Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 KASIM 2005 PERŞEMBE
HABERLER
DUMADABUGUN
ALt StRMEN
Yeşil Türkiye'nin
Kırmızı Sokakları
1979 yılı Mart'ında, Türkiye'den Iran'a kalkan ilk
uçakla, Bombay üzerinden gittim Tahran'a. Humey-
ni yeni dönmüştü ve bazı gafillerin devrim sandıklan,
bölgenin en büyük karşıdevriminin ilkyıllan yaşanıyor-
du, komşumuzda.
Sinemalar kapı duvar olmuştu sözcüğün tam an-
lamıyla, yani kapılan duvarlaria örtülmüştü.
lyi görmesini bilmeyenler, şaşkınlık ıçinde ne ol-
makta olduğunu anlamaya çalışıyoriardı. Henüz kal-
dığımız otekle içki içebiliyorduk, kadınlann hepsi ör-
tünmemişlerdi. Amadin özgürlüğü kisvesi attında, ki-
mi devlet dairelerindeki sekreterier türbana bürün-
müşlerdi.
Her şey Iran'ın hızla karanlık günlere doğru yol al-
dığının habercislydi. Humeynı'yi destekleyen solcu-
lann lideri Kianuri hâlâ yaşryordu ve kendini de etkin
biri sanmaya devam edıyordu. Onunla görüşmeyi bir-
kaç saat yüzünden kaçırdım.
Iran'da halk takunya sesiyle uyanabilirdi, ama uya-
namamıştı.
Evet, yirmi alt buçuk yıl önce, Iran'da karşıdevrimi
ve aymazlığı görmüştüm.
Sonra her şey hızla gelişti. Bütün kadınlar örtüldü,
bütün konular ulemaya danışılır oldu, içki yasaklandı,
muhalifler temizlendi, bu arada Humeyni'ye sol adı-
na destek veren Kianuri de idam edildi.
Şeriata uygun hareket edilryor, her şey kitabına uy-
duaıluyor, bakireler idam edılemeyeceğı için, Evin Ha-
pishanesi'nde, ölümü bekleyen kızlann bekâretteri,
darağacına gitmeden gideriliyordu.
Daha sonra Türkiye'de ABD hesabına şeriatçılara
arka çıkacak olanlar, o günlerde de sol maskesı altın-
da Humeyni'ye ve tesettüre övgüler yağdınyorlardı.
• • •
Ülkemiz, anlamsjz ezberlerin diyan olmuştur hep.
Bir zamanlar kimileri tutturmuşlardı "Türkiye asla La-
tin Amerika olmaz" diye. Olup olmadığını, 12 Eylül'ü
yaşayanlargördüler. Iran'daotanlannbenzerlenninbir
gün Türkiye'de de yaşanabıleceği konusundaki uya-
nlanmıza da yine bir kör ezberle karşılık veriliyordu.
"Türkiye as/a Iran olmaz."
Tabii ki bir ülkede yaşanan tıpatıp aynıyla başka bir
yerde yinelenmezdi, ama koşullar bir araya geldiğin-
de, benzer sebepler, hep benzer sonuçlan verecekti.
Yıllardır bıkmadan, usanmadan yınelediğımiz teh-
lıke, artık tehlıke olmaktan çıkmış, yaşama geçmiş bu-
lunmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti laik bir demokrasi olmaktan,
bir Islam cumhuriyeti olmaya geçilen kapının eşiğini
aşmak üzeredir.
Türkiye'nin Başbakanı, medyanın ve kamuoyunun
şaşkın bakışlan karşısında, dini simgelerin kamu ala-
nında yer alabilip alamayacaklanna laik mahkemele-
nn değil, utemanın karar vermesi gerektığinı rahatlık-
la soyleyebilmektedir. Hangi gıdanın helal olup olma-
dığının saptanmasının devlet marifetiyle yapılmasına
az kalmtşbr.
İçki içen vatandaşlann Avrupa'daki genelev sokak-
lan benzeri kırmızı sokaklara sürülmeleri, izole edilme-
leri girişimlen birbirini izlemektedir. Son olarak da Bur-
sa'nın Osmangazi llçesi Belediyesi, bu yönde bir ka-
rar almış bulunmaktadır.
