Katalog

MART2OO4 & MARTESİ CUMHURİYET SAYFA H i J v U I l v-fIVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Konya merkezli Kamer Holding'de 18 trilyon liranın buharlaştığı iddia edildi İŞÇİNİN EVRENİNDEN Bakan ruzmen Supiyede • HALEP(AA>-Devlet BaJcaıu Kirşad "Tizmen, Türkiye ıle Sunye arasında bı Sert»«t Ticaret Arılaşma^T (STA) imzalanmasınm eı bûyük arzulan olduğunîu beürterek "Biz SlA\a h a z ı n z " dedi. Tüznen, Suriye temaslannca özellikle otomotiv. tekstil, konfeksiym, turizm \ e taşımacuk alanında işbırliği yapılabıleceğtnı lc^detti. Petrol fiyatfanı tırmanıyop • StVGAPUR(A\)- Lluslararası piyasalarda petrol fiyatlan dîir son 1 yılın en yüksek düreyine çıktı. Önemli üretiriler- den Venezüella'dali si- yasi gerginlik ve P-trol Ihraç Eden Clkeleı Ör- gütü'nün (OPEC) çele- cek aydan ıtibaren gün- lük üretimde yeni Hr kı- sıntıya gıdecef ininbilin- mesi. ABD hafif pttro- lünün varil fiyatınıa 38 sent artışla 37.02 dslara çıkmasına neden oldu. Brent petrolünün vuil fiyatı da 29 sent artarak 33.18 dolara çıktı. TEDAŞ aboneleri 'gözetliyor' • Ekonomi Servisi - TEDAŞ Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Işletmesi, kaçak elektrik kullanımınakarşı aboneleri yakın takibe aldı. Abonelerinin tüketımiru bilgisaya* sisteminden sürekli kontrol edip ona göre strateji belirleyen TEDAŞ Anadolu Yakası Işletmesi. sayaçlan da periyodik olarak denetliyor. Sıkı önlemler sonucırnda kaçak kullanım oranını Türkiye ortalamasıniü çok altına. yüzde 12.5'e düşüren işletmenin hedefi Avropa ülkelerinin düzeyine indirmek. Bu da yüzde 8 'leri aşmarıası anlamına geliyor. Tekel, kapasite aıttıracak • İZMİR(AA)-Tekel Genel Müdür Yardımcısı Tekin K.aymakoğlu, hıç özelleştirme olmayacakmış gibi çalışmaya devam ettıklerını söyledi. Tekel'ı pazar kaybına uğratmamak için çaiıştıklannı belirten Kaymakoğlu. bu amaç çerçevesinde kapasm arttıncı yatınrdar da yapacadannı ifade etti. KEvmakoğlu sı.garaca yenı atılımlara hazırlaıdıklarını söyledi KoçFactoping pazapın yüzde 14 r ıesatıip • Ekaıomi Servisi - Koç Factonıg Hizmetleri AŞ, £35.3 nilyon dolarlık islen hicmiyle Pactonrg Derneği tirafccan açıklanan 200: yıı toplam fjctorjg işlemlerinden yuzce M'lük bir pay a!I 2003 yılında gerçekliştirdiği. 420.5ralyondolar tıtanraki yurtiçı fıctom ve 414.8 nirvon iolar tutanmdaki ıiüs.i.rası ihracat- ihakktoringi işlemı, Y.oç Fıronng'in ürürı taznosazardaki lder!:pi devam €ttfrır.iaıı sağladı. İslami sermayedeçatışma ŞÜKRAN SONER ERKANT UYSAL KONYA-İslami kuruluş- lardan Konya merkezh. tar- tışmalar ve yumruklaşmala- ra sahne olan Kamer Hol- ding'de 18 trilyon liranın "kaybolduğu" öne sürüldü. Hofding Yönetim Kurulu Üyesi Adem Kocakafa. şir- ket ortak kayıtlarında hu- kuksuzluk yapıldığını öne sürerek " Holding başkanı ve 3 arkadaşı holdingden trif- yonlan buharlaştırdı" dedi. Kocakafa, Selçuk Otel'de düzenlediğı basın toplantı- sında, 45 mılyon Euro'yu yöneten Kamer Holding yö- neticileriyle ilgıli açıkla- masında suçlamalarda bu- lundu. Bir süre önce