Katalog

15 ARALJK 2005 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Beyrutta gövde gösterisi • BEYRUT(AA)- Bombalı saldın sonücu yaşamıru yitiren Suriye karşıtı Lübnanlı gazeteci ve milletvekili Cibran • Tüeyni'nin dün düzenlenen cenaze törerüne yüz binlerce kişi katıldı. Beyrut'ta düzenlenen törende "Cibran ölmedi", "Cibran unutulmayacak" sloganlan atıldı. "Ölüler birbirini takip ediyor, Devlet Başkanı Emil Lahud put gibi duruyor" yazıh pankart taşıyan bir grup genç, Suriye yanlısı Lahud'un istifasını istedi. 'Yeniden inşa'da patron Rice • VVASHESGTON (AA) - ABD Başkanı George Bush, ABD'nin savaş ya da iç savaşın bulunduğu ülkelerin istikrannı ve yeniden inşasını sağlama çabalannın ^ sorumluluğunu, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'a verdi. Beyaz Saray'dan yapılan açıkla- mada Rice, ABD'nin yeniden inşa çabalannı koordine edecek. ABD ordusunun müdahil olduğu bir durumda ise bu koordınasyon, Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ile birlikte yürütülecek. Karann, Irak'ın işgalinin ardından George Bush yönetiminin, planlamamn zayıf olması dolayısıyla eleştirilmesinden sonra alınması dikkat çekiyor. Rlistin'de siyaset kanştı • RAMALLAH(AA)- îsrail cezaevinde bulunan Filistin'in tntifada ^hareketinin liderlerinden Mervan Barguti, 25 Ocak'ta yapılacak genel seçimlerde aday listesiyle ilgili tartışmalar nedeniyle El Fetih'ten aynlma tehdidinde bulundu. Barguti'nin El Fetih'ten aynlarak yeni bir hareketin başına geçmesi halinde, bu girişimin Hamas'a karşı mücadele içindeki El Fetih'i bölebileceği belirtiliyor. El Fetih'in Gazze Şeridi'ndeki karargâhı önünde, rakip grup militanlan arasında çıkan çatışmada ise 3 kişi yaralandı. YeNeşimler genişliyor • KÜDÜS(AA)- tsrail'de, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşkelerinde yüzlerce yeni ev yapılmasını öngören bir planın onaylandığı bildirildi. Yediot Ahronot gazetesi, planı onaylayan Mofaz'ın, Batı Şeria'daki en büyük Yahudi yerleşkesi Maale Adumim'de 200 ev, Ariel'de 40 ve Bracha'da onlarca meskenin inşaatı için yetki verdiğini yazdı. AP tele-kulak' yasasım onayladı • STRASBOURG (AA) - Avrupa Parlamentosu (AP), terör ve organize suçlarla mücadele çerçevesinde telefon, kısa mesaj ve elektronik posta kayıtlannın telekomünikasyon şirketleri tarafindan tutulmasına ilişkin yasa tasansını kabul etti. Gelecek yıl yürürlüğe girecek yasa, AB üyesi ülkelere, şüpheli kayıtlann 6 ile 24 ay saklanmasına ilişkirı karar verme yetkisi tanıyor. Yasa, kayıtlann içeriğinin değil, görüşmelerinin hangi saatlerde, nerede ve kimler arasında yapıldığına ilişkin bilgilerin saklanmasını öngörüyor. ABD'nin çizdiği takvim çerçevesinde yapılan meclis seçimleri öncesi çok yoğun güvenlik önlemleri alındı Irak'ta direniş arası seçim• Iraklılann demokratik seçimler için "seyahat özgürlüğü" 3 günlüğüne askıya alındı. Başta Bağdat olmak üzere birçok kentte ek Önlemler alınırken Iraklılann üzeri aranıyor. Süreci engellemek isteyen direnişçilerin saldınlanysa sürüyor. Dış Haberler Servisi- Irak- Ular, ABD'ninbelirlediği "de- mokratikkşmetakvimi" çer- çevesinde gerçekleştirilen par- lamento seçimleri için bugün sandık başına gidiyor. Seçim- ler öncesinde direnişçilerin