Katalog

12AYIS 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J j j J v t J i ı \J İTJJ. ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 Ktriere clck-up'h teşvik i ve Ticaret Bakanı Alıoşkun. aynen biı has^ibı KOBİ kunaşlarına check-up yapcJaruu behrterek " H ^ i noktada teşviği hakiliyorsa onlan kensine tekJıf ediyoruz. Ahh5-ça\-u§ ılışkısını de böylükle önlemış olduk" dedt stanbul Üniversitesi TekHojı Geliştirme Mefc.zi'nin açılışına katı.m Coşkun, dünya pazianna açılan KOBl sayı.mın 3 binı bulcâaınu söyledi Deı/iş: ABD krize süıUdeyebilir • BCKSEL(AA)- Avna Politika Merkezi taraf dan düzenlenen bir pane katılan CHP îstanjl Milletvekıli Kem Dervış, yenı gelişı piyasalardakı son gelişıelerden ABD'yi sorurj-u tuttu. Derviş, "ABİ" nin makro politıalan sorumsuzcadır. bu potikalar bütün düny;T ekonomik krize sürüleyebilır" dedi. Özirte: Ekonomi payıa oturmadı • tS'%NBUL (AA) - Şişecin Yönetım Kurulu Başkaı Ersin Özince. ekononik programın ve refomlann sürdünJmesinin bir zorunıJuk ıfade ettiğini belirtt Şışecam'ın 68. Olağa: Genel Kurulu'nda konuşn Özince, ekononinın tamamen rayına >turduğu kanısına varma için henüz çok erken dduğunu belırterek "Yüksk reel faizler nedenile büyümeye devameden borç yükü ve iç paza-daki durgunluk, endişe /-aratmaya devam etmekfcdir" dedi. Eti Giiîiüş'ün satışna itiraz • ANLARA (ANKA) - Türkıyt Maden Işçilen Sendikisı, Eti Gümüş'ün ıhalesiri kazanan Söğüt Seramıc Şirketi'nin daha 5nce iflası istenmiş ve ievleteborçlu bir şirket Mduğuıu belirterek Ozelleştirme Yüksek •Curulu ndan bu özelleştırmeyi iptal etmesin istedi. Söğüt Seramıl'in yönetım kurulu başkanı Sabahattin Yıldrz'ın, Eti Gümüş'ün iaha öncekj ihalesini ^azanar. ancak bedelini jdeyemeyen 3S Vladencilik Firması'nın ;ahıbi olduğu hatırlatıldı. Memur maaşı kira ve gıdaya • Ekonomi Ser\isi - ~ürkiye Kamu-Sen'in lesaplamasına göre dört dşılik bir ailenın Şeslenme, bannma, dyim temızlık ve diğer :ereksinimlen için ;erekli aylık asgari h _arcamayı ifade eden •oksulluk sının. nisanda i milyar 652 mılyon ıraya ulaştı. Açıklamada rtalama memur naaşımn 646 milyon lira lduğu hatırlatılarak tek aşınin çalıştığı dört aşilik bir memur ulesinin aylık gelirinin üzde 95.6'smın gıda ve ^annmaya gıttiği •dırtildı. Sermaye ûyasası yergi «açağını önler' |ANTALYA(A\)- >ermaye Piyasası Kurulu jaşkanı Doğan Cansızlar, ?rgi kayıp ve kaçağıyla ı ıyi mücadelenın, ermaye piyasasırun teşvik lilmesi olduğunu oyledı. Cansızlar, Sermaye piyasalanna nen para kayıt altındadır. kincisı sermaye •yasasında yapılacak ırasal her işlem lektronik ortamda ienir' dtedi. Ekonomik Görünüm Raporu'nda Türkiye'de reel ücretlerin 3 yıldır artmadığı belirtildi OECD istihdamiçinuyardı• Raporda Türk ekonomisinin emek piyasasındaki dengesizliklere geleneksel olarak kayıt dışı çalışanlann sayısını arttırmakla karşılık verdiği belirtildi. Emek piyasasında reforma ihtiyaç duyulduğuna dikkat çekildi. Ekonomi Servisi - Ekonomik Işbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Türkiye de özel ve ka- mu sektöründeki yenıden yapı- lanmadan dolayı 2003 yılında istihdamın düştüğünü ve işsizlik oranının yüzde 