litreye, bira üretimi de 110.898.846 litreye yükseldi. Oysa Türkiye'de içkilerden alınan ÖTV, 2003 yılının başından beri tam dört kere arttırıldı. özel- likle 01.02.2005 günü yürürlüğe giren ÖTV artışı bi- rada yüzde 49, şarapta da yüzde 118.7 oldu. Bu durumda hem üretim hem de vergiler arttığına göre alkollü içkiler üzerinden alınan ÖTV'nin de önemli tutarda artması beklenir. Peki ne oldu, 2004 yılının Şubat ayında 456.353 milyar lira olan kolalı gazoz, alkollü içkiler, tütün ve tütün mamullerinden alınan ÖTV, Şubat 2005'te 421.140 milyar liraya düştü. Nasıl mı oldu? Nasıl olduğunu CHP'nin araştır- ma raporundan alıntıyla anlatalım: "Bu sakatpoli- tikalar sonucu alkollü içki üretimi yeraltına kaydı, kayıt dışı ekonomiye dahil oldu." temizelıa cumhuriyet.com.tr M A L l Y E Y A Ş A M I N D A N / M U S T A F A P A M U K O Ö LU Bilindiği gibi dernekler kazanç pay- laşma dışında kanunlarla yasaklan- mamış belirli ve ortak amacı gerçekleş- tirmek üzere, bilgi ye çalışmalann bir- leştirildiği tüzel kişiliklerdir. Dernekler sosyal ve dayanışma dernekleri, kültür veegitimdernekleri.fikirdernekleri, sağ- lık dernekleri, spor kulüpleri dernekleri, amatör spor kulüpleri dernekleri, sosyal kulüp dernekleri gibi birçok türden olu- şur. Bu derneklerden profesyonel kulüp dernekleri kurduklan yan şırketleri bakı- mından daha geniş faaliyetleri kapsar- lar. Bunun dışındaki derneklerden iktisa- di ışletmelerı olmayan veya küçük iş- lemlerden oluşan dernekler dışında özellikle sosyal kulüplerde yolsuzluk ve- ya kaçakların olduğu her zaman iddia edilmektedir. Yeni Dernekler Kanunu'nun çıkması vesilesiyle bu tür derneklerde yolsuzluk- ların olup olamayacağı, olursa nasıl ola- bileceği, denetim şekilleri, bu kulüpler- de yönetici olmak için yapılan seçim ya- rışlarının bir partı organı seçimlerı gıbı heyecanlı, geniş kampanyalı olma se- beplerini incelemeye çalışacağız. Derneklerin Gelirleri: Derneklerde Yolsuzluklar (1) Derneklerin gelirleri esas itibarıyla mevcut üyelerden toplanan yıllık öden- tilerden oluşur. Bunun yanında yeni gi- ren üyelerden alınan giriş aidatları da önemli birgelirkalemidir. Bu gelirkalem- lerinden başka derneğin ticari karakter- li faaliyetleri (lokanta, sauna, spor alan- ları, yüzme havuzları, sinema salonu, bar, disko, oyun salonu gibi eğlence ve sosyal alanlar) iktisadi işletme olarak ad- dedılır. İktisadi işletme faaliyetlen eğersade- ce derneğin üyelerine ve onların misa- firlerıne hizmet veriyorsa bu iktisadi iş- letme Ticaret Sicili'ne tescil edilmez. Eğer üyeleri dışında üçüncü şahıslara da hizmet veriyorsa bu iktisadi işletme- nin tescil edilmesi gerekir. Ister tescil ol- sun ister olmasın mal ve hizmet satışı varsa ve bunun için bir bedel alınıyorsa bu faaliyetler Kurumlar Vergisi Kanu- nu'nun 5. maddesi gereği kurumlar ver- gisine tabidir. Derneklerin en önemli parasal ve iş- lem hareketleri bu alanlarda olur. Bu ge- lirler dışında derneğin elde ettiği gelirle- rin ve atıl duran paralann değerlendiril- mesi sonucu faiz, repo ve benzeri gelir- leri de diğergelirler olarak