Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 KASIM 2005 ÇARŞAMBA 12 EKONOMI festM MJİÎÜÜ!» Kapartş Düşük Yiset bpm? % Ortfj Hacn AMKi. AfWF»- %»ıÇrartn »6»j *Y*«. AKafTetea Atta» ttçansa AHnTeksH 045 OC 1D50X 1,09000 1,05530 540 1 * 450 3.33 -«0 530 1,90 444 9.25 OC 258 393 137 452 940 25 2 ^ 535 132 446 935 715 264 AlonertaG-MYO İ5-50 «5C 4 5 " Akagarta AarteCamer AUrtoHoöng AK*T*Q AnadctıCan AratttıBB 1130 12 0 124C 122C 840 830 8 J 5 S35 1930 1 30 19 T 181 1-6 i - 1"3 167 13 0 1320 to-0 13*. 5650 58O0 5950 5900 50JO 4900 30(10 4930 6.45 630 6J0 63o 40 510 206 208 -033 1j4 '14 J75 18 51 "> 1- 085 1 1 laS 3J9 133 148 °34 4 .c6 *.J>4 223 64 84 34 3038*5^ 10685.602 36İ32 1S14 2J6S106 1 4 ' J 2 2 J63332S 082306 428500 30İK 2 1121 76 | 201 163 147 5.60 53) 2.05 tss- 162 146 545 515 210 208 1-8 1S2 161 5-0 3530 3375 3&00 3425 310 " " 200 -0S6 348 829 952 •3 Anxk*ıSrxrta 106 290 IJ70 1350 2J4 2 S 035 034 830 3683-ü 131 2 * 330 13» 290 036 360 129 175 MHUtOM.ro AttnuYalOrt «BYaLOrt taMSgtta MYİtat S 3%Bar> M C35 335 375 131 2330 23.40 24.00 23S0 1460 1830 1630 1640 1.24 119 125 119 136 231 137 4İ0 454 468 19İÛ 1910 2O9C 2 0 X 38 142 2.28 23, 4 S 4 7B 140 2.33 509 20 205 -1 5o 556 352 3458 3x 3 X •0-3 1363 035 " 8 844 130 116 23,6' 120 1«32 -4D3 122 132 169 235 139 228 4-6 42J0 42.00 4330 4225 teÇmrtc 7B 172 173 6.75 196 235 2J6 302 292 675 2 * 233 288 234 238 300 238 308 11J0 1130 1 X 3.65 5 » 5-C 3225 3175 3230 31'5 178 1 - 2 * 2 ^ :JO 088 080 1J0 373 -a'1 115 II OJC '35 270 -043 1999 140 232 4 71 42 78 191 676 232 23ı 303 1139 57C BctıÇimtc 130 27i floraıYapı 088 08" B4nMnMnıanwnimO 1040 BauanYx.Pız. 4^4 444 460 448 BosdıfnrSsaTOSOOOO mX 2O1D0 19 00 Sosa 1 2 1 1 ' 114 113 368 36C 370 370 8630 52 X 8'X 8500 2830 2725 2830 2725 121 BuplıVn BuâÇfneflo 122 119 124 2130 2180 221C 2130 141 141 146 143 1610 1530 1610 1580 2J0 2-4 294 !X 332 3,80 336 334 039 037 0 59 059 100 039 01 039 1630 161! 1-10 1670 530 525 5-5 530 580 340 565 530 3100 3125 3230 3 *5 13J» 12.80 1320 1230 S35 103 1 -4 -9 150 3205 473 1-3 43 280 086 1067 132 453 130 198Ü2 0.89 1 2 .34 364 1-3 8533 -439 2 36 •0.82 122 2138 142 144 1 * 1536 345 ' 8 3 3.89 038 ix 16J6 5.49 532 8-5 1JI »aaşal CmcUfttm apoT 14' 2 41 S8S 434 138 258 111 9100 71100 8100 7SJJ0 834 830 866 832 470 4» 496 462 382 3-2 386 376 336 384 396 336 412 366 4 14 334 545 545 5JC 530 180 1-9 183 130 4 12 410 416 410 058 036 0.58 05* 434 426 4J8 436 230 2*6 286 282 148 143 130 143 432 429 436 430 2-6 268 2"B 274 13T3 1360 13 "0 '370 1020 1020 10 70 1040 26J0 2S25 2650 2550 148 145 1s3 ' 4 6 2J6 231 2 4C 2X 0.74 0-3 0 - 0*3 133 1 8 230 j « 4 1430 1530 535 5T) 154 113 134 2.04 158 ix ıu 364 179 •0 76 3133 1303 889 101 146 242 Ui 9<W -032 4JT 10C 203 301 260 263 1 1 ' J36 603 tm 547 2 47 7931 139 838 170 15- 3J32 -43' 15359C1 8303221 6,15-0 3 313230 939396 4.82-0 4 3060 939 1353İT1 343639ı 193-93 98 -0 X ZS 129-35 605661' 130223 1-41 "26 2X879 34 496 138C32 271386 1349315 7.095450 3-95365 3.005343 1,2463*2 123,108 407767 | 5834439 1 9CJO3 ! 