10'ubulduğunu bıldırdi. OECD'nin üye ülkelerle ılgi- li 6 aydabirhazırladığı "Ekono- mik Görünüm Raporlan" dün düzenlenen bir toplantıyla açık- landı. Raporun Türkiye ile ilgi- li bölümünde, Türk ekonomisi- nin emek piyasasındaki denge- sizliklere geleneksel olarak ka- yıt dışı çalışanlann sayısını art- tırmakla karşılık verdigi belirtil- OECD: Dünyanın genel görünümü olumlu 'İyileşmeAvrupa J ya uğramadı y Ekonomi Servisi - OECD, dünya ekonomisinin güçlü ve sürdürülebilir bir iyileşme sürecinde ol- duğunu bildirdi. Dün Pans'te düzenlenen bir basın toplantısıyla OECD'nin Ekonomik Görü- nüm Raporu açıklandı. Yatınmlardaki durgunluğun sona erme- siyle dünya ekonomisinin güçlü ve sürdürü- lebilir biriyileşme yaşadığıru belirten OECD Başekonomisti Jean-PhflippeCotis, Asy a pi- yasalannda canlılığın devam ettiğini ve ekonomi- si beklenenden daha ıyi gelişen ABD'nin de iyi yol- da olduğunu ifade etti. Buna karşın "îç talep ve ha- ne harcamalanrun çok zayıf kaldığı kıta Avrupa- sı'nda iyileşme hiç uğramadan geri döndü" diye konuşan Cotis, Avrupa'da özellıkle Almanya ve Itarya'nın en zor dönemlerini yaşadıklannı söyle- di. Tüm olumlu tablolara karşın bazı riskler de bulunduğunu kaydeden Cotis, dünya gene- lindeki iyileşmenin belli bölgelerde kutuplaş- masını bir risk olarak değerlendirdi. Bazı OECD ülkelerinin politik teşvikler nedeniy- le çok hızlı genişlediğini, dığerlerinin ise "dö- şük akthite-düşük güven" kapanında sıkıştiklarmı belirten Cotis, "BurürfarkhhİdarcariişJemlerden- gesiziiğini\çfuıansalbeürsizlilderidahadakötüleş- tirebflir" diye konuştu. di. Raporda, emek piyasasında birliği sağlamak ve kayıtlı ıstih- damı güçlendırmek için emek piyasasında ve istihdam vergisi sisteminde reform gerektirdığı vurgulandı. Reel ücretlerin 3 yıldır düştü- ğü kaydedilen raporda, bu duru- mun, Türk Lirası'nın hızlı de- ğerlenişıne rağmen ihracatta re- kabet gücünün korunmasına yardımcı olduğu ifade edildi. AB müzakerelerl önemll OECD raporunda, 2003 yı- lında dinamik bir büyüme gös- teren Türkiye ekonomisinin, 2004 ve 2005 yıllannda da yüz- de 5' ın üzerinde bir büyüme hı- zı yakalayacağı tahmininde bu- lunuldu AB'nin Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin 2004 yılı sonunda açılacağı ko- nusunda vereceği olumlu me- sajın, yüzde 5'in üzennde tah- min edilen ekonomik büyüme- nin de artmasına neden olacağı bildirildi. Bunun tersi olması halinde, iç ve dış nedenlerden dolayı güve- nin azalmasıyla düşen faizlerin tekrar artacağı ve bunun ekono- miyi daha az olumlu bir yola ite- ceği ifade edildi. Türkiye'de faiz oranlannın düşmesini sağlayan başanlı makroekonomik istikrann ya- kalandığı belirtilen Türkiye ra- porunda, bunun da ihracattaki artış, tüketim ile ış dünyasında- ki güven ortamının gelişmesini sağlayarak ekonomik büyüme- nin artmasına neden olduğu bil- dirildi. Hükümetin, makroekonomik istikran sürdürebilmek için özenli bir biçimde mali disipli- ne ve para politikalanna uyarak ekonomik iyileşmeyi sürdürme- sı gerektiği belirtildi. Raporda, Türkiye'de ihracatın artmasının güven ortamı yarat- tığı ve özel yatınmlaruı ve tüke- timin canlarunasına yol açtığı