Katalog

23 ŞUBAT 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA dishab(acumhuriyet.com.tr 11 George Soros ABD'yi eleştîrdi • Dış Haberier Servisi - Suudi Arabistan'da düzenlcnen yıllık Cidde Ekonomi Forumu'nda konuşan Amerikalı milyarder George Soros, "Bush yönetiminin sorunu politikalanmn yanlış olabilirliği değil, yanlış olmasıdır. Yanlıştır, çünkü yanhş ideolojılere dayanıyor" dıye konuştu. "ABD polıtıkası güce dayanıyor. Kendını sorgulanamaz güç olarak görüyor ve dünyaya hükmedebıleceğini düşünüyor" dıyen Soros, Amenkan toplumunun da kendısıni "dünyanm en şeffaftoplumu" olarak nıtelendirdiğini, ancak şeffaf olmanın anlamını bile bilmediğini söylcdi. Peru'da insan yakılan fırın • Dış Haberier Servisi - Peru fnsan Haklan Derneği, Ayacueho'da kontrgerilla operasyonlarına adı karışan Los Cabitas askeri kışlası yakınlarında insan bedeni yakmak için kullanılan bir fırın bulduğunu açıkladı. Dernek avukatı Gloria Canofınmn 1980-1995 kontrgerilla hareketi sırasında kaybolan insanlann akibetiyle ilgisi olduğunıı kaydetti. Cano "Bu fırın ekinek yapmak için değil insan hedcnlennı yaknıak için kullanıldı" dedi. Hükümetın Aydınlık Yol dırenışçılerine karşı giriştığı harekâtta kaç kişinin öldürüldüğüne daır kesin bır bilgi olmadığını belirten Cano bununla birlikte sadece 1983 ve 1984'te 150 kişinin kayboldıığunu savundu. Israil saldırıya Itazır olmalı' • KUDÜS(AA)- tsrail Hava Kuvvetleri Komutanı General Eliezer Şkedi, ülkesinın Iran'ın nüklecr tesıslerine bir hava saldınsı düzenlemeye hazırlıklı olması gerektığıni söyledı. İsraıl askeri radyosundaki habere göre, General Şkedi, israil uçaklannın 1981 'de Irak'ın başkentı Bağdat yakınlanndaki bir nükleer santrala yönelik saldınya benzer bir saldırıyı tek başına düzenleme kapasitesinde olup olmadığı sorusuna ise yanıt vermedi. tsrail askeri istihbarat şefi General Aharon Zeevi, 12 Ocak'ta yaptığı bir açıklamada, îran'ın 2008'ekadarkendi başına bir atom bombası yapma noktasında olacağını söylemişti. Afganistan'da kış öldûrüyor • KÂBİL(AA)-Son yılların en soğuk kışını yaşayan Afganistan'da 180 dolayında çocuğun hava koşullanna yenık düşerek öldüğü bildırildı. Atganistan Sağlık Bakanı Muhammed ümin Fatemi, soğuk hava ve aşın kaı yağışının binlerce çocuğun ölünıüne yol açabileceğini söyledi. Fatemi, çocuk ölümlerinin yarısının, birçok köyle irtibatın kesildiği Hindikuş kenti vc civannda olduğunu, 29 kişinin de çığ altında kalarak can verdığinı belırttı. NATO üyeleri, Irak'tabirlikte çalışma karan aldı. ABD Başkanı, Iran ve Suriye'ye karşı savaş kapısını açıkbıraktı Bush ödüııkopardı• NATO doruğunun sonuç bildirisindcn "NATO'nun siyasi ve askeri rolünün güçlendirilmesi" mcsajı çıktı. ABD Başkanı Bush konuşmasında, Avrupa ile buzları eritmeye çalıştı ancak ödün vermedi. Siyasi gözlemciler de görüşmelerde "tavizkâr" tarafıiT Avrupa olduğu değerlendirmesini yaptılar. Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, ABD ve Avrupa 'nın "gerçek ortaklar" olduğunu söyledi ELÇİNPOYRAZLAR BRÜKSEL-Brüksel'de düzenlenen NA- TO olağanüstü doruğıında ittifakın askeri rolünün yanı sıra siyasi rolüne ilişkin önem- lı mesajlar verilirken NATO Genel Sekre- leri Jaap deHoop Scheffer, ittifak üyesi 26 ülkenın tamamının, NATO'nun Irak ope- rasyonuna "bir şekilde katılımının" sağ- landığını açıkladı. Brüksel 'de düzenlenen NATO olağanüs- tü doruğunun sonuç büdirisinden "NA- Bush, NATO doruğunun ardından AB Konseyi'nde üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlannın bir araya getiren toplanaya kaOklı. Lüksemburg Başbakanı Junckcr ve AB Komisyon Başkanı Barroso ile ortak basın toplaııtısı düzcnleycn Bush, "Bazıları bi/.iın İran'a saldıracağuıuzı düşünüyor. Bu komik bir düşünce, ancak tüm seçenekler açıkar" dedi. Bush, Fransa Cumhurbaşkanı Chirac vc Juncker Brüksel'de aile fotoğrafı çekilirken bir süre sohbet etti. (Fotoğraf: AP) AB tLE ABD ARASINDA 'ÇİN'E AMBARGO' ATIŞMASI NATO toplantısının ardından yapılan AB-ABD zirvesi öncesinde açıklamada bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, AB'nin Çin'e silah satışı yasağını kaldırmaya niyetli olduğunu — söyledi. Çin'e, 1989'dabaşkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda demokrasi yanlısı gösterilerin kanla bastırılrnasından sonra uygulanmaya başlanan ambargonun artık haklı yanının bulunnıadığını belirten Chirac, AB'nin, ambargoyu kaldırarak Asya'daki stratejik dengeyi bozmamaya çalışacağını kaydetti. Chirac, ABD'nin müttefikleri Kanada ve Avustralya'nın, Pekın'e silah satışı konusunda kısıtlamalar uygulamadığına dıkkat çekti. ABD Başkanı George Bush ise AB'nin Çin'e uygulanan silah ambargosunu kaldırnıa planını "derin kaygryla" karşıladığını söyledi ABD Başkanı, "Çin'e silah gönderilnıesi teknoloji transferi anlamına gelir. Bu, Çin ile Tayvan arasındaki ilişkilcriıı dengesini değişrireceğinden dolayı derin kaygüar içindeyiz" dedi. TO'nun siyasi vc askeri rolünün güçlendi- rUmesi" mesajı çıktı. Doruk sonunda or- tak bildiri yayımlayan devlet ve hükümet başkanları, "müttefikler arasında siyasi ve stratejik danışmavc koordinasyonforumu olarak NATO'nun rolüne güç kazandırıla- cağuıı" açıkladılar. Transatlanlik bağlann sürekliliğinin ve ortak savunmaya bağlılı- ğın teyit edildiği bildiride, "26 müttefîk ül- kenin,günümüzün güvenlik sorunlan kar- şısında, ortak savunmaya ilişkin yükümlü- lükleri ile özgürlük, insan haklan, hııkıık devleti, demokrasi gibi ortak değerler ko- nusunda birlikiçindekaldıklarT ifade edil- di. Özellikle Irak konusunun ele alındığı do- rukta NATO üyeleri "•Irak halkı veycni lıü- kümetine, güvenli bir ttlke ve demokrasi iıı.şa etmeleri için destek sağlamakyüküm- lülüğümüzde biıiik içindeyiz" mesajmı ver- di. NATO Genel Sekreteri Scheffer, ittifak üyesi 26 ülkenin tamamının, NATO'nun Irak operasyonuna "hir şekilde kafılımımn" sağ- landığını açıkladı. Scheffer, müttefiklerin Irak'ta hep birlikte çalışacaklarını duyur- du. Istanbul zirvesinde alınan kararlann ardından, Irak güvenlik birimlerinin eğiti- mı amacıyla Bağdat yakınlarında görevlen- dirilen NATO subayları, geçen yıl ağustos ayında çahşmaya başlamışlardı. 1 Biı birimizi daha fazla dinlenıelivi/1 NATO üyesi 26 ülkenin devlet ve hükü- met başkanlannı bır araya getiren olağanüs- tü zirvenin ilk bölümünde NATO-Ukray- na Komısyonu (N UC) toplantısı gerçekleş- tirildi. Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuş- çenko'nun, ittifak üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlanyla bu- araya geldiği bu toplantı çerçevesiııde, Ukrayna'daki re- formlara verilen destek dile getirildi ve bu ülkeyle "işbirliğJni genişletme iradesi" yan sıtıldı. Fransa Cumhurbaşkanı JacquesChi- rac, ABD ve Avnıpa'nın "gerçekortaklar" olduğunu belırterek bırbırlerini daha faz- la dınlemelerı gerektığıni söyledi. ABD'nin beklentileri karşılandı NATO zirvesinde konuşan ABD Başka- nı George Bush, Avrupa ile bıızlan entme- ye çalıştı, ancak tran ve Suriye'ye karşı sa- vaş kapısını açık bıraktı. Siyasi gözlemci- ler, Bush ziyaretinın ıkınci gününde "taviz- kâr" tarafın ABD değil, Avrupa kanadı ol- duğu değerlendirmesini yaptılar. AB üye- si ülke yönetimlerinin VVashington'ın Irak konusunda ısrarlı beklentilerini mümküıı olduğu kadar karşılamak için acil kararlar aldüdanna dikkat çeken uzmanlar, en kar- şıt ülkeler arasında bulunan Belçika'nın da ıçinde bulunduğu bazı ülkelerin, NA- TO'nun Irak operasyonuna asker ve para aktarması, AB Konseyi'nin dc Iraklı yar- gı ve güvenlik birimlerinin eğitilmesine yönelik NATO operasyonuna kapsamlı bır AB katılımını onaylaması gibı gelışmele- ri örnek göstenyorlar. Yine İran'ı hedefaldıBRUKSEL (Cıımhuriyet)-AB liderle riyle görüşen ABD Başkanı George Bush, tran konusunda bazı müttefiklerin "mol- lalarla görüşmelerisürdürmek'' istediğmi belirterek "Bazılanbiziın İran'a saldıraca- ğımızı düşünüyor. Bu komik bir düşünce ancak tüm seçenekler açıktır" dedi. Bush, NATO doruğunun ardından AB Konseyi'nde üye ülkelerin devlet ve hü- kümet baskanlannı bir araya getiren zir- veye katıldı. Zirvenin ardından AB Dö- nenı Başkanı Lüksemburg'un Başbakanı Jean-Claude Juncker ve AB Komisyon Başkanı Jose Manuel Barroso ile ortak basın toplantısı düzenleyen Bush, "Güç- lü bir Avrupa bizimçıkanınıza" dedi. Kar- şılıklı uzlaşma havasının verildiği toplan- tıda Bush, Irak ve Afganistan gibi konu- larda kendisine söylenenlerden memnun olduğunu anlattı. Bush, bır soru üzerine, Almaııya ve Fransa örnekleri çerçevesin- de, bazı Avrupalı müttefiklerin "Tah- ran'daki nıollalar ile görüşmeleri sürdür- nıck istediklerini" söyleyerek "tran'ın nüklecr silahlara sahip olmaması hepimi- zin ıııenfaatı gereğidir. Hizbullah gibi te- rör örgütlerinc verdikleri destek ile Orta- doğu'da banşı engclliyorlar. Bu durumun son bulması gerekir" dedi. 'Rusya aynı dcğcrleri paylaşnıalf Rusya ile yapıcı ılışkıler oluşturulduğu- nu, Devlet Başkanı Vladimir Putin ile sağ- lıklı bır dıyalog kurduğunıı anlatan Bush, "Rusya Avrupalı bir ülkedir ve bizhnle ay- nı değerleri paylaşmalı'" dedi. Bush, AB zirvesi sırasında Baltık ülkelerınin bazı en- dişelerini kendisine yansıttıklarını, bu ko- nuyu Putin ile görüşeceğini de sözlerine ek- ledi. Juncker da aynı değer ve hedefleri sa- vunan ABD ve AB'nin güç birliği yapma- larının "farkahnalannı" sağlayacağını söy- ledi. Barroso da "ABve ABDtekrartemas kurdıılar" dıyerek bu ışbırlığinin stratejik açıdan kaçınılmaz olduğunu anlattı. Junc- ker ve Barroso yeni Irak hükümetinı des- teklemek istediklerini belirttiler. Öte yandan Slovakya basınına demeç veren Vİadimir Putin, "Demokrasinin te- nıel ilkeliTİ ve kıırumlan, bugünkü Rus ya şanumn gerçeklerine, geleneklerimize ve tarihimize adapte edilmelidir. Ve biz bunu kendimiz yapacağız" dedi. Rusya liderı, ülkesinın demokrasıyı 14 yıl önce herlıan- gi bınni memnun etmek için değil kendi- si için, kendi ulusu ve yurttaşları için be- nımsedığıni söyledi. İSuSHİLE ERDOĞAN AYAKÜSTÜ GÖRÜŞTÜ BrükseVde gündem 'Bilal'Dış Haberier Servisi-Belçıka'nın baş- kentı Brüksel'de gerçekleştirılen NATO doruğuna katılan Başbakan Recep Tay- yip