• • •
Osmangazi Betediye Başkanvekili AbduHah Kara-
dağ, aldıklan karan açıklarken, Avrupa'dakine ben-
zer kırmızı sokaklar oluşturacaklannı açıklıyor. Yalan
söylüyor. Çünkü Avrupa'da ıçkıli mekânlann toplan-
dığı kırmızı sokaklar yoktur. Başkanvekili kerhane ile
meyhaneyi birbirine kanştınyor, tıpkı bırçok şeyi ka-
nştırdığı gibi.
Kimse yanılmaan, mesele içki sorunu değil. Sorun,
AKP'li yönetıcilerin kendi inançlannı ve yaşam biçım-
lerini herkese zorla kabul ettirme zorbalığıdır.
Bu uygulama yann öbür gün, meyhane sokaklan-
nın aynlmasıyla da kalmayacak, ileride oraya kimi za-
man şeriatçı zorbalar, kımi zaman belediyenin denet-
çtleri, kimi zaman kolluk kuvvetleri marifetiyle baskın-
lar yapılması dönemi de başlayacaktır.
Kamu alanında, dinsel simgeler ve baskıyı savunan-
lar, ilerde bunu hiçbirtepkiyle karşılaşmadan yapacak-
lannı açık açık herkese ilan etmektedirier. Kanmaya-
lım, uyumayalım! Bugün türbanı, inanç özgürlüğü adı-
na, kamu alanına sokmaya çalışanlar, özgürlük ve
hoşgörüden soz ederlerken yalan söylüyoriar. Nite-
kim onlar, kendi gibi düşünmeyen ve davranmayan-
lan, kırmızı sokaklar uygulamasıyla toplumdan dtşla-
maya hazırianmaktadırlar.
Hiç kuşkunuz olmasın ki bu uygulamayı başkalan
da ızleyecektir. Bu tür girişımlerin sahiplerinin tasar-
ruflanna karşı bütün iç yargı yollan denenmelidır.
Tekrar ediyorum, sorun içki değil, özgürlükterimiz-
dir.
Konuyu tatlı bir şekilde, 17. yüzyılda yobazlar tara-
fından kâfir ilan edilen Şeyhülislam Yahya'nın dizele-
riyle noktalayalım:
"Mescidde riya - pişeteritsün, ko riyayı,
Meyhaneye gelkım ne riya var ne mürai".
asirmen@cumhuriyet.com.tr
Erdil davasında ek rapor
• ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Eski Denız Kuv-
vetleri Komutanı Oramiral Ühami Erdil hakkında hak-
sız mal edınme suçlamasıyla ilgıli inceleme yapan bi-
lirkişi heyeti, Erdıl'in 1977-1978 yıllannda ABD'deki
eğitiminde aldığı geçici yevmiyeleri de dahil ederek ha-
zırladığı ek raporda, Etüer'dekı davakonusu evlerin ka-
yıtlı tasarruflarla alınamayacağı görüşünü yineledi.
Mahkeme heyeti, Erdıl'in evlerin alımında yardımı ol-
duğunubelirttıği müteveffa Muhterem Kolay'm kıa Ha-
tıce Özden Kolay'ın dınlenmesıne karar verdı.
Şarkıcı Çelik'e duruşmada tehdit
• tstanbul Haber Servisi - Şarkıcı Çelik Erişçi, emek-
li Binbaşı thsan Güven ve eşı Sibel Güven'in Tuzla'da-
ki evlerinde öldürülmesi olayına ilişkin 7 sanığın yar-
gılandığı davada tanık olarak ifade verdi. Erişçi, cina-
yetle ılgili bilgısı olmadığını söyledı. Izleyicilerarasın-
da bulunan 4 kışi, yasadışı ÎBDA'C örgütünün ışareti-
ni yaparak "Telegramcı köpekler hesap verecek" slo-
ganı ath Gözaltına alınan kişiler serbest bırakıldı.
Ağaya isyan eden köyüiye saldırı
• DtYARBAKIR(Cumhuriv«t Bürosu)-Dıyarbakır'ın
Bismil ilçesinde ağaya ısyan eden Sinanlı köylülerine
sılahlı ve bıçaklı saldında bulunulduğu öne sürüldü. ld-
dialara göre, saldırgan etkisiz hale getırilirken, silahı-
na el konuldu. Olaylarda bir kişinin yaralandıgı bıldi-
rilirken, 18 kışi savcıya ifade verdi.
