Katalog

MAYIS 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 17 TÜRKİŞ'in Çağrısı Her olaya emek açısından bakmalan gereken emek örgüt- leri, emeğin sömürülmesini ön- lemek için kurulmuşlardır. Örneğin, emek örgütleri, ka- pitalist üretim biçiminin tekelci- lik aşaması olarak tanımlanan "emperyalizm"e karşıdırlar ve emperyalist ülkelerin mazlum ulusların üzerinde egemenlik kurma dayatmalanna da bu açı- dan karşı çıkariar. Değil bir emek örgütü, herkes bilmektedir ki. Israil'in Filistin, ABD'nin de Irak halkına yöne- lik saldınlan emperyalizmin Or- tadoğu'daki çıkarlan ile doğru- dan doğruya ilişkilidir. Öyleyse, neden Türkiye'nin en büyük emek örgütü olan Türk-lş, üyesi sendikalaray ABD ve Israil büyûkelçiliklerine" geçilmek üzere hazırladığı Irak ve Filistin halklarına dönük sal- dınlan kınayan bir bildiride, bü- tün olup bitenleri "emperya- lizm" ile açıklayacağına, "Haç- lı seferi, Islam'ı kuşatma ope- rasyonu, Islam'a ve Müslü- manlara karşı savaş" gibi ni- telemelerie ifade eder? KaJdı ki, aynı biidirinin sonu şu tümce- lerle bitmektedır: "llahi adalet mutiaka tecef- li edecek ve zalimler hak et- tikleri cezayı mutiaka çeke- ceklerdir. Türk milleti, Allah'ın adaletinin dünyaya hâkim oJ- masında en keskin kılıç ola- caktjr." Açıkçası. Türk-lş'in son bildi- risi, bir emek örgütünün kınama- sından çok "cihât" çağnsına benziyor... IŞIK KAKSÜ ransu#cumh uriyet.com.tr 0, Siyaset Yapıyor Çocukken, Akbaba dergisini daha çok berberde okurduk. Makas şıkır- tılan arasında sayfalara dökülen saç- lanmızı üfleyince karşımıza siyah si- lindir şapka ve smokini ile o bildik potikacının komik çizgisi çıkardı. Ka- rikatüristler, politikacılan çoğu kez iki yüzlü çizerferdi. önde de, arkada da yüzleri olurdu. Bir yüz bir yana, diğer yüz öte yana gülerdi. Düşünün... Parmaklannıztuşlarda, aklınızdaki sözcükleri yan yana dizi- yorsunuz. Yazdıklarınız tekil de değil, çoğul: Şöyle yapacağız, böyle yapa- cağız: öyle olmaz, şöyle olur; hareket- lendik, düşmeyeceğiz, yürüyeceğiz, bilinçliyiz, iddialıyız falan filan. Daha- sı, düşündükleriniz sizde kalmasm is- tiyorsunuz, yazdıklannızı arkadaşla- nnızla paytaşıyorsunuz, onlara da im- zalatıyorsunuz. Hatta, başkaJanna bu metni verip "Bak" diyorsunuz, "Ben yazdım bunları. lyi olmuş, değil mi?" diye övünüyorsunuz. Aradan çok değil, birkaç gün ge- çiyor. Zoru görünce, süngünüz düşü- yor, peşinizdekileri bırakıp bu kez hız- lı hızlj yürüyor, yürümek ne kelime, ar- kanıza bile bakmadan koşup uzak- laşıyorsunuz. Yazdıklannızdan, sa- vunduklarınızdan, benliğinizden fa- lan filan. Bunun adı "Siyaset yaptım" olu- yor olmasına da, kımse yemiyor... TBMM'de geçen hafta gö- rüşülen Maden Yasası'na ifiş- kin tasannın bir maddesi, yai- nızca yasanın yürürlük tarihin- den sonra bulunan bor ma- denlerinin devtet tarafından işlenip pazarlanmasını ön- görüyordu. Diğer bir deyişle, yasanın yürürtük tarihinden önce bulunan bor madenle- rinin özel sektör tarafından işletilmesine olanak sağlıyor- du. TMMOB Maden Mühen- disleri Odası'na göre, bu madde, bor sahalannın kamu tekelinden çıkanlmasına yö- nelikti ve sonuç olarak Tür- Borlap Dipekten Döndii kiye'deki bor sahalannın dün- yada tekel