Erdoğan, 8 dakika göıüştüğü ABD Başkanı George Bush'la ABD'de çah- şan oğlu Bilal Erdogan'ı konuştu. NATO toplantısında Türkiye'yi temsil eden Başbakan, ıkili temaslardabulundu. Erdoğan, "Bushilegöriişmcycccği'' yönün- deki bilgiye kaışın 8 dakika süren bir gö- rüşme gerçekleştirdi. Erdoğan görüşme- de, ABD-Türkiye ılişkileri yerine ABD'de bulunan oğlu Bilal Eıdo- ğan'ı konuştu. ABHa- ber.com'unhaberıne göre Bush, Erdoğan'a, "Oglu- nıı/ ABD'de çalışıyor mu, eve ekınck götürebiliyor mu" diye sordu. Bu sıra- da konuşnıaya katılan în- giltere Başbakanı Tony Blair, "Oglunuz ABD'de mi çalışıyor" sorusunuyö- neltti. Erdoğan, "Evet, Dünya Bankası'nda çalı- şıyor" yanıtmı verdi. Bu- nun ü/erine Bush, "Evet, o yüzden ABD'de faizler düşiü" esprisını yaptı. Bush daha sonra Bilal Er- doğan'la ilgili konuşmayı sürdürerek "Yakışıklı,aklıbaşuıdabirde- likanir değerlendırmesınde bulundu. Bla- ir de "Babası gibi mi" derken Bush, "Ta- mamen öyle" yanıtını verdi. Irak için eğitim tesisleri açılacak Zirvenin ardından basın toplantısı dü- zenleyen Erdoğan, Türkiye-ABD ilişki- lerini değerlendirdi. Erdoğan, "Hükü- metlcr olarak aramız, münasebetlerimiz gayet iyidir. Başkan Bush ile bu anlayışla görüşnıelerimizi yaptık. Stratejik ortak Erdoğan, Brüksel'de Schröder ile de bir araya geldi. (Fotoğraf: AA) durumunda olduğumuz, NATO içinde nıüttefîkimiz olan bir ülke ile olunısıız birzeminmeydanagetirmek gibi bir gay- ıctinıi/ olamaz" dedi. Bir ülkenin dünya genelinde verdiği ka- rarlann sempati veya antipati toplayabi- leceğini söyleyen Erdoğan, Türkiye-ABD ilişkilerindc yaşanan gerginlik ve buna ilişkin Türk basınında çıkan haberlen de değerlendirdi. Erdoğan, "Bunlar bana göre yanlış şeyler. Bunlar üzerine yoğıın- laşmayıp dostlarımızın adedini çoğaltma gayretine girersekçok da- ha isabetli olarak. Bugün- kü görüşmemiz de dostça geçmiştir" diye konuştıı. Erdoğan, Türkıye'nın NA- TO'nun Irak Emanet Fo- nu'na 100 bın liuro akta- racağını ve Iraklı güven- lik birimlerinin eğitımı için tesislerini açmayı sür- düreceğını bıldirdi. Erdo ğan, doruk sırasında üa- nimarka Başbakanı An- dersFoghRasnıussen, Al- manya Başbakanı Ger- hard Schröder, lngiltere Başbakanı Tony Blair, Belçika Başbakanı Guy Vcrhofstadt, llalya Baş- bakanı SihioBerhısconi, Yunanistan Baş- bakanı Kostas Karamanlis ile görüştü. Bu arada, Briiksel'de ABD-AB zirve- sinın ardından, AB'ye aday ülkeleri bil- gılendırme toplantısı yapıldı. AB Dö- nem Başkanı LüLsemburg Başbakanı Je- an-Claude Juncker ve Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, Türkiye'nin Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Ba- kanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül tarafından temsil edildiği toplantı- da, zirve sonuçları hakkında bilgi verdi. Washington, Türkiye'deki ABD karşıtlığından rahatsız olurken Avrupalılann da Bush politikalannı onaylamadığı ortaya çıktı 4 ABD demokrasi roKi oynayamaz' BRÜKSEL'DE 'BlRLİK MESAJI 1 VEREN BUSH 'ALAYCI ŞEKİLDE 1 ELEŞTlRlLDl Avrupa basını da inanmadı Haber Merkezi - Brüksel'de AB ile ikişkilerin geliştirilmesı için "ycııi bir biriik kuruhnası çağıısında bulunan" ABD Baş- kanı Bush, Avrupa basını tarafından "alaycı şekilde" eleştınldı. T H E ^ M f e T l M E S Ingi'tcrc'dc yayımlanan The Times, Bush'un açıklamalarını yorumlarken "Briiksel caddeleri ya da kıtanuı havası mı neden oldu