Katalog

g 2 EYLÜL 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIZI Gelmiş geçmiş en büyük savaş imparatorluğunun canını Asya'nın iki ucunda yer alan Vietnam ve Irak fena yaktı ABD'nm karabasanları Vietnam/lrak "W" ^"ietnam, ABD'nin t/ Uzakdoğuya, Irak V Ortadoğu'ya egemen olma eylemidir. Her iki savaş farklı coğrafyalarda ve tarihlerde yaşanmış, farklı 'düşmanlara' karşı verilmiş olsa da özü itibanyla aynıdır: Aynı 'küresel' kaygılann ürünüdür. îki savaşta da ABD'Ii askerlerin vahşetleri gözler Önüne serildi. ırkaç gün önce Amerikan kaynakları .ABD'nin Irak'taki kayıplannın 1000'i aştığını açıkladılar. Bir yıl önceki "zafer çığtıldan" yerini. tıpkı Vietnam'da olduğu gibi, "bataklığa saplanma" karabasanına bıraktı. Kutsai kent Necef "e sükûnetin geri dönmesine karşın olaylann artarak sürmesi, Irak direnişıne ilgıyi artınyor. ABD, son 40 yıl içinde iki büyük karabasan yaşadı: Ne Iran, ne öteki "haydutdev- leder" ne KaddafL. iki büyük bela Irak ve Viet- nam'dır. Gelmiş geçmiş en büyük savaş ımpara- torluğunun canını, Asya'nın iki ucunda yer alan iki "mazlum millet" fena yaktı. Doğrusu, bunu öncelen kimse tahrrun bile edememişti. Bu iki küçük, ama yiğit ulus, direnerek hem ABD'yi ye- nilgiye ugrartı hem de ınsanlığa çıkış yolunu gös- terdi. Peki hangisi daha çetin ceviz? Irak mı, Vi- etnam mı? Böyle bir soruyu yersiz bulanlar olabi- lir... Ancak kanımca günümüzün en önenıli siya- sal-ekonomik-askeri olayı olan Irak'ı değişik yönleri ile ele alırken bu nokta üzerinde de dur- mak gerekir. Irak'la Vietnam'ın bırbirine benzeyen o kadar çokyönüvarki! Bir kez düşman ortak. Vietnam, ABD 'nin Uzakdoğuya, Irak Ortadoğu'ya egemen olma eylemidir. Her iki savaş farklı coğrafyalar- da ve tarihlerde yaşanmış, farklı "düşmanlara" kar- şı verilmiş olsa da özü itibanyla aynıdır: Aynı *kü- resd" kaygılann ürünüdür. Amerlka'mn çtkarları ABD'nin dünyaya egemen olma çabasını baş- kan Eisenhower 10 Ocak 1957'teki "Ulusa Sesle- niş" konuşmasında açıkça ilan etmişri: "Amerika'nın hayatiçıkartan dünya çapındadır. Her iki vanmküreyi ve her kıtayı kapsar." (1) Vietnam ve Irak, kimilerinin iddia ettiği gibi Kennedy'nin, Bush'un kişisel kaprisinin ürünü ya da üç beş neoconun (yeni muhafazakâr) icadı de- ğıl, bu temel politikalann hayata geçirilmesidir. Bu nedenle, ABD'li politikacıların tavırlannı ve karşı güçlerin politik asken taktiklerini iki ör- neği kıyaslayarak mercek altına almak hepimiz için derslerle dolu olacaktır. Vietnam Savaşı ana cephesi Çin olan Uzakdoğu Savaşı'run yan cep- hesidir. Vietnam Savaşı Uzakdoğu'daki devrim mücadelelerini bastırmak için başlahldı. Kısaca ha- tırlayalım: II. Dünya Savaşı sona erdiğinde sahne- den silinen Japonya geride büyük birboşluk bırak- ntıştı. Durumdan yararlanmak için Asyalı güçler a:ağa kalktı. Fransız Sömürgesi Vletnam II, Dün- ja Savaşı sonrası bağunsızüğuu ilan ettı. îşgal altındaki Kore. Japonlann yenilgiye uğra- masının ardından kaderine sahip çıkmaya başla- d. 9 Eyiül 1947'de Kore Demokratik Halk Cum- hırrveti kuruldu. 