olan Rio Tînto'nun uzantısı ve Etibank'ın tek ra- kibi US Borax'ın eline geçme- sine ortarrt sağlayacaktı. CHP Adana Milletvekili Ta- cidar Seyhan, olayın peşin- deydi. Tasan geçen yıl TBMM komisyonlannda görüşülür- ken, Maden işleri Genel Mü- dürlüğü yetkiliierine sormuş- tu, "Maden sahasmda bor bulduğunu ya da bulundu- ğunu söyleyen bir şirket var mı?" diye. Maden işleri Genel Müdürlüğü yetkilileri, "Merak etmeyin yok böy- le bir başvuru" demişlerdi. Oysa vardı! Maden İşleri Ge- nel Müdürlüğü yetkilileri, ko- misyonlarda doğruyu söyle- mekten çekinmişlerya da her nedense gerçeği gizlemeyi yeğlemişlerdi. Kimi şirketler, sahalannda bor bulunduğunu yasa tasa- nsı TBMM'den çıkmadan ön- ce bakanlığa bildirmişlerdi. Kimileri de dilekçe vermek için hazırianıyordu. Yasa çı- kınca, bu borlar onlann ola- caktı. CHP Milletvekili Tacidar Seyhan, tasannın TBMM Ge- nel Kurulu'nda görüşüldüğü gün, çoğunluğu Balıkesir, Bi- ga, Susurluk bölgelerinde maden arayan 10 şirketin yaptıklan bor başvurulannın elinde olduğunu açıkladı. Hakkını teslim etmek ge- rek, Tacidar Seyhan'ın bu çı- kışı üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanhğı geri adım attı, tasan da TBMM Genel Kurulu'nda değiştirildi. Borlar, son anda direkten dönmüştü. Konu Mankeni Geçen haftanın özetidir: ABD, Büyük Ortadoğu Projesi kap- samında Türkiye'den yeni üsler, as- keri kolaylıklaristiyor... ABD Başkanı Bush, Recep Tay- yip Erdoğan'ı Büyük Ortadoğu Pro- jesi'nin ele alınacağı G-8 doruğuna çağınyor. Recep Tayyip Erdoğan da, "Ortadoğu'da örnek ülke, model ülke olacağız" deyip Ingiltere'ye gi- diyor. Hayret ve Utanç birarada Bağımsız Cumhuriyet Partisi Ge- nel Sekreteri llter Ertuğrul, idare mahkemesince TÜPRAŞ ihaJesi hak- kında verilen "yürütmeyi durdur- ma" karan sonrası, medyanın, hu- kuka ve kamu yaranna aykırı bir iha- le işlemini sorgulamak yerine yargı- yı tartışmasını "hayret verici" bu- luyor. Yetinmiyor, bir de "utanç ve- rici" durumdan söz ediyor. "TÜPRAŞ ihalesini kazanan Ef- remov Kautschuk GMBH şirketi, ilk aşamada 'TÜPRAŞ'ın nakitsiz ve borçsuz satın alınması' \« Taslak halindeki Petrol Piyasası Kanunu'nun Bakanlar Kurulu tarafından TBMM'ye sunulan haliyleyasalaşması'koşul- lannı öne sürmüştür. Görüldüğü gibi, Efremov Kautsc- huk GMBH, herhalde, herşeyi 'ba- balar gibi satacağını' açıklayan özelleştirmeden sorumlu bakan- dan atdfğı cesaretie Türkiye Cum- huriyeti Devleti'nin yasama or- ganından taahhüt istemiş, Özel- leştirme Idaresi Başkanlığı ihale komisyonu da, kimden alındığı bilinmeyen yetkiyie yasama orga- nı adına bunu kabul etmiştir. Işte bu, bağımsız bir devlet adı- na utanç vericidir" ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI KİM KİME DUM DUMA BEHİÇAK behicak <> turk.net YILMAZ ŞİPAL Bugünün En Çok Yaşlıhk Ayhğı: SSK (Süper Emekliler!) 3395 sayıh "Süper Emeklilik Yasası" ile, 506 sayıl Sosyal Sigortalar Yasası'nın aylık ve gelirlerinın hesaplanmasına esas alınan 12 derece 12 kademe içindeyeralan ve 141 göstergeden oluşan "Gösterge Tablosu"na (Alt Gösterge Tablosu) 10 dere- ce içinde 10 kademe ve 95 göstergeden oluşan Üst Gösterge Tablosu eklenmıştir. Daha sonra bu tabloya 5 gösterge daha eklenerek gösterge sayısı 100'e yükselmiştir. Böylece, Sosyal Sigortalar Yasası'na göre gelir ve aylık bağlananlara uygula- nan gösterge sayısı 241'e çıkarılmıştır. 