Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 EKİM 2005 PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER EVET / HjAYIR OKTAY AKBAL (Bir Öykücük)\ İnsan Olmak! "Siz insan mısınız?" Bir yargıçtır bu soruyu soran! Siz insan mısı- nız? Ne demektir insan olmak? O çocuklar bi- lirler mi bu sözün anlamını? Hiç düşünmüşler midir insan olduklarını? Nasıl insan olunacağı- nı? Siz insan mısınız, demek birşeyi düzeltmez. Bir ağır söz de sayılmaz. Karşısındaki bunun öne- mini, değerini bilmezse, insanlığın birtakım şey- leri yapmak, birtakım şeyleri yapmamak gibi bir sorumluluk olduğunu hiç düşünmemişse, kı- sacası insan olmanın bilincine varmamışsa, "Sen insan mısın?" deseniz de demeseniz de ne fark eder? Hele küçük bir çocuğun "masum" olup olma- ması çok daha zordur. İnsan olup olmadığını bil- mesi!.. Bu, bir eğitim sorunudur, kendini yetiş- tırme, kısacası insanlığını duyma sorunu... Okullar, kitaplar, öğretmenler, yaşam çileleri "insan" yapar kişiyi... lyi nedir, kötü nedir, gü- zel, çirkın, yanlış, doğru nedir? Bunları bılmek, yerinde, zamanında daranışlarını, duygularını ayarlamaktır, kullanmaktır insanlık. "Siz insan mısınız?" Bir küçümseme, bir hor görme var bu sözde. Yargıç karşısındaki ufak çocuklara bakmış, işledikleri suça bakmış, bu sonuca varmış: Bunlar insan değildir. öyle el- bet, bir insan nasıl yapar bunu, sen on bir ya- şındaki çocuğu al, ırzına geç, sonra as, daha sonra usturayla doğra, daha daha sonra göm. Bütün bunları da büyük bir soğukkanlılıkla, tam bir bilinçsizlikle yap! On beş, on iki, dokuz yaş- larında üç çocuktur karşımızdakiler. "İnsan ol- mayan "lar bunlar işte. Sayın yargıcın sözü doğru: "Siz insan mısı- nız?" Değiller, insan değiller. Nasıl insan olsun- lar ama? Kimse onlarla ilgilenmemişse, kimse onlara sahip çıkmamışsa! Toplum onları başı- boş bırakmışsa! Nasıl insan oisunlar? Bakın bir tanesi ilkokula bile gitmemiş. Atılmış sokağa, bin- bir uğraşa, serüvene. Bir bitki gibi yetişmişler, hem de yabanı bir bitki. Ya da vahşi bir hayvan gibi... Durmaksızın kovalanan, itilen, dövülen, aç, çıplak, yoksul, kimsesiz... İnsan olmak fır- satını bulamadan, olanağını bulamadan, zama- nını bulamadan büyümüş, on beş yaşına gel- mış. Kimse de çıkmamış, insan olmak için böy- le yapmalı, şöyle etmeli diye öğüt veren, yol gösteren. Bulmuşlar kendilerinden daha güç- süz birini, en iğrenç duygulannı doyurmuşlar, son- ra da en aşağılık cinayeti işlemişler. Ne yaptık- larını, ne ettiklerini bilmeden. Suçlannın sorum- luluğunu taşımadan... Onlar insan değiller. Evet, insan değiller. Böy- le insan olmaz! Evet, ama onlan insan yapama- yan bu toplum hiç mi suçlu değil? Bizlenn hiç mi sorunu yok? Ellerimizi yıkayıp, "Bana ne, şu iğrenç cinayete bakın!" demekle, çekilip birya- na seyirci kalmakla kendimizi kurtarabilecek mıyiz? Kurtarabilir miyiz? Bireylerini "insan"ya- parriSyan bir toplumda huzur duymak, mutlu