Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 13NİSAN2004SALI
OLAYLAR VE GORUŞLER
Sevgilı Vedat Günyol 95 yaşındaymış. Ya-
şadığı günlerin sayısı kadar öğrend yetiştir-
miş, yazılan ile kuşaklan etkilemiş, hepimize —
aydin olmanın, yurdunu sevmenin, yazariık onu-
funun örneğini vermiş bir insan... 95 yılı geri-
de bırakmış. Aydınlıklann öncüsü, savunu-
cusu. öğreticisi! Bugünden yanna ışığını ya-
yan. yaşatan...
• • •
Ben yaş hesaplamayı sevmem. Şimdi değil,
eskiden de sevmezdim. Yıllar nedir ki! Bir bakar-
sın yırmisindesin, bir bakarsın kırkı, elliyi bulmuş-
sun. Aman, ne oldu, demeden altmış, derken yet-
miş!.. Yetmiş yaşıma geldiğimde dostlar birtop-
lantı düzenlemişlerdi. Şaşjrmıştım, ben miydim
anlatılan kışı? Bir yabancı gibi oluyor insan böy-
le anlarda! Yazılanlan, konuşulanlan sanki bir
başkasıyla ılgiliymiş gibi dinlemişimdir. Ne der-
miş Rimbaud: "Ben, bir başkasıdır."
Yıllar oldu, Vedat Günyol'un "Variık'ta bir ya-
zısını okumuştum "Vedat Günyol Öldü" başlığıy-
la... "Ergeç olacaktı bu. Herkesten önce dav-
ranıp bu haberiileteyim dedimyakınlanma, dost-
lanma, ölesiye sevdiğim kişilere sıcağı sıcağına."
On yıl olmuş şu satırian yazalı:
"Ben bugün seksen beşime bastım. Daha
doğrusu bastınldım. Hâlâ neyim, ne değilim bi-
EVET/HAYIR
OKTAY AKBAL
100'eBeşVar!
liyorsam gözüm çıksın. Güzelgünlerim oldu, kö-
tü günlerim oldu. Sevdim, sevildim. Yetmedi!..
Hep doyumsuz kaldım. Kapkaranlık gelecek
beklentisi içinde durdum dolaştım. Yine de bir
sonucavaramadım. Neyim ben?Hiçbirşey! Kim
biliyor ne olduğunu, ne olacağını? Ben ne ola-
cağım biliyorum: Kara toprak."
Kendine "Ben neyim" diye sormayan var mı?
Bu soru bilinçli kişilere özgüdür. Yoksa bitki gibi
biryaşam sürdüren, kendi bencilliğinden öte bir
şey düşünmeyen için böyle bir soru yoktur, ola-
maz. Günyol'un yıllar önce, seksen beş yaşında
iken kendine sorduğu soaınun öyle çok yanrtı var
ki...
Ahmet Miskioğlu'nun "TünX Dili" dergısinin,
Vedat Günyol'un 65. yazariık yılı, daha doğrusu
seksen dokuzuncu yaşı dolayısıyla hazıriadığı
özel sayıda bu konuda ilginç yazılar var.
Alpay Kabacalı, Vedat Günyol'un aydınlan-
macılığını, yazariığını, çevirmenliğini. düşünür-
lüğünü anlattıktan sonra şu yargıya varmış:
__ "özetlediğim bu çalışmalanna ve ortaya
koyduğu ürünlere bakarak Vedat Günyol'un
bütün yönlerini kuşatacak bir sıfat bulabilir
miyiz diye düşündüm. 'Hiçbir çıkar gözet-
meksizin toplumumuzun ileri gitmesi için
çalışan kişi' anlamında, ona 'devrimci' di-
yebiliriz."
Mehmet Basaran bakın ne diyor
"Evet, eğitimi özgürteştirme eylemine dönüş-
türmüş bir öğretmendir Günyol. Incelemenin,
araştırmanın, soruşturmanın yollannı açar. Dü-
şünmek, düşündürmektironun işi. ûzlediği dün-
ya, insan sevgisıyle başlayan, insan sevgisinde
kendini bulan birdünya... özlediği düzen, insan-
lann birbihninyüzüne dostça, çıkarsız, artniyet-
siz, alnıaçıkbakabildikleri, bakabilecekleribir dü-
zen..."
Kitaplardolusu yazılmalı, anlatılmalı Günyol'un
aydınlanma savaşçısı olarak geçirdiği bu uzun ya-
şantı. Değerli dost Vedat Günyol'un yaşı yoktur.
Doksan beş yılı geride bıraksa da yirmisinde bir
delikanlıdır. Yüreğiyle, özlemiyle, çalışmasıyla...