3395 sayıh Süper Emeklilik Yasası'nın Geçici 5. Maddesi ile bir de 9 Temmuz 1987'dan önceki Alt Gösterge Tablosu'nun en üst noktası olan 1. derece 9. kademeden aylık alanlar için "Geçici Gösterge Tablosu" eklenmiştır. Bu tabİodaki gösterge- lerden en yüksek olanını seçip o günün verilerine göre belirle- nen 4 milyon 200 bin lıra (1987 verileri) ya da 5 milyon 40 bin lira (1988 verileri) ek prim ödeyenler "Süper Emekli" olma hakkını kazanmışlar ve çok kısa bir süre, diğer sosyal güven- lik kurumlannın ödediğı aylıklara göre, daha fazla aylık alma- ya başlamışlardır. Ancak, kısa bir süre sonra. "enflasyon cana- varT süper emeklilerin ayhklannı silip süpürmüştür. Bugün uzaktan yakından süperlikle ilgılen kalmayan bu emeklilerden yıne "Süper Emekliİer" olarak söz edilmektedır. 1988'den sonra asgan ücretten pnm ödeyenler de "Üst Gös- terge Tablosundan" emekli olabilır duruma gelmiştrr. Aynca 19S8"den sonra tavandan prim ödeyenlerin büyük bir bölümü süper emekhlerle ayru konuma getirilmiştir. 1988'den sonra hemen herkese "Üst Gösterge TaMosundarT aylık bağlanma- ya başlanmıştır. 4447 sayıh yasa ile getirilen ve eski emeklilen kapsamayan, sözde "Sosyal Güvenük ReformıT ile SSK aylıklan arasında- ki dengeler daha da bozulmuştur. R4RBÎ SEVİH POROY semihporoyCa yahoo.com Süper Emekliler (Geçici Gösterge Tablosu ı ile Üst Gösterge Tablosundan Emekli Olanlar Pnm Öteme Gin S»sı 3.60) 4.043 4.28) 5.00) 5.24) 5.73 6.20) 6.68' 7.16: 7.4CÎ 7.881 8.ı: 8.60 9.08! 9.80i 10.0-0 10.53 11.00 11.40 ll.W 12.44) 12.93 13.1-] 13.4i) 13.80 Aylığın Hesabına Esas Kazaoçlar EnAz 622.486 EnAz Aylık (Bin TL.) Oranı 0 »54.90 %55.90 %56.90 O 'o58.90 %59.90 "»60.90 "c.62.90 0 »64.90 O Q66.90 %68.90 0 »69.90 0 »71.90 0 «72.90 O o74,90 V6.90 0 «79.90 "'»80.90 o82.90 »84.90 •85.00 o85.00 »85,00 »85.00 »85.00 »85.00 »&5M Avtk 400.797 400.797 400.797 400.797 400 79" 400.797 400.797 408.684 421.133 433.583 439.808 452.258 458 483 470.932 483 382 502.057 508.282 520.731 533.181 533.804 533.804 533.804 533.804 533 804 533.804 533.804 4.69 300.-TL. Sosyal Yardım Zammı Içınde EnÇok 839^39 EnÇokAyhk(BinTL) Oranı O o45.00 0 «46.00 0 .47.00 M9.00 %50.00 %51.00 %53.00 %55.0O °.57.00 °»59.00 "»60.00 n o62.00 O o63.00 %65. 00 %67.00 %70.00 %71.00 O b73.00 °.75,00 O o77.00 %79.00 %81.00 %83.00 »,84.00 %85.00 "»85.00 A\tk 400.797 400.797 400.797 416.211 424.609 433.008 499 805 466 601 483.398 500.195 508.593 525.390 533.789 550.585 567.382 592.577 600.976 617.772 634.569 651.366 668.163 684.960 701.756 710.155 718.553 718.553 (•(5.\ralık2004TanhjneGöre Aılık 2004'te. "Süper EmekH" olarak bılinen SSK sigorta- Iılarndan, 13.400 gün (3 7 tam y11) çal1şmanın primini en yük- sek ı3zançtan ödeyenJerin alabileceği en yüksek yaşlıhk ayh- ğı, ada 718 milyon 553 bin liradır. Bu aylığın içinde 4 milyon 690 iin liralık Sosval Yardım Zammı da vardır. MERCBES JEP ML320 - 2000 \IODEL Tel: 0533-367 26 33 SAGNAK OTOBÜSTEKİLER KEMAL LRGE\Ç kjurgenca yahoo.com HAYAT EPIK TIYATROSU MVSTAFA ÖNCE HAKSIZ SAVAŞINIZI, SONRA DA İĞRENC _ . İSKENCELERÎNÎZÎ İZNtMİZ FlZLETTLRÎVOkSUNUZ DA BU CÖLA tüc COfiN-FLAKES İ ÖNUMÜZE KOYMAK DA NEYÎN NESI YUHBE! t i J » ı TARİHTE BUGUN MLMT.AZ .UUKA\ icic1v.mumta5-arikan.com Son derece g 'IDun baf/ıca öVENEDIKLI BİR USTAJINTORB7TO.. 1594 TE BUGUU,IJNLU /rALYAN KESSAMI r/NTV- RErro ÖLMÜÇ7İ/. Asrı. AD/ J-SICOPO ' — rOISeTTü (JZÜÇÜK 4 ' Gf'Sf, LÇUJ Ç.