Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 MAYIS 2004 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER AÇI MUMTAZ SOYSAL Takunyadan İskarpine SAYIN BAŞBAKAN Dublin'e gitmese olmaz mıydı? Avrupa Birliği'ne aralarında "Kıbrıs Cumhuriyeti"ri\n de bulunduğu on yeni devletin üyelık töreninde Türkiye'nin hükümet başkanı düzeyinde katılması haylituhaf kaçmıştır. 0 Türkiye kı, 1960Antlaşmalan'na göre iki anavatanın birlikte üye olmadıkları bir siyasal kuruluşa Güney'dekı Rumyönetiminin üyelik başvurusunu bile protesto etmış, dahasonraki heraşamada, istermüzakereter sırasında olsun, ister kesin kabul noktasında, yapılan her hukuksuzluğa daima sert notalarla itiraz etmiştir. Şimdi, üstelik "Avrupa soslu " bir Annan Planı'na "hayır" demiş bir Kıbns'ın üyeliği kesinleşirken ve bu olay havai fişeklerle, Beethoven müziğiyle, sevınçgözyaşlanyla kutlanırken Ankara'nın, böyle bir "gâvur şenliği"r\e katılrnak şöyle dursun, protestoların en ağırını göndermesi gerekmez miydi? Oysa, Sayın Başbakan işi gücü bırakmış, oraya koşa koşa giderek "arz-ı endam" etmeyi ödev bilmiştir. Nıçin? Avrupa sevdasını bir kez daha ispatlamak için mi? Romanya ve Bulgaristan'la yan yana gelip "hasbahçenin üç gülü"nden biri olduğunu herkese göstermek için mi? Onlann müzakereleri tamamlanıp üyeliklerine bir buçuk yıl kaldığı halde, henüz müzakere tarihi bile alamamış bir ülkenin başbakanı olarak oralara gitmesi yakışık almış mıdır? Karşılıklı bir aldatmaca oytınunun oynandığı kesın. Belki, "geçicinişanlılık", hatta "ikili takıyye" de diyebilirsiniz buna. AKP tarafı, AB üyesi olmak için can atarmış ve her şeyı fedaya hazırmış gibi davranmakta, AB'liler de, biraz uğraştırdıktan sonra onları mutlaka bağırlarına basacaklarmış gibi yapmaktadırlar. Bu "mış g/ö/"liklerin nedeni aslında çok basrt: AKR rejim değişikliği için yapmak istediklerini "AB istiyor" diye yapma ve yaptırma peşindedir; AB içindeki birkaç büyük devlet ise Yunanistan'la birlikte, Anadolu'da, Ege'de ve Doğu Akdeniz'de yapmak istediklerine hep karşı çıkagelrniş olan Kemalıst bir cumhuriyetin son kalıntılannı AKP elıyte temizlemenin hesabı içındedirler. Ancak, belli bir noktaya kadar sürecek olan bir ittifaktır bu. AKP'nin ıstediği rejim değişikliği ve AB'lilerin hesapladığı temizlik tamamlandıktan sonra geçici ittifak da sona erecektir. Çünkü, ne AKP gerçekten Avrupalı olmak istemektedir, ne de Avrupa kendi içine böyle bir Islamcı rejım almak niyetindedir. Vaktiyle Devlet Planlama Teşkilatı içinde takunyalı kardeşlerle başlayan bu karşılıklı ayak oyunu, sıra iskarpine gelince oynanmaz olacak. Sonrasının ne olacağı, bu ülkedeki cumhuriyetçi güçlerin uyanıklığına ya da aymazlığına bağlıdır. Uluslararası Terör ve Banş Hukuku... ABD, en büyük güç olarak tek kutuplu dünyayı yaratmış, kendi değer sisteminin ve ekonomik ve askeri gücünün kendi çıkarlanna uygun yeni bir uluslararası düzen kurma çabası içine girmiştir. Av. KaZim KOLCUOGLU tstanbul Bamsu Başkanı D emokrasi ve insan hakları ile terorizmve savaş ara- sında kesin bır karşıtlık vardır. Terörün her