962-4 3305385 262038 ' 1736227 I 3231908 ' 4C2/14 1453.842 283323 129-S2J 565385 35384 429-16 1«1044 101580 19E 74 31*015 3'385 2T135 234 303 95285 148538 961M 21S7-2* 249.01: 198224 I 642 -049 172 046 07 •338 -0.46 •072 4-0 3-7 331 339 13' 4 12 05' 432 260 146 431 4 74 1363 196 1048 92 2*38 135 I J O 23612" 136 0 75 1463327 20130s 1289.544 214-1150 231614 451401 E 4356 61*214 7195262 5879.696 751395 11655,534 54^254 1186780 24300 S 10234884 1438U46 2250-58 8D.422 47-339 255-236 12422C 891503 2-85318 129.349 2039388 193344 39S306 4 2 " 48' 78J22 B&jrr BsıGna EO FaookıtFMnıg F K O k Y t btto FodOKan 118 G v ( H »Spatf 13460 3O0 201 aantra.cn. 133 âadzk* 101 GMa) 226 OnaıSttt 112 Qrra 3J3H (3tiBA v aL HofclrM 1 43 GoMasKUjünojil 128 GooO-Yegr 11 0 GataÇran» 2230 ĞSDHt&rç 1-6 i * 175 NsEvtetot 134 hsCNVO 1S2 HgHnttıg 3.30 hfcY*Ort 1D2 lr*»wdY*Ort 1Ü1 htra 466 l)8**asfe 154500 1 IsEMasp 1020 JBmas*j 930000 IjRa» 620 İûnm 1(8 IşOMYO 2.64 SvOm bocsn Kman Otamcdv 121 134 -0.66 2SC 233 613 135 -4 7 -03- 220 345 D54 3 - 4 5 13- 200 •039 132 179 260 430 234 229 51 213 •0.7' 130 432 •085 12- •057 130 136 '50 103 -038 -039 086 166 297 1507 554 645 1 148 112 02 282 596 1 35 964282 53C263 1648,468 42ST0 32.T9S34 1353 U7 30-345 229 836 12-283 423» 83399 issar 361 "20 18' 55= 92 87 10O3 18 3380 429 3.02 231 133 1O0 229 115 302 139 125 13 « 35 79 1-3 232 230 165 109 119 47- 175 154 1 * 033 182 100 IX 466 3İİ33 '18386 45.50181 358,830 8596 36 218268 23-09 33-56 80 S 606 579329 ' « 2C 08968 S4 06 2575402 T6165 14353 424 482 498 3 18 14435 22021536 38851 542544 199380 37 68C 3-ac.ooc 2172 2» 116 C I 1292333 4 54E.C38 34-1E28C JÇJfc ac-60 217,639 906.336 ) 51500 1000 34 132048 83,860 96 « 0 2 55431-46 61 •053 227 -032 134 6,13 320 261 386 100 310 -068 " K 86- 0 - 241 082 2 3 046 043 469 0D •057 17436 0T> 237 333 49 16 «342 £9 935 3.60 5 3 0 258 182 036 030 6530 7100 426 232 236 152 225 LoVaj apVstm sKadh M r t V MnaMenuca NetTusn NEbsTgMan lÜOnmo OtanTetaS OMaa Ottor Ftagunâda Psttanl PeUolOfel PraEIVeUn PraSu PııarSut 436 294 21 123 3325 3425 366 3 3 i 036 13 80 -360 6-39 138 -4 38 •0 82 53C 101 450 620 36 685 715 9'5 1055 210 216 24JR 25.40 1 '5 119 042 33T1 t » 376 230 1530 U 21 - W 2-12 243 Z-06 171 1 r 070 278 035 -080 124 -176 082 033 216 218 ZT <36C2S0 1253405 ' ? 5 697 7 444393 58S38C 706.966 2-7 739 2JTS.6O6 1427206 16*31» JII08O 21829 6 145J23 3C633'3 369j>28 , 1--349 I 844272 1890559 448'S' j4 999 415 1-43332 343 436 8894-3 289 T6 32T673 1423351 415602 320 10 90"0J9 4T5S6 876341 S32JS4 0906c' 3074356 9306-!