Bir genç yazar.
Yüzüncü yıla beş kala sevgili Vedat Günyol'a
binlerce sevgi, saygı...
ARTİF
GARANTİ SİGORTA
%. ^ 1 ARALIK 2003 TARİHLİ BİLANÇO (TL)
-. 4 \ \ PASİF
I. NAKİT DEĞERUR •
A. Kasa +* jS
B BanRalar j r
h. MEM(UL DEâütLER CÜZDANI
# * A. MenlKİÎ Değerler Cüzdanı
JjT B J/lenkul Değerler Azalış Karşılığı ( - )
Uk'&LACAKLAR
j* A. Sıgortalılar
a Sıgortalılar
b Sıgortalılardan Prım Alacak Karşıhğı (•)
B. Acenteler
a. Acenteler
b Acentelerden Pnm Alacak Karşılıkları (-)
C Sıgorta ve Reasürans Şırketlerı Carı Hesabı
D. Sıgorta ve Reasürans Şırketlerı Nezdındekı Depolar
E Ikrazlar
F Dığer Alacaklar
IV. IDARI VE KANUNI TAKİPTÎKİ ALACAKLAR
A Idarı ve Kanunı Takıptekı Alacaklar
B Idarı ve Kanunı Takıptekı Alacaklar Karsılıklan (-)
V. IŞTİRAKLER
A. Istırakler
B. Istırakler Değer Azalış Karsılıklan
C Iştıraklere Sermaye Taahûtleri (-)
VI. SABİT DEĞERLER
A Menkuller
a. Menkuller
b. Menkuller Bırıkmış Amortısmanı (-)
B Gayrımenkuller
a Gayrımenkuller
b Gaynmenkuler Bırıkmış Amortısmarn (-}
VII. OİĞER AKTİFLER (NET)
A K T I F T O P L A M I
6.642,986,900,422
32,931,703,379
6,610,055,197,043
21,556,994,904,753
21,556,994.904,753
0
56,480.474.501,635
10,207,803,503,550
10,207,803,503,550
0
39,076,444,304.664
40,334,776.188,461
-1,258,331,883.797
326,909,455,544
0
0
6,869,317,237.877
0
341,181,855,939
-341,181,855,939
49,670,741.000
49,670,741,000
0
0
17,754,330,626,267
1,278,600,240,024
4,133,788,623,196
-2,855,188.383,173
16,475,730,386.243
17,944,533,908,262
-1,468,803,522,019
361,374,342.208
102.845.832.016.284
N A Z I M H E S A P L A R 46,968,233.992,460,200
1. BORÇIAR
A. Sıgorta ve Reasürans Şırketlerı Carı Hesabı
B Sıgorta ve Reasurans Şırketlerı Depofarı
C. Ödenecek Vergı ve Dığer YCıkümlülukler
D. Dığer Borçjar
II. KARŞIUKLAR
A Teknık Karşılıklar
a Carı Rızıkolar Karşılığı
Can Rızıkolar Karşılığı
Reasürörler Payı { -)
b. Muallak Hasar Karşılığı
Muallak Hasar Karşılığı
Reasürörler Payı (-)
c. Deprem Hasar Karşılığı
d Hayat Matematik Karşılığı
Hayat Matematık Karşılığı
Reasürörler Payı ( -)
e Hayat Muallak Tazmınat Karşılığı
Hayat Muallak Tazmınat Karşılığı
Reasürörler Payr (-)
f. Hayat Kar Payı Karşılığı
Hayat Kar Payı Karşılığı
Reasürörler Payı (-)
B. Serbest Karşılıklar
a Kıdem Tazmınat Karşıhğı
b Dığer Serbest Karşılıklar
III. DIĞER PASİFLER
IV. ÖZKAYNAKLAR
A. Ödenmış Sermaye
a. Nommal Sermaye
b. Ödenmemış Sermaye
B Kanunı Yedek Akçeler
C Olağanustü Hasarlar Karşıhğı
D Ihtıyarı Yedek Akceler
E Olağanustü Yedek Akceler
F Yenıden Değerleme Fonu
G Özel Fonlar
H Zarar
a Dönem Zaran
Net Dönem Zararı
Vergi Karşıhkları
b Gecmiş Yıl Zararları
V. VERGİ ÖNCESİ BRÜT KAR
A. Dönem Kârı
a Net Kar
b.Vergı Karşıhkları
B. Gecmiş Yıl Kârları