holding • Holding Yönetim Kurulu Üyesi Adem Kocakafa, şirket ortak kayıtlannda hukuksuzluk yapıldığını öne sürerek "Holding başkanı ve 3 arkadaşı holdingden trilyonlan buharlaştırdı" dedi. yöneticileriyle kavga eden Adem Kocakafa. holdingin 6 bin ortağı olduğunu, an- cak 29 Şubat 2004 tarihin- deki genel kurulunda liste- lerde 51 ortak göründüğünü ifade etti. Ortaklar hak İddia edemeyecek Kamer Holding yönetici- lerinin ortaklara hisse karşı- lığı verdiği senetlerin Ka- mer Yatırım AŞ 'ye ait oldu- ğunu. ancak bu şirketin hol- dingin bünyesınde olmadı- ğını belirten Kocakafa, or- taklann ellerindeki hisse se- netleri ile hiçbir hak iddia edemediklerini vurguladı. Yapılan haksızhklarla il- gili olarak Kamer Holding yöneticilerinden Özer Se- vercan, Kemal Bayram, Ha- nefi Dursun ve Mustafa Dursun hakkında Konya 6. Asliye Ceza Mahkeme- si'nde ceza davası açıldığı- nı ifade eden Kocakafa, hol- dingin mali durumuyla ilgi- li olarak şu görüşleri dile ge- tirdi: "Holdingin Almanya, İs- viçre, İtalya ve Türkiye'de toplam 6 bin ortağı var. Yak- laşık 45 milyon Euro holding tarafindan yönetiliyor. Hol- ding yöneticileri ortakuk ka- yıtlannda hukuksuzluk yap- makla yetinmemişler, nomi- nal değerieri 100 mihon h'ra olan Kamer Holding hissele- ri, ortaklara 500 DM'den (450 milyon lira) satıldığı halde. şirket kayrtlanna 100 mihon lira para alınmış gibi kayıt yapılmışfır. Bövlece aradaki fark adeta buharlaş- nuştır. SPK'nin yaptığı tes- pitlere göre, bu şekilde cebe atılan değer 18 trflyon Hra ci- varındadır. Benim ve aile- min de holdingden 585 bin Alman Markı alacağım var." Kocakafa, bu açıklamala- n yapmaması için kendisine holding yöneticileri tarafin- dan riişvet teklif edildiğini kaydetti. Karşı suçlama Bu suçlamalara yanıt veren Kamer Holding avu- katlan ise Kocakafa'nın id- dialarının tamamen asılsız olduğunu iddia ettıler. Avu- katlar. aynca. Kocakafa'nın sahte senet düzenlediğı iddi- asıyla Konya 4. Asliye Ce- za Mahkemesi'nde yargı- landığını söylediler. Arçelik'in Romanya'daki ek tesisinin açılışında Cumhurbaşkanı Iluescu'dan Koç'a övgü: TYirk. yabnmcısnıa bakışmuz değişti ÖZLEMYÜZAK BUKREŞ - Romanyanın en tanınan beyaz eşya üreticisi Arctic'i 2002 yılında satın alan Arçelik, üretim kapasitesini 2 katma çıkaran ek tesislerini hizmete açtı. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, Dayanıklı Tüketim ve înşaat Grubu Başkanı Bülent Bulgurhı, Arçelik Genel Miidürii Aka Gündüz Özdemir'ın katıhmıyla düzenlenen açılış töreninde konuşan Romanya Cumhurbaşkanı Ion Iluescu, "Arctic, Romanya'da özelleştirmenin başanh bir örneği oldu. Hem kapasite>i hem teknolojKi yenilejerek fabrikada üretimi ve istihdamı geüştirdi" dedi. Büyük görev üstlendl' Geçmişte Türk yatınmcılan ile bazı kötû tecrübeler edindiklerini \11rgulayan Iluescu, Koç'un bu anlamda da büyük görev üstlendığinı belirtti. Brand firmasının Fransa'daki Selnor fabrikasının üretim bantlannı sökerek Romanya'daki .