ol- makolanaksızdır. Diyeceksiniz, cinayet heryer- de işlenir, dengesiz kişiler her toplumda çıkar. Ama bunlar dengesi bozuk kimseler değil, da- ha yaşamın eşiğinde üç çocuk.. Bilerekyapmış- lar her şeyi, bilerek anlatıyorlar her şeyi. Hem de "Suçlu biraz da sizsiniz, bizi insan yapama- yan, bizi eğitemeyen, bizi bilinçli birer kişi ya- pamayacak olan bu toplumdur suçlu..." diye- meden, bunu düşünmeden... Bazı olaylar bir simgedir. Görene anlayana. Bu daöyle... "Istinye Sulan" adlı kitaptan (1973). Yüce Divan - Yargıtay Öncesi ve Geleceği -II- Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonu'nun kararı gerekçeden yok- sundur. 1961 Anayasası ile getirilen hükmün etkisinde kalındığı ve İtal- yan modelinden vezgeçilmek istenmediği anlaşılmaktadır. Ne var kı. 1961 ve dolayısıyla 1982 anayasalanna esin kaynağı olan İtalyan .Anaya- sası 16. 01.1989 tarih ve 1 sayılı Kanunla değiştirilerek Anayasa Mahke- mesi'nin Bakanlar hakkındaki yargılama yetkisi Yargıtay'a devredilmiştir. nn, kanun hükmünde karamamelerin ana- yasaya uygunluğunu denetleyen "Belçi- ka Hakem Mahkemesi" oldugu halde. Anayasa Koyucu Yüce Divan görevinin bır başkan, bir başkan yardımcısı ve 24 üye- den oluşan Yargıtay 'ca (Yargıtay Birleşik Genel Kurulu'nca) yerine getınlmesi uy- gun görülmüştür. Bu tercihm sebebi ola- rak ise Yargıtay'ın bağımsızlığı ve hukuk konusunda uzman olması göstenlmekte- dır. (Prof. Dr. Bahri Öztürk. Yüce Dıvan Sh.65) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesı 10. maddesınde herkesın hak ve yüküm- lülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenırken tam bir şekilde davasının ba- ğımsız ve tarafsız bır mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesim ısteme- ye hakkı vardır ve 11 maddesınde kendi- sine bır suç yüklenen herkes sa\iınmak ıçın gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bır yargılama sonunda. yasaya göre suç- lu olduğu saptanmadıkça suçsuz sayılır hükümlenni taşır. İnsan Haklan ve Temel Özgürlüklen Korumaya Dair Avrupa Söz- leşmesi'nin 21. maddesinde, yargıçlar üs- tün ahlakı vasıflara ve yüksek bır hukuki göreve atanmak için gerekli niteliklere sa- hıp veya ehliyetleriyle tanınmış hukukçu olmalıdırlar denilmektedır. - tnsan haklan ve ana hürnyetlenn ko- runmasına dair Avrupa Sözleşmesi'ne ek 7 numaralı protokolün 2. maddesinde ce- zai konularda iki dereceli yargılanma hak- kından söz edilerek, "Bir mahkame tara- fından cezai bir suçtan mahkûm edilen her kişi mahkûmiyet ya da ceza hiiknıü- nü daha yüksek bir mahkemeye yeniden inceletme hakkuu haiz olacaktır. Bu hak- kın kullanılmasu kullanılabilme gerekçe- leri de dahil olmak iizere yasa Ue düzenle- nir." şeklındedir. - Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslarara- sı Sözleşmesi'nin 14. maddesınde adil yargılanma hakkına yer verilerek. bir suç- tan ötürü mahkûm olan kimsenın, mahkû- miyetinin ve aldığı cezanın daha yüksek bır yargı yeri