PASİF T O P L A M I
N A Z I M HESAPLAR
26.287.380,929.351
24,231,146,096,317
334,588,444,865
1,666,408,780,251
55,237,607,919
36,734,057,573,428
35,857 701,726,943
19,407,332,601,087
48,199,656,352,892
-28,792,323,751,805
8,845,339,551,842
30,988,424,812,544
-22,143,085,260,702
7,605,029,574,014
0
0
0
0
0
0
0
0
0
876,355,846,485
876,355,846,485
0
8,005,186.350.196
25.356,426.803.119
16,000,000,000.000
16,000.000,000,000
0
278,076,055,515
0
0
126,387,036,474
8,951,963,711,130
0
0
0
0
0
0
6.462.780,360.190
6,462,780,360,190
4.607,884,206,417
1,854,896,153,773
0
102,845.832,016.284
46.968.233,992.460.200
01.01.2003 - 31.12.2003 DÖNEMİ
KÂR ZARAR TABLOSU
FBtDt KAZA KREEM SKORTALAJU SAâUK SJGOKTALAM HAYAT DtŞl TOPIAM HAYAT GEMEl TOPLAM
L TEKMK GEURLER
A Alnar Pnrrti
9 Aa-ıar KıDnrsvar.*
C ûöere" Tazrvıatta Reisûtf* P»p
D Dweder î a n « carsiık.arrNe
11
'
a. Zn Sıstd^r O>(M>
b Mo«Uk ««*•* * arjnüı
c -iiY3' MatemiU u > « ı
a Hayat MuaJLsl
T
«2Tinar.ar r-
' 0ı$e- Tekni tarşMa'
65.05U02.5J4J01
r S42 6O2 <iû2 13*
5 --« 914 4 M 0-3
5 464 722 332,053
2 66-474 839 3-:
* 89
T
4!3 S6C096
77QO61 179 2-4
7 5T2 65*.QJ4
fl 609 4ö5 52C
4 58* 630 663
3 3^5 849 221
9 926.9'4 485
3 448 934 73*
>.5*U)U.7Î1.*5O HJ15.3M.435.S52 2CK1.5D6.0WJU
> 164 311 220
T
'- 33 '=•'6 185 1/2 83
T
'0 923 665 45
T
63'
5-' '62 259 2 " 3 546 125 623.378 2 "59 498.945 BS5
402 206 934 092 5 890 061 12ü 915
•922 245 671023 "0 2 T 664 197 436
680 436 "TO 542 S S'3 C2İ 357 152
1
J4- BCe 88; 081 3 899 641 S4C 284
t H**at KAı Payi
F Dtğer Getei*
B 333 533
9 461 6! 1
879 "M9
470 344
98' 335
389 3"
« Hayaî MuaKat- T
Ht TEKMK KÂJt ZAAAR ( I - II)
5 3"S
• 557
3.SIS
149 928 38'
291 489.132
B58 439
22.7SM62.72».7«I
64652166-960 ^
2 24i 5^5 Z63
6 744 791 950
' 251 032 584 507
2.453 549,635 781
4 --97 482 94Sr'2
•9 "54 i2S 5S
1
• 501 338 76:
1
653 İ89 82.
33' 91729a
l«Jt1.7İ4*377.523
2 764 615 585 26.
""75 573 400 i3'
• 96S 050 BS6 9
1 E39 982 » 3 05
2 894 486 3S4 &65
- 94S 496 »:« 386
Î S T S M : 173 ao3
T
9^ 191 726.954
493 651JT1.078
303 540 «55.876
ü 904 264 752.522
5 494 681 467.611
4 409 583 284.911
9 583 261 853.65-
4 5S3 72OO32.5S2
5 029 542,82'.»9
5 3*: 174 5
3 998 53- 6
1 331 642 8
406=194?' '32
1 146 503 '60 52İ
56 306 539 îS-ı
İ4J97 570 264
' 542 613,929
2 632 354 AT>
4 910 259 451
865 433 371.2C7
348.772.715.453
T
W 156 1 ^ 421
£•'5 560 338 63
952,245 9' : 399
911 173 961 6'
41 066 948 "
8 664 535 Ğ3S 43.
8 642 03C8S1 96
22 504 ti
:s 1 1618564
M473J31.1M.97C
'9 995 "45 557 330
404*917775 719
•" 547 9 i î 588.810
2^069 224 389 038
•"623 954,128,119
5 44G 2-3,260 919
2' 3 52-9 BS6 C79
8 938 193 998J-9 705 1BC485S1B
1 Ğe9 474 0T
5 242 1 3*5 6'" "*26 S2?
