Katalog

21 ACUSTOS 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ÎNCELEME Başbakan'ın İstanbul'u yönettiği yıllardaki şehircilik anlayışı da 'imarsız kentleşme' şeklindeydi '^Yasadışımetropore doğru... Başbakan Erdoğan, kendisini şimdiki siyasi gücüne kavuşturan "belediye başkanlığı" yıllannda özellikle "medya" tarafından öylesine abartılı ve gerçek dışı yayımlarla "başarılı" gösterilmişti ki şimdi o dönemini de "tartışılır" kılan bir sel baskını karşısında adeta "aklanma refleksine" kapılmış görünüyor. Ancak aklanma, "parti adı koymak" kadar kolay değil ve İstanbul'da yine kendi döneminde yaşananlar da en uzun nııtuklar ve en sert açıklamalarla unutturulacak kadar belleklerden silinmedi. Erdogan'ın İstanbul'u = OKTAY EKtNCİ ~İ| II II II II II II II II II II II II II II II 1-b T urkıye'nın en gelışmış bolge- sı 5 yıl once yerle bır oldu Ge- çen zaman ıçınde "dersahndı mı" dıye tartışılırken, bu kez de Turkı- ye'nın "tarihsel metropolü" sellere ka- pıldı Boylece 17 Ağustos 1999'dalabu- yuk Marmara depremının 5 yılını yıne bır "kent felaketi" ıle yaşadık 1999'da bu bolgeye aslında hıç de "ge- tişmiş" denılemeyeceğı, kâğıt gıbı dev- nlen "lüks" apartmanlann. sayısı hâlâ be- lırsız ınsan kaybmın \e 9 mılyar dolar- lık zarann ardından anlaşılmıştı Y A Ğ M A Y L A DEĞİL URETIMLE Gelışmenın sadece "parasalrantve yapılaşma yığıhnası" olmadığı, o para- lann yağmayla değıl "üretimle" kaza- nılması, o yapılaşmanın da talanla de- ğıl "planla" gerçekleşmesı durumunda reme de dajanıklı" bır çağdaşlaşmanın mum- kun olabıleceğı, buyuk bır dram yaşanarak kav- ranabılmıştı Ne var kı doğa bu gerçeğı anımsatsa bıle, ure- tımın ve planlamanın getıreceğı "tophımsal kal- kmma" yenne yağmanın ve duzensızlığın ya- Yanı, en az 100 oturu mağdur ve YOK SAYILAN YAPILAŞMA Belediye başkanhğı döneminde imar planlan önünde basın toplanülan düzenleyen Recep Tayyip Erdoğan, aynı planlan vok sa\an \apılaşmanın da konıyucusu oldu. (Fotoğraflar CL MHLRlYET ARŞlVl) "dep- rattığı "rantiyeciHk'' yıne baskın çıktığından, ge- çen 5 yılda planlı kentleşme \e sağlıklı yapılaş- ma yonunde hemen hıçbır yenı yasal onlem TBMM'nden geçmedı Sonunda o buyuk yıkımın tam da 5 yılını, ts- tanbul ıçın de asla "dünya kenti" ve hatta "bü- yükşehir" gıbı tanımlamaların yapılamayacağı- nı kanıtlayan bır "yağmur baskını"yla karşıladık Meteorolojı Bolge Mudurluğu'nunaçıkladığı- na gore, 16-17 Ağustos 2004 'te Istanbul'a duşen gunluk yağış mıktan me\sım normallennın 2 katıydı ama bu asla bır "rekor" falan da değıldı Buna rağmen Valı MuammerGüler'ın verdığı ra- kam ıse aynı gunlerde "4500 su baskuu" ıhban aldıklan şeklindeydi bın kışı "yağmurdan' zararlı durumdaydı ' AKLAMA 1 REFLEKSİ Bu sonuç karşısında basın v e kamuoyu, istanbul'da "yıllann ihmali"nın yaşandı- ğını \ e "kaçak yapüaşmaya göz yumul- ması" yuzunden yağmurun felakete donuş- tuğunu gundeme getınnce, Başbakan Re- cep TayyipErdoğan, 1994-1999 yıllan ara- suıdakı yerel yonetıcılığuu "savunmaya" kalktı Oysa, lOmılyonlukkentınboyle- sıne "zavalh" dunıma duşmesınde hıç kuş- kusuz sadece kendı donemının değıl, en azından son 40 yıldakı tum sorumlulann az ya da çok payı yok muydu0 tstanbul, ımar açısından şımdıkı "yasâdışı metropoT ozellığını, yıllardu- suren ve hep goz yu- mulan kaçak yapılaşmaya, ımar aflanna ve kentsel talana borçlu değıl mıydı9 Ne var kı Başbakan Erdoğan, kendısını şımdıkı sıyası gucune kavuşturan "beledi- ye başkanhğT yıllannda ozelhkle "med- ya" tarafindan oylesıne abartılı ve gerçek dışı yayınlarla "başanh" gostenlmıştı kı, şımdı o donemını de "tardşıhr" kılan bır sel baskını karşısında adeta "aklanma ref- leksine" kapılmış görunuyor Ancak aklanma, "parti adı kovmak" ka- dar kolay değıl ve tstanbul'da yıne kendı döneminde yaşananlar da en uzun nutuklar ve en sert açıklamalarla unutturulacak kadar belleklerden sılınmedı Dılersenız şımdı, son sel baskını uzen- ne basında çıkan "imarsorgulamaJanna" karşı Er- doğan'ın yaptığı açıklamalardan ba^layarak, Istan- bul'un 1994-1999 donemı yapılaşma, kentleşme ve yerel yonetım polıtıkalan gerçeğıne goz atalım 1 ARSA VE ARAZt PAZARLAMASI SÖYLEMİYLE BAŞBAKANLIK AÇIKLAMASI Lnarsızhğa savunma Beyoğlu Alkazar 293 24 66 216 37 90Mecıdıyekoy Odeon Clneplex Levent Kultur Merkezi Sinema Türsak 325 43 31 236 28 64 12 15-14 30-17 00-19 15-21 30 Ortakoy Feriye Eurjmages 11 20-16 15-21 00 12 35-15 35-19 00-21 35 12 00-14 15-16 30-18 30-21 30 Kadıkoy Rexx 336 01 12 1115 13 45-16 30-19 00-2115 AKDENIZ FILM1NIN YONETMENI GABRIELE SALVATORES'DEN H urnyet gazetesınde Bekir Coşkun un 18 Ağustos 2004 tanhlı "Kurtanlmış Vatan- daş" başlıklı yazısı, aynı sel gunlennde Erdoğan'ın istanbul'u yonettığı done- mı de eleştıren yazılar arasında en gu- zellerınden bınydı Bu yazıyı yanıtlarken, genel olarak basını da hedef alan aynı tanhlı "Başba- kanhkaçıklaması" ıse sadece ıçenk açı- sından değıl, "dfl" ve "ifade tara" ola- rak da Turkıye'yı yoneten bır makamla "ujiunu" açısından en az sel ve deprem felakeh kadar "önemsenmesi" gereken bır belge Istanbul'da yaşanan "kentsel çökünnı" surecınde 1994-1999 donemının ne den- lı "etkin payı" olduğunu, bu yazı dızı- mızın okurlanyla sanınm "Başbakan- hk"takı boylesı yarutlan kaleme alanlar da bır kez daha oğrenecekler, ustelık "araşbrmaya vebelgeleredayah" olarak Daha onemlısı, yıne ayru açıklama- dakı BekırCoşkun'la bırlıkte Erdoğan'ı eleştıren "herkese" yoneltılmış soru ol- sa gerek. "Sayuı Başbakan'ın bir hafta önce bütün \etkililere, kaçakyapüasma- \a musaadeetmeyinw kaçakyapdan a o makscnı vıkın hftabmı duMnadûuz mı?