tarafından hukuka göre in- celenmesini isteme hakkına sahıp olduğu- nu öngörmüştür. Yüce Divan*la Ugili öğretideki görüşler: "Yüce Dıvan'ın yargılanacak uyuşmaz- lık ortaya çıkmasından. kanunla kurul- muş olması nedeniyle olağanüstü mahke- me olmadığını kabul etmekle bırhkte, "ta- bii hâkim ilkesi"ndekı hâkimin hukuk bil- gisi ile donatılmış bir hâkim olması zorun- luluğunun Anayasa Mahkemesı (Yüce Di- van) üyelerinın seçım ve formasyonlan göz önüne alındığında. bu ılkeye yetenn- ce önem verilmediğıni de düşündürmek- tedir. (Prof. Dr. Bahri Öztürk Yüce Dıvan Sh. 87) "1961 Anayasası, Anayasa Mahkeme- si'ne asıl ve yedek üye olabılmek ıçın "Kırkyaşını doldurmuş bulunmakve Yar- Yazıma kaldığım yerden devam edıyo- rum. Gerekçede ise; ".. Yüce Dhan'da yargılanacak kişiler ara- sında TBMM Başkanı'nın. yer almaması 1961 ve 1982anayasalannınbıreksıklıği- dir. Bu nedenle Parlamento Başkanı'nın da Yüce Divan'da yargılanacak kişiler ara- sında sayılması gerekmiştir. Gerek 1961 ve gerekse 1982 anayasalannın da Yargıtay'ın bir kısım üst yöneticilerle ilgilı davalara ve ilk ve son derece mahkemesı olarak bak- ması öngörülmüş ise de Yüce Divan gö- revi Anayasa Mahkemesi'ne venlerek ıs- tisna yaratılmıştır. Anayasanın demokra- tik ve çağdaş bir yapıya kavuşabilmesı ıçın Yüce Divan'ın Yargıtay'a verilmesi, tüm yöneticilerin Yargıtay'da yargılanması zo- runlu bulunmaktadır. 1961 Anayasası'nın hazırlanması sıra- sında Anayasa Komisyonu Sözcüsü Prof. Dr. Muammer Aksoy, Yüce Dıvan konu- sunda italyan Anayasa Mahkemesı'nı ör- nek aldıklarını, Yüce Dıvan olarak .Ana- yasa Mahkemesi'ni görevlendırdıklenni açıklamıştır. Bu görüşün etkısıyle italyan modeli esas ahnarak 1961 Anayasası ile Yüce Divan görevi Anayasa Mahkemesi'ne verilmiştir. 1982 Anayasası hazırlanırken Yüce Divan ceza hukuku uzmanlığı gerek- tirdiği, Anayasa Mahkemesi'nin yapısının bu işe uygun olmayıp, Yargıtay'ın işlevi nedeniyle bu konuda uzman olduğu gö- rüşü ağırlık kazanmış, Danışma Mecli- si'nde bu düşünce benimsenerek Yüce Divan görevi Yargıtay'a verilmiştir. Mil- li Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyo- nu'nda "Yüce Divan görevinin Anayasa Mahkemesi'nce yerine getirilmesinin ilke olarak benimsendigF gerekçesiyle, Da- nışma Meclisi'nin metni değiştirilmiş kon- sey tarafından Yüce Divan görevi ile Ana- yasa Mahkemesi görevlendirilmış, bu me- tin yasalaşmıştır. Milli Güvenlik Konse- yi Anayasa Komisyonu'nun karan gerek- çeden yoksundur. 1961 Anayasası ilege- tinlen hükmün etkisinde kalındığı ve ital- yan modelinden vezgeçilmek istenmedi- ği anlaşılmaktadır. Ne var kı, 1961 ve do- layısıyla 1982 anayasalanna esin kayna- ğı olan italyan Anayasası 16. 