tür- lüsü, yaşamın ve özgür- lüğün inkân'dır. Terör. masum ınsanlann yaşa- mını yok eden insanlık suçudur. Aynı zamanda güvenlık ve özgürlük dengesini güvenlikten ya- na bozan bir sonucu do- ğurmaktadır. Diğer bır ifade ile teröre karşı ön- lemler de insan haklan- nın, bılgı edinme hakkı- nın ve adil yargılanma hakkının zedelenmesine asla neden olmamalıdır İnsan haklan ile ilgilı uluslararası sözleşmeler, dünyanın dört bir yanın- da insan haklan savunu- culan ve demokrası mü- cadelesı verilmesine kar- şın. en büyük insanlık su- çu olan haksız savaşla- nn ve terörün önüne ge- çıldığını söylemek müm- kün değildır. insan haklan. bıreyin ve gruplann temel hak- lannı temınat altına alan bir kavram olmanın ya- nında. bireylerin ve grup- lann temel güvenlık en- dişelenni gıderen temel bir işlev oluşrurmakta- dır. Başta ülkemız olmak üzere Amenka'da, Avru- pa"da. Ortadoğu "da ve As- ya'da tarihin en büyük te- rör eylemleri yaşanmış- tır ve yaşanmaktadır. Ayrıca binlerce insa- nın ölümüne neden olan meşruiyeti olmayan ulus- lararası hukuka aykırı Irak işgali vardır. Nere- den gelirse gelsin, kim yaparsa yapsın ve gerek- çesi ne olursa olsun terör ve haksız savaş bir insan- lık suçudur. insan hakla- nnın da en büyük ihlali- dır. Uluslararası insan hak- lan hukuku bireylere ay- nmsız haklar ve olanak- lar tanıyan, insanın öz- gürlüğünü ve onurunu güvence altına alan ve kurumsal güvencelerden yararlandıran uluslarara- sı hukuk kurallan bütü- nüdür. Uluslararası ve ulusal insan haklan belgelerı, insan haklannı yaratmaz, var olan insan haklannı tanır ve kabul eder. Bu- nun en önemli örneğı in- san Haklan E\xensel Bıl- dirgesının başlangıç kıs- mında "İnsanhkailesinin bütün üyelerinin doğuş- tan sahip okluklan insan- lık onurunu, eşit ve vaz- geçilmez haklannı tanı- mak, yeryüzündeki öz- gürlük, adalet ve banşm tenıeliolduğundan" ıba- resı yer almaktadır. .An- cak yaptınm içeren hak- lar 1. kuşak haklarla sı- nırlı kalmaktadır. 2. ve 3. kuşak haklar tam ola- rak güvence altına alın- mamıştır. Gerçekten, dünyada 800 milyon aç insanın varhğı, dünyanın en zen- gin 200 kişisinin sahip olduklan toplam servet, yeryüzündeki en yoksul 2.5 milyar insanın top- lam gelinnden fazla, dün- yanın en zengin 3 kışisı- nın (ABD'lı) servetinin toplamı. en yoksul 48 ül- kenin gayri safi yurt içi hasılasından yüksek, 2000 yılında 38 milyon insan açlıktan veya aç- lıktan kaynaklanan has- N0KTA 0KUMAK AYRICALIKTIR İşte depremin asıl gerçeği Beş yaşında reklam yıldızı, altısında muteahhıt kurbanı bir çocuk. Enkaz altından cansız bedenleri çıkan binlerce hayattan yalnızca birı. 'Geride kalanların' inanması da dayanması da güç mücadeleleri. Bilirkişi, sanık şirketin proje mühendisi çıktı Yüksel Inşaat'ın yargılandığı davada hangi bilırkişinin şirketle ış ilışkisi olduğu anlaşıldı? Ortaklar konuştu Mahkemenın suçlu bulduğu Yüksel İnşaat ortakları ne dedı? Adli Tıp tarihe geçti Ölüm orucu eylemcilerine önce 'iyileşemez' raporu veren Adli Tıp sonradan neden iyileşir' dedi? İstanbul Tabipler Odası'nın Onur Kurulu'na verdıği doktorlar Nokta'ya konuştu. BISHfcAT DOSYASl: A Bı#)cuğa necten öldüğünü kim anlatacak! Adli Tıp'ta tarafsızlık Bileklerinin hakkı yetmeyince... Dünya şampiyonluklarına imza atan kızlı-erkekli bılek güreşçilerini neden kimse tanımıyor? Şampiyonluk yolunda yaya kalmamak için 'imaj' mı gerekiyor? Meğer bir de Maronitler varmış... 