« 512-97 263307 640, 1o 9S.7K 2<2«ı 639Ü92 43363-2 6J-1324 'J332-4 Sosyal Güvenlik Reformu, yaşlılık aylığı için 9 bin gün prim ödemeyi zorunlu kılıyor Emekli ayhgı aslanın ağzında rurkıvelşçı Sen- dıkalan Konfe- darasyonu(Turk Iş) tarafından hazırla- nan ve kısa bır sure on- ce Ekonomık Sosyal Konsey toplantısında su- nulan rapora gore, \KP hukumeh tarafindan one- nlen yenı "SosyalGuven- lik Modeli"yle emekli ol- mak zorlaşacağı gıbı emek- li aylıklannda da cıddı ol- çude azalma yaşanacak Rapora gore, me\ cut mo- delde, gıder arttıncı faktor- ler olarak da erken yaşta emekhlık tekrar vurgula- narak pnm karşılığı ol- madan yapılan odeme- ler, ortalamaomurne- denıyle artan aylık odemeler gelırler ıle odenen aylıJdar ara- sındakı ılışkı zayıf- lığı gerekçe gosten- hyor Yenı ış kanu- nuyla esnek çalışma SO ÖÛVEMLİKTE Uy OLCAVBÛYÜKMİ. Yenı onenlen emeklılık sıstenunde yaşlılık aylığım hak etme koşullan ağıriaştınlarak ' Pnm odeme gun sayısı 7 bın gunden 9 bın gune Kısmı emeklıükte 4500 gunden 5 bın gune ' Yaş 2035 yılından ıtıbaren kademelı olarak 60'tan 65'e \/ Malulluk aylığını hak etme pnm gun sayısı 1800 gunden 3600 gune yukseltıbyor Olum avlığında ıse ortalama pnm gun savısı ıle aylık hak etme şartı kaldınlarak doğrudan 1800 pnm gun sayısının tamamlanması ongoruluyor ^ Aylık bağlama oranının da 2040 >ılında bağlanacak aylıklar ıçın yıllık yuzde 1 5'e duşmesı hedeflenıyor Hakvejııkumluluklen ağırlaştırma, refonn onensının temel dayaaaklannı oluşturmuştur düzenlenmışken sıgortalı- nın 9 bın gun pnm odeyerek emeklı- lık hakkını ka- zanması ya da 5 bın gun pnm odeye- rek kısmı aylık alma- sı mumkun olmayacaL Sosyal Sıgortalar Kurumu'nun kayıtlan ıncelendıgınde 55 yaş- tan ıtıbaren sıgortah sayısı da, sıgortah başına odenen pnm gun sayısı da duşuyor Boyle bır yapı ıçınde sıgortalılann emeklılık yaşıyla pnm gun sayısını arttınnayı duşun- mek ulke koşullanyla bağ- daşnuyor Tûrit-1§ ne öneriyor? Onenlen modelde, yaşlı- lık aylığı hak etmek ıçın 9 bın, kısmı aylık hak etmek ıçın 5 bın 400 gun pnm ya- tınlması gerekıyor Mode- lın kabul edılmesı halınde, 90 gun pnm odeyerek çalı- şabılen me\sımlık ışçılenn emekli olmabılmesı ıçın 100 çalışması gerekıyor Turk-Iş, emekli olmak ıçın mevcut kanunda oldugu gı- bı tam aylık ıçın 7 bın gun pnm odenmesını onenyor Çunku mevcut duruma bakıldığında yaş ılerledıkçe pnm odeyebılen çalışan sa- yısında cıddı düşuşlergoru- İuyor Yanı yaş ılerledıkçe ış bulmak ya da çalışma ko- şullan azalıyor Rapora gore, emekli ay- lıklannın hesaplanmasında da cıddı msafsızlıklar oldu- ğu goruluyor Onenlen mo- delde, aylık bağlama oranla- nrun 20I6'ya kadar her yıl ıçın yuzde 2 5, 2016"dan sonra yuzde 2 puan uzenn- den hesaplanması ongoru- lerek maaşlar duşurulu>or Ongorulen sıstem bugun uygulanıyor olsaydı, TC Emekli Sandığı'nın 543 YTL oian alt sınıraylığı tam aylıkta 305 YTUye, kısmı ayhkta 183 YTL'ye duşe- cektı SSK'de alt sınır 422 YTL, tam aylık da 305 YTL'ye ınecektı Turk-tş'ın bu konudakı onensı, aylık bağlama oranınm toplam pnm gun sayısının 4 bın 