Katalog

SAVFA CUMHURİYET _4MART2004PER§EA/ 10 D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr B MRAPORU c IrakHa kitleimha silahıyok9 Dış Haberier Senisi - Bırleşmiş Millet- Ier ( 3 M ) tarafindan yavımlanacak silah rapo>nında, Irak'ın tüm kitle imha silah- lannu 1994'te yok ettıği belirtıliyor. Ra- porda- ABD'li uzmanJann savaş sonra- sı yaf>tıklan ıncelemelerde kitle imha sılahı bulamamalannın BM'nın sapta- masını doğruladığı kaydediliyor. USA Today gazetesinin yayımlanmadan bir gün önce ele geçirdıği rapora göre, Irak B.Vf ile tam anlamıyla işbirlığı yapma- sa da kitle imha silahlannın çoğunu yok etti. Yann Güvenlik Konseyı'nde tartışılması beklenen raporda, Irak'ın nükJeer silah programınjn atıl olduğu, tüm kamyasal ve bıyolojik silahlann 1991 KCörfez Savaşı "ndan sonra uzman- lar gözetimınde Irak makamlan tarafin- dan imha edildiği bildırilıyor. 'Busb hata yapügmı kabul etmeii' Rapordaki ifadeler, sa\aştan sonra Irak'ta yasak silah ara>an uzmanlar ekıbirun başkanı David Kay tarafindan da dile eetinlmişti. Geçenlerde göre- vinden îstıfa eden Kay dün Başkan Bush'un Irak'ın silahİanyla ilgili ola- rak hata yaptığını Amenkan halkının önünde açıkça itıraf etmesı ve kabul- lenmesı gerektığıni söyledı. Kay, "Irak'ta savaş sonrasmda silah ol- madığına cminim*" dedi. KULDA TORBAN YASAK Fransa'da hıiklik yasasına onay PARİS (AA) - Fransa Parlamentosu, devlet okullannda. dini simge ve gıy- silerin yasaklanmasını öngören yasa tasannı dün onayladı. Gelecek öğre- nim yılmda viirürlüğe girecek yasa. öğrencilerin başörtü, kippa beresı ve büyük haç kolyelerle derslere girmesi- ne yasak getınyor. Senatoda dün ak- şam yapılan oylamada, tasan ıçın 20 "hayır" oyuna karşılık. 276 "evet" oyu kullanıldı. Mecliste geçen ay ya- pılan oylamada. tasan. 494'e karşı 36 oyla kabul edılmişti. Fransa'da genış yankı uyandıran tasan, Cumhurbaşka- nı Jacqu«s Chirac'ın 15 gün içinde ımzalamasından sonra resmi gazetede yayımlardıktan sonra yasalaşacak. Chirac ödün vennedi Chirac. geçen yıl laıklik komisyonun oluşturarak okullarda dini simgelerin kullanımına ilişkin rapor hazırlamala- nnı ıstemtştı. Sosyal bilimcilerin ağır- lıkta olduiu komisyon. okullarda dini simgelerin yasaklanması yönünde ra- por hazırlıdı. Rapor Fransa ve Avrupa kamuoyuıda yoğun tartışmalara ne- den oldu aıcak Chirac, "laiklik ilke- sinden" öJün vermeyeceğıni açıkla- yarak tart^malara son noktayı koydu. Chirac, "Oumhuriyetayıran,bölen ve dışlavan htr şeye karşı çıkacakOr. Ku- ral kanşındır, çünkü bir araya getirir, bireyleri eatfik temeline oturtur" acıklamasnı yapmıştı. MAMVGATSUYU İsrailile unhşımı imzalanıyor Dış Haberfff Servisi- îsraıl ıle Türkiye arasıada 4 *inza" bekleven Manavgat sıniı projesnin bugün tmzalanacağı bıldirildi. t<raıTe zıyarette bulunan Dı- şişlen UğuuZiyal ve tsrailli yetkililer arasında ırrcalanacak atılaşmaya göre, Israil'e 20 yl boyauıea Manavgat'tan 50mj]yon netreküp su satılacak. îsra- illı yetkilıle" anlaşmanın Ortadoğu ba- nşı içm önenJi bir adım olacağını be- lirtti. 