_" EsKI SlRIAR. ÎHANET. CİNAYET. HERKES ŞUPHELI IKEN KıME GUVENEBıLıRSıN? İ'M NOT SCARED Alkazar Mecıdıyekoy Odgon Cln»plex Maçka Cirtebonua (G moll) 232 44 4O N şanlaş' Movleplex 219 09 eo Ş.şl Dolmabarıçe ShopAMllefl M T«Brtz Carlton) 244 58 88 Altu > zade Capttot Spectnjm 14 651 33 3O KadıkOy Teye C) 339 85 85 Kadıköy RBXÜ 9OO21 15 8 4O 21 1O 8 OO 20 30 9 -75 £1 45 8 OO 21 15 9 OO 21 45 9 OO 21 3O C Ctesj 24 OO 7 30 19 45 21 45 BIR 0RMAN' SUÇLUSU Buna yanıt v ermek ıçın, Erdoğan'ın da aslında eskı bır "kaçak yapı hükümlü- sü" olduğunu anımsatmak çok onemlı de- ğıl Onemh olan, "kamuyönedciasonım- luluğu"nu ustlendıkten sonra ımar ve kentleşme hukukukarşısındakı "yüküm- lülüklerini" yenne getınp getırmedığı Orneğın, "RP tstanbul Ü Başkanı" ıken, yam 1986 yılında, Sultanbeylı ıl- çesımn Şalgamlı bolgesındekı orman- lık arazıye "kaçakkonut" yapnğı ıçın Or- man Bakanlığı tarafindan açılan da\ada Kartal2 SulhCezaMahkemesfndeyar- gılandığını, mahkeme karanndakı, "sa- nığm deviet ormanından açma yaparak gecekondu inşa ettiği" gerekçesıyle 1990'da 10 aylık hapıs cezası aldığmı, sonra bunun kaçak yapı hakkındakı yı- kım karanyla bırlıkte paraya çevnldığı- nı ve aynı cezanın ıse 17 Mart 1998'de adh sıcılden süındığmı, 20 Ağustos 2004 gunu Cumhunyet gazetesını okuyanlar bır kez daha oğrenmış oldular Şımdı Erdoğan, bu geçmışını de ızle- yen sıyası yaşamıyla, "plansc, kuralstz ve rant düşkunu imar politikalannın" aynı zamanda "koruyucusu" olarak da kentleşme tanhımıze geçıyor 1 YASA 1 YOK, NUTUK VAR Bunun en açık kanıtı ıse yıne Başba- kanlık açıklamasındakı "kaçak vapdan yıkm" nutuklan ıle bu tur bır dısıplını sağ- layacak yenı bır yasal duzenlemenın 3 yılhk AKP ıktıdannda "hâlâ" TBMM'den geçmemış olması değıl mıdır9 1999 depremının 5 yılında bıle, ne Her başkan gibi Erdoğan da açınş törenlerini çok severdi; ancak bunlann yasal olup ohnadığnu nıerak etmeksizin-. oncekı koalısyon döneminde "imar ba- şıboşhığunu" ortadan kaldıracak bır ya- sa çıkartıldı ne de 2 yıldır "tekparti* ola- nağını sayısız yenı yasayla kullanan AKP ıktıdannda 'İMARSIZ REFORM1 Pekı neden bu yasalar çıkanlmıyor 17 AKP ıktıdan kamu yonetımmden YOK'e, mıllı eğıtımden hemen her ala- na kadar "reform yasalannı" ardı ardı- na sıralarken sadece (evet, "sadece") ımar ve kentleşme konusunda benzer re- formları hedefleyen ya da Avrupa kent- len gıbı olunmasını amaçlayan derlı top- lu bır "taslak" bıle hâlâ ortada yok Bunun nedenı ıle de Erdoğan'ın hem tstanbul'u hem de ulkeyı yonetırken