TBMM'deki CEDAW toplantisı 'türban' ve 'etnik aynmcılık' bölümleri nedeniyle protesto edildi
CHP: BukorsanbirgirişimANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
BM bünyesindeki "Kadmlara Karşı
Ajnrocıhgın Önknmesi Komitesi''nin
(CEDAW) hazırladığı Türkiye rapo-
nı, TBMM'de krize neden oldu. CHP,
Türkiye'de kadınlara karşı etnik aynm-
cılık yapüdığı ileri sürülen, türban ya-
sağının eleştırildiği raporun da değer-
lendırildığı TBMM'deki "kadmhak-
lan" konulu toplantıya konuşmacı
göndermedi. Toplanüya "BaşkentKa-
dın Platformu"ndan olduklan bildin-
len 7-8 dolaymda türbanlı kadrnın ko-
nuk olarak katılması dikkat çekti.
Uçan Süpürge örgütü öncülüğünde
TBMM Başkanı Bülent Annç'ın bü-
tün mülervekülerini davet ettiği "Bir-
İKÎGÜN
• Türkiye'de kadınlara karşı etnik aynmcılık yapıldığının ileri sürüldüğü ve türban yasağrnın
eleştirildiği raporun da değerlendirildiği toplantıya CHP konuşmacı göndermedi. CEDAW'ın
sekreteryasmı yürüten Türk Kadınlar Birliği'nin de katılmadığı toplantıya "Başkent Kadın
Platformu"ndan olduklan bildirilen 7-8 dolayında türbanlı kadın konuğun katılması dikkat çekti.
leşmiş MiDeder Kadınlara Karşı Her
Türlû Aynmcıhğın Önknmesi Sözleş-
mesj" kapsamında Türbye'deki geliş-
melerin ele alındığı toplantıya CE-
DAW'ın sekreteryasmı yürüten Türk
Kadınlar Birliği sadece 2 temsılci gön-
derirken CHP'den de AKPden de 25
dolayında milletvekili katıldı.
Toplanrıda söz alan kadın ve aıle-
den sonımlu Devlet Bakanı Nlmet
Çubukçu, Türkiye' nın kadınlann du-
rumlannın iyileştinlmesine dönük dü-
zenleme yapma yükümlülüğü getirdi-
ğine işaret etti.
Uçan Süpürge'nın "CEDAWşam-
piyonluğu"nu ve Meclis'teki toplan-
tıda konuşmacı olarak katılma öneri-
sini reddeden CHP Niğde Milletveki-
li Orhan Eraslan, komitenin tavsiye
kararlanna atıfta bulunarak kadın hak-
lan adı alhnda "türbanveeüıikayrnn-
obğın kadndara taşıttmldığını" ve bu-
nun CEDAW raporuna yansıtıldığını
belırtti. Eraslan, "Böyİe bir organi-
zasyooda hiçbir CHP'B bulurunak is-
temez. Onuniçinkatdmamı^ardır" de-
di. CEDAW"ın sekreteryasını üstlenen
Türk Kadınlar Birliği'nin, Cumhun-
yetçi Kadınlar Birliği'nin toplantıya
temsüci göndermediğine işaret eden
Eraslan, Uçan Süpürge'nin bu girişi-
minin "korsan" olduğunu söyledi.
Uçan Süpürge Genel Koordinatö-
rü Haüme Güner ise protestodan ha-
beri olmadığını belirterek "Bu rapo-
ru bizim yazdırdığımız zannedflnor.
Böyle bir şeyyok" dedi. Aynmcılığın
Önlenmesi Komitesi'nin raponmda
CHP'lilerin tq)kisine neden olan bö-
lüm şöyle:
"Komite, anadfli Türkçe obnayan
kadmvelozlanneğitiiDdenyanaian-
ma ve eğitimde başan sağlama bağ-
lammda çoklu avTiıncınğa maruz ka-
labilmesinden endişe eder. Komite,
okularda \e üniversiteferde türbany»-
sağuun laziar ve kadmlar ûzerinde-
kietkismden endişe duymaktadn: Ta-
rafdevietin türban yasağumı etldsi-
ni denetkmesini ve değertendinnesi-
ni,bu yasakyüzünden okuDarve üni-
versitelerden dışlanan kadın sayısı
hakkında bflgi deıiemesiniricaeder."