'Evet' mi 'Hayır' mı tartışmalarında esameleri bile okunmadı. Oysa bin yıldır Kıbrıs'ta yaşıyorlar. Hem Rum hem Türk Maronitler kim? • ÇOĞU ESKİ KOMUNİST 10 ÜLKE AB'LI OLDU... • AILE ŞIRKETLERINDE 'BABADAN OĞULA' DONEMİ BITIYOR... • TURK EKONOMISIIMF İLE BIR YASTIKTA MI KOCAYACAK... • IRAKTA TAŞERONLUK UMAN İŞADAMLARI NE BULDU... • GRff BİLE KALP KRIZI NEDENÎ... • TRABZONSPOR TRABZONSPOR OLALI BOYLE ZULUM GORMEDI. • YENİDEN SEÇILEN MUHTAR ADINI YAZAMAYINCA NE OLDU... IS talıklardan öldüğü dünya- da huzurlu yaşama olana- ğının olmadığı ve olama- yacağı da açıktır. Küre- selleşme adı altında sö- mürü devam etmekte ve aradaki uçurum giderek artmaktadır. Silah gücüyle... ABD, en büyük güç olarak tek kutuplu dün- yayı yaratmış. kendi de- ğer sisteminin ve ekono- mik ve asken gücünün kendi çıkarlanna uygun yeni bır uluslararası dü- zen kurma çabası içine girmiştir. Hatta ülkelerin rejim- lerini düzenleme ginşim- len yanında ABD Dışiş- leri Bakam'nın, devrim- le kurubnuş laik. demok- ratik cumhuriyetimizj İs- lam cumhuriyeti gibi gös- termesi bir sürç-ü Hsan değil, gerçek niyetlerinin bir yansımasıdır. Bugün- kü durumda, uluslarara- sı sistemin yapısını hu- kuk normlan değil. ne yazık ki güç dağılımı oluşturmaktadır. Dolayısıyla ülkelerin ulusal çıkarlarının ve uluslararası barışın gü- vencesi hukuktan önce güçle belirlenmektedir. Bu durum da, insanlık suçu olan terörü doğur- maktadır. Kendıni tek sü- per güç olarak kabul eden Amerika, gücün huku- kunu yaratmıştır. Huku- kun gücü. demokrasi ve insan haklannı. gücün hukuku ise baskıyı. şid- deti ve terörü yaratır. BM Anayasası'nın 2/4. maddesi devletlerin güç kullanmalannı ya da sa- vaş tehdidınde bulunma- lannı yasaklamıştır. Meş- ru sayılan öz savunma hakkının kullanılması dı- şında savaş yasaklanmış- tır. BM Anayasasfnın bu açık ilkesı karşısında, kendini tek güç olarak kabul eden ABD ve onunla birlikte İngiltere, meşruiyeti olmayan. ulus- lararası hukuka aykın olarak Irak'ı işgal etmiş, binlerce insanın ölümü- ne neden olmuştur. Öte yandan ABD'nin de des- teğini alan İsrail, banşı bir yana bırakarak kendi si- lah gücünü Filistin halkı üzerine yönlendirmiştir. ABD ve İsrailin bu hak- sız kuvvet kullanımı da karşı terörü yaratmıştır. Artık haksız kuvvet kul- lanımına ve teröre son verilerek insanlann öl- dürülmemesıni. sorunla- nn banş içinde çözülme- sini istiyoruz. Uluslara- rası hukukun yaptınm gücünü oluşturacak ve yaşama geçirecek zorla- yıcı bir organın olmama- sı, olanın da sadece güç- süz ülkeler üzennde kul- lanılması bu sonucu do- ğurmaktadır. Sürecin adalete daya- nan bir hukuku yoktur. Mevcut hukuk ya da ge- lişmekte olan hukuk. ge- lişmış ülkelerin ve onla- nn büyük şirketlerinin, mali. ekonomik, teknolo- jik