^rctic'e monte eden, kapasiteyi 350 binden 75O'ye çıkaran Arçelik. ürün gamına Türkiye'den ithal edilen fınn. elektrikli süpürge, çamaşır ve bulaşık makinelerini de ekledi. Arctic'in önemli bir özelliği, fabrikanın kurulu olduğu 10 bin nüfuslu Gaeşti kasabasının neredeyse tek geçim kaynağı olması. Her evden en az bir kişi Arctic'te çalışıyor. 1400kişinin çalıştığı fabrikadan çalışanlann yüzde 60- ı ıse kadın. Arctic, geçen gün faahyet gösterdiği kasabanın öğrencilerinin bilgisayar eğitimi alacaklan web okulunu da kurdu. y)02yılında £ Romama' da Afvtic buzdolabı fabrikasını satın alan Arçelik, hapasiteyiiki katına çıkamcakyeni üretim hattım Cumhurbaşkanı Iluescu 'nun da katıhmıyla hizmete açtı. İŞÇİ DOSTU BAŞKAN - "Ben işçÛer ayakta izlerken oturmam"' diyen Romama Cumhurbaşkanı Ion Iluescu. ek üretim tesisinin hizmete açılış töreninde tüm konuşmalan ayakta i/leme^i tercih etti. Arctic'in doğru ye başanb bir özelleştinne olduğunu belirten Iluescu. "İşcilerin çalışma şartian çok iyi, ortalama maaşlar Romanva'daki ortalamanın üzerinde, çocuklan daha iyi eğhim alrvor. Tüm bunlar için teşekkür ediyorum" derken törenden sonra işçiîerie tek tek tokaiaştL Mustafa Koç: Romanya fırsatlar ülkesi Romanya'nın yatınm açısındanfirsatlarülke- si olduğunun altına çizen Mustafa Koç, bu ül- kedeki yatınmlannı arttırabilecekJerini hatta Ramstore açmak için araştırma yaptıklannı söy- ledi. Enerji maliyetlerinin Türkiye'ye göre yan yanya az olduğunu ve işçilik ücretlerinin de dü- şük olduğunu kaydeden Koç, ne yasal zorluk- larla ne de bürokratik engellerle karşılaşmadık- lannı belırterek "Belediye başkanı da dahil bize yardnncı oluyorlar. Çüıikü onlara katma değer katuğunızı göriiyorlar" dedi. Koç, Türkiye de- ki yatınm ortamı ile ilgili görüşlerini de şöyle dile getirdi: "Yatınm ortamını mudaka iyileştir- mek gerek. .4nkara'ya defalarca söyledik. Difi- mizde tüy bitti. Ama bürokrasiyi aşamıyvruz. Yasa çıksâ da ahniyet değişmeden yabancı yaö- nmcıgelmez." Türkiye'nin bugün en önemli sorununun işsiz- lik olduğunu vurguJayan Koç, Şişe-Cam ve ar- dından lastik işkolu çalışanlannı grevleri ile il- gili olarak "Diyalog ottanuohışturmabvebanş- çı yoOardan sorunu çözmehyK. Knstat-tş'in gre- vi nedeni\1e benim ihraeat rekortmenûn Ford Otosan müşkül durumda kahvor" dedi. Koç, Merkez Bankası"nın daJgah kur pohtikasına kim- senin müdahale etmemesi gerektiğini kaydetti. VERGl DÜNYASI/MUSTAFA PAMUKOĞLU e-mail: pamukm@ixir.com 31 Mart 2004e Kadar Hangi Gelirler Beyan Edilecek? Gelir vefgisine tabi gelirler esas itibany- la 15 Mart'a kadar bu yıla özgü olmak üzere mükellefler isterlerse süre alarak 31 Mart 2004 tarihine kadar gelir vergisi be- yannamesiyle beyan edilecektir Beyan edilen vergi mart ve temmuz aylannda iki taksitte ödenecektir. Beyan edilmeyecek gelirler 1 - Tutan Ne Olursa Olsun Beyan Edil- meyecek Menkul Sermaye Iratian • Mevduat faizleri... • Repo gelirieri... • özel finans kururnlannca kâr ve zarar katılma hesabı karşılığında alınan kârpay- lan... • Menkul kıymet yatınm fonlannın katıl- ma belgelerine ödenen kâr paylan... • Bedelsiz hisse senet alımlan (kârlann sermayeye ilavesi nedeniyle). 