3u arjJa. İsraıl ıle yapılacak an- laşmayla özlleştirme kapsamında bu- lunan Managat Çay îçme Suyu Tesi- sinır değerıin, önemlı ölçüde artaca- ğı ılen sürüiiü. Özelleştırme Yüksek KuruJu'nunvaranna göre, Manavgat tesısî. ışietn; hakkı venlmesi veya ki- ralarru yöntmiyle özelleştinlecek. Özelltştirmrsonrası tesıslen işletecek- lerinir bakınve onanma ilişkin yüicünJüJükfn, DSİ ve Özelleştırme tdaresınce bırlenecek Denetimve sontrdlerEH tarafindan yapılacak. Irak'taki bombalann ardından Fisk, 'ABD neden Sünni-Şii meselesini gündemde tutuyor' diye soruyc İç savaşkiminişine yanyor' Bağdat ve Kerbela'yı kana bulayan saldınlann ardından Iraklı liderler ve ABD, iç savaş uyanüan yapıyor. Independent yazan Fisk ise farklı bir bakış açısıyla "Bir işgal yönetiminin son şansı iç savaş ise ve sürekJi iç savaş diye bağınyorsa kaygı duyanm. ÖzellikJe bombalar bunu gerçeğe dönüştürdüğünde" diyor. El Kaide örgütü ise saldınlann arkasında olduğunu reddediyor. Dış Haberier Senisi - Irak'ın başkenti Bağdat'ı ve Kerbela kentiıü öneekı gün ka- na bulayan bombalı saldınlann arkasın- dan eylemlen iç savaşı kışkırtma ginşimı olarak ruteleyen Iraklı liderler halka sağ- duyu ve birlık çağnsı yaparken ABD de güvenliğı sağlayamamakla suçlanıyor. Ingilız Independentgazetesinin Ortado- ğu muhabıri Robertfîsk ise farklı birnok- taya dikkat çekerek "fç savaş kimin işine geKyor" sorusunu soruyor. Geçici Hükümet Konsevi önceki gün 182 olarak açıklanan ölü sayısının dün 271 e yükseldiğını bildirdı. Kerbela ve Bağ- dat'ta toplanan mılyonlarca Şıı önceki gün, Kerbela'da öldürülen Hazreti Hüse- yin'i anarken art arda bombalar patlamış. onlarca kişı yaşamını viörmjş, vaizlercesi de yaralanmjştı. Saldınlann ardından U'ashington, Iraklı liderler ve yabancı gazeteler ıç sa\ aş uya- rılan yaparken Fisk ise dünkü yazısında şunlan dile getirdi: "Irak'ta hiç iç sa\aş ol- madı. Şiilerle Sünnilerin birbirierine düş- manca sözler ettiğini du.Mnadım. Sünni EI Kaide.Şiüeri hiç tehditetmemiştLAma ABD bizi iç savaş konusunda uyanvor. Hatta El Kaidemilitanlannınya/dığısövienen veŞü- Siinnia>nfağıni kışkırtnıa\i savunan bir rnek- tup orta>a çıkardılar. Ama ben buna inana- Saldınlarda havatını ka>bcdenkr için cenaze törenleri düzcnlenen Kerbela"da, halk Amerikan güçlerinı güvenliği sağlayamamakla suçladı. (Fotograf: AP) mıyoram. Kadiamlann arkasında VVashing- ton var demivorum, ama kendieylemlerinin ABD'nin amaçladığı sonucu üreCeceğini dü- şünen Iraklı sürgün örgütleri konusunda ka>gılnım. Yaniiçsavaşkorkusu o kadar şid- detlensin ki (raklılarABD'nin Me/opotam- ya için sunduğu her planı kabul etsin..." Fisk, El Kaıde'nın bu türeylemleryapa- bıleceğını belırtıyor, ancak "Neden ABD Sünni-Şii meselesini bu kadargündemdetu- tuyor" diye sormaktan kendini alamadığı- nı yazıyor. Fisk. işgale karşı savaşan Sünnı bırörgütün çoğunluğuoluşturan Şıilen kar- şısma almasının mantıklı olmadığını belir- tiyor. •Karanlık bir döneme giriliyor' Irak'ta karanlık bir döneme ginldığını kaydeden Fisk, ",\mabirişgaJyönetiminin son şansı iç savaş ise ve sürekli iç savaş diye bağınvorsa kaygı duyanm. ÖzeJIikle bom- balar bunu gerçeğe dönüştürdüğünde" dı- yor. Şıi din