güçleri sayesinde dün- yanın fakir ve zayıf ülke- lerine kabul ettirdikleri, tek tarafin çıkanna işle- yen bir hukuktur. Bu ne- denle küreselleşme süre- cıni adil kılacak ulusla- rarası hukuka ıhtiyaç var- dır. Terorizm büyük ada- letsizliklere, baş eğdir- melere, aşağılanmalara tepki olarak doğmuş ola- bılir; diğer bir ifade ile ge- rekçesi haklı görülebilir, ancak kullanılan araç haksızdır. İnsanın en te- mel hakkı olan yaşam hakkını ortadan kaldır- mak. çok büyük kıtlele- re ve onlann arkasında- kilere gözdağı vermek amacıyla hukuku ve in- san haklannı hiçe say- mak, asla kabul edıle- mez. Bu nedenler dev- letler için de geçerlidir. Devletlerin silah gücünü kullanarak insanlan yok etmeye yönelik şiddet ey- lemleri de en büyük terö- rü oluşturur. 1977 tarihli Avrupa Te- rörü Basürma SözJeşme- si ya da Terörle Mücade- le Sözleşmesi ile hangi ey- lemlerin terörü oluşturdu- ğu açıklanmıştır. 7. mad- deye göre. iade edilme- yen terönstlerin yargı- lanması zorunluluğu ge- tınlmektedır. B.madde- sinde rezervler konmuş. bu rezervler yüzünden bu sözleşme uygulana- mamıştır. Bir devlet işlenen fi- ilin siyasi olduğuna ka- ni ise teröristi iade et- mekten kaçınabiliyor. Si- yasi olmanın tanımı da ülkenin takdirine bırakıl- mıştır. Diğer bir ifade ile siyasi amaçla terör olabi- leceğı zımmen kabui edil- mıştir. Avrupa bu madde- yi çok kötü kullanmıştır. 11 Eylül sonrası BM Güvenlik Konseyi 1373 sayılı bir karar almıştır. Bu kararla terorizmin ta- nımını yapmamış, tero- nzmi fıile indirgemiştir. Fiılin siyasi amacını na- zara almamıştır. Terör fi- ilinin tanımını BM Genel Kurulu'na bırakmıştır. Banş hakkı 3. kuşak haklardandır. BMşarnnm 1 1 maddesinde banşın ve uluslararası güvenliğin korunması, ilk amaçlar arasına alınmamışhr. BM 1978 tanhlı beyanname- sınde "Bütün miBetierve bütün insanlar banş için- de yaşama hakkına sa- hiptirier" denılmektedir. Yine BM Genel Kuru- lu'nun 1984 tarihli "Halklann banş hakkı- na dair" beyannamesini de eklemek gerekir. Yi- ne 1981 tarihîi Afrika tn- san ve Halklann Hakla- n Şarü'nın 23 madde- sinde "Halklar, hem ulu- sal hem de uluslararası düzeyde banş ve güven- lik hakkına sahiptir. Des- letlerarası ilişkilerde da- yanışma ilkesi ve dostane flişkiler hâkim olmahdır" ifadesi ile banş hakkını açıklamakradır. Barış hakkı çok önemli bir in- san hakkıdır. Önemli bir hak olan banş hakkına her çeşit ve kademede eğitim programlannda yer verilmelidir. Banş hakkı Barış hakkı yaşama hakkının bir sonucudur. Savaş insanı yaşama hak- kından yoksun bırakan keyfi bir tavır degil mi- dir? Barış hukuku, barış hakkının önemli bir dü- zenleyicisi olarak görül- mektedir. Korku üzenne kunılmuş bır banş değil. hukuka dayalı ortak gü- venliğin üzerine kurul- muş bır banş gerekir. Barış hakkı aynı za- manda silahlardan ann- mayı talep etme ve sava- şa karşı çıkma hakkıdır. BM şarOnın 26. madde- si ve 1968 tarihli Nükle- er Silahlann Yajılması- nı Önleme Antlaşma- a'nın 6. maddesi sılahsız- lanmayı öngörmektedir. Uluslararası Adalet Di- vanı'nın nükleer silah kullanılmasının tehdidi- ne daır 