2-1.5 milyar lirayı aşmayan konut kira- lan. 3- 600 milyon lirayı aşmayan off-shor© bankacılıktan elde edilen faiz gelirleri dahil vergi kesintisi ve istisna uygulanmamış menkul sermaye iratları ve gayrimenkul sermaye iratlan. 4- 314.809.411.764-TL'yi aşmayan devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelir- leri ve elden çıkanlması halinde elde edi- len kazançlar. « 5- Bir işverenden elde edilmiş vergi ke- sintisi uygulanmış ücretler (tutan ne olursa olsun). 6- özel hizmetlerde çalışan şoförlerin ücretleri. 7- Özel inşaat yapanlann yanında çalı- şanlann ücretleri. 8-12 milyar lirayı aşmayan vergi kesin- tisi uygulanmış kâr paylan. 9-12 milyar lirayı aşmayan vengi kesin- tisi yapılmış işyeri kira gelirleri. 10- Birden fazla işverenden ücret alart- larda, biri dışında diğerlerinden alınan üc- retlerin 12 milyar lirayı aşmaması halinde bu ücretler. 11-12 milyar lirayı aşmayan Toplu Ko- nut ve özelleştirme Idaresi'nden elde edi- len menkul sermaye irat/an, Ömekler • İşyeri kira geliri 10 milyar, konut kira ge- liri 5 milyar olan bir kişi beyanname vere- cek. Konut kirasından 1.5 milyar lira istis- nayı düşerek 13.5 milyar lirayı beyan ede- cek. • Birişverenden 30, diğer işverenden 10 milyar lira ücret alan beyanname vermeye- cek. • 100 milyar lira banka mevduat TL he- sabı faiz geliri için beyanname vermeye- cek. • 20 milyar lira yönetim kurulu kâr payı alan beyanname verecek. • Yurtdışında yerleşik Türk vatandaşı el- de ettiği 20 milyar liralık konut kira geliri için beyanname verecek. • 121 milyar lira Hazine bonosu faiz ge- liri elde eden beyanname vermeyecek. 315 milyar lira gelir elde eden beyanname ve- recek; ancak indirim ve istisna tutan 314 milyar lira nedeniyle sembolik bir gelir be- yan edecek. • Off-shore bankadan 10 milyar lira faiz geliri elde eden beyanname verecek. 2003 yılmda şirket kârları ortaklara dağıtılmışsa Örneki Bir kişi ortak olduğu şirketten 15 milyar lira kâr payı almış ve bunun için 1.5 milyar lira vergi kesintisi yapılmışsa... Kâr payı 15 İstisna edilen (bunun yansı) 7.5 Net kâr payı 7.5 milyar lira, 12 milyar li- rayı aşmadığından beyan edilmeyecektir. Örnek2 Yönetim kurulu üyesinin aldığı kâr payı 50 milyar İstisna (bunun yansı) 25 Net kâr payı 25 Beyan edilecek kâr payı 25 Gelir vergisi 5.450 Tevkıfat (vergiden düşülecek) 5 Ödenecek gelir vergisi 450 milyon lira. Okuyucu soruyor Belediyeye inşaat taahhüdünde bulu- nan bir okuyucumuz, inşaat hakedişlerine ait katma değer vergisinin belediyece ver- gi dairesine ödenen 1/3'ünü iade alıp ala- mayacağını soruyor. Bu soruyu bir ömek- le cevaplarsak: Istihkak tutan 100, toplam KDV18, belediyenin ödediği 6 birim. Yük- lenicinin indirebileceği KDV'si 14 birim. As- lında ödeyeceği 4 birim. Ödediği 6 birim. Aradaki 2 birim KDV, teminat mektubu ve- ya vergi inceleme raporuyla iade alınabile- cek. Bu iadeler yeminli mali müşavir ra- poruyla alınamayacak. Vergi