adamlan ise Şıilerin ıç savaşa neden olmayacağını belırttı. Ayetullah Ha- di El-Vfuddaresi. saldınlann "köktendinci Sünnilerin iç sa\aş kışkırtma girişimr ol- duğunu sa\"undu. EI-Muddaresi. "Irak'ısavaşasürüklemek isteyenler var. Ancak Uk kaybedenler, sa- vaşa sürüklemeye çalışanlar olacaktır. Biz bu çaûşmanın içineçeldlmek istemrvoruz'' dedi. Sistani'den ABD'ye suçlama Şıi lıderAyetullah AliSistani ise seçım- lerin adil ve özgür biçımde yapılması du- rumunda, Şıilenn ülkenin geleceğınde söz sahibi olacağını söyledı. Sıstanı, ABD'yi sınırlan yeterince korumayıp sızmalan durduramamakla suçladı. Geçıcı Hükü- met Konseyı (GHK) Dönem Başkanı \lu- hammed Bahriilulum. "Irak haJkı birie- şip saldırganlara unutamavacaklan bir dersvermeli''dedı. Irak L'lusal Kongresı Sözcüsü İntifad Kanber, geçici anayasa- nın tamamlandığı bir dönemde gerçekle- şen saldınlann Irak'ın demokrasi yolun- da ilerlemesini durduramayacağını söyle- dı. GHK'nın Kürtü)esı MahmudOsmaa u Hedef Şiilerle Sünni/er arasında sorun çıkarmak, Şü ve Sünni liderler iç savaşı ön- İemekiçin işbüiiği yapmalı" diye konuş- tu.Dışışlen Bakanı HoşvarZebari. saldı- nlardan El Kaide bağlantılı köktendınci- leri sorumlu tuttu. Halkın büyük çogun- luğu da ABD'vı, gü\enlığı sağlayama- makla suçluyor. GHK 3 gu'nlük vas ılan ederken saldı- nlan düzenlemekle suçlanan EI Kaide ise eylemlerle iigisi olmadığını açıkladı. Ör- güt, El Kuds EI Arabı gazetesine gönder- diği mektupta, saldınlarla ılgısı olmadı- ğını belırterek eylemlerden ABD'yi so- rumlu tuttu. Saldınlarla ılgıli olarak arala- nnda Farsça konuşanlarda dahıl 15 kışi gö- zaltına alındı Bu arada. Paul Bremerın basın toplan- tısı dözenlediği koalısyon güçlennın Bağ- dat 'takı karargahına, üç roketfirlatıldığıbıl- dinldi. Bremer'in45 dakıka gecıkmeyle baş- layan basın toplantısının. gecıkme nedenı- nin bu saldınyla ilgıli olup olmadığı konu- sunda henüz bilgı sahıbı olunmadığı kay- dedıldi. Bağdat'ta dün 5 yenı patlama mey- dana geldıği açıklanmıştı. GREENSTOCK: SALDIRILARI TAHMİN EDİYORDUK Dış Haberier Servisi - Ingiltere'nın Irak temsilcisi Sir Jeremy Greenstock. Irak'ın Bağdat ve Kerbela kentlerinde önceki gün düzenlenen saldınlarla ilgili olarak Aşure Günü'nde saldırılar olabileceğinı daha önceden tahmin ettiklerini söyledi. Jeremy Greenstock, BBC radyosuna verdiği demeçte, Aşure Günü'nde kan dökülebileceğini Koalisyon güçlerinin önceden tahmin ettiğini söyledi. 'En az 2 yıl daha Irak'tayız' ABD'nin bu yaz ülkenin yönetimini Iraklılara devretmesinın ardından Koalisyon askerierinın Irak'ta birkaç yıl kalabileceğini belirten Greenstock, "Benim tahminime göre en az 2 yıl, bdki daha fazla. Yapmamız gereken bir iş var ve bunu bitireceğiz" dedi. Cox: Sezar'ın hakkı Sezar'a • PatCox, Türkiye'nin üyeliği konusunda adil olunacağını belirterek "Biz takdir edilecek şeyleri takdir ederiz. Parlamentonun vereceği karar dengeli olacaktır" dedi. Dış Haberier Senisi - Avrupa Parlamentosu <AP) Başkanı Pat Cox. AP'nin Türkiye'nin üyeli- ği konusunda vereceği kararı. "Sezar'ın haklanın Sezar'a" söz- leriyle nıteledi. Cox dün, Istanbul'daki