Katalog

SAYR CUMHURİYET 13 MAYIS 2004 PERŞEMBE 14 LJjı. kultur@cumhuriyet.com.tr Avustralyalı görüntü yönetmeni Christopher Doyle 23. İstanbıü Film Festivali'nde başan ödülü aldı Unutulmaz görüntülerinustasıASLISELÇUK Çağdaş sineıruamın önemlı yönet- menle-i \Vbng Kar-Wai (Aşk Zama- nı, ChLinking Ekspresı, Mutlu Be- raberlık, 2046), Zlûang Vîmou (Kah- ramanl, Chen Kaige(Aldatıcı Ay). PhifipNoyce (Çit), Gus Van Stant (Psycho Sapık)ile çalışan A\xıstral- yalı görüntü yönetmeni Clıristop- her Doyle. 23'üncü Istanbul Film Festıvali'nde oluşturduğu 20 yıllık seçkin çalışması için başarı ödülü aldı. Resim sanatına büyük ilgisi oldu- ğunu vurgulayan Doyle, "Ne yazık ki ressam olamadım, çfinkü gözü- mün gördüğüyle ellerim arasında- id arzu ettiğün aynnülı dengeyi ku- ramadım. Şimdi firça yerinc kame- ra kullanıyorunn, sanınm ikisi de bir açıdan aynı şeyler. 30'lanmda rasdand sonucu 8 mm'likbirkame- rayla tanışüm, onu kullannıak hem çok basit, hem d e çok karmaşıkü. Film çekmekse t>enim için çok öz- gürleştirici. Görsel yaünlıfc bence film çekimindekd en önemli şey dir, bir sahneyi ne kadar yalın çekerse- niz izleyenle bağı o kadar saf, tenıiz olur" dıye kameray la tanışmasını an- lattı. Asva'da çalısmayı yeflllyor Asya'da çalısmayı yeğleyen Doy- le, Ingılizcedeki fc muz' kavramının tanımını da şöyle yaptı: "Bizdesa- n ırktan biri için kullamlır bu söz- cfik. Benimse derim beyaz ama ge- lin görün ki içim san. Asya'da ça- lısmayı yeğliyorum. çünkü onlann dünyası bana çok daha yakm. L zak- doğiı felsefesinde dıştan içe, içten dışa doğru dairesel bir yokuluk var- dır. filmler de çoğunluk bu felsefe- ye dayanır. Doğu'nun sinemacılan her ne kadar Batılılardan etkilen- seler de yine de konuya odaklanır- ken özü görüp yakalayabiliyorlar. Hong Kong benzeri sayıca daha ba- ğnnsız fünıkrin yapıkbğı yerlende öğ- rendiğim, alünı çizmenı gereken en önemli şey çevremizde yaşananlara cevap verebilmek oldu. Zamana, hristopher Doyle "Film çekmek benim için çok özgürleştirici. Görsel yalınlık bence film çekimindeki en önemli şeydir, bir sahneyi ne kadar yalm çekerseniz izleyenle bağı o kadar saf, temiz olur" diyor. mekâna, renklere, oyunculara, ko- şullara en etkin cevabı vermek.** Mekânı yansıtma konusunu Ala- in de Botton'un "Yblculuk SanatT yapıtına bağlıyor Doyle. Botton'ın kitabında yazdığı gibi VanGogh'un tablolannı gördükten sonra Arles'a gitmek, orayı tanımak apayn bir anlam kazanır, bakışınızı doğru- dan etkiler. Bllfll ve düş dengesl Doyle, çekımden önce tüm me- kânlan tıtizlikle dolaşmasının, gör- sel değerlere yaklaşmasının da 1850'lerdeyazılmış "OdamdaSe- yahat" yapıtından kaynaklandığına de|iniyor: "Builginççalışmadaya- zar, 200 sayfa boyunea odasının için- de dolaşır. bunu anlatır. Geriye dö- nüp baktığunda birçok filmimde, ben de tek mekânda çalışnğımı ay- nmsıyorum. Mekânlan. olaylan de- ğiştirerek. farklılaşürarak