Istatlstlklerl Genel bütçe gelirierinin konsolide bütçe gıderierini karşılama oranı (%) Yıllar 2000 2001 2002 Faiz dahil 56.7 49.3 51.5 ödemesi hariç 100.9 100.6 93.4 Erdoğaıt'ın Acelesi Var Birbirinden yaşamsal, konudan konuya atlayış- lar kimi öze yönelik aynntıların gözden kaçmasına neden olabiliyor. Başbakan Erdoğan'ın ıktidara geldiği günden beri, iktidar elinden kaçıp gidecek- miş gibi bir telaşı, yapmak istedıklerini bir an önce yapma çabası var. Oysa Demokrat Parti'den bu ya- na Meclis çoğunluğunu böylesine yakalamış, mu- halefeti zayrf kalmış iktidar örneği yok. Kimi konularda aceleci, acul gidişi, koşulları zor- layış boyutu yandaşlannı ürkütüyor, büyük serma- ye, medyadan bu anlamda uyarılar geliyor. Gerçi sıkıştığı noktalarda çok kolay çark etme, geri adım atmada zorianan bir kişilikle karşı karşıya değiliz. Sıkıştığı noktada gözümüzün içine baka baka sö- zünden dönüyor, gerekirse kendi kendinı yaianlı- yor, yolu varsa suçu başkalannın üzerine atarak çok uyanlan dikkate almış gibi davranıyor. llk fırsatta ay- nı konuda yapmak istediklerini yapmak üzere ha- rekete geçiyor. En son Yerel Yönetim Tasarısı üzerine geçersiz kalan gece yansı yasa oyunu girişimleri AKP'lilerın parlamenterdüzende ciddiyet, ilkelilik anlayışlann- daki "her şeyi mubah gören uyanık tüccar" kül- türlerinin tipik bir göstergesi. Güya CHP ile uzlaş- mışlar, kamuoyuna da yasanın kalan bölümünün seçimden sonra görüşüleceğinı açıklamışlardı. As- lında yasayı yangından mal kaçırır hızı ile geçiriyor- lardı. Çoğu da Meclis'ten geçti. Yine de CHP'nın eleştirileri, kamu çalışanları için can yakıcı memur güvencesinin yok edilmesi, üniter devleti tehdit eden düzenlemeler... seçim kampanyalarında et- kili olabilir kaygısı ile kamuoyunun dıkkatinden uzak tutulmak istendi. Ne gibi hesaplarla bilinmez, uzlaşmadan dönü- lerek gece yansı hızla geçirme denemesi yapıldı. AKP'nin gözü kara gidişinin bu tipik girişımi, kapa- lı kapılararkasında hangi ilişkilerfe korkuttuğu ma- lum Türk-lş yönetiminin uyanmasına yaramış mı- dır bilemiyorum. Biliyorsunuz Emek Plarformu'nun bugün bu ko- nuda, merkezi Ankara, bırçok ilde birden uyan ey- lemleri var. öncü KESK ve DİSK, meslek örgütle- ri, odalar ile biriikte ciddi, caydırıcı uyarı için elden gelen çalışmayı yaptılar. Türk-lş hem var hem yok, son dakikaya kadar kıvırtıp durdu. Üye örgütlerine yazılı duyurusuyla işin içinde olduğunu söyledi. Sözlü sendikalanna yok olduğunu duyurdu. Üye- leri açısından en azından canı yanan sendikalar, AKP ile göbek bağına girmeyenler tek tek katıla- caklarını ortaya koyunca yeniden varız dendi. Var mı yok mu bugün eylemlerde görülür. Biz konumuza AKP'nin bu haftanın gündemin- de olan döneklikte sabıkalılık örneklerine geçelim. Üniversitelerle sözde centilmenlik anlaşmasına vardılar. YÖK Yasası değişikliği üzerine biriikte ça- lışıyorlar. Erdoğan'ın seçım kampanyasının baş ko- zu "üniversite reformu palavra, tek hedefimam ha- tip ve türban" gündemli. Seçmene selamdan öte bir durumda