01.1989 ta- rih ve 1 sayılı Kanunla değiştirilerek Ana- yasa Mahkemesi'nin Bakanlar hakkında- ki yargılama yetkisi Yargıtay'a devredıl- miştir. AB üÜcelerinden Fransa'da Ana- yasa Mahkemesi bulunmamakta. bu gö- revi "Anayasa Konseyi" yenne getırmek- tedır. Bakanlar Kurulu'nu "Cumhuriyet Adalet Divanı" yargılamakta, Dıvan'ın üyeleri parlamento ve Yargıtay'dan seçil- mekte, Divan kararlanna karşı temyiz in- celeme görevini Yargıtay Ceza Genel Ku- rulu yapmaktadır. AB ülkelerinden, Bel- çika'da ülkemizdekı .Anayasa Mahkeme- si'ne benzer 12 kişiden oluşan; kanunla- gıtay, Daıuştay, Askeri Yargıtay veya Sayış- tay'da Başkanlık. ÜyeUk, Başsavcüık. Baş- kan'ın Sözcülüğü veya üniversitelerde Hu- kuk, İktisat ve Sh asal Bilimlcr alanlann- da en az beş yıl öğretim üyeüği veya 15 \ıl avukadık yapnnş olma şarünı anyordu. (Md.l45/3),.« Ünhersiteden seçilebilecek Üye hariç, Mahkemenin tüm üyelerinin hukukçu olması zorunludur. Bugün ise hu- kukçu niteliğine sahip olmayan üyelerin oranuun artması, bu mahkemenin > argı- sal fonksiyonunu olumsuz yönde etkileye- bilir." (Prof. Dr. Ergun Özbudun, Anaya- sa Sh. 374-375) "Yüce Divan'da yargılama sırasında ke- sin nitelikteki ara kararla alınan, örneğin tutuklama gibi usul tedbirleriyle ilgilı ka- rarlara itirazın mümkün olmayışıdır. Yü- ce Dıvan'da yargılanan tutuklu sanık, di- ğer mahkemelerde yargılanan sanıklann aksine "itiraz" hakkma ve onlann sahip olduğu teminata sahip değildir Bu kabul edılemez bu durumdur. Gerek usul tedbir- leriyle ilgili ara kararlannın gerekse son kararın (hüküm) kesın olması ceza yargı- lamasında kabul edilmez bir yöntemdır. Yü- ce Divan görevinin Aayasa Mahkemesi tarafından yenne getırildiğı sürece makul bir yasa ortaya konabilmesi mümkün gö- rülmemektedir. İşte bu durum da Yüce Divan göre\inin Anayasa Mahkemesi'nden alırup Yargıtay "a verilmesinin başka bir ge- rekçesini oluşturur. (Dr. Çetin Arslan Yü- ce Divan olarak Anayasa Mahkemesi Sh: 138) "Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyele- rinin çoğunluğunun yargı kökenh' >"a da hu- kukçu olması şart değildir.. böyle bir he- yete ceza da\asının gördürülmesi kamu yaran, kişi güvenliği. temel hukukprensip- leri, tabii hâkün ilkeleri ile bağdaşamaz.. kurulduğu 25.04.1962 tarihinden bu yana (195S sonu itibanyla) Anayasa Mahkeme- si'nin \ üce Divan sıfaüyla verdiği bütün karariann toplamı 33 yılda Yüksek Ada- let Divanı (Yassıada Mahkemesi'nden) 1962 ve 1963 yıllannda intikal eden 145 dos- ya hariç tutulduğunda sadece ve sadece 7'dir. O>sa bu tip suçlara bakan Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nin diğer suçlar hariç yal- nız (göre\i kötüye kullanma) suçlanndan 1994 yıhnda verdiği karar sa\ısı 543'tür." (Adaİet Raporu, Dr. O. K. Keskin, H. Cev- heroglu. Z. Sağdur, Ş. Şeker, H. S. Terzi- başıoğhı 1995, Sh.27, 28.) Anayasa Mahkemesi'nin bir kısım üye- leri hukukçu olmadığı gibi, hukukçu olan- lanntamamı dacezacı değildir... Yüce Di- van'da Ceza Usulü Yargılama Yasası'na göre yargılama yapılacak ve Ceza Huku- ku uyannca sübut, niteleme, değerlendır- me ve ferdıleştırme yapılacaktır. Hâkım- lik bir meslek olup, bilgi birikımı ve