1 Ekim 1949 'da Çin Halk Cum- hiriyeri'nin kurulduğunu Mao Pekin'de ilan etti. Tüm bu gelişmelerin hedefi Batılı emperyalist- ltrdi. Batı, savaşarak karşı koymaya çalıştı. Ade- ta "Vunışavuruşaçeküiyordır. Ancak suyun akı- şını değiştiremedı. Kore Savaşı, 1953'te Kore'nin ikiye bölünmesi ve *ateşkes"le sonuçlandı. 1954 Mayısı'nda Dien Bien Fu'da Viet Minh'e (Vietnamlı ulusal güçler) ağır bir yenilgiye uğra- yan Fransa, teslım bayrağını çekti. Çin Hindi'ni terk etmeyekararverdi. Boşluğu doldurmak ABD'ye düşfü. ABD başlarda Çin Hindi'ndeki sömürge savaşına bulaşmamak için çaba göstermiş, iktida- n arkasına gizlendiği ve 2 milyar dolar yardım ve- rerek destek çıköğı Fransa'ya terk etmiş, ancak Fran- sa'nuı yenilgisi kesinleştikten sonra devreye gır- miştır. 1954 Temmuzu'nda düzenlenen CenevTe Konferansı'nda Vietnam 17. paralel boyunca iki- ye bölündü. Kuzey'de Ho Şi Minh önderliğindeki Viet iVIinh'in varlığı teslim edildi, Güney'de seçim- lere gidilmesi kararlaştınldı. 0 zamana kadar Fran- sız sömürgecilerinin Vietnam'la birlikte yönettiği Kamboçya ve Laos aynldı, bu ülkelerin de bağım- sızlığı tanındı. CenevreKonferansrnıEylül 1954'te SEATO'nunkurulması izledi. ABD Ortadoğu'dan sonra Güneydoğu Asya'da da komünizmi kuşat- mak için elinden gelen tüm önlemleri alıyordu. ABD'nin Vietnam'da komünizmin yayılmasına set çekmeye çalıştığı için savaş- tığını Ktsringerşöyle ifade edi- yor: "ABD'ninMetnamaka- nşmasının esas nedeni V iet- nam'tn kaybedilmesinin komü- nist olnıayanAsya'nın çöküşü- ne yol açacağı ve Japonya'ya komünizmin yerieşeceği kor- kusuydu. (2) Güney Vietnam "da Cene\Te Konferansı kararlan uyannca düzenlenen seçimleri kazanan mandarin (toprak ağası) Ngo Dingh Dienı ABD'ye yanaştı. Diem'i tanımayan kuzeydeki Hanoi hükümeti, Vıetkong (Gü- ney Vietnamlı gerilla savaşçı- lan) ile birlikte 1959'da geril- la savaşını Güney Vietnam'a taşıdı. Çin'le sınırkomşusu Ku- zey Vietnam'da (Hanoi hükü- meti) eğitilen gerillalar Laos ve Kamboçya topraklanndan geçerek Güven Vietnam'a gi- riyorlar ve gerici güçlere ağır kayıplar verdiriyorlardı. Dikkati çeken, işbirlikçi No Dingh Diem'in durumudur. Katolik mandarin Diem, Güney Vietnam'da Amerika'nın des- teği ile imparator Bao Dai'nin yerine ikfidara gelmişti. Diem ABD desteğini aramakla birlik- te yabancı varlığıru sunrlı tut- maya çalışıyordu. 1960'lann direnişin şiddetlenmesi üzeri- ne ABD'li generaller ABD silahlı güçlerini daha çok işin içine sokmaya uğraşıyorlardı. Bunlann ba- şında Kennedy'nın askeri danışmanı general Max- veflTayiorgeliyordu. Bir başka ünlü Amerikalı po- litıkacı (1960 seçimlerinde ABD başkan yardım- cısı adayı ve ABD'nin BM'deki daimi temsilcisi) Henry Cabot Lodge Saygon'a ABD elçisi olarak atanmıştı. Certlla sayısı 196O'ın başında ABD'nin Vietnam'daki askeri varlığı sınırlıydı. 