1996 tarihli görü- şünde u Tam bir nükleer silahsızlanmanın gerçek- leştirümesine yönelik mü- zakerelerin hi nh edesür- dürülüp sonuçlandınl- masının zorunluluğu nu" ortaya koymuştur. Banş hakkı savaşa karşı çıkma hakkını da içerir. Siyasi Haklar Paktı'nm 20. maddesi "Her türlü savaş propagandası hukuk ta- raûndan yasaklaıur" de- mektedir. Savaş suçlan- na, insanlığa karşı işlen- mış suçlara, soykınm suç- lanna karşı çıkmanın her kurumun ve kişinin hak- kı ve görevi olduğunu bu- rada açıkça hatırlatmak isterim. Banş için savaşa karşı koyma hakkı, güvenlik haİckı. sılahsızlanma hak- kı, banş eğitimi hakkı, toplu ımha silahlan ile ilgili araştırma yapılma- sına karşı çıkma hakkının bugünkü dünya koşulla- n içinde kullanılmasının zor olduğunu da biliyo- ruz. Ancak, gelecek ne- sillerin bizlere "bizim ba- nş hakkuruz için ne yap- tınız'' sorusuna ce\ap ve- rebilmeliyiz. Banş hakkının sağlan- ması konusunda önemli çabalann sürdüğünü de belirrmek isteriz. Uzun zamandan beri üzerinde çalışılan savaş, soykınm ve insanlığa karşı suçla- n işleyenleri yargılayıp cezalandıracak uluslara- rası bir mahkemenın ku- rulması sağlanmıştır. 1998 tarihli Roma Sözleş- mesi ile kurulan Ulusla- rarası Ceza Mahkemesi 2002 yılında Lahey'de göreve başlamıştır. Ne yazık kı. bu mahkeme- nin görevını henüz 89 ül- ke kabul etmiştir. Dünyadaki tüm devlet- lerin mahkemenın göre- vini kabul etmesıni dilı- yoruz. Bız İstanbul Baro- su olarak meşru bir daya- nağı bulunmayan ve ulus- lararası hukuka aykın ola- rak .ABD ve İngıltere'nin Irak'ı ışgalinın bır savaş suçu ve insanlığa karşı bir suç oluşturduğunu, bu nedenle mahkemenin görevini kabul etmiş olan İngiltere'nin başbakanı. savunma bakanı hakkın- da Uluslararası Ceza Mahkemesi "ne suç du- yurusunda bulunduk. Mahkemenin görevini kabul etmeyen ABD'nin Başkanı \e öbür yetkili- lerinin de tanık olarak dinlenmesıni talep ettik. İnsan yaşamını yok eden. banşı ortadan kaldıran savaş suçlulannın ve in- sanlığa karşı suç işleyen- lenn hukuksal yollardan yargılanıp cezalandınl- malarını talep etmekle banş hakkı görevimizı bir nebze de olsa yerine getırmiş olduk. Tüm kunım ve kışile- nn banş hakkının sağ- lanması konusunda du- yarlı davranması gereğı- ne ınanıyoruz. Savaşsız, terörsüz, banş içinde, ın- sanca yaşama koşullan- nın oluşturulduğu bir dünyada yaşamak is- tivoruz. CUMHURİYET'TEN OKURLARA İBRAHtM YILDIZ Doğruya Doğru... Kıbrıs üzerine siyasi tartışmaların ölçüsü kaçsa da bir gerçek var ki altını çızmekte fayda görüyo- ruz. Referandum öncesi kopartılan fırtında, kimilerine göre elde edilecek kazanımların dökümü say say bitmek bilmez yoğunluktaydı! Tek gerçek, çıkan sonuçta Kıbrıs Türk kesimi- nin uzlaşmacı ve barışçı oluşuydu. Rum kesimi ise. (AB'nin yeni üyesi demek da- ha doğru olur) adada bir arada yaşamak şöyle dur- sun, paylaşmaya da karşı olduklarını her fırsatta dile getirdi. Medyamızın uzmanla- nnca yanlış bilgilerle ka- muoyunu yönlendirme gi- rişimlerinekarşınCumhu- m — ' . _ ,3" Ankara: Soziertutuisun riyet gazetesi "doğruya doğru, yanlışa yanlış " di- yebilme