3 356 675 4^3 7S8 184 590 576 C^S
5.218 I X 929 709 2 <İS7 3SC "M4 314
5 589 522 2
T
ı 96' 198.04! 876 373
97 107 455 307
1 127 624.998 "fK
14 049 387 44-<
35 581.871 547
882J81 004,248
356J88.S2S.6C1
525 992.475 647
3JM1.7S7.74V4U1 17U5fl.3S4.127 2 . 4 * 2 . ( » m M 7 f 1,77i. 111 . M M 7 *
S765 583131 " ' 2
•05413935 247
'68 546 15" 153
S
T
Sâ798 9M6S4
8 72&.7S2 S31 3S7
30 006 383 297
36 497 "29 378
1,S2SJ7O.5«7J77
9 ~<<ts' 085 996 654
16ÛC6.938 155.227
0-ftl 062 228.094
8 5CS 0''0 983 416
1 3-2 260 T4C 103
7 •'35 810243 313
M&S^âOTO'î 506
28 ""92 323 "751.304
22 -43 065 260.'02
211.
"6,322 2«3!4,704
15553 86" 121 556
38 451 0C3 V0221
80 054 150 449 049
4S.19G 656 352.890
30 988 424 812.544
866 069 283 615
14.91C.44U7Z3SS
14.SH.M1.»2r
3**
â D66.795 ÎS4 S45
5 329.326.020.491
'46 233 473 -
52
1 075 754 503 2-2
169 68i 386 456
0 711.MU28.M4
92 2 *22"*
MAUGELJtLfK
*Ar Payı 3 f ,r*<-
«. MAÜ S t o ö l L f l
4.899 T
53 656.436
0
580 !24 383,314
1416 71"» 451 568
1.144.991 795.782
M70.1C
196 15" -66
33 811 B72 862
1 116 S92 5O3 764
2 2S6 818 292 545
62 384 S34 347
1U72JU.740.103
7.1Î5 «10J43J1;
5O.9K.«»,O12.506
21,792323,751J64
22.143^*5J«,702
H.365,444.7M
7*322.2*5.314,704
15353^*7.121.55*
3J.451.0O3.110 J23
•0.054,1 S0,44»,IH»
4İ.1OT.654JH,**)
12.544
6*7 IS3392.766
>,06«. 7953*4445
5329326,020,491
146033,473,152
1.075 754.503J12
164 6S2.M64»
92^69,014J27
5S0.124.3S3314
0
M1«,717,451.5*»
1.144,991,7*5.712
3,470 1 H 0*0,**4
196,157,166
33.811 «72_J*2
1.11*,«2,»03,764
U56J18J92.545
62.3S4J34.347
VH. NET DÖNEM KAR ZARAJU ( 1 - l V . V VI) 4,607,8»4,20«,417 4,(O7.«»4.2O6,417
VHG1 ÖMCESt BSUT KAJt 6^*2.780,360.190 £.462.7803*0 190
GARANTİ SİGORTA A,Ş,
01.01.2003 - 31.12.2003 DÖNEMİNE AİT
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Garantı Stgorta A.Ş. Yönetim Kurulu'na
1 Garam, i-gona A Ş ı"Ştrxet"' i t i 31 Ara- k 2'DO3 tanhı rtibaryie -tazıranan maiı tatndanm deretlentş bukjnrraktayı; Rapoc konusu mal, tatMOİar ŞırVet yönetınnnın sonjrtluluğundadT Bdğmse denetımı/apan tcun.luş olafak ûzermce
aûsen soruHuluk aenetlenen mai« taololar uze^ntie goruş oda rTtçktedır
2 Denetım çattşmalanmc aşağıda 3 ve 4 p^ragraflarda belntner nususiar dışmda 7397 sayıl
j
>>gona Murakabe <anur>u uyannca yururiülüğe kıxıulan hesap ve kay" ouzenı ıle muhaseoe we bagı^nsız denetım «Ikeienne ıl«jK.tn duzenlemeiere
L'ygun slarak ge'ç&cleştırlrrış-jr Bu duzen emeier baği"isız oerçttTi n "ialr tablotacCa ö.neTil 2ır haürın olup stmadığt «jnusunda makjl bir gjverceyı sagiafTdk uze-'e planlainasm ve yuirtutnesmt acektırrîekîedır Denetır- ma ı
îatnoarda yer s!ar tutar rt aç kla^ala'a lışx r btigt .« /e*nlenn tesi edı'ere* •ncdeiTiesıntrı »ç doğrüıarnasfiın ^anı s»
f