1961 Ocağı'nda Vietnam'dakı Amerikan askeri personelinin sayısı 900'e yakın- dı. Bu sayı 1961 sonunda 3100'e, Kennedy'nin ve (Diem'in) öldürüldüğüsırada(Kasırn 1963) 16200'e çıktı. (3) Aynı yıllarda Vietnamlı gerillalann sa- yısı ve silahlı güçlerin niteliği vb. hakkında kesin bilgi sahibi değiliz. (Tıpkı bugün Irak'taki ABD güçlerinin sayısını biliyor olmamıza karşın Irak di- renişçilerinin sayısı hakkında bir fıkre sahip olma- dığımız gibi.) Ancak Henry Kissinger gerilla sa- yısını "onbinler" olarak ifade ediyor ve "Kuzey Vietnam'ın cepbegerisinioluşturduğunu 1 ' yazarak * . i** >' 1^, 4 s; 2- SAVAŞIN FOTOĞRAFLARI Ünlü Amerikalı yönermenler sonrald yıllardaVietnam Savaşı'ndaki şidded gösteren çokanlamlı eleştirel filmler çektüer. ABD'li askerierin vahşetini gözler önüne serdiler. Yakılan köyleri teker teker anlattüar. Vletnam Savaşı'nın belleklere kazuıan laneth' silahı Napalm adı verilen yangın bombasıydi. ABD, Çin Hindi'ne 7 milyon ton bomba atü. Bu II. Dünya Savaşı* nda tngütere üzerine aülan bombalann seksen kaüdır ve 1945'te Japonya üzerine bıralalan atonı bombasının 20 kaûna eşittir. Bombalar Vlefnam'da 20 milyon krater izi bırakü. bir fıkir veriyor. Güney Vietnam "da gerilia sava- şı 1959 yılında başladı. ABD askeri personel kayıplan 1960'ta 5 ölü, 1961'de 16 ölü, 1963'te 123 ölü idi.(4) Asker ka- yıplan, ABD askeri birliklerinin aktif olarak ça- tışmalara kanştığı 1964 yılında ise 200'ü ancak aş- mıştı.(5) Vıetnam LHusal Kurtuluş Çephesi Aralık 1960'ta kuruldu. ABD onu Vietnamlı komünistlenn bir uzantısı olarak göstermek istese de cephe öteki sı- yasal güçleri de (milliyetçıler, Budistler) kapsı- yordu. Programlan ana hatlanyla şöyleydi:(6) • ABD'yiı ve Ngo Dinh Diem'i altetmek... t/ Demokratik bır rejim kurmak... t/ Bağımsız bir ekonomi oluşturmak, halkın ya- şam standartlanru yükseltmek... ^ Toprak kıralannı azaltmakve reform yapmak... ^ Milli eğitımı, milli kültürü geliştirmek... • Anayurdun ve halkın savunmasına kendini ada- mış bir ulusal ordu kurmak... • Banşçı \ e tarafsızlık yanlısı bir dış politika ızlemek... • iki Vietnam'ı banşçı yollardan birleştirmek. Vietnam'da Ulusal Kurtuluş Cephesi Vietnam'ı bırleştirmeye çalışırken ABD Vi- etnam a güç yığmaya başladı. Savaş 1960'lann başında hızlan- dıveyaygınlaşn. Savaş hızlandık- ça ABD'nin kayıplan çığ gibi ar- tacaktır. O sırada ABD hüküme- tıni yanhş yönlendırenlerin başın- da General M. Taylor ve diplo- mat Rostow geliyordu. Ken- nedy'nin kararlanru etkileyen Ros- tow-Taylor raporuna göre ABD'nin 10 bin kadar savaşkan asker göndermesı ve hava kuv- vetlerini devTeye sokması yeterliy- di. Dahası, rapora göre Vietnam'da savaşmak iddia edildıği kadar zor değıldı(7). Deyım yerindeyse ABD'yi sa- vaşa iten bu dolduruş raporlannın Irak savaşındaki benzerlenyle or- tak yönleri açıktır. Hükümetdarbeleri: Günümüz- de AUa\i'lerle Gazi Yaver'lerle uğraşıyoruz. O günlerde aynı şey- ler yaşanmış, ABD kullandığı ki- şileri günü gelince çöpe atmıştı. Cenevre konferansı sonucunda güneyde ikridara gelen Ngo Dinh Diem'in duruma hâkim olama- ması ve Budistlere karşı aldığı tavnn sertliğinin tepki yaratması üzerine, bunu kullanan Viet- nam'daki ABD generalleri darbe girişimlerinebaş\ r urdular. Diem 1 Kasım 1963'te devrildi. Kissin- ger ABD elçisi H. Cabot Lod- ge'dan naklen Diem'in katledilmesini şöyle anla- tıyor: Diem, 1 Kasım sabahı ABD elçisini arar. - Darbeyi başlattılar, ABD hükümetinin tavn nedir 0 RC. Lodge: Washington'dasaatsabahın4'ü. Bi- lemem. - Bir fikriniz olmalı... - Bir fîkrün yok. - Ben görevımi yapıyorum, devlerin başında- yım. - Görevinizi yaptığınızı biliyorum. Cesaretini- ze hayranım. Fiziksel güvenliğiniz için yardımcı olmayahazınm.