Katalog

1 —2 NİSAN 2004 P/LZAFtTESl CUMHURİYET SAYFA RÖPORTAJ ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK EAHIKULAD2 KAC2HAIAHI tstanbuVun Bizans döneminden kalma tek sivilmimari örneği, kiliialtında zamanın dolmasını bekliyor Taç Taşıyan'ın samyı^^"^^ smanlı, Bizans kalele- f • nnı almaya başladığın- m • da kale komutanına • M "tekfiır" demış Kuşat- ^ ^ . ^ ^ malann boyutu buyu- yup Bızans'ın sınır kentlennı aldığın- da, bolgenın yonetıcısıne de tekfiır de- mış Sıra Istanbul'a geldığınde Bı- zans'ın başındakının ımparator oldu- ğunu herkes bılmekle bırlıkte ımpara- torluk sarayına dıl alışkanlığından ol- sa gerek Osmanlı "Tekfiır Sarayı" de- mış Tekfiır Sarayı, Edırnekapı ıle Eğn- kapı'nın arasında, sur ıçıne tıkılmış Avcıbey mahallesının vıkılmayıp da kalan surlann dıbınde gozalıcı kalın- tılanv la ayakta duruyor Tekfur Sarayı'nın ozellığı Bizans 'tan ayakta kalan tek sıvıl mıman onıeğı ol- ması Sarayın oykusu kanşık Sarayıngeç- mışı karmakanşık Avcıbey mahallesı, gecekondu ıle gece konmadı arasında ıkı-uç katlı bır- bınne bıtışık kuçuk e\ lerden oluşuyor Arada bır otomobıhn geçtığı dar sokak- larda çocuklar koşturuyor Asıl trafık surlann dışında, yamacın altındakı çe\Te yolunda akıyor Tekfur deylp geçme! Topkapı'dan kopup gelen taşıtlarHa- lıç Koprusu'ne uğultuyla ınıyor, Ha- lıç'ten Topkapı'ya doğru homurtuyla çıkıyor Uç katlı Tekfiır Sarayı butun bunla- n\e daha nelen goruyor ama kımse- \e gostermıyor Çunku kapısma takı- lan demırler kalın zıncırlerle kılıtlı Zaten kılıtlı olmasa bıle katlar arası boş, ust katlara çıkmak olası değıl \ma şu halıyle bıle seyredılmeye değer Sarayın onundekı boşlukta bır avuç yeşıl alanın değerlendınlmesi} le yapı- kn parkta yurumeye yenı başlamış cocukJar paytak ordek gıbı koşturu- jor Annelen başlannda Belkı çok on- ce belkı daha yenı koyunden goç etmış annelenn amacı, çocuklanrun gulum- semekte olan guneşle buluşması otla- n vememek koşuluyla toprakla tanış- nası Emınım kı anneler onunde dur- duklan bu taşlann dılını hıç merak et- nemışlerdır \e çocuklan da etmeye- leklerdır, soran olursa "tekfiır" deyıp jeçeceklerdır Tekfur aslında Ermenıce bır sozcuk Taç taşıyan anlamına gelıyor Tekfur Sarayı'nın. ımparator VIILMi- ıael Paleologos'un oğlu D. \nronikos 'aleologosdonemınde 13 yuzyılınso- ıu ıle 14 yuzyılın başında \ apıldığı sa- ıılıyor ve Latın împaratorluğu'nun bı- Uçkattadortdu\ar kalan Eğrikapı'daki Tekfiır Sarajı'nuı bahçeden (enustte)^cdışandan(ustte)gorunuşuçoketkıle\icı... (Fotoğraflar KAAN SAGANAK) onundekı parkta koşturan çocuklan hıç ılgılendırmıyorve ılgılendırmeyecek Parkın ıçınde beledıyenın halk ekmek kulubesı var, ekmeğı 200 bın lıradan satıyor Karşıdakı bakkal da camına kâğıt vapıştırmış Ekmek 200 bın lıra Her mahallede olduğu gıbı bu mahal- tışı uzenne Istanbul'da başlayan "Pa- leologos Ronesansı"nın bır urunu sayı- lıyor Bu bakımdan saray Vm. Miha- el'ın tahta çıkmayan oğlu Konstan- tin'den "Kontantinos Porfırogenne- tos'un Sarajı" olarak anılıyor Logos \ e tınoslan bırbınne kanştır- ma pahasına bu konu bıraz da- ha kanşıyor Porfırogennetos, babasının hukumdarlığı sıra- sında dunyaya gelen prenslere \enlen bır un\an oluyor Ne \ ar kı "Konstantin Sara- \ı" yakıştırması 16 yuzyılda > abancılar tarafından > apılıyor \e bunun aslı astan bulunmu- >or Prensesin evi Bılınen Bizans ımparatorla- nmn 12 yuz>ılda 4\asofyaçe\- resındekı saray lardan çıJüp Is- tanbul'un otekı ucuna taşındık- lan \e Ay%ansaray kıyısından uzanan tepede Blahernaı Sara- \ı'ndayaşadıklan Bu saray artık yok Tekfur Sarayı nın, artık ol- mayan bu sarayın bır parçası olma olasıhğı yuksek Eğer oyle^se