320 gununün her 360 gunu ıçın yuzde 4 2, sonrakı 2 bın 880 gunun her 360 gunu ıçın 1 8 ve sonrakı her 360 gun ıçın de yuzde 2 olarak hesaplan- ması şeklınde Şili ve Macaristan'ın belini büktü M evcut sosyal guv enlık ku- rumlarmı tek çatı altında toplayan reform kapsa- mındakı yasa tasansı, "Sos>ıalGuwn- lik Kurumu" ıle yenı bır kurumsal yapılanmayı ongorurken, sosyal sı- gorta turlennı de. "Sosyal Sigortalar ve Gend Sağük SigortaH" ıle "Prim- siz Ödemder" bıçımınde gruplandı- nyor Marmara Um\ ersıtesı Öğenm UyesıProf Dr ABGÛ2d'ın,bırınce- lemesıne gore soz konusu model, sos- yal guvenhğın, bıreye ınsan onuruna yaraşır bır ekonomık guvence sağla- ma yonundekı temel ışlevını, yoksul- luk smınmn altında maktu bır sosyal yardım sağlama ışlevıne donuştur- mekle kalmıyor, sorunlann çozumun- de de cıddı belırsızlıkler ıçenyor Getınknek ıstenen model, ozde Dunya Bankası'nın desteğıyle IMF'nın etkı çembenne aldı- ğı gelışmekte olan ulkelere empoze etmek ıstedığı bır model Bu model, Turkı- * ye'dekı sosyal guv enlık sıste- mını, "Avrupa Birliği Sosyai Mode- H"nden uzakJaşrırmakta, gerçek an- lamda bır sosyal guvenlık sıstemı ola- rak mteiendınlemeyecek olan Kuzey Amenka sıstemıne yaklaştınyor Mevcut sıstem, kurumsal yapısı dık- kate alındığında, "AvrupaSosyalMo- deti" ıle buyuk bır uyum ıçınde Kamuoyunun asıl bılmesı gereken husus, onenlen model çerçevesınde bugun yaşadıklan sorunlann daha da kotuleşeceğı, uzun sureçte sosyal gu- vencelen açısından kendı yazgılany- la baş başa kalacaklar • Getınknek ıstenen model, Türkıye'yı AB sosyal modelınden uzaklaştıracak ve gerçek anlamda bır sosyal güvenlik sıstemı olarak mteiendınlemeyecek Kuzey Amerıka sıstemıne yaklaştıracak Bu model, başta Şılı olmak uzere dığer bırçok Latın Amenka ulkesın- de yaşama geçınldı Aynı modelın Avrupa ulkelennde de uygulanması ıstendı Nıtekım. AB'ye uye devlet- lerde (Almanya. Fransa, Belçıka) ık- tıdardakı sıyası partıler, onenlen reçe- teler doğrultusunda mevcut sosyal guv enlık sıstemlennı köklu bır bıçım- de değıştırmek de ıstedı Mcak, top- lumun "Avrupa Sosyal Modefi" v e bu bağlamda sosyal guvenlık sıstemlen- ne olan bağlıüğı nedenıyle ışçılenn, memurlann \ e sendıkal orgutlermın gıderek tum toplumun tepkısı uzen- ne gen adım atarak mevcut sıstemle- nnı koruyarak sorunlara ço- zum arayışına gıtmek zo- runda kaldılar Buna karşılık IMF'nın kıskacındakı ulkelerde, IMF'nın sosval guvenlık modelı harfiyen uygulamaya konuldu Akılcı polıtıkalarla, mev cut sıstem korunarak bu sorunlann aşılması da çok guç olmayacak Yaşanan sorun- lar, ongorulduğunun aksıne, mevcut sıstemın koklu bu- bıçımde değıştınl- mesıne gerekçe oluşturmuyor Emeklinin yaşamı kötüleşti ILO'nun yaptığı araştırmalar, Ehın- ya Bankası ve IMF reçetelen doğrul- tusunda, eskı Doğu Bloku ulkelen olan Polonya, Macanstan ve Çek Cumhunyetı'nde aynen yururluğe konulduğu- nugostenyor