saldın olasdığına karşı olağa- nüstü güvenlik önlemleri alın- dı. Demokratik seçimin gere- ğini yerine getirmesi bekle- nen Iraklılann "seyahat öz- gürlüğü" 3 günlüğüne askı- ya alınırken daha önce yü- rürlüğe konan gece sokağa çıkma yasağının süresi de uzatıldı. "Demokratikleşme" ve se- çim sürecinin meşnıluğunu tanımayan direnişçiler, süre- ci engellemek için saldınla- nru sürdürüyorlar. Iraklı gü- venlik güçleri, başta Bağdat olmak üzere birçok kentte ek önlemler alıyor. Bu çerçeve- de sınırlann kapahlması ve gece sokağa çıkma yasağı- nın süresinin uzatılmasının yanı sıra kontrol noktalarm- da araçlar denetleniyor, Irak- lılann üzeri aranıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlanna bu ülkeye git- memeleri uyansı yaptı. Bağ- 1 uJRC - | î f 1 * SakJınlar sürüyor ;«# i BaşkentBağdat'tase^iınleröncesinde olağanüstügüNenlikönlernlerialıncİL( Fotoğrat AFP) dat'taki ABD Büyükelçiliği de Irak'ta bulunan Ameri- kalı yetkililere gerekmedik- çe bir yerden bir yere gitme- melerini önerirken bakanlık- tan yapılan açıklamada, "Bu dönemde. şiddet olaylannın patlak vermeriskiçok yük- seuniştir" denıldı. 15 milyofl seçmen Seçimlere katılan yaklaşık 15 miryon Iraklı, yurtdışında- ki ülke vatandaşlanyla bir- likte dört yıl görev yapacak parlamentonun 275 yeni üye- sini seçecek. 230'dan fazla partinin 7 bin kadar adayının yanşacağı bu seçim, Irak'ta daha önce belirlenen "de- mokratikleşme sürecinin" üçüncü aşamasını oluşturu- yor. Daha önce 30 Ocak'ta ya- pılan seçim sonrası geçici bir meclis oluşturulmuş, 15 Ekim'de de yeni Irak Anaya- sası referandumla onaylan- mıştı. Irak'ta bugün yapılacak se- çimlerde halkın, daha çok et- nik ve dini kökenleri dogrul- tusunda oy kullanması bek- leniyor. Bu yüzden seçimle- rin Irak'ın birüğinden çok bö- lünmesine hizmet edeceği yo- rumlan yapılıyor. 3 adaydan biri kadm Irak'ın yeni anayasasına göre, meclis üyelerinin yüz- de 25'i kadınlardan oluşa- cak. Bu nedenle her listede- ki 3 adaydan birinin kadm olması gerekiyor. 275 sandal- yenin 230'u 18 vilayette nıs- pi sistemle partilere dagıtıla- cak. Kalan 45 sandalye de bölgesel sandalye kazana- mayanpartilerarasında pay- laştınlacak. Askerler. mahkûmiyeti bu- lunanlar ve Saddam Hüseyin dönemınde Baas Partisi'nde önemli görevler üstlenmış olanlar seçimlerde aday ola- mıyor. Seçimleri, Arap ve Ba- tılı gözlemciler de takip edi- yor. Irak'ta hastalar. tutuklular ve güvenlik güçleri hafta ba- şında oy vermeye baslamış- lardı. Irak dışmdan da seçime katıhmın arttınlması sağlan- maya çalışılıyor. Irak'ta do- ğan, yurtdışında yasayan ve vatandaşlıklannı koruyan 18 yaşın üzenndeki tüm Iraklı- lar oy hakkına sahip. Ülke dı- şındadoğsa da babasının Irak- lı olduğunu kanıtlayanlar da oy kullanabilecek. Yurtdışın- da oy kullanabilecek Iraklı- lann sayısınınsa, yaklaşık 1.5 milyon olduğu sanılıyor. Talabani'den birlik çağnsı Dış Haberler Servisi - Irak'ta seçim öncesinde "seçimlerin meşru olmadığınT savunan direnişçiler saldınlannı sür- dürürken Irak Devlet Başka- nı Cebl Talabani. televiz- yonda yayımlanan konuş- masında Iraklılan, seçim gü- nünü "uhısal birlik ve tero- rizme karşı zafer günü" yap- maya çağırdı. Irak'ta saldın- lar ise durmadı. Fdluce'de