bir an- lamda olajlara karşı kişisel tepkile- rin gücü de vurgulanır. Bence, bir fılm bize bildiklerimiz ile düşlerimiz arasında oluşan dengeyi kurabil- melidir." Çalışmalannın çoğunu; gördü- ğü, yakınlık kurduğu yerlerde, yö- netmenin ya da kendi evinde ger- çekJeştirdiğini açıkJayan Doyle, ka- mera açılannın öneminin göz ardı edilemezliğini vurguladı: "Açılar sahnede yansıtılmak istenen duy- guya göre seçilip saptanmalı. Açı>- la büiikte ışık da olağanüstü önem- li. Mekânın insanı içine çeken etki- si, bu etkiyi oluşturan o ince denge- yi kurmak işin tanı piif noktasıdır. Çekilene yaklaşıp kişiseL nesnel ba- kışı irdelemek. uzaklaşıp daha ev- rensel bakışı yansıtmak öyle hiç de kolay değiL Bense ikisi arasındaki bu kınlgan dengeyi yakalamava çalışı- yorum." Pelikülün. kameranın, objektif- lenn tümüyle teknik araçlar olarak gözüktüğü söylense de Doyle, bü- tün bunlan sinemaya getiren kültür- lenn kaçınılmaz birer parçası ol- duğunu belirtiyor: "Fujifflminrenk- leri 19. yüzyıhn Japon resünlerine dayanır. Panavision kamera ve Ko- dak'a gehnce, onlar Amerikan man- tığıyla yapılmıştır. Onlarla bol bol tecimsel filmler çekip bol para ka- zamrsmız..." Bir görüntü yönetme- ninin elındeki malzemeyle yönlen- diğini, filmin biçemini ve dokusu- nu bulabileceğini söyleyen Doyle. filmın bütününe dair birçok aynn- tıyı da bılmenin gerekli olduğunu vurguluyor. "Elinizdeki malzemeyi, bütçeyi, mekânlan. oyunculan, çok sayıda şe- yi en uç sınınna değin bilmeniz ge- rekhor, ancak bütün bunlan bile- rek yönteminizde başanh olabilir- siniz. Ne yapbğınızı adanıakülı bi- liyor olnıanız, filme de hâkim ol- manız gereklL FUmler güzelim bir caz konseri gibidir, hep birlikte baş- larsınız ve bitirirsiniz. Çalışmaya tüm ekip kendinden bir parça ka- tar. Örneklersem 2 bin ldşinin yer aldığı •Kahraman"m setinde işin yüzde 70'ini ekibin diger bölümle- rine bmuarsmız, ama son düzeltme- yi, dokunuşu sizin \apmanız kaçı- nıbnazdır." 'Cözünüze güvenln' Görüntü yönetmenliğinin özünü "Gözünûze güvenin" cümlesiyle vurgulayan Doyle, çe\Teyle uyum saglayarak, işi İcoşullara göre ayar- layarak denge kurmanın önemine de değindi. TarkovskTnin de dedığı gibı: "Yapmaya çalışüğımız şe>, bir he- keltıraşın estetik dikkatiyİe donan- mış olmak, sonuçlara giderken faz- lahklan yontmaya çalışmak. anlat- mak istediğimizi daha incelikü, da- ha güzeL. daha şiirsel bir biçemde ta- nmılavarak aktarmakJ' A FestivaBn açıhş gecesinde gösterilecek fılmlerden biri de 'Şeker Kızlar'. Çocuk dünyasına yolculuk Kültür Servisi - Türkiye Sınema ve Audiovisuel Kültür Vakirı nca (TÜR- SAK) çocuklann kültürel gelişımi- ne katkıda bulunmak hedefiyle tasarlanan ve 17 Mayıs'a kadar sü- recek olan 1. Garanti Mini Bank L luslararası Çocuk Filmleri Festi- vaü'nin açılışı yann saat 17.30"da Cemal Reşit Rey'de yapılacak. Ço- cuk pana>ırlannı anımsatan bir