Model, oralarda da doğrudan Dunya Bankabi tara- findan hazırlandı Belırtılen ulkelerde uygulanan bu model, sı- gorta pnmlennde onemlı bır artışa yol açmış, emeklılık ya- şının yukseltılmesı sonucunu doğurdu, pnmlenn bır bolu- munun ozel emeklılık prog- ramlanna yonlendınlmesı nede- nıyle kamu rejımının fınansman dengesı bozuldu, yoksulluk sı- nınnın altında maktu emeklılık a> hğı odenmesı nedenı> le, emek- lılenn >aşam koşullan aşın olçu- de kotuleştı Ozel emeklılık programJannda ıse kaos yaşandı, ozel emeklılık şır- ketlennın bazılan ıflas ettı. rekabet nedemyle anılan şırketlerm yonetım gıderlennde artış oldu. ozel emek- lılık fonlannm \ enmlılığı konusun- da cıddı belırsızlıkler ortaya çıktı Işte, Dunya Bankası \e IMF mo- delının sonuçlan Aym sorunlann, modehn uvgulanmaya konul- masıyla ulkemızde de y aşa- nacağı , deneyımlerden ders çıkartmak ısteyen- ler ıçın şımdıden kesın- hk kazanmaktadır IMF'nin senaryosu: Iki şokta borç katlanır ANKARA (Cumhuröet Börosu) - IMF'mn Turkı- ye'nın kamu borcuna ılışkın şok senaryo anahzlenne go- re mevcut durum devam et- tunlırse Turkıye'nın kamu borç yukunun ulusal gelıre oranının duşmeye devam edeceğı, ancak "Türkiye'niıı kamu borç görünümünün • IMF'nın Türkıye raporuna gore reel faız oranlannda artış ve faız dışı fazlada ıkı şok bır araya gelırse borç yuku 2007'de yuzde 112 3'e çıkacak şoldarakarşıkınlganolduğu standby kapsamında yemle- den yukselıp, daha sonra ve büyük olumsuz şok birie- şimlerinin borcun surdurü- lebilirüginitehlikeye atacağı- nı gosterdigi''' uyansı yapıl- dı Turkıye'nın borçlannın surdurulebılırlığme ılışkın şok senaryolannı yenı yen IMF'nın Turkıye rapo- runda şu sonuçlar yer aldı - YTL'nın dolar karşısında değerkaybetmesını ongoren kurda şok senarvosu uygu- landığında kamu borcunun 2006'da yuzde 68 8'e yenı- 2010'dayüzde54 9'aduşe- ceğı ongorûldu - Faız oranlan ıçın şok se- naryosu kamu borcunun 2006'da yuzde 76 5"e, 2007'de yuzde 98'e çıkaca- ğını, 2010'da da yuzde 92 3 olacağını gosterdı - Ikı senaryonun gerçek- leşmesı durumunda, kamu borcunun 2007'de yuzde 112 3'e kadar yukseleceğı v e 2010 'a gelındığınde yüz- de 108 7 olacağı hesaplan- dı Boyle koşullar altında borç yukunun açık bır şekıl- de nsklı olduğu kaydedıldı 041 112 3300 1330 435 036 3 0 -T) 2650 135 530 l£0 101 133 j 5 310 330 133 136 330 239 1-5 -075 3-3 294 345 063 4-6 135 130 265 033 •096 316 265 19 •057 129 102 443 0.40 113 3239 139i 505 057 313 7 55 2635 136 538 139 oi 34 41 507 35' 53 95 326 10306340 1170354 3İ-8J390 •25.719 217X4 15BJ-9 767 706 3221103 8S5-356 115333 4111799 39150te 355-89 «1863 20.1 5363 15»9664 33690' 963169 338513 4 639311 3.45 285 232 1 ' 4 SSnnez Ftonflrt TBaımıBartı TTıtog TSJta T^YatO- Tm TanCotBB» Tafc-ArtTırıar TekaıFıı fı TOCDK*» TreKutsan Tot^CmFt 422 1810 424 1820 2.C3 -196 234 -o.- •035 -084 -041 045 1-7 28 422 0 4 12- 4İ- 18." 