o zaman, Tek- fur Sarayı 12 yuzv ılda Impara- tor I. Manuel Komnenos un, Is tanbul'da Eireneadını alan W- man kansı Betrfaa von Sulzbah ıçın yaptırdığı "\lman Prense- sinin E\i" olabılır Ama butun bu£İar, duvann Sarayuı onanüp açılmas» planlanmış ama olmamış^ lede de ınsanlar ekmek derdınde Bırnvayet, bulanın ıkı tahta kaşık kar- şılığında satması yuzunden "kaşıkçı etaıası" adını alan elmas, yıne mayet ıçınde bır başka nvayete gore Tekfur Sarayı'nda bulunmuş Bu nedenle kazıcılann gozu Tekfur Sarayı'nda Bır keresınde sarayın bahçe- sınde gunlerce çalışıp kuyu gı- bı çukur bıle açrmşlar Gunler- ce çalışıp yapılan demır kapılar \e kalın zıncırler bu yuzden Ama \asreddin Hoca'nın tur- besı gıbı Çunku du\ arlardakı delıkler- den ısteyen ıçen gırebılıyor Ama onlem alınmış, Kultur Bakanlığı, Tekfur Sara>ı'nın ya- nındakı boş arazıyı tunst oto- buslennın park yen olarak ışle- ten mahallenın spor kulubune emanet etmış, goz kulak olu- vorlar Kılıtlennanahtandakır- mızı boyalı e\dekı teyzede du- ruyormuş Galıba bu \ e benze- n ornekler Kultur Bakanlığı'nın, Turkıye'ye fazla geldığım gos- tenyor onun ıçın Kultur \eTu- nzm Bakanlığı yaptılar Fll ahırından ;i$ehaneye Sarayı çevreleyen du\ar dıp- lennde yansı toprağın ıçınde mermeryontulargoruluyor Taş ınceden ınceye ışlenmış, desen- lerle suslenmış Yennden kop- muş \ e oradan oraya suruklenıp kendıne yenı bıryeredınmış Tekfur Sa- rayı'nda çukur kazmak yenne toprağı eşeleseler tanh fışkınyor Osmanlı, Tekfur Sarayı "nı çeşıtlı amaçlar ıçın kullanmış Eskı gravurler- de, mınyaturlerde çatısı kıremıtle kap- lı olarak gorulen bına fıllere ahır olmuş Çını atolyesı olmuş "Tekfiır Sara- >i çinileri" Sultan III Ahmet Çeşme- sı'nde, Kasım Paşa Camısrnde, Hekı- moğlu Alı Paşa Camısı'nde kullanıl- mış Tekfur Sara\ı şışehane olmuş Muse\ ıler ıçın sosyal meskene do- nuşturulmuş "Yahudihane" olmuş ve 1864'teyanmış Kllit altında koruma! Tekfur Sarayı'm uç katta dort duvar olarak bugune getıren onarımlar 1950'lerden 1970'lerekadarsurupgı- dıyor Bır ara bınanın ustunun kapatılma- sı, katlannın yapılması ve Tekfur Sa- rayı'nın kullanılır hale getınlmesı du- şunuluyor ama proje hayata geçmıyor Bizans döneminden kalan tek srv ıl mı- man orneğı kapısına kılıt vurulmak suretıyle korunuyor' Sarayın balkonu, bır terasın varhğı- nı gosteren mermer uzantılar, dış cep- hedekı taş \e tuğla suslemeler oylece duruyor Fakat ruzgânn \e yağmunm sabn taşlan aşındınnaya de\ am edıyor Bır otomobıl korna çalıyor Dar so- kaktakı çocuklar kenara çekılıyor Tekfur Sarayı, zamanını doldurma- ya çalışıyor 4 GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Orman Veremedik Mera Verelim... Tanrı eksıklığını gostermesın devletımızın yurutme erkının gelenekselleşmış yaklaşımlarından bın de yasaya aykırılıklara once goz yummak, bu dunjmdan yararlananları da odullendırmek ıçın yasama organından yardım ıstemektır Hele yasama çoğunluğu yurutme erkının elındeyse yardım ıstemek gıbı bır zorunluluk da yoktur Anımsanacağı gıbı sıyasal ıktıdar once ormanların kuçultulmesı ıçın kullanacağını varsayarak anayasayı değıştırdı 31 12 1981'den once yasaya aykın olarak orman amacı dışında kullanıma açılmış alanlann yağmalanmasına yol açacak hukumler anayasaya eklendı Ancak yasama geçırılmesı sağlanamadı Ardından aşılı kestanelıkle kızılağaçlardan oluşan ormanlann orman kapsamı dışına çıkanlarak yağmaya açılması gundeme geldı Yapılan yasa değışıklığı once Sayın Cumhurbaşkanf na takıldı Yenıden goruşulmek uzere Turkıye Buyuk Mıllet Meclısı'ne lade edıldı Yasa noktası ve vırgulu değıştırılmeden yenıden veaynen kabul edıldığınde Sayın Cumhurbaşkanfnın yasayı