a uyguianan rrLnasetoe standartlannın re yonetım törafifKîan yapılan rxıe^ıt' mLihasebe tahm.nlennin »e matı tabto^ann
bir Dütjn oarak sunurrunur degeftendtnlmesm ı^eTnektedır Gefçekleştmlen dene^m n gor jŞLmuzjn oluşt'jrjlmasna -nak j je yeîeH 0f ctâydnak oiuştı-rduğjna maiıyorjz
3 Not 5 te benrtı a ğ gb Şırte' n 31 Aralık 2003 tanhı rabar yie oazı ace^ıtele'i ıle muabata: çalışmaîar tu raoor tanh ı; barıvle de.ar etTekie oluc çc-ğTjnluğı. ptal polıçe-erderı kayr.ak!anan TıLtaoaKat'arkılıklan ıle tlgıiı dûzehme
kayıtla'i can /nda -^al tablola'3 jansjtılmanrsti' Gereklı djzettrnefc.ayr.lanIgılı mıraDacat çalıjiıaarnn sorucjrda "iai r_abto.ara jarsiTılacak olup Cu duzeitmelerın can yıl sonuçîapna etK'Si bel'rleiememıştır
4 6 ve 11 no !u dtpnotiarda bettrtıldığı üzere, 31 A/altk 2003 tarthı ıtıbarfyte Şırtcet <n *S-gona .-e Reasurans Şırketlen
1
hesabna ı*,ş.<tr- sarak yaotıgı rrutabakat ga ışr-jlai netıcesınde i>tava çıkan -mtaDaleat 'arklan dığe'âlacsk ar .e
dıger oas'
a
er h-esaplan altınaa tamç ecfclmek:ed r ^et baktye tLfta'i 985 582 mnyor TL otan ve pğun uğt- geçntş donem kjr farkla'inoar <.aviaK ar.ar soz korusu rrutabakat fa'knlı»;
l
ar LzenrtO* Şırke*
n
çal şmatan rJevaTi etTie'te 3lup
bu ça ışmaıar netıcesınde yap-iabuece* duzettmelern kar/zarar uzenndekı etkren tıa ıhazırda bd rme^ektecır
5 GorjşuTuze göre 3 ve 4 oafagraflafda aç'klanan rvususlann "iai tabtolar uzefinöekı "turıterrel etkılefi hanonde 'lışjktek.ı maiı tabtoiar
butür önefrıı lâ'aflary^a, Şırfcet'ıi 31 Aralık 2003 umındekı mal> duaımunu ve ayrv tanhte sona e<-er yia aıt faal-yet son-jçlanm
7
397 Sayıiı Başaran Nas Sefbest Muhaseoecı Mah Muşavıriık A Ş
S gorta Murakabe Kaiunu gereğınce yûRjr'ütcte bu'unan düzentemelerde be^irier>en muhasebe ıke ve stardartlar.ra uygun otarak doğru A membeT of F'icenvatetTiouseCoopers
bfÇfnde yansttrraktadtr
Talar Gul 5MMM Sorumlu Orta< Başdenetçı
Istanbu. 20 Şubat 2004
|(<GarantiSigorta
31 Mart Olaymdan
Günümüze...
Vedİİ BİLGET Emekli Amiml
T
arihimizdeki 31
Mart, İstan-
bul'da gerici
ayaklanmasının
bugün 96. yıl-
dönümüdür(*). On dokuz-
la yirminci \Tİzyıl arasında
Türk insanı. -belkı bugün-
den bile çok daha fazla ola-
rak- uluslararası potanın
ağırlıkh bir parçasıdır. Av-
rupa"nın tam içindedir. Ça-
ğın gereklerinın sancısını
çekmektedır. 1830'daFran-
sa'da 10. Chartes, dört Sa-
ınt-Cloud Kararnamesi'ni
çıkanr. a>aklanma olur. Kral
düşürülür. liberalleşmeye
gidılir.
Bızdedel839'daTanzi-
mat ilan edilır. 1871'dePa-
ns komünü gerçekleşır. Biz-
de de 1876"da Kanun-i Esa-
'si (Anayasa diyelim) ilan
edılir. Meclis-i Mebusan
açüır. 1905'teRusya'dabur-
ju\ a devrimi olur. Bizde de
1908"de İkınci Meşrutiyet
ilan olunur. Burjuva devri-
mi, deneye koyulur. Çağı
yaşamak gereklidir. Ama
işte bu nokteda ışin rengj de-
ğişır.