ÇK. BiÇtMCİL/ĞE NİLGÜN CERRAHOĞLU Çağdaş Türkiye'nin Kızları... Harbiye Açıkhava Tıyatrosu'nun önünden geçiyorum. O da ne? Otobüslerden tesettürordulan iniyor. Bir "bay- rak taşıma yanşında" giriş kapısına yöneliyorlar. Pardö- süler yerlerde. Başlar sıkma. Kapıda görevliler "harem- lik", "selamlık" yapmş. Kızlarbırkapıdan.erkeklerbaş- ka kapıdan içeri alınıyor. Iran usulü. "Imam Hatip Mezun- lan ve Mensuplan Derneği"n\n düzenlediği "lyi ki Vanz Şoieni" imiş. Istanbul'un göbeğinde yapılan bir "gövde gösterisi"... Az ötesi Nevv York... Birkaç yüz metre ıleride "Alman Konsolosluğu'nda" bir "Opera Yanşması"na davetliyim. Bu da Yekta Kara ile "Siemens"Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Incecik'in başlattığı bir inisiyatif. Bu yıl 6.'sı düzenleniyor. Konso- losluktan adımımı attığım an başka bir âleme dalıyorum. ödül alan gençleröylesine etkileyici ki; klasik müzik uz- manı Prof. Kemal Inan arkamda bir yandan avuçlan patlarcasına alkışlıyon bir yandan da "Bu gece ha bur- dayım ha Paris, ha Nevv York'ta... O kıratta!" diye teza- hürat yapıyor. Dereceye gırenlerin hepsi kız. Sülün gibi tuvaletlerle sahneye çıkıyoriar ve piyano eşliğinde soylediklen' arya- larla salonu tutsak alıyorlar. Özel olarak geceyi izlemeye gelen Alman gazeteci Bernd Feuchtner apışıyor. Al- manya'nın en etkili opera dergisi "Opemwelt"yazaırT Tür- kiye'de böyle bir opera birikimi ile karşılaşacağını hiç dü- şünmemiş. Hızını alamayıp dönüşte "Suddeutsche Ze- itung"a bir yazı daha yazacağını söylüyor. "Siemens In projesi bir "yanşmadan" ibaretdeğil. Ka- zanan gençlerin önünde yurt içi ve dışında kapılar açılı- yor. İlk yılın birincisi Burak Bilgili New York Metropoli- tan Operası'nda sahneye çıkmış. "Metropolitan"da sah- neye çıkan ilk Türk sanatçısı olmak srfatını kazanmış. Yanşmayı kazanan genç operacılann çoğu Almanya, Avusturya'da bağlantılar kurmuş; yeni ödüller kazanmış- lar. Bu yılın binncısı Hale Soner de bir yıllık bursla Karls- ruhe Operası'na gıdiyor. Almanya'nın en iyi 10 operasın- dan biri olan Karlsaıhe'de eğitim görecek ve profesyo- nel kariyere adım atacak. Yanşmayı "gençlığe katma değeryaratmak" amacıyla başlattıklannı söyleyen Zafer Incecik, bir başka amaçlannın da "yanlız gençleri değil, yurtdışında Türkiye 'yi deyanşa sokmak" olduğunu söy- lüyor. Hedef: Yüz bin 'Kardelen'... "Burası neresi, hangi Türkiye, ben neredeyim?" der- ken. ertesı gece "Darphane"ye ışınlanıyorum. Ayşe Ku- lin'in kalemınden çıkan "Kardelenler" kitabının tanıtı- mındayım. "Kardelenler" yanlız kitap değil, devasa (ve dahiyane) bir proje. Bu projenin sahibi de "Çağdaş Ya- şamı Destekleme Demeği" (ÇYDD) ve Turkcell". Pro- jenin fikir anası ve miman Prof. Dr. Türkan Saylan. Proje 1997 yılında Siirt'in Pervan Kaymakamı Resul Kır'ın 17 kız çocuğuna "burs bulmak" için Türkan Say- lan'ı