belirtilerek, hükümetin yatınm- lan kısmasmın ve artan ithala- tın gerirdiği olumsuz etkinin de ekonomik iyileşmeyi engelle- medıği kaydedildi. OECD raporunda, bununla birlikte doğrudan dış yatınm pa- yının azlığının, dış finansman- da yapısal sonın yarattığı ifade edildi. CHP'DEN UYARI: Cari açık, krize zemin hazırlıyor ANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - C HP Ekonomi Masası, yüksek reel faiz orta- mında rantiye kesımi- nin şenliğinin sürdü- ğünü belirterek hükü- metin 17 aylık dönem- de rantiye kesunine 50 milyar dolar faiz gelı- ri aktardığını bildirdi. CHP, ödemeler den- gesi cari işlemler açı- ğının sermaye hare- ketleri ile dengelen- mediği sürece dış açı- ğın ekonomide kınl- ganlığa yol açacağı ve yeni bir krize zemin oluşturacağı uyansın- da bulundu. 2 yıl aradan sonra yeniden çıkanlan Ekonomi Bülteni'nde şu unsurlara dikkat çekildi: • AKP"nin Kasım 2002-Mart 2004 arası ilk 17 aylık iktidan döneminde kamu iç borç stoku 60 katnl- yon artarak 203. 7 kat- rilyon liraya tırmandı. Türkiye 62.6 milyar dolar ile de dünyanın dış borç yükü en yük- sek 7. ülkesi. AKP ik- tidan döneminde dış borçlar 7.8 milyar do- lar arttı. t/ Hükümet rantiye kesimine iktidannın 17 ayı içinde 50 mil- yar dolar faiz geliri aktardı. 2004"ün ilk 3 ayında faiz harcama- lan bütçenin yüzde 48.2'sine ulaştı. • 1997 ve 2000 yıl- lanndan sonra en yük- sek üçüncü dış ticaret açığına AKP'yle ula- şıldı. • 2003'te sisteme 5.1 milyar dolar kay- nağı belirsiz döviz gir- mesine karşın sadece ocakta 1.2 milyar do- lar düzeyinde kaynağı belli olmayan dövizin sistem dışına çıkmış olması, cari işlemler açığını tetiklemiştir. • IMF'nin öngör- düğü ve AKP'nin be- nimsediğı yüzde 6.5'lik faiz dışı fazla polinkası ile Türkiye düzlüğe değil. top- lumsal krize taşınır. • Türkiye 2003 yı- lında 11 milyar dolar- lık spekülatif serma- ye girişi ile sıcak pa- ra cenneti haline gel- mıştır. Spekülatif pa- ra hareketlerini de- netleyecek vergi ön- lemi derhal uygula- mava konmalıdır. sız kaportacıdaa Jürk usulü 'Macera' Kapadokya bölgesinde pansiyon işletmeciliği yapan kaportacı Fransız Marco Venon'un tasarladığı otomobili Nevşehirli 3 usta vaklaşık 1 yüda ürerti. Renault motoru taküan, hem benzin hem de LPG ile çalışan otomobile "Macera" adı verildL Marco Venon, 9 yıl önce tatil için geldikleri Kapadokya'ya yerleştiklerini beürten Venon. şunlan aniatü: -Mesleğim teknik ressamhk. Ancak, gençliğûnde kaportacdık da yapüm. Arkadaşlaria sohbet ederken otomobil \apma fikri doğdu. Projesini kendim çizdim ve otomobil tamircisi arkadaşlaruna götürdüm. Yaklaşık 1 yıl içinde ortaya çıkan otomobil, Renault 12 motoru ile çahşıyor. Bunun için de Renault firmasından izin aldık. Bu nedenle ruhsaüna markası Renault 12 olarak kavdedildL" Kapadokya Balloons firmasının sponsor olduğu otomobilin yaklaşık 25 mihar liraya malolduğunu ve firnıanın satmalan için kendilerine 40 mih'ar lira teklif ettiğini belirten Venon, şöyle devam etti: 44 Bu otomobil dünyada tek. Benim \e Türk arkadaşlanmın emeği var. Bu emeğe değer biçmek mümkün değiL O bir Türk otomobili. Belki ikinci bir otomobil daha vapabiliriz." (SELAHATTÎN