Tutucular, şenat yanlıla-
n. liberalleşmenin hedef-
lenmesiyle eskı çıkarlannı
yitiren bir kısım tıcaret er-
babı. ordudan çıkanlan alay-
lı subaylar, Ittıhad-ı Mu-
hammedi Fırkası çevresin-
de bırleşırler. Deniş\ahde-
ti\e "BediüzzamaıT Said-
i Kürdi nın (sonradan Saıd-
i Nursi olacak) "Asakir-i
Mu\ahhidin
r
'i olarak öne
çıkanlan medrese öğrenci-
len kullanılır. Taşkışla'da -
subaylarını hapsettikten
sonra- ayaklanan 4. Avcı
Taburu'nun yürüyüşü ıle
birlıkte "31 Mart V'akası"
patlak verir.
31 Mart vakasuıı, yalnız-
ca bir genci ayaklanması
(ya da irtıca olayı) diye ge-
çiştirmek: olgu^Ti çarpıt-
mak, gerçeği örtmektir. Ola-
yın ardında önce Tanzimat
düşmanlığı vardır. Tanzi-
mat düşmanlığı, aydın düş-
manlığıdır.
Olayın ardında Meşruti-
yet düşmanlığı vardır. Meş-
rutiyet düşmanlığı, ordu
düşmanlığıdır. Olayın ar-
dında liberalizm düşman-
lığı vardır. Liberalizm düş-
manlığı: hem Batı uygarlı-
ğı (muasır medeniyet) düş-
manlığı, hem sanayi serma-
yesi düşmanlığı (işbırlikçi
dar ticari çıkar sermayesi
yandaşlığı), hem yenı dü-
zende yitecek kul haklan
anlayışı yerine konulacak
insan haklan düşmanlığı
hem de yeni düzenin (libe-
ral ve sanayi ağırlıkh sos-
yo'ekonominin) zorunlu
olarak güçlendireceği işçi-
emekçi suııflan düşmanlı-
ğıdır.
Olayın ardında öğretim
biçımi değışimi düşmanlı-
ğı vardır. Batı uygarlığı ile
gelen öğretim/eğitim. din-
sel değil bilimseldir. Bilim.
akla seslenmektir. Bilimsel
çaba, toplumun derinlığin-
deki bütünselliği yüzeye çı-
karmaktır. Topluma "ta-
rik"ler sunmak değil. top-
lumun içindeki özü eyleme
koymaktır. Eylem, deneysel
akîldan süzülür. Deneysel
akıl, hurafeleri def eder. Dış
dinamik (dünya konjonk-
türü) ile iç dinamik bütün-
leşir.
31 Mart. bütün bu düş-
manlıklann çıkar koalisyo-
nu halinde patlak veren çok
yönlü bir olaydır. Aynı sü-
reçte günümüzü de kapsa-
yan çok bo>iıtlu bir olaydır
da. Olayın kıvılcımını çakan
da: tüm bu tutucu ve geri-
ci çıkar güçlerinı bir pota-
da ergıten, şenat yaygara-
sındakı lttıhad-ı Muham-
medı parnsıdır. Partınin kol-
lan bir yandan bu işbirlik-
çi - tutucu güçleri sararken
bir yandan da Prens Saba-
hattin'i, Mizancı Murat'ı
ka\Tar. Abdülhamit ten pa-
rasal destek göriir.
Bu şeriatçı parti. İttihat ve
Terakki'yi devirip iktidara
el koymanın yollannı arar.
Üzerine karanlık örtü çeki-
lip geçiştirilmek, çarpıtıl-
mak istenen gerçek budur.
Bir şeriat partisinin hangi
güçlerle işbırliğı yapıp ne-
leri hedefleyebileceğidir.
Tüm bu olaylann dene>ı-
minden geçmış, tarihin bel-
h bir kesitinden süzülen bir-
çok deneysel eylem sonun-
da somutlaşmış en doğnı
yargı ile. Mustafa Kemal
ve Cumhuriyetin kurucu ve
yöneticilen. Cumhunyetı
cumhuriyet kılmak ve "mu-
asır medeniyet" ıle yanşır
biçimde var etmenin en te-
mel güvencesi olarak 1928
laiklik ilkesini anayasaya
katmışlardır.
Ama, Türkiye toplumu -
tüm olumsuz koşullara kar-
şın- ne zaman ki süreç için-
deki olgunlaşımının belırli
brrevresine gehniştir, o za-
man sağ'lı sol'lu tüm tutu-
cu güçler el ele 12 Eylül'e
zemin hazırlamışlardır.
12 Eylül yönetiminde et-
kin olan, ama durumu algı-
layamayan (ya da Batı uy-
garlığı ve kurumlanyla bü-
tünleşmeden ürken) kimile-
ri, mektepli değil de tıpkı
1909'lann alaylıları gibi
davranmışlardır. Önce Mus-
tafa KemalAtatürkü hedef
ve ılkeleriyle değil, heykel-
leri ve büstleri ile \iiceltme
yolunu seçmişlerdir. Bu ça-
ba sonunda, onu toplum
önünde yücelteceklen yer-
de, toplumu onun ılke ve
hedefleriyle yabancılaşhr-
mışlardır.