bilinmcz ama, Bush bir varoluşçuya dönüşmüş durumda. Bush'un dünc kadar şu kelinıeleri art arda söylenıeyeccğine bahse girilebilir- di: Albert Camus derki... Özgürlükuzun soluklu biı koşuduı" dıye yazdı. The Guardian gazetesinin yorumu ise şöyle: "Bush'un Avrupa'yı pohpohlayan konuşması, Amerika ve Avrupa arasın- daki kilit anlaşmazlık noktalannı gizlemeye yetmedi. fran'ın nükleer huslaı ı, terorizm, AB'nin Çin'e uygulanan silah ambar- gosunu kaldırnıa planları ve Amerika'nın, Suriyc'nin Lüb- nan'dan çekUmesi yönünde yapbğı baskı kilit konular. Avrupa- lılar, bu konulara daha dikkatle eğilmek zorunda." LE F I G A R O Fransa'da yayımlanan Le Fıgaro gazetesı ise Bush ve Fransa Cumhurbaşkanı JacquesChi- rac'ın görüşmesımn "anlaşmazuklann hallolduğu anlamına" geünedığini yazdı. Le Fıgaro, "Bush ve Chirac konuşnıuş ol- salar da, birbirlerini dinlediklerinden emin olınaıu/ nıüınkün değil" göriişüne yer verdi. Liberation gazetesi ise "Bush'un, Şanı ya da Tahran'da bir rejim değişikliğinden heııiiz bahset- mcmesinc karşın Fransa ve Avrupalı ortaklarının elindeki dip- lomatik havuçtanziyade, askeri sopayöntemini kullanmaya da- ha eğilinıli göründüğüııü" savundu Jrankfurler ^ ' m a n ^K ^ e ' 1 gazetesi de, Bush'un yeni söyle- Rundschmı ı n ı n m i'işkilerde birdönüm noktası olamayaca ğını yazdı. Ahnanya'da yayımlanan I'rankfurter Rundschau, Bush'un konuşmasıyla "Avrupa'ya methiyeler düz- düğüne, ancak tran, iklim değişikliği ya da terorizm gibi tarnş- ıııalı konularda aslında hiçbir şey söylemediğJne" dikkat çekti. Habcr Merkezi-Avrupa /iyaretinde li- derlerden "dünyada demoknısinin yay- gınlaştıı ılıııası için" destek isteyen ABD Başkanı George lîıısh a, Avrupahlar, "ABD'nin demokrasi rolü oynayamaya- cağı" mesajıyla yanıt verdi. Brüksel'de demokrasi mcsajlan veren Bush, Avrupahlar tarafından "inandın- cı"bulunmadı. Bush'un ziyareti sırasın- da AP Ajansfnın k • AP Ajansı'nın araştırmasına ö f e F r a n s ı z l a n n y ü z d e 8 4 ' ü ALanlann yüzde vVj ABD'nin j yaptığı kamuoyu yoklamasma göre, sinin yayılmasının ABD'ninişiolmadı- ğını" düşünüyor. Ankette Kanada, Meksika ve üüney Ko- re'de yaşayanlar da "ABD'ıün üstlcndiği demokrasi rolünü" onaylamıyor. Anke- te göre Fransızlann yüzde 84'ü, Bush'un "deınokı asiııiıı yayılmasmda rolü" ol- madığını düşünüyor. Almanların yüzde 78'i, Ingiliz, ttalyan ve tspanyoların ya- ndan fazlası "ABD'nin demokrasi ihraç edemeyeceği" yönünde görüş bildirdi. ABD'de de yapılan yoklamaya göre Ame rıkalıların yandan biraz fazlası ise "ABD'nin denıokrasiyi yaymaya çalış- maması gereküğira'' düşünürken yüzde 45'i "böyle bir rolü olmasıgercktiği'' yö- nünde görüş bildirdi. Araştırmayla ilgili yorumda bulunan John Hopkins Üniversıtesı Uluslararası Ça- lışmalar Bölümü'nde Avrupa uznıanı Prof. HlichaelMan- delbaum, kamuoyu- nun Irak işgalinin ar- dından ABD'ye tep- kili olduğunu söyle- di. Mandelbaum, Bush'un çabalarının "demokrasinin yayılmasmda rolü" olmadığını düşünüyor. demokrasinin yayıl- masmda sınırlı etkisi olduğunu kaydetti. BrookingsEnstitüsü'ndedışpolitikauz- manı IVlicheal O'Hanlon da ABD'nin müttefiklerinin "kendi kendini demok- rasinin yayıcısı ilaıı eden Bush ile kendi lerini huzuriu hissetmedikleri" değerlen- dirmesinde bulundu. AP'nin yoklaması, 9-17 Şubat tarihleri arasında 9 ülkede 1000 kişinin katılımıyla rçerçekleştirildi.