ŞAHÎN) Başvurular Nemada 2. taksit dönemi A1VKARA (AA) - "Zorunlu tasarruT olarak bilinen Tasarrufu Teşvık Hesabı 2. taksit nema ödemeleri için toplu başvıırular, bugünden itı- baren Ziraat Bankası'na yapılacak. Ödemeler ıse Hazıne Müsteşarlığı'nca belirlenecek tanh- te başlayacak. Buna göre Tasarrufu Teşvık işyeri sicil numa- rası ve elektronık posta adresi uzantılan Mıllı Eğitım Bakanlığı'na bağlı ılköğretim, lise ve den- gi okullar için "kl2.tr", yükseköğrenım kurum- lan için **edu.tr", özel işyerleri için "com.tr". genel ve katma bütçeli kuruluşlar için "gov.tr". askeri birlikler için "mJLtr" ve emniyet teşkilatı için "poLtr" olan özel kuruluşlar ile kamu kunım ve kuruluşlan personeli, 2. taksit nema ödeme- lerini "işyerleri aradflgrvia" alabilecekler. îlk tak- sit ödemelerinde olduğu gibi. kurum ve işyeri aracılığı>la talepte bulunan hak sahiplerinin öde- meleri, başvuru tanhinden itibaren en geç 3 gün içinde yapılırken kurumu aracılığıyla başvurma- yan hak sahipleri ıse eskiden olduğu gibi bir ay- lık takvim içinde sıralannı bekleyecekler. Kurum ve işyerleri yetkılilerinin 2. taksit ne- ma başvunısu sürecinde, banka tarafından hazır- lanacak "Nema 2. taksit talep dosyalan", kurum veya ışyerlennın e-posta adresine iletilecek. Balküpü Gebze, Kayseri ve Trabzonda bulunan iiç tesisi ile \ilda 75 bin tonluk şeker üretimi \aprvor. Dközel Sulamada rant iddiası Uysal: Yurttaş soyuluyor ABANT (AA) - Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS- KOOP) Genel Başkanı HaKs Uysal, "Sulama Birükleri, para ödemeden de\1etten aidıklan su>ıı vatandaşa pa- ra\la satrvor, biıüklerde rant söz ko- nusu" dedi. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı ile OR-KOOP tarafından düzenlenen "Kırsal Alanda Sürdürülebilir Ko- operatifçiliğin Örgütfcnme Modeü" konulu panelde konuşan Uysal, Tür- kiye'de sulama işınin 2 kurum tara- fından yürütüldüğünü belirterek "Su- iama birükleri devletten suyu beda% a alarak vatandaşa para ile satıyor. Biz deviete ekkrrik gidert alnapı bedeli ödüyoruz. Onlar ödemhor. Bazı iller- de sulama biriiğinin başkanı olan be- ledrye başkanlan, biıüğin geliri çok fazla olduğu için belediyedeki görev- lerini ihmal edip sulama biriiklerin- de çahşıyor" diye konuştu. Sulama birliklerin işlettıği tesisler- den DSt'ye yapılan gen ödemelerin gülünç denecek derecede olduğunu belirten Uysal sözlenne şöyle devam etti: "Geri ödeme taksitleri ortalama 600 bin lira/dekardır. De%ietin sulama tesisi inşaarj için hektara ortalama en az 4 bin 600 dolar harcadığmı düşü- nürsek ve dolar kurunu 1600 lira ola- rak ele ahrsak bir sulama biriiğinin geri ödeme süresl 2 bin 770 >ıldjr. Bu söylediğim şaka değil, gerçektir. Dev- let bu rantm önüne geçmeüdir." Tarımda hayal hnldığı Destek primleri düşürüldü YUSUFÖZKAN İZMİR - Hükümetin bir yıl gecik- meyle açıkladığı destek primleri, üre- ticide hayal kınklığı yarattı. Üretici birliği temsilcileri "parayok" gerek- çesiyle zamanında yapılmayan des- teklerin sektördeki kan kaybmı hız- landırdığını vurguladı. Bakanlar Kurulu'nun 2003 için pa- muk, zeytinyağı, ayçiçekyağı, soya fasuryesi ve kanolarun kilogramına belirlediği destek rakamlan, 5 Mayıs tarihli Resmi Gazete'de yayımlana- rak yürürlüğe girdı. Buna göre hükü- met pamuk için 90 bin, zeytinyağı için 200 bin, yağlık ayçiçek için 110 bin, soya fasulyesi için 115 bin, ka- nola için de 120 bin lira prim mikta- n öngördü. 