aramasıyla başlamış. Saylan veÇYDD bu kızlara burs bulmakla kalmamış, sayıyı "300"eçıkarmışlar. Ve hemen "Neden 5000'e çıkmayalım?" demişler. Ardından eğiti- me yatınm yapmak isteyen Turkceine buluşmuşlar. Or- taya bütçesi 1 tnlyon 250 milyarTL olan bir proje çıkmış. Adım "Çağdaş Türkiye'nin Çağdaş Kızlan"(Kardelenler) koymuşlar. "Kardelenler" Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu illerin- de çok çocuklu ailelerin okutulamayan kızlan. ÇYDD eki- bi bu kızlan arayıp buluyor Istanbul'a getiriyor, sınavla- ra sokuyor. okullara yerleştiriyor, burs sağlıyor ve okutu- yor. Her ÇYDD gönüllüsu 10 kızla bizzat meşgul oluyor Çocuklann her binne önderiik. danışmanlık edecek; baş- lan sıkıştığında arayıp soracak "yönder bir abla" bulu- nuyor. "Turkcell" de finansmanı üstleniyor. Bu çocuklardan küçük bir grubu "Darphane'öe gor- dük. Biri kürsüde herkesı ağlatan bir konuşmayaptı. Di- ğerleri konser verdi. Bir peri degneği değmiş gibi.. birbi- rinden güzel, pariak, pınl pınl kızlar var karşımızda. "Oğ- retmen, hemşire, doktor." olmak istiyoriar. Şimdıden böyle 7000 kız okutulmuş. Ama Türkan Hanım "Ben 20 Turkcell daha anyorum. Bunu hep biriikte çoğaltmalı- yız" diyor. Hedefi lise ve üniversite bursu alan "Karde- len" sayısını 100 bine çıkartmak! Kız ve erkeklerin ayn kapılardan sokulduğu "Imam Hatip Şölenleri"ri\n yapıldığı bir ülkede işte bunlarda olu- yor... Sivil toplum inisiyatifinin böylesine ivme kazandığı bir toplumda ben makarayı geri saymanın öyle pek ko- lay olmadığını düşünüyorum. Bu ülkede artık yok saya- mayacağımız. görmezden gelemeyeceğimiz bir "ortak enerji" var. Türkan Saylan lar, Ayşe Kulin'ler. Yekta Ka- ra'lar.. toprağın altından gürül gürül akan bir ırmağın uç noktalan. Çağdaş Türkiye'nin çağdaş kızlan onlar. Arka- lannda yenifilizler,başka çağdaş kıziar bırakıyorlar. B U L M A C A SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 1 2 3 4 b 6 •A •sK] I AİD 7 8 9 SlElSj AİGİUl F E R, AİNİA, SOLDANSAGA: 1/ Soğan. do- mates, mayda- noz ve salçay- la yapılan bır tür salata. 2/ Oyunda ceza- lı çocuk... Eğ- rilmek için te- mizlenmiş ve taranmış yu- mak biçımın- de yün. 3/ Ve- nm. 4/'"Ağır'" anlamında eski söz- cük. 5/Maksat...Me- tin Eloğhı'nun bir şiır kitabı. 6/ Kan kanse- ri... Evcıl olmayan hayvanlan vurma ya da yakalama işi. 7/Bir cetvel türii.. Vanlmak ıstenen bir amaca doğ- m geçilmesi gerekli 8 dönemlerden her biri. 9 8/ Orhan Veti, Oktay Rifat ve MeKh CevdetAnday'ın öncülük ettikleri şi- ir akımj... Bırinedokunsun diye söylenen söz. 9/Müs- tahkem yer... Bır çeşit pelte. YUKARTOAN AŞAGR'A: 1/Ayn ailelerden ikı erkeğin, birbirlerinin kız kar- deşini alarak yaptıklan evlilik... Çin ve Japonya'da yaygın bir stratejı ovianu. 2/ Bölmeli göçebe çadı- n... Gecikme. 3/Istanbul limanı ıçerisınde, Saray- burnu ile Beşiktaş arasından geçen hattın Haliç ta- rafinda kalan balık alaruna verilen ad... Kalın bükül- müş sicim. 5/ Yüzyıl... Ucu halkalı cıvata. 6/Gös- teri. 7/ Zonguldak yöresine özgü bir halk oyunu... Iskambilde koz. 8/Genişlik... "Bir kezgönülyıktın ise/Bu kıldığui — değfl" (Yunus Emre). 9/Yön gös- termek için belli yerlerekonulanişaret... "Fahişe" , anlamında argo sözcük. ,.