bir seçim merkezi bombala- nırken Tiknt'te de, silahlı bir grup, sandıklann bulunduğu bınaya saldırdı. Samarra'da bir bombanın patlaması so- nucu bir çocuk öldü, bir sivil yaralandı. Beyci'deTicaret Bakanlığı'nda çahşan bir ki- şi öldürüldü. Musul'da da, iki polıs memuru öldü. Ker- kük'te Irak Türkmen Cephe- si'ne (ITC) ait üç farklı bü- roya saldın düzenlendi. ITC Ankara Temsilcisi Ahmet Muratb saldınlara ilişkin, "Amaçlan Kerkük'te Türk- menlerin gözünü korkurup, Türkmenler sandık başına gitmesin, oylar düşsün. Peş- mergeter pravoke edjyor" dedi. Irak'takı El Kaide'nin Ebu Musab el Zerkavi'ye bağlı örgütü ise saldınlar düzenleyeceğini ilan etti. tn- ternette yapılan duyuruda, "•Dönekİerin katelerini yık- mak ve acımasızhk ile fuhu- şun demokratik düğününü engellemek için fetih sözü ve- riyoruz" ifadeleri kullanıldı. ABD Başkanı: Irak savaşına yol açan istihbaratın çoğu yanlıştı. Sorumluluk benim Bush sonunda itiıal etti • Irak'ta "yanlış istihbarat sonucu" binlerce insanın ölümüne neden olduğunu kabul eden Bush, Saddam Hüseyin'in iktidardan uzaklaştınlması karannın ise "doğru" olduğunu söyledi. Ehş Haberler Servisi - ABD Başkanı Ge- orge Bush, Irak savaşının yanlış istihbarat üzerine başladığını ilk kez kabul etti. Washington'daki düşünce kuruluşu Wo- odrow Wilson Center'da konuşan Bush, Irak savaşına girmelerine yol açan istihbaratın ço- ğunun yanlış olduğunu kabul ettiğini, baş- kan olarak Irak savaşına girilmesi karannın sorumluluğunu üstlendiğini, ancak Saddam Hüseyin'in iktidardan uzaklaştınlması ka- rannın hâlâ doğru bir karar olduğunu söy- ledi. Irak'ta yapılacak seçimlerin bir dönüm noktası olduğunu söyleyen Bush, bu seçim- lerin Ortadoğu'da demokrasi için ilham ve- receğini savundu. "Her şeyekarşm" Irak sa- vaşına girme karannı savunan Bush, bugün hâlâ Irak'ta olduklannı. çünkü bu ülkede- ki hedeflerinin bir diktatörü göre\den uzak- laştırmanın daha da ötesinde olduğunu, ge- ride özgür ve demokratik bir Irak bırakma- yı amaçladıklannı, zaferi elde etmeden bu ülkeden aynlmayacaklannı kaydetti. Bush, demokratikbir Irak'ınbölgede Suriye ve tran gibi ülkelerde demokratik reformlar için il- ham vereceğini öne sürdü. îran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad'ın îsrail'e yönelik sert sözlerine tepki yağdı ' Yahudi soykınmı bir efsane'Dış Haberier Servisi - tran Cumhur- başkanı Mahmud Ahmedinecad, Ya- hudi soykınmının, "tsrail'i İslam dün- yasımn merkezinde yaratnıak için Av- rupa tarafindan üretilen bir efsane" ol- duğunu iddia etti. Sistan-Belucistan eya- letinin başkenti Zahedan'da halka hi- tap eden Ahmedinecad, "Bugün, soy- kuım adında efsane yarattılar ve buna Allah'uı, dinin ve pevgamberlerin üze- rindeymiş gibi bakryoriar" dedı. Yahudilere karşı Avrupalılann suç işlediğini belirten Ahmedinecad, dev- let kurabümeleri için Yahudilere ABD ve Kanada'nın kendi topraklannı ver- mesi gerektiğini savundu. Batı ülkele- nne, "Madem suçu sizişledmiz, bunun cezasmı neden FiBstJnuhısuödihor" di- ye soran Ahmedinecad, "Bedefisiz,Av- • Batı ülkelerine, "Madem suçu siz işlediniz, bunun cezasını neden Filistin ulusu ödüyor" diye soran tran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad îsrail'e