karşımıza çı- kar. Derneğin taşınmazları varsa bunla- rın kiraya verilmesinden sağlanan kıra gelirleri de olabilir. Miktarlar itibarıyla ih- mal edilebilir olmakla birlikte uyelenn eğ- lenmek amacıyla oynadıkları tavla, be- zik, okey gibi oyunlar nedeniyle birbirle- rinden sağladıkları maddi veya manevi bedellerden ödedikleri yeme ve içme bedellerini de dernek gelirleri arasında sayabiliriz. Dernek Gelirlerinin Tahsilat Şekil- leri ve Kişisel Menfaatlar: Dernek giriş aidatları ve yıllık aıdatlar genel kurul kararıyla tespit edılmış mık- tarlarda "alındı belgeleri" ile tahsil edi- lir. Belgesiz tahsilat yasalara aykırıdır. Bu nedenle üyelerden tahsilatlarda belgesiz aidat alınamayacağı için bura- da yolsuzluk yapılamaz. Aidatlarda ode- me kolaylığı, nakit yerine çek ve senet alınması, dernek için önemli katkılarda bulunulacağına inanılan kişilerın giriş ai- datlarında indirim gibi yönetimsel avan- tajlar sağlanabilir. Bu "eşitlik ilkesine" aykırı olmakla birlikte bunun derneğin genel menfaatlan için yapıldığı iddiaedi- lır. Ancak tahsilatlardan kişisel yarar sağ- lamak mümkün olmaz. Faiz ve diğer menkul kıymet gelirleri finans kurumla- rından geçtiği için, bu nemalardan da kişisel yarar sağlamak mümkün değildir. Belkı yüksek miktarlarda faiz geliri sağ- layan finans kurumunun derneğe veya dernek yönetıcılerine kendilerini tercih ettıklerı için bir armağan sunabilirler. Ik- tısadı işletme gelirleri fatura veyafatura yerine geçen belgelerle tahsil edilmesi hem vergi kanunları hem de Dernekler Kanunu bakımından zorunludur. Bu hiz- metlerı fatura karşılığı sunan dernekler- de anılan gelırlerden de kişisel menfaat elde etmek mümkün olmaz.. Bu faaliyet- ler fatura veya fış karşılığı yapılmazsa "kayıt dışı ışlem doğar. O zaman bu ge- lirler kişisel menfaat değerlemesine ko- nu olabilir. Bu nedenle derneklerin ikti- sadi ışletmelerınin mutlaka bire bir ka- yıtlı çalışması gerekir. Dernek Giderleri, H.ircamaları ve Kişisel Menfaatler: Yolsuzluklar, kişisel menfaatlar daha çok harcamalarda çıkar. Dernekdevam- lı bakım, onarım yapar.(örneğin binası- nın onarımı, boya badanası, ilave yatırımlar, tenis kortunun genışletilmesi gibi.) Demirbaş, tesısat, teçhizat alım- lanna girer (örneğin masa, sandalye, TV, mefruşat gibi malzemeler alır). İktisadi işletme faaliyetleri başlı başına yuzlerce mal ye hizmet kalemi alımı demektır. ör- neğin lokanta için et, balık, sebze ve meyve, bakliyat, içki gibi malzemeler alımı çok önemli miktarlar oluşturur. Bütün bu alımlar ve yapımlar kasap, balıkçı, içki satıcısı, toptan gıdacı, mobil- yacı, taşeron, mühendis, mimar, danış- man gibi onlarca alış noktasından yapılır. Işte bu alışverişler ve parasal hareketler en hassas ve denetlenmesi gereken faalıyetlerdır. Bu faaliyetlerden bilinçli veya bılınçsız dernek zarara uğrayabilir; yöneticiler veya yönetıcilere rağmen aracılar kişisel menfaat elde edebilirler. Pahalı malzeme alınır, fahış fiyata hiz- met yaptırılır ve dernek gelirleri örtülü olarak bu kişilere aktarılabılir. (Haftaya devam edeceğiz.) pamukm(" 3uperonline.com