dü- zenJemeyle çocuklara ücretsiz ser- vis yapacak olan dondurma araba- lannın, pamuk heha arabalarının ve şekercilerin bulu- nacağıaçılışpar- tisinde, çocuk şar- lalan çalacak olan TED Kolejfnin 50 kışilık bando- su eşlığınde, ço- cukların hayal kahramanlanyla buluşması sağla- nacak. Gecede aynca, 'Fiunimin Hikâ- yesi' yanşmasında öyküleri seçilen 50 çocuğun adlan açıklanacak ve hediyeleri verilecek. Törenin ardın- dan 'Ameriock', 'Güzel Bir Gün\ 'Keşiş ve Bahk', 'tçi Kedi Olan Kö- pek'. •Başkalanmn Şatosu". "Apart- man Kedisi', 'Dümanın Öbür Ucu' ve 'Havada Uçan Sözler' adlı çizgi filmler aösterilecek. Etkinİıkte filmler, 'En Se\üen Film Yanşması', 'Columbia TriStar Ho- me Entertainment'dan Çocuklara Armağan', 'Minik Öyküler',k Uzun Öykûler', 'Pisi Pisi Kediler', 'Şarla- • 17 Mayıs'a kadar sürecek 1. Garanti Mini Bank Uluslararası Çocuk Filmleri Festivali'nde 90 film çocuklarla buluşacak. b (Şküler', 'KomikHayvaıüar\ Şim- di Ökullu Olduk', 'Ben Arnk Bü\ü- düm', 'Çizgi Fiunden \'azgeçemem\ 'Kısacık Güzel FUmler*, 'Ben Ken- dim Vapabilirim', 'AM Murat Er- korkmaz'dan Çocuklara* ve 'ADeler İcm ÇocukDünyası' başlıklan altında toplanıyor. 1. Garanti Mini Bank Uluslarara- sı Çocuk Filmleri Festivali boyunca dünyanın pek çok ülkesinden. ara- lannda çizgi \e kukla filmlerin de bulunduğu uzun ve kısa metrajlı 90 film çocuklarla buluşacak. Film gösterim- lenmn yanı sıra Çocuk Yazarlar- dan Film Hikâ- yeleri, İnteraktif Oyunlar, Çocuk JürisiAtölyesive Film Okuma Atölyesi etkinlikleri de yapılacak. Festival filmleri Beyoğlu Alkazar Sineması Avrupa Salonu, Beyoğlu Majestık Sineması, Levent Sinema TÜRSAK. İtalyan Kültür Merkezı. Alman Kültür Merkezi \e Osmanlı Bankası Müzesi Sinema Sabnu'nda gösterilecek. Garanti Mini Bank üye- leri, tüm filmleri, önceden yer ayır- tarak Garanti Mini Bank kartlannı gösterip ücretsiz izleyebilecekler. italyan Kültür Merkezi ve Alman Kültür Merkezi salonlanndakı film gösterımlenyse tüm çocuklara ücret- siz. (0 212 244 52 51) vrupa Film Günleri kapsammda yapılan etkinlikte, aralannda Manoel de Oliveira ve Joao Cesar Monteiro gibi usta yönermenlerin filmlerinin de yer aldığı, Portekiz sinemasının eğilimlerini ve gelişimini yansıtan son dönem örnekJeri sunulacak. 'Portekiz Filmleri Haftası' Ankara'nın ardından yann İstanbul'da Fado,futbol ve sinemaKültür Servisi - Bahkçılan, şaraplan, daracık sokaklanyla; tramvaylan, fado ve futboluyla tanınan, Akdeniz etkisindeki sıcacık bir ülke olan Portekiz'in sinemasım tanımak ister misiniz?.. Portekiz Büyükelçiliği, Ankara Sinema Kültürü Derneği ve BankEuropa'nın işbirliğiyle Ankara'nın ardından şimdi tstanbul'da (14-20 Mayıs) yapılacak olan "Portekiz Filmleri Haftasr bunun için iyi bir fırsat. Avrupa Film Günleri kapsammda yapılan etkinlikte, aralannda Manoel de OüVeira ve Joao Cesar Monteiro gibi usta yönetmenlenn filmlerinin de yer