ünıversitelere meydan okuyor. Üniversitelerden gelen büyük tepki karşısında, büyük sermaye ve medyanın uyarısı ile sözde ge- ri adım atmış, bu konunun çözümünü zamanayay- mış, esneklik göstermişti. Şimdı birdenbire bu ce- lallenme, acele niye? Dikkatlerden kaçmış olamaz, AB'ye uyum paravanasında, AKP, sıyasal islam için ideolojik boyutu önemli ne kadar konu varsa yargı, anayasa değişiklikleri, Cumhurbaşkanı yet- kileri... konulannda, "seçimden hemensonra"ko- rosu başladı. AKP'nin, Erdoğan'ın uzun soluklu iktidan gün- demde iken destekçilerinin uyanlanna bile aldırma- yarak gerginlik yaratan, Cumhunyet, laiklik, rejim, demokrasi için çok duyarlı konular üzerine bu ace- lesi, her şeyi birden kotarma acullüğü neden? Bilmiyorum borsayupilerinin, piyasa uzmanlan- nın satır aralarında kalan ekonominin gıdişatı üze- rine uyarılarını ne kadarı ile izliyorsunuz. Sabahtan akşama, geçen yıl Türkiye'nin konumundaki ülke- ler lehine arkadan esen rüzgârlann değıştiğinden, artık karşıdan eseceğinden söz ediyorlar. Yani ABD'nın kendi ekonomik krizine, piyasal sorunu- na çözüm üretmek üzere doların değerini düşük tutması ile yoksul ülkelerin piyasalarına akmak zo- runda kalan paralar tekrar ABD'ye dönecek. Üs- tüne dolann getirisi yükselirken yoksul ülkelerin borçlanmalanndaki geri dönüşler sıkışacak. Küçücük bir anımsatma, kriz öncesi 65 milyar dolar olan Türkiye'nin iç borç stoku, IMF'nin de- diklerini noktası virgülü ile yerine getirerek 3 yılda 149 milyar dolara çıkmış bulunuyor. Para piyasa- lanmızdan kaçarsa, faiz dolar karşılığı yükselirse katlanan iç ve dış borçların gen dönmesinde ya- şanacakzorluğu, Erdoğan Hükümeti'nin ekonomik başarısının içyüzünü, çizilen pembe tablonun so- nunu vann siz düşünün. soner@cumhuriyet.com.tr Zam, Maliye'yi ikna etmedi Sigaracılamyeni ÖTVsinyali Bu oranlar vergi gelirierinin yaklaşık yüz- de 50'sinin faiz ödemelerine gittığinı gös- termektedir. ANK4R.4 (Cumhu- rrvet Bürosu) - Malıye Bakanlığı, sigaraya yüzde 12 zam yapılma- sı konusundaki ısrannı koruyor. Bakanlık yet- kılileri, bazı fırmalar ta- rafindan yapılan yüzde 6 zamrrun yeterli olma- dığını belirterek sıgara- da yeni bir ÖTV arhşı yapılabileceği sinyalini verdi. Philıp Morris'üı üret- tiğı sigaralara yüzde 6 oranında zam yapması, Maliye Bakanlığı'nın sigaradan bekledigı 1.2 katrilyon liralık gelir beklentisini sıkjntıya soktu. Bakanlık yetkilı- leri, "Sözkonusu hede- fin tutturulması için si- gara fn atlannda yüzde 12'likaroşzonınlu. Du- ruma göre, gereğini ya- panz" değerlendirrne- sinde bulundu. Bakan- lık ile üretıciler arasın- daki zam görüşmeleri ise sürdürülüyor. Enerji ve Tabii Kay- naklar Bakanlığı'nın "doğalgaz zammına" karşı olduğunu belirten açıklamalan da Malıye Bakanlığfnda değer- lendırmeye alındı. Öte yandan, kaynak paketinin en önemli ka- lemi nitehğındeki 4 kat- rilyon liralık bütçe ke- sintisi yasalaşarak Cumhurbaşkanlığı 'na gönderildi. Kaynak için, özel ödenek kalemlerinden de 500 trilyon liralık kesinti yapılması bek- leniyor.