Aydmlanma
Ateşi
Gamntep'te
GAZİANTEPÇCumhu-
riyet) - "Cumhuriyet Ana-
doiuAydmlanmasj" etkın-
liklerinin ıkincisi bugün
Gaziantep'te düzenleniyor.
Gazetemiz Imtıyaz Sahi-
bi tlhan Seiçuk başta ol-
mak üzere çok sayıda ya-
zanmız panel ve toplantı-
larda, kentyönerjcileri, si-
\il toplum örgütleri ve oda-
lann temsilcileri, akade-
misyenler, işadamlan ve
okurlanmızla birlikte ül-
kenin ve Antep'in sonın-
lannı tartışacaİdar.
Ilhan Seiçuk. Cumhuri-
yet Vakfı tkinci Başkanı
Akv Coşkun ile yazarlan-
mız Ali Sirmen, Türker
Minibaş,AtaolBehramoğ-
lu, CoşkunÖzdemir, Ada-
na Temsilcimız ÇetinYiğe-
noğhı, satış sorumlumuz
Fazilet Kuza'dan oluşan
Cumhuriyet ekibinin ilk
ziyareti Organize Sanayi
Bölgesi'ne (OSB) olacak.
Öğle yemeğinin ardından
yazarlanmızın kaülımıyla
saat 14.00'te Gaziantep Ti-
caret Odası Toplantı Salo-
nu'nda "Anadotu Aydın-
lanmasj- paneli düzenlene-
cek. Burada kentteki sivil
toplum örgütleri, siyasipar-
ti temsilcileri ve okurlan-
mızla biraraya gelecek olan
yazarlanmız akşam da Ga-
ziantep Üniversitesi'nde
düzenlenecek resepsiyon-
da kentin üst düzey yöne-
ticileriyle ülke gündemi ve
güncel konularla ilgıli ola-
rak değerlendirmelerde bu-
lunacaklar.
Ikinci günkü program
ise sabah 10.30'daüniver-
sitede öğrencilerle söy-
leşiyle başlayacak. Ardın-
dan yazarlanmız saat
13.30'da Gaziantep Ticaret
Odası'ndan Antepli
sanayici ve işadamlanyla
bir araya gelerek kentin
ekonomik yaşamındaki
sorunlan konuşacaklar.
MEBUYARDI
VğrencUeri
izleyin'
DtYARBAMR (AA) -
Milü Egıtim Bakanı adına
Prof. Servet Özdemir im-
zasıyla Türkiye genelin-
deki tüm okullara iletilme-
si amacıyla valiliklere gön-
derilen yazıda. yazılı ve
görsel basında çocuk ka-
çırma olaylan ile ilgili ha-
berlerin yer aldığı belirtil-
di. Yazıda, bu tür olayla-
nn yaşanmaması için yö-
netici ve öğretmenlerin
okullarda daha dikkatli ve
duyarh da\Tanmalan ge-
rektiği kaydedildi. Yöne-
ticilerin, okullann güven-
liği için emniyet yetkilile-
ri ile iletışım kurfnalan ve
velilerle iletişimi artnrma-
lan ifade edilen yazıda,
okul çe\Tesindeki şüpheli
şahıslara dikkat edilmesi
gerektiği bildirildi. Yazı-
da, öğrencilerin okulda
ders dışı hareketlerinin iz-
lenmesi, tanımadıklan ki-
şilerle iletişım kurmanın
sakıncalan doğrultusunda
bilınçlendirilmeleri gerek-
tiğı vurgulandı.
Ayla m kntir
CEPÖGRENCİ
Hemen öğrenci belgenle biriikte Telsim CepShop'a gel. CepÖğrenci'ye kayıt ol.
• Diğer Telsim numaıalanykı konuşmann ddakası 1 tontor
• 6 oy boyunca beckwa Otoa. Bügilea Ftash Haber. SözlOk ve GünlOk Fal Savisteri
• Üaetsc KontorTransfen
Ayımblı MI91 tOm fthim CefSkopbr'da. 444 0 542* w MtinuaiLtr
1
*.
H K m Inıl* fiUaMil ««^^