120 431 4» 42' 863 333 VA 1 16 1-83 141 -032 130 049 8=1 295 051 -0S3 49 217 119 135 •03» 130 -OoO 425 433 22" 206 2 3, 13! 202 40'3 2 01 274 337 446 516 124 04 934 833 2353 227484 194400 13550-52 2381869 859370 630566 251399 2855-3 153231 276390 6'4592 68-8 435 1»461 S44.021 '3273-9 539j59 tHo 46 '36515 '369785 ^395-2 '225.440 3S0289 9423J303 5X309 4905" 153 31 3 233 3B3819 69135 364993 17190T 3 4S'579 Jnceta KsseM Kapnş "S üny«ÇTOn«) UUGram VMGMY0 Vana VartkYatOn Y*fâfrKi YapKıadYatOt YaMr Fr Yat Ort YazctrHodng Zcrtjuıen 115 a 15 238 615 22i 224 460 D'- J 4 485 uaı 330 535 720 218 344 484 0.89 268 ?77 1J7 145 İJ' 34 OC 19 525 2. ULUSAL «nymjsÇeşne BrtkVKraS EgePro» GedkYaLOt ctt Uîltaja» MegesBcyj MetmırOHd* few*entTınzm SonmKFaniılu SeterPr Kr TuiKete Cözaltı 4 18 1 4 865 138 530 166 2 « •* 100 284 'î 3 2 0 fl-B En -30 830 26i 595 21- 2P 456 036 366 13 J0 230 530 213 36 4 6 39 2.34 3(4 260 135 5S0 141 148 1 * 3 15 En rıfcek 820 820 2*8 613 246 229 466 036 3.96 14 1 296 332 o05 222 436 032 2-0 .30 t 4 13- 5İ5 48 15 3425 330 PAZAR 412 1 '4 865 197 380 163 2 1 6900 1'4 2420 212 204 0-7 pazan ACdraEleMrorolon* 539 EGSSAIYO 044 Manvram RaKsE\ AieCen Tranauit -tott 0B2 079 3-0 039 039 043 06i 038 424 136 U5 2» 335 168 220 150 186 24 80 223 211 0 Q 092 045 0 » 039 835 115 276 636 233 223 436 03 3'C 360 290 3. 4 530 20 2 • 336 4-3 031 2» 382 262 137 53B 144 149 35 3 36e 20 414 1-6 870 '38 330 134 11 69-:* 176 2420 218 20- 078 030 043 062 039 Yenl Ekonomf Pararı 239 J 3İ0 240 = 14 237 Dejşn % 123 239 153 156 445 -oj- 535 296 2 9 158 -084 138 1 74 124 225 448 114 36E 1-7 -069 132 •0 4 262 •09o -096 '15 139 199 120 365 2 1 182 432 135 143 112 227 $ Agrtd Urth) tsa '12 2'3 S06 23' iffi 03" 383 439 3.-2 194 3.75 533 '15 ?1» 345 4 * 091 Jfii 382 266 136 536 45 Vı 33 o7 * 522 4 S 1-3 R-7 201 586 '6fi *14 70 4J 28 2-8 24 48 218 238 0-8 J39 344 038 506 238 Hacn 42-3899 467 836 414-15 3699988 6292 82 3T2-74 11280496 566486 48-" 311 2845 455 68İ644 182.493 85 709.362 3301481 1246106 222399 40382441 68B307 297 663 1.383266 108222 1309394 26.390551 789718 96391 1465C61 126-11 910361 2-9 981 55293 760596 2P66' 46593 240704 2.80C 90 255341 255230 06 b 71911 012550 S826 T 50.061 51-68 907 1 ',317284 633^06 ffiWEZMIlUSKUUH M 1 tfiD Dolan 1 \vustralva Dolan 1 Daaımaıto Kronu 1 \\TO 1 tngıiız Slerlını 1 Isvıçre Frangı 1 foeı, Kronu 1 Kaoada Dolan 1 KjneytDman 1 Nona; KJODU 1 Sud Arb RıjaJı 100Japon\enı 1 ^ enıte1 ykelı ÇAPMZ KURLAR 1 ABDDotan 1X35 Anstn^ı Htvı 63715 DHnntabm 13214 innpt frj«{ı 81522 İ M Ç t a l 11928 JaponY«H 1 £38 Kanada Ooian 6 J9C fwyfiç Kr&^u 3 7505 StaıRıyılı 1 Avn) 7 09 UO Dolin linçS ";-tfOr>jiafi IKncvl D 3 42^3 U8 Daian DÖVİZ '611 13677 0 9966 10031 0 2H6I 021466 1 < 9 r 1 6014 23298 2 3420 1 0284 1 0350 J 166ı34 016777 1 İMH l b53 4 6225 46834 020249 020386 03640! 