ilkesini sürdürdü. Referandumun hemen ardından, 259 milyon Eu- ro'luk yardım sözünü abar- tıp, şişırip "Bak biz de- miştik.." böbürlenmesi yerine, AB'nin bu yardı- - —- mının yanı sıra yeni koşul- larını da yine Cumhuriyet manşetinde duyurdu. • • • Cumhuriyet gazetesınin eskı Genel Yayın Mü- dürü Cevat Fehmi Başkut'un diplomat oğlu Ya- man Başkırt, anılanndan oluşan bir kitap çıkar- dı. Başkut'un "Afferin lyiydin.. "adıylayayımlanan kitabından kısa bir alıntı yapacağım: "Bırçok dış polıtika yorumcusuna göre Türki- ye. önümüzdeki bir buçuk yıl içinde belkı de Cum- huriyet tarihinin en önemli dış politika dönemle- rinden birini yaşayacak. Ortadoğu ve ABD ile iliş- kilerimiz, Kıbrıs ve Ege sorunlan, AB ile ortaklı- ğımız hep bu dönemde şekillenecek. Böyle bir ortamın verdiği heyecanla olsa gerek günümüzde, Türkiye 'de herkes kendini diploma- sı uzmanı addetmeye ve bol bol ahkâm kesme- ye başladı. Bunlara göre dış ilişkilerin koşullan de- ğişti. Artık hızlı haberi medyadan öğrenmek müm- kün. Teknik konular arttı, diplomat değil teknis- yen gereklı. önemli konulan ele alanlar da diplo- matlar değil bakanlar, başbakanlar ve hatta ba- zen devlet başkanları. Dıplomasi, birözel uzman- lık dalı olmaktan çıktı. Bu durumda salon adamı, kıbarlık ustası, sözüne cimri tipteki geleneksel diplomattan ziyade, bu ışi hükümet üyeleri, par- lamento mensuplan, teknokratlar, gazeteciler ve ışadamlan rahatlıkla yaparlar..." • • • Sömürünün egemen- leştiği günümüzde 1 Ma- yıs Işçi Bayramı bir baş- ka kutlandı bu kez. Türki- ye'de ve dünyanın bırçok kentinde alanları doldu- ran emekçiler adaletten, eşitlikten, özgürlükten, ba- ğımsızlıktan ve en önem- lisi banştan yana tavır koy- dular. Cumhuriyet, 1 Mayıset- kinliklerini öncesinde ve sonrasmda sayfalarına yerleştirirken yine öteki gazetelerin önüne geçti. Sağdaki soldaki ulusal ya- yın yapan gazetelerin birıncı sayfalarına baktığı- mızda 1 Mayıs'ı bulmak çok zordu... lyi haftalar... ; s r Cumhuriyef Coşknln bayram l geçip gitti kirpiklerimin arasından •AnneöUü. Sabırdan bir maske vardt yüzünde. Oonuk bır kış gûğünün altınöa başlanmızt eğip ona bır duvak haztriadık pp ve Adam ının yanına uğurtaddc Arme'nin omuzlaeına eğılmtş ağacm çıplak dalındakı ıkı serçeden biri havatandt, öteki öpucûkler gonderü; kopkoyu bır öziemle Ve şefksüe kapandı toprak. -- Zatnan çızgisrm bır yeriennde gukjmseyen o çocuk bu kez ağlıyordu.. Çünkû artık çocuk değüdi.- KİTAP + CD — İMZA aÜNLEHİ 6 MAYIS PERŞEMBE 8 MAYIS CUMARTESİ 10 MAYIS PAZARTESİ 13 MAYIS PERŞEMBE 15 MAYIS CUMARTESİ 16 MAYIS PAZAR 17 MAYIS PAZARTESİ 18 MAYIS SALI 19 MAYIS ÇARŞAMBA : (İSTANBUL) Marmara Ünıversitesi Göziepe Kampjufc. Sİİfc 14.ÖC : (ELAZIĞ) Fırat Üniversitesi. Saat 14.00 : (MALATYA) İnönO ÜnıvefSitesi, Saat: 14.00 ; (BOLU) Abam Izzet Baysal Üniversîtesi. Saat: 13.00 : (İSTANBUL) Beyoğlu Megaviryon. Saat: 14.00 : (İSTANBUL) Nautılus Megavizyon / Kadıköy. Saai: 14 00 : (ANKARA) Gazi ÜnıvefSitesi. Saat: 14.00 : (ANKARA) OOTÜ, Saat: 15.00 : (GAZİANTEP) Aymefkez Spotek Ses, Saat: 14.00 0.212.245 38 05 KIRMIZI