Ritz Carlton Otelı'nde Iktısadi Kal- kınma Vakfı (İKV) tarafindan düzenlenen "AvTupa Birfiği'nin Geleceğİ ve TürJdje" toplantısı- na katıldı. Toplantıda İKV Baş- kanı DavutÖkütçü. AB yolunda köklü reformlar gerçekleştinldi- ğini belirterek "yanJış tespit ve önyargüarla kaleme alınan kinıi AP raporlanmn yerine, Türki- ye'nin üyeh'ğine daha objektif ve yol gösterici şekilde yaklaşan bir APistedikferini" söyledi. Ahnan- ya Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi lideri Angela Merkel'in sözünüettiği "imtiyazlıortaklık'' önerisini de eleştiren Ökütçü, "Hedefîmiz, iheKkten başka her- hangi bir ilişki tiirüne indirgene- nıeyecek kadar önemn ve \akın- dır" dedi. Cox ise AB ve AP içinde Tür- kiye'nin üyeliğınin artık daha de- rin tartışıldığını söyledi. Pat Cox, "Biz takdiredilecek şeyleri takdir ederiz. Ancak uygulama görmek istivoruz. Parlamentonun verece- ği karar makul ve dengeli olacak- tır. AP, Sezar'uı hakkını Sezar'a verecektir'1 dedi. Cox. Angela Merkel'e yöne- lik eleştirilere de yanıt verdi. Mer- kel'in, Türkiye'nin üyelik tartış- malanna katılan gerçek bir lıder olduğunu söyleyen AP Başkanı, şöyle devam etti. ''AB Bderleri adil,AP üyderi de dürüsttür. Sayın Merkel'e kaü- brsınız,katıhnazsınız. Bu kişt ü>«- liğinizin altını ovmava çahşan bi- ri değil. Gerçek tartışmalann bir parçasıdır. Eleştirilerinde katd- Lvnıpa Parlamentosu Başkanı Pat Cox, Gelibolu Yanmadası'nda bulunan şehıtlık ve anıtlan gezisı sırasında, Anzak Ko>oı'nda basın mensuplanna yaptığı açıklamada. "Bu coğrafi yere baktığımda aslında bu hücumun bir intihar saldınsı olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla o kadar genç yaşta hayatınj kaybeden o insanlann yerine kendimi koyarak onlan anİıyorum" dedi. Irlanda asıllı olduğunu belirten Cox. Gelibolu Yanmadası'nda dedesi Patrick Radmon'un savaştığını anlattı. (Fotograf: AA) ınadıklarmızı bizesöyieyin.Ancak tekrargerçeklikten çıknıanıızı is- temeyin." Toplantıda söz alan TOBB Baş- kanı Rifat Hisarcıkboğhı ise 2005 yılında katılım müzakerelerine başlamak ıstedikierini ve tüm planlannı bu doğrultuda yaptık- İannı belirtti. TÜRKİYE İÇİN İYİ HABER AKPMdenetim sürecinikaldırdı Bush'un rakibi Kerry Jonn Kern /aferiniailesiviebirfikte kutladıı Fotograf: RELTERSj Dç Haberier Senisi - ABD'de kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde Demokrat Par- ti adaylannı belirlemek üzere 10 eyalette düzenlenen önseçünler- den John Kerry dün zaferle çıktı. Massachusetts Senatörü Kerry, aralannda New York ve Kaliforni- ya gibi önemli merkezlerin de bu- lundugu eyaletlerin 9'unda seçimi kazanırken haber ajanslan bu za- feri "Kerry için süper salı" olarak nitelendirdıler. ABD Başkanı Ge- orge Bush, Keny'yi arayarak kut- ladı. Demokrat Parti Senatörü. ilk sonuçlann bellı olmasının ardından yaptığı açıklamada, "Bu geeenin nıesajı daha net oiamazdı. Hazır olun. Veni bir gün yokia. Ameri- ka'ya değişildik gelecek" dedi. Edvvards çeküdi Kerry'nin en büyük rakibi Sena- tör JohnEdHardsise resmi sonuç- lann açıklanmasıyla birlikte çekil- diğini açüdadı. Edvvards'ın v^anş dı- şı kalmasıyla