(8) H. C. Lodge yardım sözünü tutmaz. Canını kur- tarmak için bir Katolik Kilisesi'ne sığınmaya ça- lışan Diem ve kardeşı silahlı kişılerce taranır. Vietnam Amerikalı generallere kalır. 1964 yılı içinde yedi hükümet değişiklıği olur. 1965'te Hava Kuvvetleri Komutanı Nguyen Kao Kybaşkanlığılındaki cunta iktidara geçer. Durum- da hiçbiri olumlu gelişme sağlanamaz. Kissin- ger'ındeyişiyle "Dem'in yerinegefcnler,onuarat- ülar ve konıünistlere karşı çaüşmalan tümüyle Amerikanlara de\ retmekten başka çare üreteme- diler~ ArokABD dizine kadar batağa batmtşö V> etnam'da"... 1965 'te Tonkin Körfezı 'nde birAme- rikan gemısinın saldınya uğramasını fırsat bilen ABD savaşı tırmandırmaya karar %erir. ABD Se- natosu "Tonkin Körfezi Karan"nı kabul eder. ABD "gerilla sızmasuıt öntemek" ve "Kuzeyi yo- la getirmek" gerekçesiyle Kuzey Vietnam'a kar- şı yoğun hava saldınlannı başlatır. 1965 Şuba- tı'nda başlayan tt \uvarlananŞimşek(Ro0ingThun- der)" harekâtı sistematik tırmanmanın adıdır. Sa- vaş tüm Vietnam'a yayılır. 1968'deABD'nin asken varlığı 500 biniaşar, 1969 başında 540 bine vanr. Güney Vietnam'da aynı yıllarda 150 bini aşkın gerillanın mücadele ettiği saruhyor.(9) Vietnam Savaşı'nın dönüm noktası ise TED saldınsıdır. 1968 Şubatı'nda Vietnam Kuv- vetleri ülkenin dört bir yanında kentlere ve aske- ri üslere karşı saldın başlatır. ABD şaşkına döner. TED saldınsı ile inisiyatif tümüyle Vietnamlı güç- lere geçer. Askeri zaferin imkânsızlığını anlayan ABD yönetimi 1968'de Hanoi ile göriişme masa- nına oturmaya mecbur olur. Güney Vietnam'da süren savaş Vietkong kuvvetlerinin Nısan 1975 'te Saygon'a girişi ile kesin sonuca ulaşır. ABD Vi- etnam'da 55 bin asker kaybettı.(IO) Yarah sayısı yüzbinlerle ifade edildi. Tüm bu vahşetin sonu- cunu herkes biliyor: ABD Vietnam'da yenildi. (l)HennKissittger;Diplomasu ZİşBankasıKültürYayın- lan s. 515, (2)Kissinger, age. s. 623, (3) Kissinger, age, 618, (4)Kissinger,age,s. 618. (5)Kissinger.age.s. 621, (6)www. Vi- etnam. Vasser, Pettiagm Documents, (I) Oral Sander, Siyasi Tarih, s.470. (8) www: Vietnam. Vasser,PentagmDocuments, (9) Kissinger, age, s. 624, (10) Sander. age, s.476. Yarın: Irak'ın durumu 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi 23-25Eylül , Yukseic ahın (apasrtesıne, sıradışı yeteneklere sahip, dofluştan arm^anlı çocukiar... Insanlık tarıhınm büyuk sûrprizlerınp gefçekleştırenler. buluşlarıyla bilımin ve teknolojinrn önünii açanlar, dflnyaya ölOmsûz yapıtlar armağan eden yaralıcılat onlar arasından çıkıyor Hayal gücüyfe taçlanmış zekâ, dınlenmek bılmeyen tutku heı bmnm ortak özelliğt Keşfedılıp ottaya çıkarılmadıkça, yeteneklerine uygun eğitim olanaklan sunulmadıkça. toplumjn, uygarlığın nelerden yoksun kalacağım asla bılemezsınız. 