036467 1 1390 1 1466 23KA8M2O05 EFEKTİF 1J601 I W 8 09920 1009) 02H46 021^1' "5926 1601S 23282 2 W5 1 0269 1 0^66 O I 6 W 016816 1 1458 1 159" 4ü5'2 4 7>3^ 020235 020431 036I2S 036n 4l 1 1346 1 lMd t2"982 029417 Borsa D*ra vsrZ r S314j»=3S.sl 3 g »ERIE8T PİY«g« (YTL) ABCDoin Avro hofcSata IsnçreFıaıgı »AyarJUbn CunAltn AUŞ SATTŞ 1İ39C fffiO 1023C « 0 0 2130 21SC U200 UaJO IGiMkRepc "GünlûkRepo 375 SOYLEŞITFR KORKLT BORATAV Sermaye Girişlerinde Artış Devam Ediyor ödemeler dengesının 2005 Eylul verılen yayım- landı Boylece, bu yılın ılk dokuz ayını dış ekono- mık ılışkıler açısından bır yıl oncesıyle karşılaştır- ma fırsatı doğmuş oldu Istatıstıklerden hoşlanmayan okurlarımın hoş- gorusune sığınarak, bu ıncelemeyı 2004 ve 2005'ın ocak-eylul aylanna ılışkın venlen karşılaştıran bır tabloyla başlatıyorum Yabancı sermaye Yerlı sermaye Hata/noksan Rezervter Cari denge Net sermaye hareketı Dış dunyadan net kaynak Yabancı sıcak para Yerlı sıcak para Kayıt dışı sıcak para Toplam sıcak para Borç yaratar yabana semıaye 2004, Ocak-EyU 16982 -4941 43 -1465 -10619 _J2084_^ 6368 8284 _ ^ 4 3 5 0 ^ 43 3977 14098 2005, Ocak-EyU 24942 -4015 3986 -8561 -16352 24913 11973 132ÖT -4257 3986 12936 16475 Bu tablonun duzenlenış bıçımı alışılmış sunum- dan bıraz farklıdır Kısaca açıklayayım Turkıye ekonomısının dış dunyayla ılışkılen artık, can ışlem dengesınden bağımsızlaşmış sermaye hareketlennce belırlenmektedır Tablonun ılk uç sı- rası da, yabancı, yerlı kokenlı ve kayıt dışı sermaye hareketlennı venyor Sermaye hareketlennın boyle- ce belırlenen net bılançosu, rezerv bınkımıne veya can açığın finansmanına tahsıs edılıyor (Hemen ha- tırlatalım "Eksı" ışaret, rezervlenn artmakta oldu- ğunu gostenr Tablonun ılk beş sırasının toplamı da, tanım gereğı, "sıfır" olur) • • • Bırkaç gozlem yapalım Turkıye'ye dış kaynak gınşı 2005te yukselmek- tedır "Dış kaynak hareketlerı" uç farklı bıçımde ol- çulebılır Bınncısı, yabancı kokenlı sermaye gınşle- ndır Bunlar oncekı yılın dokuz ayına gore yuzde 47 artmıştır Ikıncı olarak yabancı, yerlıve kayıt dışı ser- maye hareketlennın net bılançosüna bakalım Bu toplamdakı yıllık artış yuzde 106'dır Bır de "dış dun- yadan net kaynak transfen" dıye anılan bır kavram vardır Bu, can açıktan, kârve faız transferlennın net toplamını çıkararak elde edılır Bu rakam da yılın ılk altı ayına gore yuzde 88 oranında yukselmıştır Dış kaynak gınşlenndekı artışın buyume hızını yu- kan çekmesı beklenebılırdı Aksıne, buyume hızı 2005 te oncekı yıla gore duşmektedır Dıkkat edılır- se, 2005'te sermaye hareketlennın reel ekonomıyı, buyumeyı, dolayısıylacan ışlem açığını destekleyen bolumu, gorelı olarak duşmuştur Sermaye hareket- lennın net bılançosunun 20O4'un ılk dokuz ayında yuzde 88'ı, bu yıl ıse sadece yuzde 66'sı dış açığın finansmanına tahsıs edılmıştır Kısacası, gıren ser- mayenın artan bır bolumu rezervlen beslemektedır Kayıt dışı sermaye gırışlen bır yıl ıçınde hemen he- men