aldığı, Portekiz sinemasının eğilimlerini ve gelişimini yansıtan son dönem örnekleri sunulacak. Bu bağlamda filmlerin Ingilizce ve Türkçe altyazılı olarak İstanbul Alkazar Sinemasf nda sinemase%r erlerle buluşacağı etkinlikte dokuz yönetmenin şu dokuz filmi sunulacak: Başrollerinde John Malkmich, Michel Piccoli ve Catherine Deneuve'ün oynadığı, Manoel de Olheira imzalı 'Eve Dönüyorum' (I'm Goüıg Home)... Kutsal sayılan her şeye karşı ınanılmaz saygısız, aynksı ve matrak bir sinema örneği olan, Joao Cesar Monteiro'nun yönetip başrolünde oynadığı 'Bir Tann Komedisi* (AGod'sComedy)... üçlü Iktldar llişklsl 6O'lann sonunda Portekiz'de hüküm sürmüş faşist iktidann \e çürümüş düzenin temsilcisi bir toprak ağası, kansı ve uşağı arasında yaşanan üçlü bir iktidar ilişkisını anlatan 'Vâris* (The Dauphin) Montreal Film Festivati'nde en iyi fîhn ödülünü almış olan Teresa Vlllaverde imzalı duygusal film 'Üç Kardeş* (Tvvo Brothers, My Sister) .. Pedro Costa'nın yönettiği, Lizbon'un eteklerinde bir kasabada yaşayan bir ailenin kara yazgısı üzerine gelişen 'Bedenler* (Bones)... Joao Botelho'nun yönettiği, Portekiz'in bir dönemine ilişkin sağlam ipuçlan veren tarihsel göndermeler içeren 'Portekiz Usulü Eheda' (A Portuguese Farovefl)... Portekiz'de yeni ve çağdaş bir sinema dilinin temellenni atan Portekiz Yeni Dalga'sının ilk filmi olarak kabul edilen, küçük bir bütçeyle çekilmiş 'Solgun Yülar* (Green Years) Jose Alvaro Morais'in yönettiği, zengin bir görsellık ve yalın bir dille ilk bakışta aşkı anlatan yol filmı 'Yas* (Lent). Izleyicıyi birtakım garip ve anlaşılmaz olaylar silsılesi içine sokup " Bütün bu olanlann kahramam kim" sorusuna yanıt arayan deneysel bir komedi niteliğındeki 'Pencere' (TheWindow)... (Ankara Sinema Kültürü Derneği: 0 312 467 20 02) Nezitı Danyal'a ödül • Kültür Servisi-10 Ankara Karikatür Festivali'nde karikatürist Nezih Danyal ödül aldı. Danyal, on yıldan bu yana düzenlediği Uluslararası Ankara Karikatür Festivalleri'nde dünya karikatürcülenni bir araya getirmesi, karikatürcüler arasında dayanışmayı geliştiren birçok başanlı etkınliğe ımza atması, tanınmalannı sağlaması nedenıyle Kankatür Kuruluşlan Federasyonu (FECO) tarafindan "Fellovvship Award'a değer görüldü. Sanatçı ödülünü 'lO.Uluslararası Ankara Karikatür Festivali' etkinliklen sırasında FECO Genel Başkanı Ingiliz karikatürcü Roger Penvvıll'den aldı. Danyal, daha önce FECO'nun dünya karikatürüne katkıda bulunan kankatürcülere verdiği 'Promotor Cartoon ,\rt' ödülünün de ılkını almıştı. Vasıf Öngören anılıyor • Kültür Servisi - Yazar, yönetmen, kuramcı Vasıf Öngören ölümünün 20. yılında düzenlenen etkınliklerle anılacak. Etkinlikler, yann sanatçının mezan başında yapılacak konuşmalarla başlayacak etkinlikler kapsammda 15 Mayıs'ta ise Hadi Çaman Tıyatrosu'nda bir forum yapılacak. Istanbul Sahnesi yönetmeni Mehmet Esatoğlu'nun yöneteceğı