yayımlatmaktan başka bırseçeneğı kalmamışt Yasa yayımlandı ama Sayın Cumhurbaşkanı, ıptalı ve yururluğun durdurulması ıçın Anayasa Mahkemesı'ne başvurdu Anayasa Mahkemesı de hem kızılağaç ve aşılı kestanelerle ılgılı ıbarelerı ıptal ettı, hem de gerekçelı kararın yayımlanışına kadar yururluğu durdurdu Şımdı sıyasal ıktıdarın keşfettığı yenı alanlann kuçultulmesı gundemde Mera Kanunu ıle Bazı Kanunlarda Değışıklık Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı 9 Mart 2004 gunu Turkıye Buyuk Mıllet Meclısı ne (TBMM) sunuldu Tasarıda çok sayıda nedenle mera, yaylak ve kışlakların tahsıs kararlarının kaldırılmasına koy yerleşme planlarının onayıyla da tahsıs kararlarının kendılığınden kalkmış sayılmasına olanak sağlanıyor Beledıye ve mucavır alan sınırları ıçınde, 1 Ocak 2003'ten once kesınleşen ımar planlan gereğınce yerleşım yen olarak ışgal edılmış ve bu yuzden mera, yaylak kışlak, çayır olarak yararlanılamayacak olanlann da bu nıtelıklennı yrtırmış olduklan belırtılıyor Sonrası 9 Sonrasını bılme yen kalmış mıdır^ 1 Oysa anayasanın 45'ıncı maddesı, aynen ormanlar gıbı meraları da koruma altına alıyor Devlete, "tanm arazılen ıle çayır ve meralann amaç dışı kullanılmasını ve tahnbını onleme' gorevını venyor Yasa tasarısı ıse "tahsıs karan değıştığınde" çayır ve meralann yerteşıme açılmasını olanaklı kılıyor Şu anda "beledıyelerın mucavır alanı" tanımı kapsamına gıren alanlann toplam yuzolçumu sınıriı Ancak Kamu Yonetımı Reform Tasarısı'nın ve buna bağlı dığer tasarıların yasalaşması halınde Turkıye ya beledıye sınırları ıçınde kalan alanlardan ya da mucavır alanlardan oluşan bır ulkeye donuşecek Çayır ve meralann sonudamasum yasa değışıklıklennın ardında saklı nıyetlenn elıne duşecek Tanm zaten bıttı Hayvancılık da busbutun bıtecek Dunya Bankası ıle Uluslararası Para Fonu da neredeyse zıl takıp oynayacak oerinc(â cumhuriyet.com.tr Mimar Zafer Okuducu: 6 Tiirkiye mirasını koruyamıyor 9 GAZL\YTEP (\A) - TMMOB Mımarlar Odası Gazıantep Şube Başkanı Zafer Okuducu, H Turkhe tarihi ve kulttırel mirasuu korumada sınıfta kalnor" dedı Okuducu. yaptığı açıklamada, tanh boyunca değışık uygarlıklara e\ sahıplığı yapan Turkıye'nın hıç bır ulkeye nasıp olmayan bır kulturel zengınlığe sahıp olduğunu vaırguladı Turk toplumunun sahıp olduğu kulturel zengınlığı koruyarak gelecek nesıllere taşıma sorumluluğu konusunda gostermesı gereken duyarlılığın yenı venı farkına varmaya başladığını ıfade eden Okuducu, bu duyarlılığın arttınlmasının çok onemlı olduğunu kaydettı Zeugma mozaıklennın sergılenmek uzere Istanbul'a goturulmesıne karşı Gazıantep'te ortaya konan karşıt gınşımı değerlendıren Okuducu şoyle devam ettı "Bu girişim toplumun kendine ait kulturel değerleri sahiplenmesi bakımından guzel bir ornektir. Biz de bu girişimin içinde\1z ve sonuna kadar da olacağız. Turkive tarihi ve kulturel mirasuu, doğal çevnejie büiıkte koruma gorevınde maalesef sınıfta kahvor." ANTALYA CUMOKTAN ÇAĞRI Zaman kapkara akıyor, aydınhğı, ,umudu, bızım olan ve bıze ozgu olan ne varsa onune katıp goturuyor Ona dur demek çalışmak uretmekzamanıdır Azkonuşup, çok uretmek ıçın gundemlı toplanıyoruz Gündemimız: 1 Neden toplanıyoruz'? 2 Antalya yı, Turkıye'yı tanıyalım Tanımadığımız şeyı ne kadar sevenz kı 3 Yerel seçım sonuçlannı bız de değerlendırelım 4 Gazetemıze saldınlara karşı tavnn belırlenmesı 14 Nısan 2004 Çarşambagunu, 16 00-20 30 saatle- n arasında Mulkıyelıler Bırlığı Lokalı'nde Sen gelmezsen bir, arkadaşını getirmezsen ikı eksığiz! lletışım: Hıcran KARABUDAK 247 6717-243 4717 0 532 325 05 63 Adres: Karaalıoğlu Parkı, Nikâh Salonu Karşısı, Denız Restoran attı.