Ardından, ekonomık ve
toplumsal zorluklan aşmak
yolunda, toplumu. dinsel
duygulannı okşamakla uy-
sallaştırmayı yeğlemişler-
dir. Bunlar yetmezmış gibi
bir de büyük bovııtlu aydın
düşmanlığına girışmışler-
dır. Süreç içinde. Tanzimat
ve Meşrutiyet süreçlenne
özgü tüm düşmanlıklan ye-
nıden canlandırmışlardır.
12 Eylül ertesınde. yeni
ekonomik ve toplumsal \a-
pılanım gündemlenmıştir.
Uluslararası pota \e A\TU-
pa ile daha çok bütünleş-
me söz konusu olmuştur.
Çözüm ve değişim yanlı-
lanna karşı. tıpkı 31 Mart
sürecındeki gıbı bir *tutu-
cu/gerici/şeriat \-anhsiAeni
ekonomikdüzenin çıkannı
bozduğu kimi sermaye
gruplan" koalisyonu türe-
mıştır. Bu koalisyon. Re-
fah Partısi'nde bütünleşip -
ve hatta bu kez. yedek güç-
lerini de ANAP'a sızdınp-
önce kansız, olmazsa kan-
lı bir düzene el koyma ham-
lesine girmişlerdir.
Refah Partisi'nin kendi-
ne sağladığı oy oranını kü-
çümsetici ve halkın yüzde
sekseninin laiklikten yana
tavır aldığını öne sürmek,
tıpkı 31 Mart vakasındaki
irdelemede yapılan gerçe-
ğı örtme türünden bir dav-
ranıştır. ^asal görünerek sis-
teme karşı yasadışı saldın-
ya geçen ve sistemi alaşa-
ğı etmeyı amaçlayan hıçbu-
girişim ve eylem, dünyanın
hıçbirülkesinde ve hiçbir ta-
rihte, halkın büyük çoğun-
luğunu yanına aknamıştır.
Kandınlmış küçük azmlık-
la saldınya geçmiştir.
Gündemdeki iktidar ola-
yının boyutlan çok önem-
li, belirleyici öğeleri çok
derindedir. Toplumun tüm
-ve gerçek- laik güçleri, ge-
ricıler ve şeriat yanlılan ta-
rafından ta Tanzimat ve
Meşrutiyet düşmanlığı sü-
recinden bu yana hedef alın-
mış kitleler. bu somut olgu
karşısında zaman yitirmek-
sizin gereken tavn ahrıak
durumundadır. ,Ancak bu
kararlı tavırla Cumhunye-
timizin geleceği, Mustafa
Kemal'ın hedefleri ve ilke-
len doğrultusunda ve çağı-
na yaraşır olgunlukla bi-
çımlenecektir.
Bu inanç ve bilınçle, la-
ik Cumhuriyetimızin ba\Ta-
ğı altında yaşayacağımız
günler, Cumhuriyetımizi ve
insanlannı payıdar kılacak
var oluş güvencesi içinde
geleceklerse eğer. daha şim-
dıden Mustafa Kemal ol-
gusunu ve devrimlerini ant
ıle söz vererek yaşatanlan
sarsılmaz içtenliğimle kut-
lar. esenlikli yannlar dile-
nm.
(*) Rumi tarihle 31 Mart
Olayı, yeni takvime göre
bugün,'13 Nisan 1909'da
patlak vermiş, Atatürk'ün
kurmay başkanlığını yap-
tığı Selanik'ten gelen
Hareket Ordusu tarafından
bastmlmıştır.
PENCERE
Giineş Rengi
Bir Yığın Yaprak...
Oyıllann Adana'sında 'Istasyon Caddesi', kadın-
lı erkekli gruplann Allah'ın sıcağında bir aşağı bir
yukan gidip geldiği 'piyasa' yeriydi...
Biz öğrenciler için bu piyasada bir tür eğlence
fırsatı da doğuyordu..
Bir gün arkadaşlar karşı kaldırımda yürüyen bi-
rini gösterdiler:
- Abidin Dino!..
Ressam Adana'ya sürgün gelmişti...