ve Veysel Atayman, Mutlu Parkan. Ayşegül Yüksel, Yaşar Güner, Kemal Özer, Erbıl Göktaş. Sennur Sezer, Tarık Akan, Vedat Türkalı, Hanefi Yeter, Sarper Özsan ve Aslı Öngören'ın katılımıyla gerçekleştirilecek forumda, 'Vasıf Öngören'ın Yazarlığı", 'Vasıf Öngören'ın Yönetmenliği', "Vasıf Öngören'in Kuramcılığı", 'Vasıf Öngören'ın Sanatsal ve Polıtik Duruşu' başlıklı konuşmalar yapılacak. (www. vasifongoren(o nn neı.com) Tüpk Kültür Festivali • NEVV YORK (.\A) - ABD'de her yıl mayısta yapılan geleneksel "Türk Kültür Festivah", bu yıl da çeşitli etkinliklere sahne olacak. Festival nedeniyle De\ let Bakanı Mehmet Aydın ile Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun, Beykent Üniversitesi'yle New Jersey'deki Stevens Teknoloji Enstitüsü'nün ortaklaşa düzenledıkleri 'Türk-Amerikan Teknoloji, Işbirlığı ve Kültür Konferansı'na konuşmacı olarak katılacaklar Etkinlık kapsammda bugün Bov\lıng Green Park'taki alana Türk bayrağı çekılecek ve folklor ekiplen gösteri yapacak. New York'taki Hilton Oteli'nde yann düzenlenecek olan VI. Dünya Türk Gençlık Kurultayı'ndan sonra aynı gece otelde Türk Günü Balosu resepsıyonu ve yemeğı verilecek. 15 Mayıs'ta ise geleneksel Türk Günü Yürüyüşü'nün ardından Dag Hammarkjöld Parkı'nda yapılacak konuşmalardan sonra çeşitli topluluklann gösterileri ve sanatçılann konserleriyle etkinlık sona erecek. Hatti uygarlığı araştırılıyor • ÇORUM (AA) - Çorumun Uğurludan ılçesinde geçen yıl başlatılan kazı çalışmalan kapsammda, 5 bin yıl önce bölgede yaşamış Hatti uygarhğının 'ölü gömme âdetleri'. bu yılki kazılarla ortaya çıkanlacak. Müze müdürü îsmet Edil, geçen yıl Çorum Valiliği \e Ankara Üniversitesi'nin işbirliğiyle başlatılan kazılara. bu yıl haziran ayı ortalannda devam edileceğini söyledi. Edil, Anadolu'da yaşamış Hattilerin ölü gömmede uyguladıklan âdetlerin ortaya çıkanlmasıyla birlikte. bu geleneklerin Çorum üzerindeki etkilerinin araştınlacağını belirtti. Geçen yıl başlatılan kazı çalışmalannda IÖ 3 bin yılın son çeyreğinde yaşamış Hattilere ait 30 mezar açıldığında 'taş sandık mezar", "küp mezar" ve 'basıt mezar' olmak üzere 3 tür mezarla karşılaşılmıştı. Bahçe ve resim müzayedesi • Kültür Servisi - Eskidjı Müzayede Evi 16 Mayıs'ta 'Bahçe" ve 'Resim' adlı iki müzayede yapacak. Saat 14.00'te başlayacak Bahçe Müzayedesi'nde alıcı bulacak eşyalar arasında; hasır oturma gruplan, ahşap banklar, döküm bahçe heykelleri, thonet masa ve sandalyeler, 3 parça mermer çeşme, bronz heykelli bahçe lambalan yer alıyor. Saat 14.30'da başlayacak olan Resim Müzayedesi'nde ise aralannda Nuri tyem, Necdet Kalay, Zeki Faik Izer, Mustafa Aslıer ve îbrahim Balaban'ın da bulunduğu birçok ressama ait tablolar da alıcı karşısına çıkanlacak. Aynca saat 16.00'da da tasfiye halindeki Türkiye Ticaret Bankası AŞ'nin tablolannın satışı, rezerv fiyatı olmadan gerçekleştirilecek. (0 212 253 62 05)