de- neyim gerektinr. Ceza Usul ve Ceza Hu- kuku eğitimı görmeyen kişilerin ceza yar- gılaması yapması tabıı hâkim ilkesıne, hu- kukun e\Tensel kurallanna aykın olduğu gibi insan haklanna da aykındır. Zira ulus- lararası sözleşmelerde açıkça yargılama yapan kişilenn "Hukukçu" olmalan ve yargılama yapan mercilerin asgari iki ka- demelı olması öngörühnüş, bu husus adil yargılamanın ön şartı kabul edilmiştir. (Av- rupa Sözleşmesı madde 2 1. Kışısel ve Si- yasal Haklar Sözleşmesı madde 14). Ya- zınıa kaldığım yerden devam edeceğim. r Fiat Albea 18.850 YTL'den başlayan fiyatlar* ve opsiyonel Speedgear akıllı vites seçeneğiyle. *Albea 1 2 Actıve ıçın tavsıye edilen anahtar teslım fıyatıdır • BOZUYÜK OTOMOTtV Bıl«k Bozuyuk 02281 314 15 54 • BİRMOT Bursa 0224) 26? 05 80 / Inegöl Ma^âza (0224ı 711 25 S0 • BANOTO Bursa Yndınm 102241 364 50 50 • KASAPOĞUI Du^ce 0380ı 551 28 23 /Bolu Ma^aza (0374ı 217 77 15 • ÖZAKINCI Edırne 10284) 235 52 80 / Keşan Ma§aza (0284) 712 22 33 • GÖKKUŞAĞI Istanbul Yufcan Dudul'u (0216) 420 51 51 Çağn Merttez 444 22 55 www fiatcom.tr • ERKAY tearbul BaÇcto 0212) 44^ 3J 34 / Bahçetıevler Mağaza (0212ı 677 81 00 • BİRMOT Istanoul Beylıkduzû (0212) 852 07 00 • OÖKER OTOMOTtV Istanbul G O Paşa (0212) 563 45 10 • GÜRSES OTO Istanbul Esefiler :0212i 429 63 73 • OKTA ANADOUl OTOMOTİV bunbul kıtf* (0212» 696 13 00 • ÖRTAŞ ıstanbul Kağıthane '02121 294 52 36 • KIRMAK istanbul Kartal (0216, 451 82 22 • ERYll Istanbul Kauaafc 0216ı 413 76 66 • ORTADOĞU OTOMCTIİV tarajl Koşuvdu (0216 327 56 SC • BİRMOT ls:anbul Kucukyalı (0216ı 587 98 70 I Atasöiır Magaza (02 "6) 575 29 30 /Sua<*veMagiza'0216i 362 22 13 • EVSAN Istanbuı Maltepe ıO2'6ı 441 93 18 • ALCATMAZ (stanbul Surtanbev<ı -02161561 30 30 • FIRAT OTO Istanbul Topcapı 10212 481 97 70 • OS-KA Istarbui Ûmraruye 10216 365 06 65 • BİRMOT IstanbJ Zıncrtkuyu (0212) 212 45 45 • LEVENT OTO <ıbns Lefkosa 0392ı 225 26 66 • BEYKAR Kocaelı Sölcuk '0262ı 341 22 48 / Cerınce Magaza 0262 ı 223 46 48 • SAMTAŞ Sakarya 0264ı 275 32 64 • ÖGE OTOMOTİV Tekifdağ 10282, 243 77 85 / Tekırdag Mağaza '0282 ı 262 43 97 • KEL£ŞSAN Zonguldak Eregl. 10372) 322 65 65 ' Zonguldak Magaza 0372) 252 00 61 FIRT PENCERE Tetikçi, Dönek ve Dbnmeyen... Medyada iki sözcük dillerde dolaşıyor, ikisi de alengırii... Tetikçi.. Ve dönek,. Tetikçi mafyasözlüğünden medyayaaktarma... Kalemini patronun çıkarian ya da emir ve tali- matı üzerine tabanca gibi kullanıp ona buna ateş eden gazetecinın 'lakabı' ne?.. Tetikçi!.. Eski Babıâli'de bu tip yoktu.. Yeni medyada var.. Anlatıyorlar: Patron karşı grubun gazetesinde hiç durmadan sürekli kendisine saldıran köşe yazannı çağırmış: - Fiyatın ne?.. Anlaşmışlar. Daha doğru deyişle anlaşmamışlar, patron te- tikçıyi satın almış... Ve kurtulmuş... Tetikçi şimdi yeni köşesinde gazetecilik mi ya- pıyor?.. • Peki, dönek kim?.. Dönek aşağılayıcı bir sözcük!.. Değişimle dönek- lik arasında fark