2004 bütçesinde 300 tril- yonluk kaynak, tasarruf gerekçesiy- İe 282 trilyona çekildi. Pamuk için kilogram başına en az 127 bin lira beklediklerini vurgula- yan TARİŞ Pamuk Birliği Başkanı Cavit Ancın, ödemelerin en erken ey- lülde yapılacağının bildirilmesinin üreticiyi "yıküğmı" belirtti. İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK ozfcrn.N'uzak/flCumhum'etconı.tr Balküpü, Aksaray 'a 80 milyon dolarlıkyatınm yapıyor şeker fabrikası yolda AKSARAY (AA) - Balküpü marka- sıyla şeker ve çay üretimi yapan Kes- kinkılıç Gıda, 80 milyon dolarlık ya- tınmla çiftçi bırlikleri dışında Türki- ye'nın bu alandaki ilk özel sektör fabrikasmı kuracak. Şirketın Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Keskinkılıç. yılda 75 bin ton şeker üretim kapasitesi ile Türki- ye'nin ilk 500 firması arasında yer al- dıklannı söyledi. Bugünlerde Aksaray "da büyük bir yatınma hazırlandıklannı vurgula- yan Keskinkılıç, ilde 2 milyon 200 bin metrekare açık alanda Türki- yenin ilk özel sektör şeker fabrika- sını kurmaya hazırlandıklannı bil- dirdi. A Keskinkılıç, 80 milyon dolara mal olacak fabrikanın. 15 bin aileye pan- car ekimi, bin kişiye de doğrudan ve dolaylı yoldan iş imkânı sağlayacağı- nı ifade ederek, "Yılda 700 bintonşe- ker pancan işleme kapasitesine sahip fabrikada, ydhk 100 bin ton şeker eî- de edilecek. Üretilen toz şekerler hem pryasa>a sunulacak hem de Ka> seri ve Kocaeli'ndeki küp şeker fabrikala- nnda işlenecek" dedi. Şimdilik sadece şeker pancanndan şeker elde edecek şekilde inşa edile- cek fabrikaya ilerleyen dönemde küp şeker üretim tesisinin de ekleneceği- ni \oırgulayan Keskinkılıç, 2005 Ey- lül'ünde şeker pancan alımına başla- yarak üretime geçeceklerini kaydetti. Cennet gibi bir ülkeyi, plansız bir turizm yapılaşmasıyla hızla betonlaştırmayı başardık. Güler yüzlü, temiz kalpli insanlann dü- rüst hizmet verdiği bir ülkeyi, dalavereciliğin prim yaptığı, çü- rük ve ayıplı mallann el çabuk- luğuyla pazarlandığı bir ortama dönüştürme işini de elbiriiği ile hallettik. Sonra dövünmeye başladık 'bize turist gelmiyor' diye. Otel sahipleri, işletmecileri rekabet yüzünden sürekli fîyat kıra kıra tur operatörlerinin elinde oyun- cak hale geldiler. Gelen turist sayısı artmasına arttı ama hem kalitesi düştü hem de ortalama harcadığı döviz miktan. Çünkü bu kez 'her şey dahil furyası' başlamıştı. Charter uçaklarla havaala- nından otele ya da tatil köyüne transfer edilen turistin son de- rece ucuz bir fıyata tesisin dı- şına adım atmadan, yiyip, içip, eğlenip, ülkesine geri döndüğü dönem.... Sonra tıkandık... Durduk ve düşünmeye başladık. Biryerler- de ciddi hatalar yapılmıştı bu aşikârdı. Turizmin bu şekilde sağlıklı ve sürdürülebilir bir bü- yüme kaydedemeyeceği artık anlaşılmıştı. Durum tespiti ya- pıldı ama o kadar. Ne ciddi bir eylem planı hazıriandı ne de uy- gulamayageçildi... Izmir'de