ız- ledığı ımar anlayışı arasında dogrudan bır "uyum" gozlenıyor Hatta, yukarda orneğı venlen "ormanı açarak kaçak konut yapması" arasında da Geçen 2 yılda AKP ıktıdannın "imar" adına gundeme getırdığı konulann "tü- mü" bıle Erdoğan ve ekıbırun îstanbul'u bugunku "açmanna" getıren sureçtekı "kentveçevrekarşıtı'' anlayışlanndan vaz- geçmedıklennı kanıtlıyor İKTIDARDAKİ ÖNCELIKLERI' Anımsanacaktır, AKP hukumetının ışbaşına geçer geçmez ılk gınşımı "iş- gal altındaki ornıan alanlaruun işgalci- lere pazarlanması"ydı Duyariı kamuoyunun, uzman ve mes- lek çevTelenyle bırlıkte Meclıs'tekı mu- AKP iktidan, kamu yönetiminden YÖK'e, milli eğrtimden hemen her alana dek "reform yasalannı" ardı ardına sıralarken yalnızca imar ve kentleşme konusunda benzer reformları hedefleyen derii toplu bir "taslak" hâlâ ortada yok, halefetın de karşı çıkmalanna \e hatta CumhurbaşkamAhmetNecdetSezer'ın her sefennde uzun ve kapsamlı gerek- çelerle "\eto" etmesıne karşın, "orman yağmasından nemalanma hırsı" Başba- kan'ın da en mılıtan savunuculuğuyla 2 yıh aşkın gundemden duşemedı Sonun- da ıse "Anayasa Mahkemesi"nın kesın tavnyla, Istanbul ve Turkıye "şimdiKk" bu talandan kurtulmuş oldu Benzer şekılde aynı surecın dığer "önemsenen" yasası da "Doğal sit alan- laruun imara açılması" değıl mıydı ° Işte boylesı bır "imar anlayışını" yasalaştırmak ıçın "TBMM çoğun- iuğunu" sonuna dek kullanan Erdoğan'ın, bunlar yenne ^lanh ve yasal kenüeşme dLsipünini" sağlayacak bır yenı duzen- lemeyı hâlâ Meclıs'e gondermemış ol- ması, aslında her şeyı açıklamaya yetıyor Boc>CAZ'A TALAN KOPRÜSÛ Hele aynı süreçte "tstanbul'un kuzeyin- den3.Köprügerekir"demeyebaşlaması, ustehk bu kopru projesının ve yenı çev- re yolunun kentın gen kalan tum orman- hk alanlannı da yok edeceğını "bflerek" savunması da "temel amacm'' galıba en açık gostergesı Çunku Erdoğan'uı yerel yonetıcılık döneminde belediye uzmanlannca hazır- lanan ve kendısının de 1995'te "onayı" bulunan 1 '50 bın olçeklı "Metropolitan Plan" çalışmasında, şımdı yenıden "dayablan" ve Beykoz-Sanyer arasında varsayılan yenı bır Boğaz Koprusu'nun kent uzenndekı etkısı aynntılanyla araş- tınlmıştı Buna gore hazırlanan ve yıne Erdoğan'ın ımzası bulunan "biümsel senaryopafiasıveplanraporunda" da ay- nı kopruyle Istanbul'un kuzeyınde yarahlacak "tahribatm" ne kadar buyuk olacağı belgelenmıştı Işte son 2 yıldır ulkeyı yoneten bu an- layış, 1994-1999 arasında da daha çok ve etkın "yerel yetküerle" istanbul'u yonetü Bugun kentın yaşadığı hemen tum ımar, çevre ve "felakete" donuşenaltyapı sorunlannda da aynı pohtıkalann nasıl "beHrleyici" olduğunu, dızının ızleyen bolumlennde bırlıkte goreceğız YARIN: KAÇAK KENTİN OYLARIYLA