büyük... Deniz Baykal birkaç gün önce 'döne/c'i şöyle anlattı: "- Eski solcular önce sağcı, sonra yağcı oldu- lar; eskıden Ftusya 'ya yağcılık yapıyorlardı, şimdi AB 'ye yağcılık yapıyorlar..." Dönekliğin bızim medyada piyasası hiç fena de- ğil, kımi patron döneklen kullanmaktan özel birzevk alıyor; vaktıyle sözde devnmcilik adına kendisine sövmüş olanı şimdi hizmetkân gibi kullanmanın key- fını sürüyor... • Dönekliğin kendine özgü psikolojisi vardır; ruh doktoru döneği anlatırken diyor ki: - Bır döneğin en büyük düşmanı, vaktıyle aynı safta bırlıkte olduğu 'dönmeyen'd/r... - Nasıl bır ış bu?.. - Çünkü dönek dönmeyeni gördükçe dönekli- ğinın bılıncinı duyumsar!.. 'Ben döndüm, o neden dönmedi' diye kendi kendisıniyer!.. Hele dönme- yen yıkılmadıkça, ayakta durdukça, saygınlık ka- zandıkça, dönek benliğınde çöreklenen aşağılık duygusuyla ruh sağlığını yitirir. - Pekı ne yapar? - Kendisine bu duyguyu yaşatanlara her fırsat- ta saldırmak, döneğin hayatının yörüngesıni, ga- zetecilığınin pusulasını oluşturur... - Peki, sonuç? - Döneğin normal bir kişiliğe kavuşması çok güçtür. • Tetikçi ve dönek... Ülkemizde son yıllarda yaşanan olağanüstü olay- lar, sert gel-gitler, iletişımde hızlı sermayeyapılan- ması, ıkısının de medyada bol bol kullanılmasına yol açtı... Haydi hayıriısı, kullananlara da pazar ola!.. MESEN ORMAM DENİZ SESSİZÜK BAYRAMDA GECELİK BİR KİŞİ YP 60 YTL 03806114436 AKCAKOCA www.mesenotel com ] Cumhuriyet Yemeği İlhan Selçuk ve gazetemiz yazarlannın da aramızda olacağı geleneksel Cumhuriyet yemeği 29 Ekim 2005 Cumartesi günü Armada Otel"de yapılacaktır. tZLENCE 21.00-21.30 Kokteyl 21.30-24.00 Balo Yemeği, Tango ve Vals KOOP-C Yönetim Kuruiu (Smokin ya da ko>-u renkli giysiyle gelinmesi önerilir.) Davetiyeler KOOP-C Merkezi'nden sağlanabilir. 1 Kişi 40 YTL Lımitsiz İçki Adres: Basın Sarayı Kat:4 Cağaloğlu-îstanbul Tel: (0212) 514 18 08 - 09 Fax: 520 50 23 e-posta: [email protected] <l TC ÜSKÜDAR 2. AİLE MAHKEMESİ'NDEN Esas No: 2005 61 KararNo: 2005 617 Davacı Buket Çilingıroğlu tarafından davalı Güray Çılingıroğlu aleyhıne açılan nafaka davasının yapılan duruşmaları sonunda verilen 29.09.2005 tarih ve 2005 61 esas, 2005 617 karar sayılı karar uyannca, 1- Açılan davanın kabulü ile, 2- Dava tarihi olan 28.02. 2005 tarihinden geçerli olmak üzere aylık 250 YTL yardun nafakasının dava- lı Güray Çüingıroğlu'ndan alınarak davacı Buket Çi- lingıroglu'na verilmesıne, 3- Peşin aluıan harcın dûşümü ile 15.80 YTL karar ve ilam harcının davalıdan alınmasına, 4- Davacı tarafından yapılan 225.60 YTL yargıla- ma giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verihniş olup, işbu karann davalı Güray Çilingi- roğlu'na ılanm yayınlandığı tarihten itibaren 15 gün sonra tebliğ edümiş sayılacağı, teblığ tarihinden itiba- ren 15 gün içerisinde temyiz yolunun açık olduğu, ak- si halde karann bu haliyle kesinleşeceği ilanen tebliğ olunur. Basın: 48783