sıfırdan 4 mılyar dolar eşığıne yukselmıştır önemlı bır kaynak grnşı halıne gelen bu esrarengız oğe uzennde ongoru yapmak abestır Net hata/nok- san kalemı temmuz ve eylul aylannda "negatıf" de- ğerier gostermıştır Bır "tersıne donuş"un başlan- gıcı mı 9 Izlemek gerekıyor • • • Yabancı kokenlı sermaye gınşlerının ne kadan borç yaratıyor^ 2004'un ılk dokuz ayında yuzde 83 olan bu oran, 2005'te yuzde 66'ya duşmuştur Oran- dakı duşme, 3 mılyar dolara ulaşan doğrudan yatı- nmlann ve daha da onemlısı borsada 4 7 mılyar do- laıiık hısse senedı alan yabancılann manfetıdır Do- lar/Avro kuru sabıt kalsaydı, brut dış borç stokunun bır yıl ıçınde 2 5 mılyar dolar artmış olması gerekır- dı Ancak, dolann değer kazanması nedenıyle artış ıstatıstıklere bu boyutta yansımayacaktır Gelelım sıcak paranın katkısına Kayıt dışını ve yerlı sıcak parayı da katarsak, arbıtraj arayan (spe- kulatjf) net sıcak sermaye gınşlennın net sermaye bılançosu ıçındekı oranı 2004 ıle 2005 arasında yuz- de 33'ten yuzde 60 a çıkmıştır • • • Kınlganlık artıyor mu? ömeğın "hata/noksan" ka- lemının, bırkaç ay ust uste "art/"dan "eksı"ye do- nuşmesı, dovız kurianna nasıl yansır7 Nomınal do- vız kurlannda bırkaç puanlık bır artış beklentısı ıle on yılık ABD tahvıl faızlenndekı (dıyelım) bır puanlık bır yukselme ust uste gelırse ne olur'' Sıcak para gırışlen hızla yavaşlar ve bu olgu bu- yume oranını aşağıya çeker öte yandan dalgalı kur rejımı, 45 mılyar dolara ulaşan TL'ye bağlanmış ya- bancı sıcak para stokunun hızlı çıkış olasılığını fren- lemektedır Şımdılık, dramatık bır çokuşten zıyade yumuşak bır ınış ongorusu daha gerçekçı gorunuyor YATIRIM FONLARI 22 KASIM 2005 FonAdı DuıkuRyat Fart FonMı DunkııFıyat Far* FonAdı Du*uRyat Fariı FonAd DırttuRyat Faı> :ir 696 HT2J7I 'S'5522 1555**6 181 n Ş9ar*BKma ' MFcna- 2393304 3İ28568 «E.46841C 346i» SasYalHLiet "aarHBüö TebBüioS 0 M 9 7 0035235 0İ3552" FonAdı DuntaıFiyat TtnfETCnlıBLM C.TVâjJ TacnffrBLjc 1TÖS BıraerBjoi 0^239 MtoSjııf 0IE47 HaKankfl Bekhra jol £,3297t ' Ş M j i ü CJ3 2S Fark 0H2* 102* 03% 101* ıcr* C1006' Cİ2% > Frans»xft'aml C 419254 l ' C H - " 110% 1B%}3m 343-9685 3sn<£Lnca ŞR "afıv* 3 J1 €6E5 KIEPötrTj-virtflcrc 131C22 tspKjço YalBlTaNı Ûİ55774 •MmHjtsraâBKe a0109 4 'etSITÎ âffl(5s»< Koçeı<flTatM 136457= S3865 a 4904i, DşYlMtrjkBTS ÎITJ953 Ga«BB0?B(YxŞ6 J f V Yatnrff9rB.BW.i ]06"3S GaratB fflSsıflora^iıOOKSS Hafear* BlTarvi a 3Q3j GaamBİltBoeErt 0J1K' " " • 0J1K C . J C - 21T3 «aat^aml CJZ0S1 l-fcUfrt M . B an.'n 3C1908 DŞartfW 94031396 sBareBTzM 3 J 5B09 »VarıSıtfeB iSm aaa»|B "*»*&« 10 288 GanrtBan 3i V n S J2372 BT -12586C' 4^63832 8 0 0 7 5 6 ' ı 125-22 V r t a r î J.3 30T banrtSB&BrYonŞs 131065^ Sto«BT YBMKFon* :ar()06 0025232 B01Û236 SamAlHfet OarSr *ıWB30tx 0İ02973 5.0SS 11BS aoîs ın mn 3061 sm 03E% 006«( 105» 006% 005* 0Ü5* 005% 005% OüOSK .JJ4H 0.03* 0 J 1 -a10% -035** 436% 4157% -O% 4M