Avrupa'dan, ABD'den. Kanada'dan veya Alaska'dan toprak verilmesini önerdi. rupahlar ödemelisiniz" şeklinde ko- nuştu. Ahmedinecad, önerisinin tsra- il'e Avrupa'dan, ABD'den, Kanada'dan veya Alaska'dan toprakverilmesi oldu- ğunu ifade etti. Konuşmasında Batı'nın Müslümanlara zarar verdiğini, ülkele- rini işgal ettiğini ve zenginlilderini yağ- maladığını belirten Ahmedinecad, söz- lerini şöyle sürdürdü: "Uygarhğmız şiddet içeriyorsa, baskı alünda e/ilmiş insanlan evsiz bıraloyorsa, adalet ta- leplerini basünyorsa ve dünyanm bü- >ükbölümüne yoklukgetiriyorsa, • Kof uygarhğınızdan nefret ediyoruz' diye yüksek sesle bagmyoruz." "Nükleer enerji \^ızgeçme>eceğimiz bir hakür" diyen Ahmedinecad şöyle devam etti: "Nükleersflahlanüretenlervçkunanan- lar,>üdercenükleersantralasahipolan- hr, biâm halkımızm banşçıl nükleertek- nolojrvielde ermesine engelolanıazlar." İsraiTden sert uyan Ekimde de "tsrail haritadan siBn- meM" diyen Ahmedinecad'ınkonuşma- suıa tsra.il ve AB'nin yanı sıra Iran'da- ki reform yanlılanndan da tepki geldi. tsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada.w Ahmedinecad'maşmuç- taki bu söylemJerinin. uluslararasıtop- lumun gözlerini açacağnu ve bu rejim hakkmdaki tüm yaruLsamalan dağıta- cağnu umu>X)ruz" denildi.- Başbakan ArielŞaron'un sözcüsü, "tsrail tran'da- ki aşın rejinü başansızhğa uğratacak olanaklara sahip~ dedi. AB. Ahmedinecad'm Îsrail'e yöne- lik saldınsının uygar politik tartışma- larda yeri olamayacagını beürtti. îran'da- ki reformcular, Ahmedinecad'ın Isra- il hakkındakı açıklamalanna, 'üBiegü- veniiğınitehükeye soktuğu" eerekçesiy- le karşı çıktı. İR BÖL ÜMÜ SÜRECE KATILIYOR Washingtonhn umudu Sünnüer Dış Haberier Servisi - Irak'takı seçimler önce- sinde ülkedeki çokparça- lı yapı dikkat çekiyor. Se- çime Kürtler, Türkmen- ler, Şiiler, Araplar ve Sün- nilerin oluşturduğu 300'ün üzerinde grup, 231 partinin çatısı altında ka- tılacak. Seçime giren 21 ittifakın 5 'i etnik ya da di- ni temel üzerine oturuyor. Ocak ayında yapılan se- çimlerden farklı olarak bu defa Irak direnişinin ağır- lığuıı oluşruran Sünni ke- simlerin bir bölümü seçi- me kaülıyor. ABD ve müt- tefikleri uzunca bir süre- dir çaba gösterdikleri bu gelişmeyi, Irak'ta "de- mokrasinin önemKbir ka- zanımı" olarak değerlen- dıriyorlar. Sünnilerin oluş- turduğu Uzlaşı Cephesi adlı ittifak, İslam Partisi, Halk Konferansı ve Ulu- sal Diyalog Konseyi gibi Sünni gruplan bir araya getiriyor. tslam Parusı ana- yasa referandumunda da "evet* oyu verilmesini sa- vunmuştu. Sünnilerin se- çime katılması nedeniyle Şiiler ve Kürtlerin meclis- teki sandalye sayısının azalması bekleniyor. Kürt partileri Kürdis- tan Yurtsever Birliği (KYB) ve Kürdıstan De- mokratik Partisi'nin (KDP) ağırhğını oluştur- duğu Kürt tttifakı'nın oy oranında, Kürdistan tsla- mi Birliği'nin çekibnesi nedeniyle düşüş yaşan- ması bekleniyor. Ocak seçimlerinın gali- bi Birleşik Irak Ittifakı, yine Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi (IİDYK) ve Dava Partisi'nin öncü- lüğünde seçime giriyor. MuktedaelSadr'ın aday- lan da Birleşik Irak Ittifa- kı listesinde yer alıyor, an- cak Şiilerin önemli dini otoritesi sayılan Ayetul- lah Aü el Sistani bu defa doğrudan bu hsteye des- teğini açıklamadı. 