1 Türkiye Ûstün Yetenekli Çocuklar Kongresi, sizi, en yakınınızdan başlayarak. armağanlı çocukiarı keşfe ve onları desteklemeye davet edıyof. 23-25 Eylül'de. 34 bıldinnin lartışılacaft. ustün yetenekli 56 çocuğun katılımıyla gerçekteşecefc kongremize bekhyofuz. Ayrıntılı bilgı ıçın (0212) 240 41 96 23-25 Eyiul. Valı Erol Çakıf öğretmanevt. Atafahlr Gın»., MordıvsnKSy Volu No 1 KûçükbakkalkOy ' Istanbul LÜLEBURGAZ ASIİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Dosya No: 2003'699 E. Davacı Salih Engın vekili Av Ahmet Kantarcı tarafından davah Necla Engin hakkında açılan boşanma davasında yapılan tüm aramalara rağmen bulunamayan Babaeski Pancarköy nüfiısuna kayıtlı Balabey ve Gülnaz'dan olma 1974 doğumlu Necla Gündüz'ün 4748 S.K. 74. maddesi gereği aile ıçındeki sonınlar dıkkate ahnarak davayı sulh yoluyla çözmeniz, aksı halde 30.11.2004 gün ve saat 09./ 00'dakı duruşmaya bızzat ıştırak etmenız ya da vekil ile kendinizi temsıl ettirmenız, duruşmalara katılmadığınız ya da vekil ile kendınızı temsil ettirmediğinız takdirde yokluğunuzda yargılama yapılıp hüküm kurulacağı ilanen tebliğ olunur. 15.09./ 2004 Basın: 42330 BAKIRKÖY BİRtNCİ tCRA DAİRESİ'NDEN MENKÜLÜN AÇIK ARTTIRMA İLANI Dosya No: 2004 1557 Tal. Bir borçtan dolayı hacizlî ve aşağıda cins, miktar ve kıymetlen yazılı mallar satışa çıkanlnuştır Birincı artlırma 06.10.2004 günü saat 12.40 - 12.50 arasında Çınçmderesi Cad. No. 68 Behrem Otopark Güngören'de ya- pılacak ve o günü kıymetlennın °o 60"ına ıstekli bulunmadığı takdirde 11 10.2004 günü ayıu yer ve saatte 2. arttırma yapıla- rak satıJacağı. Şu kadar kı, arttırma bedelinın malın tahmın edılen kjymetinin °o 40'ını bulmasının ve satış isteyenin alacağı- na rüçhanı olan alacaklının toplamından fazla olmasının bundan başka paraya çevirme ve paylann paylaştırma masraflannı geçmesının şart olduğu, mahcuzun satış bedelı üzeruıden % .... oranında KDVnm alıcıya aıt olacağı ve satış şartnamesınin ıcra dosyasında göriilebileceğı, masrafı verildığı takdirde şartnamenın bır örneğinın ısteyene gönderilebileceğı, fazla bilgı al- mak ısteyenlerin yukanda yazılı dosya numarası ile dairemıze başvurmalan ilan olunur Muhammen Kıymetı, Lira: 20.000.000.000 TL. Adedı: 1 Cinsı (Mahiyetı ve önemli nitelikleri): 34 ULL 91 Opel Astra Elagance 1.6 HB gümüş renkli. 2003 model araç ruhsat yok, anahtar, teyp mevcut, ancak teybın kumanda panelı yok. sol arka kapı ve tamponda \iıruk \ e çızıkJer me\ cut, sof ön tampon vunık ve kınk. sağ arka kapı ve tamponda çizıkler mevcut, stepne var, (zl6XE20Z51617 şasi. W'OLCTGF4835014332 mo- torno'lu). (lc. lf. K. 114 1, 1143) Yönehnelik Örnek No: 25 Basm: 42087 a. İSTANEÜL ÇEVRE KI5A FIU FESTİVALİ 24 EylCl 2004 Film Göstenmi İ7.-0C Fiim Göstenmi Prof. Dr. Orhan Knral Söylqis: (Yaşanılabılir Bir Çevre Içın Eldc) Profılo Ahşveriş Merkczi/ Kültlir Merkezi (Etkinlikler iicretsizdir) rvgulanıalı Filın Yapıın Arölycsi için Tel: 0212. 660 8124