geçen hafta toplanan 4. Türkiye Iktisat Kongresi'de turizm de ele alındı. Turizm ko- misyonu tarafından sunulan ra- Turizmden Bir Kesit porda, "sektöre yönelik önü- müzdeki 50 yıl için stratejik planlann bu günden yapılması ve bunun bir 'Turizm Perspek- tif Planı' çerçevesinde hazırlan- ması" istendi. Raporu, seyahat acenteleri, rehberter, otelciler, işletmeciler ve ulaştırma kesimini temsil eden kişi ve kuruluşlann temsil- cileri ile akademisyenler ve ka- munun temsilcilerinin oluştur- duğu Turizm Ihtisas Ko- misyonu oluşturdu. Raporda özetle şunlar vurgulandı: - Sektör kendi ola- naklan ile ya- rattığı biriki- me sahip çıkmalı ve mülkiyeti ya- bancılara kaptırılma- malı. -Kişi başına harcama varsa- yımının doğruluğu tespit edil- meli: Anımsayacaksınız kişi ba- şına turizm harcaması son dö- nemde sık sık tartışma konusu olmuştu. -Yatırımlarda fayda-maliyet dengesi aranmalı • • • Bunlar doğru tespitler ama görünen o ki turizm için kap- samlı bir eylem planının oluş- ması henüz hayal. Dolayısıyla iş, yine bireysel başanlara kalı- yor. Bu başan kimi zaman bir turizmcinin, kimi zaman bir ye- rel yöneticinin oluyor. Ücra bir köşede ya da kınk dökük evler içinde birden karşınıza, aslına sadık kalınarak restore edilmiş ve otel olarak hizmet veren hoş bir konak, eski tarihi bir sabun- haneden boz- ma bir turistik tesis çıkabili- yor - A m a i | | a d a e n heyecan verici olanı, en doyurucusu or- tak katılımlı pro- jeler. Geçen hafta Kapo- dokya gezimiz- de işte bunlar- dan birine değil birkaçına şahit olduk. öncelikle, "Aykın" bir belediye başkanı nasıl olur diye merak ediyorsa- nız, Ürgüp'e bir uğramanız ge- rekir. Işe önce belediye binasın- dan başlayın, sonra sorun so- kakta karşınıza çıkanlara, eski halini anlatsınlar. Ardından "Ta- rihi KentlerBiriiği 2003 Koruma ödülü"nü kazanan o güzelim meydanda şöyle bir dolaşın, kültür ve kongre merkezlerini gezin, insanlarla sohbet edin. Kamu yönetimi_mastırı olan mühendis BekirÖdemiş'in ne- den "aykın" olduğunu anlaya- caksınız. Kayakapı projesine gönül verenlerin başında... Bir dönem hakkında yıkım karan bile çıkan mahalleyi ihaleye çı- karmayı başararak 49 yıllığına Magic Life'a kiralayan Odemiş, Kayakapı projesine halkın katı- lımını da ihmal etmedi. Sivil top- lum kuruluşları, esnaf. ticaret erbabı, öğretmenler, hatta ev hanımlarından olayın bir yerel izleme birimi oluşturuldu. Proje tamamlanınca, Kayakapı Ma- hallesi, kilisesi, camisi, kütüp- hanesi, hamamı ile günlük kul- lanıma açık olacak hem de bir bölümünde otel ve lokantalar- dan oluşan otantik bir turizm te- sisine kavuşmuş olacak. • •• Aslında turizm bir gönül işi, hakkıyla el atıldığında toplumsal sorumluluğu da beraberinde getiriyor. Kayakapı projesi ile Kapadokya'ya adım atan Ma- gic Life'ın, başka bir noktada Mustafa Paşa beldesi yakınla- rında kayaların içine oyulmuş harap bir kiliseyi (Sarıca Kilise- si) restore edip turizme kazan- dırdığına şahit oluyoruz.... • • • Bunlar hoş ve insanı heye- canlandıran başarılar... Türki- ye'de turizm sektörü çok geniş ancak derin değil. Bu derinliği ise ancak bu ve benzeri girişim- ler sayesinde kazanabilir.