3 Türkmen partisi Şii gruplann ABD des- teği nedeniyle öne çıkan diğer iki ittifakı ise eski Başbakan tyad Aflavi' nin Irak Ulusal Listesi ve Başbakan Yardımcısı Ah- med Çelebi'nin Irak Ulu- sal Kongresi. Başından beri "demokratikleşme süreci"ne destek veren Irak Komünist Partisi, li- beral gruplarla birlikte Allavi'nin listesine katı- lırken Çelebi'nin liste- sinde ise kralcılar ve ba- ğımsızlar dahil 10 kadar oluşıun yer alıyor. Türkmenler seçimler- de Irak Türkmen Cephe- si (ITC), Türkmen tslam Partisi (TtP) ve Türkmen Kardeşlık Partisi (TKP) adlan altında 3 partiyle katılıyor. Türkiye yanlısı ITC;Musul,Kerkük, Bağ- dat, Diyala ve Selahad- din'de tek başına seçime girecek. Türkmen İslam Partisi, Şii Araplann ça- tısı altında seçimlere Jca- tıltrken Türkmen Kardeş- lik Partisi ise KYB ve KDP'yi destekliyor. Türk- menlerin, Irak parlamen- tosunda toplam 11 ya da 12 milletvekiliyle temsil edilmeleri bekleniyor. A.BD YANLISI MESAJLAR Pentagon başına fiyat biçti Dış Haberler Servisi - ABD Sa\ r unma Bakanlığı Pentagon, çeşitli ülkeler- de medyada Amerikan yanlısı mesajlar çıkması- nı sağlamak dahil, psiko- lojik sa\3ş için 400 milyon dolarlık bir bütçe ayırdı. USA Today gazetesin- de, programdan sorumlu bir asken yetkiliye daya- nılarak verilen habere gö- re, medya kampanyasıy- la "terörist ideoloji" he- def alınacak, yabancı okuyucu ve izleyiciler "ABD poBtikalannı des- tekkmeleri" için etkilen- meye çalışılacak. ABD Özel Operasyon- lar Komutanhğı'na bağlı psikolojik savaş uzman- îannca hazırlanan prog- ram, ABD'nin müttefiki ülkelerle çatışma halinde obnadığı ülkeler de dahil olmak üzere bütün dünya- da uygulanacak. Verile- cek mesajlarda kaynak olarak "ABD hükümeti" gösterilmeyecek. Kampanya üç firma üzerinden yürütülecek. Bu firmalar arasında, Irak ba- sınında ABD yanlısı ha- berler çıkması için bu ül- kenin gazetelerine para vermesi üzerine Pentagon tarafindan soruşturma al- tına alman Lincobı Gro- up da yer alıyor. Askeri yetküiler, amaçlannın, "el altmdan dağıûlacak yan- hş habeıierin,dünyabası- nmda çıkmasını sağlamak olmadığını r> savunuyor. Kampanyayla ilgili ola- rak USA Today'e konu- şan Psikolojik Operas- yonlar Destek Birimi Başkan Yardırncısı Mi- ke Furlong, "Ürün üze- rindeelbette ABD yapı- mı' ibaresi yer almaya- cak. Gazeteciler bir sonı yönelttiklerüıde bizim ya- nıüannuz çok dürüst ve doğru olacak" dedi. ERİNÇ: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ YOZLAŞIYOR Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve gazetemiz yazan Orhan Erinç. Pentagon'un çeşitli ülkelerde Amerikan yanlısı mesajlar çıkmasını sağlamak amacıyla fon ayırması yönündeki yaklaşımın ( "ifade özgürlüğü" ka\Tamını yozlaştırdığını söyledi. "Neyaakki gazeteciök, kullanılmaya en açık meslek olma niteliğinden kurtulamrvor* 1 diyen Erinç, Gazeteciler Hak ve Sorumluluk Bildirgesi'ndeki kurallann, para karşılığı haber yapılmasını yasakladığını hatırlattı. "Meslektaşlannun büyük çoğunluğunun Pentagon'a tepki göstereceğini bfflyorum'' diye konuşan Erinç, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ancak son dönemde 'ifade özgürlüğü' kavranu kadar 'gazeteci' tanımının zoriandığuu da üzülerek iznyoruz.",