Şehrin zenginleri de öğrencilerin keyifle belledik-
leri adlardı; Ömer Ağa'yı ya da Salih Bosna'yı ta-
nımayan yoktu!.. Oğlu Sinan Bosna sınıf arkada-
şımdı; yeğeni Faruk'la aynı sırada yan yana otu-
rurduk; aklımız fikrimiz futboidu; ama, edebiyata
ve karikatüre dönük rüzgârlar da çoğumuzun ba-
şında kavak yelleri gibi esiyordu.
•
Yıllar sonra Dolmuş adında bir mizah dergisini
zamanın işadamı Osman Kermen ile birlikte çı-
kanrken 'kâğıt tahsisi' almak için Ankara'ya gitmiş-
tim; Menderes ın Bakanı Emin Kalafat'ın bekle-
me odasında Ömer Ağa ile karşılaştık; meraklanıp
bana sorular yöneltti; birini hiç unutmadım:
- Bir dergi, demişti, kaça mal oluyor?..
Bilmiyordum.
Ömer Sabancı ünlüydü, ama, o günlerde kim
derdi ki bir Sakıp Ağa gelip babasını sollayacak?..
•
Sakıp Sabancı parasından çok kişiliğiyle ülkeyi
etkiledi..
Hiç kuşkusuz televizyonun su ekmek gibi haya-
tımıza girmesi de ünlenmesine yol açmıştır; olağa-
nustü zeki kişiliğinin önderleşmesindeki özellikler-
den biri de Sakıp Ağa'nın alçakgönüllü tutumudur;
sıradan bir insan gibi davranışındayuvalanan lider-
lik niteliğini halk duyumsadı.
1923'te Cumhuriyet kurulduğu gün 'girişimci
işadamı' türü toplumda yoktu...
Daha başka deyişle ulusal burjuva sınıfını Türk-
lerdeara ki bulasın!..
Çağdaşlaşma yolunda sanayileşme ancak dev-
let yatınmlarıyla yürüyecekti...
Günümüzde devlet yatırımına kırmızı çizgi çekil-
miştir...
Peki, nasıl kalkınacağız?..
Sakıp Sabancı'da vurgulanan "özel girişimci ti-
pi" belki daha tam anlamıyla kavrayamadığı -dün-
ya çapında- bir sorumluluğu yüklenmiş; ülkenin
kalkınmasıgirişimcininyazgısıylaeşanlamlıbirsü-
rece bağlanmıştır...
Sakıp Ağa bunu bıliyordu.
Küresel rekabet ortamında Türkiye ekonomik
kalkınmasının başını çekmek sorumunu üstlenen
özel girişimci, bundan böyle siyasal ağıriığın da sır-
tına bindiğini duyumsayacak...
•
Şevket Sabancı sakındir, bilgedir; dostluğumuz
ailenin resim sanatına ortaklaşa vurgunluğunda
gelişti...
Bir gün bu dostluk sofrasında yemek yerken ba-
şımı kaldırdım, gördüm ki Bernard Buffet'nin griy-
le siyah harmanından oluşan ünlü hüznü, ressa-
mın duvardaki özgün resminden bize bakıyordu...
Aklıma Ahmet Haşim'in bir dörtlüğü geldi; sof-
rayla paylaştım.
Bugün de yine Ahmet Haşim'in dizelerini bir te-
selli sunuşu gibi yazıyorum:
"Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklehnde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak.."
'Ağlamak ve gülmek' insanın en gerçek yazgı-
sının ikilemi değil mi!..
Sakıp Bey bunu en iyi bilenlerdendi...
CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ
NİSAN AYIETKİNÜKLERİ
Orhan Veli 90 Yaşında
"Şairler ve yazarlarla
yaş gününü kuöuyoruz"
(13 Nisan 2004 Salı Saat: 18.30)
Akustika müzik grubundan Orhan Veli dinletisi
Katkıda Bulunan: Orhan Veli Şiir Evi
\er. Cumhuriyet kitap Kulübü (Fransız Konsolosluğu'nun yanı)
İstiklal Cad. Zambak Sok. No: 4 D: 1-2 Beyoğlu/lstanbul
Etkinlikler Koop-C tarafından düzenlenmektedir.
İcretsiz ve herkese açıktır.
Kafeteryamız pazar dahıl her gün saat: 10.00 - 21.00 arası açıktır.
TEŞEKKUR
Dikili Belediye Başkanlığı'na
seçilmem nedeniyle,
telgraf çekerek, telefon ederek,
bizzat gelerek kutlayan ve
çiçek gönderme nezaketinde
bulunan tüm dostlara
teşekkür ederim.
OSMAN ÖZGÜVEN
Dikili Belediye Başkanı
Arzu Yıldız
&
Odhan Katırcıoğlu
evlendiler.
Şişli 11 Nisan 2OO4