Kerry de temmuzda yapıJacak ve Demokrat Parti'nin adaymın açıklanacagı son kongre- ye önemli bir rakibi olmaksızın gi- riyor. Demokrat adaylardan Ho- vvard Dean ise önseçımlerden sa- dece birisini, kendi seçim merke- zi olan Vermont'u kazanabildi. PARİS/ANKAR4 (AA) - Avrupa Konseyı Parlamen- terler.Meclisı (AKPM) De- netım Komısyonu, Türkiye üzerindekı denetim sürecı- nin kaldınhnasını kararlaş- tırdı. Denetim Komisyonu'nun dün yapılan toplantısında. Türkiye raportörlennın ha- zırladığı raporlar ve buna bağlı tavsıve karar tasansı tartışılarakoylandı. Topian- tıda kabul edilen rapor, AKPM"nın nısan a\inda ya- pılacak genel kurul toplan- tılannda bir kez daha tartı- şılarakovlanacak. Denetim sürecı. genelde Avrupa Kon- seyi'ne yenı üye olan ülke- ler için uygulanıyor \e bu ülkelerin üyelik öncesi ta- ahhütlerini yennegetirip ge- tirmedığmı ızliyor. Avrupa Konsevi'nin kurucu üyesı Türkiye 'de demokratikleş- me alanında sorunlarbu- lunduğu \ e insan haklan ıhlallennın devam ettiği gerekçesıyle Türkiyealey- hinde bu sürecın 1996 yı- lında başlatılması Anka- ra'mn sert tepkisıne yol açrmştı. AKPJVf raponında. son üç yıl içinde Türkiye'nin insan haklan ve demok- rasi alanında önemli re- formlar yaptığı belirtile- rek denetim sürecinın ar- tık kaldınlması isteniyor. Türkıye'nin sürdürdüğri reform çalışmalanna des- tek \ermesi istenilen ra- porda. ÖzellikJe polis ve yargıçlann eğitimiv le ce- zaevlennın refonndan ge- çinlmesi konusunda bu yardımın gerçekleşebıle- ceği bildirihvor. Rapor- da, yapılacak yenı yasal düzenlemelerkonusunda da A\rupa Konseyı'nin uzmanlannı görevlendi- rerek Türkiye"ye yardım- cıolabıleceğı belirtıliyor. AKPNf raporunda avnca, Avrupa Konseyı'ne yeni üye olan ülkelerdeki ana- yasal düzenlemelere yar- dımcı olan "VenedikKo- misyonu"nun Türkiye'ye de yardımcı olması ıstenı- yor. Türkiye'de 1982 Anayasa- sı'na eleştinlerde bulunulan raporda. Venedik Komisyo- nu ıle bu anayasada önemli reformlar yapılması çağn- sında bulunuluyor. Türki- ye'dekı seçim sistemine eieş- tınlergetırilen raporda, vüz- de 10'luk barajın düşürül- mesi isteniyor. Raporda. as- kerlik sistemınde, "vicdani ret" v eya "alternatifhizmet" seçeneğinin getirilmesı is- teniyor. AKPM raporunda. sendi- kalar, sıyasi partiler. örgüt- lenme hakkı. yerel yönetim- ler konusunda gerekli re- formlann yapılması isteni- yor. Türkiye ile ilgili dene- tim sürecinin kaldınlması istenen raporda. bundan son- ra arttk T>ostmonitoring" sü- recine geçilmesi isteniyor. Hükümete eleştiri Dış Haberier Senisi- tnsan Haklan Izleme Komitesi, Türk hükümetıni reformlann uygulamasını yeterince denetlemediği gerekçesıyle eleştırdi. New York merkezli insan Haklan İzleme Komitesi, Türkiye'de insan haklan konusundaki ilerlemenin, bu yılın ilk iki ayında gaflardan ve sapmalardan olumsuz etkilendiğini öne sürdü. Komıte, Türk hükümetini reformlann uygulanması konusunda yetersiz kalmakJa suçladı. Komite Başkan Yardımcısı Rachael Denber, Türkiye'de reform sürecinin samimi bir süreç olduğunu, ancak hükümetin uygulama konusunda daha da kararlı davTanması eerektiğini söviedi.