Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 MART 2004 PERŞEMBE SOYLEŞI Mehmet Metiner'e göre İstanbuPda yapılan saldınlarla hükümete de mesaj verildi 'El KaideAKP'viJ taşeron olarak görüyorBD'nin büyük Ortadoğu projesine AKP'nin sunduğu katkıyı herkes biliyor. Amerika'yla AKP iktidannın çok ılımlı münabasetlerini herkes biliyor. Irak'a dönük düzenlemeler konusunda Amerika ile AKP ilişkilerini biliyorlar. Dolayısıyla Amerika düşmanlığı üzerinden tslamcılık yapan bir El Kaide ve benzeri örgütlenmelerin AKP hükümetinden memnun olmalan beklenemez.' • y ^ eğışim açıklamalanyla m 1 şenatçı basının hedefi olan * -J tslamcı yazar Mehmet Metiner, El Kaide'nin Türkiye'deki saldınlannın ABD ve tsrail'in yan ı sıra AKP"ye de mesaj amacı taşıdığını söyledi. Metiner, El Kaide, îslamcı terör, laiklik ve değişimle ilgili sorulan şöyle yanıtladı: MEHMET FARAÇ: tslamcı bir partinin iktidarda olduğu dönenıde. şeriatçı El Kaide (stanbul'da niye intihar eylemleri yapö? MEHMET METİNER- Benim. olaylar ilk olduğunda, yorumum şu oldu. El Kaide bağlantılı bir eylemdir bu dedim... Ve bunun mesajının doğru okunması gerektığini söyledim. - Neydi mesaj? METİNER-Bence Îslamcı literatürü okuyan arkadaşlanmız miinafikı her zaman kâfirden daha tehlikeli görürler. Münafık kimdir?.. Müslüman gıbı görünüp Müslüman olmayanlar... Bence AKP iktidannı ve AKP'nin siyasal modelini çok gizli bir dınden sapma, tslami davaya ıhanet olarak algılıyorlar. AKP, muhafazakâr demokrat bir parti. Ama İslam ve demokrasi kültürlennı bağdastırabileceğini gösteren, demokrasiden ve laıklıkten yana olduğunu söyleyen bir siyasal model ortaya koyuyor. Bu modelın Türkiye'de muhafazakâr Müslüman kitle tarafindan genel kabul gördüğünü gördüler... Bir Islam ülkesinde bu modelın başan kazanması halınde varhk nedenlerinın gıdeceğıni gördüler. Dolayısıyla AKP'nin iktidarda olduğu dönemde tstanbul'da bu eylemleri gerçekleştirmekJe Israil ve ABD'ye vermek istedikJeri mesaj kadar doğrudan AKP'ye de mesaj verdiler. Demokrasi ve laikliği Müslümanlara benimseterek AKP'nin İslam davasına ihanet ettiğini düşünüyorlar. Amerika-AKP Ilişkileri Yeni tarz samcıık 7: slamcıların iktidarla tanışmaları hem bir yozlaşmayı, hem de müthiş bir siyasal, dinsel dönüşümü beraberinde getirdi. Iktidar olmadan önce Islamcılarda hayatı tersten okuma yaklaşımı vardır. Fakat iktidara geldiğiniz zaman hayatın kendisini görüyorsunuz. Bence Islamcılann bu basamaklannda hayatm kendisinden yola çıkarak yeni terimler üretme gereği ortaya çıkmıştrr.' aynı zamanda yozlaştırdı, çürüttü. tktidann yozlaştırdığı. çürüttüğü yamnı da vurgulamak istiyorum. - 5 yıl öncesinde, şeriau, İslamı öne çıkaran Başbakan değiştiğini söyiüyor. din istisman hatası yapbİdannı betirtiyor. Sizi değişime ne zoriadı? 'Defllşlm samimi' METtNER- Şimdı dedığım gıbi, ben RP Istanbul II Başkanlığı döneminde Sayın Başbakan'ın danışmanıydım. Hıçbir zaman şeriat rejimini ağzına aldığını hatırlamıyorum. Ben hatırlamıyorum belki... Tayyip Erdoğan'da 1990"hyıllardabir değişım başlamıştı. Onun içın demokrasi ve laiklik anlayışında karar kıldı. Bunda da iktıdann çok büyük değiştirici, dönüştürücü yanı var. Bu süreç adım adım AKP'nin doğmasında etkıli oldu. Ben AKP'nin değişim iddialannda samimi olduğuna inanıyorum. Onun tanıklanndanım. Dinçer maksadını astı... Metiner'e göre. El Kaide örgütün AKP'nin İslam davasına ihanet ettiği gerekceshk İstanbuTdaki saldınlan düzenledL - 1980'den bu yana ABD'nin ıhmh İslam projesinden söz edilir. Amerika düşmanı olan El Kaide, ABD'nin üımh İslam uygulamasmda AKP'vi bir taşeron olarak mı görüyor?. METtNER- Tâbıi kı... Kesınlikle bir taşeron olarak görüyor... Çünkü ABD'nin Büyük Ortadoğu Projesi'ne AKP'nin sunduğu katkıyı herkes biliyor. Amerika'yla AKP iktidannın çok ılımlı münasebetlerinı herkes biliyor. Irak'a dönük düzenlemeler konusunda Amerika ile AKP ilişkilerini biliyorlar. Dolayısıyla Arnerika düşmanlığı üzerinden İslamcılık yapan bir El Kaide ve benzeri örgütlenmelerin AKP hükümetinden memnun olmalan beklenemez. Tam tersine, Müslümanlan Cumhuriyetm değerleri ve laiklikle buluşturduğu için büyük bir öfke duyuyorlar. Aslında laiklerin görmesi gereken konu bu... AKP başansız olursa El Kaide ve benzeri, şiddetten beslenen îslamcı örgütler güç kazanacaklar. Ben anlam veremıyonım; laikler, AKP ve Erdoğan değışimini halen takıyye olarak görüyorlar. İslamcılar ıse İslama ihanet olarak suçluyorlar. Eleştiri mantığının aynı olması bence düşündürücü. Laiklik olmazsa olmaz... - Konu takryyeye geldi. Sizin değişimle ilgili açıklamalannız da takıyye olarak değerlendirüryor. Takrv-ve mi yapryorsunuz? METİNER-Asİa. 19901ı yıllardan ben ilışkımızi herkes biliyor. Ama takıyye yapmadığımıza kımseyi inandırmak zorunda değılız. Bu çok ayıp bir şey, sorunlu bir yaklaşım. Biz de değişimı şöyle anlamamalıyız. "Biri benim yaşadığım gibi yaşadığmı kanıdamazsa ben onun değiştiğini kabul etmem..." Mehmet Metiner, Tayyip Erdoğan, başkalan demokrasiyi, laikliği, Cumhunyetin değerlerini, ama aynı zamanda da muhafazakâr değerlerimızi inkâr etmeden bir arada yaşayalım dediklerinde, "Hayır, bunlar değiştiklerini söylüyorlar, inandmcı değüdir" denihyorsa, bizden terk ettıklennı göstermezlerse asla onlann değiştiklerine ınanmayız gibi bir mantık sergileniyor... Bence böyle bir değişim mantığı, demokratık bir mantık değildir. Bız laikliği bu anlamda devletin olmazsa olmaz temelindekı bir tutumu olarak çok önemsiyoruz. Dolayısıyla devleti de topluma ideoloji ya da din dayatan bir cihaz olmaktan çıkarmak gerektığini söylüyoruz. iktidar yozlaşma getirdi - 1985'ten sonra yaşamın tüm alanlannda İslamcılar büyük bir ranta kavuştu. Değişim iddiasında ranon etkisi nedir? METİNER - Ben rant sözcüğünü yozlaştıncı özellığinin yanı sıra pragmatik, reel hayatla yüzleşmek gibi bir yan da var. îktıdar olmadan önce tıpkı geçmiş sosyalistlenmızde olduğu gibi Islamcılarda da hayatı tersten okuma yaklaşımı vardır. Fakat iktidara geldiğiniz zaman hayatın kendisini görüyorsunuz. Dolayısıyla hayatın kendisinin kıtaplardaki teorilerden ibaret olmadığını, hatta kitaplardaki teonlerle hiç uyuşmadığını görüyorsunuz. Bence Islamcılann bu iktidar basamaklannda hayatın kendisinden yola çıkarak yeni tenmler üretme gereği ortaya çıkmıştır. Bence sonuçta bu da Fazilet Partisi'yle birlikte başlayan yeni demokratik söylemin AKP'yle muhafazakâr demokratik bir Mehmet Metiner'den değişim yorumu "Takkıye yapmadığımıza kimseyi inandırmak zorunda değiliz. Bu çok ayıp bir şey, sorunlu bir yaklaşım. Biz de değişimi şöyle anlamamalıyız. Bizden bekledikleri değişim kendimizi inkâr, imanımızı inkâr temelinde bir değişim ise hiç kimse bunu bizden beklemesin..." bekledikleri değişim kendimizi inkâr, imanımızı inkâr temelinde bir değişim ise hiç kimse bunu bizden beklemesin... Biz hiç kimseden bize benzemesını beklemiyoruz... Bızım demokrasi anlayışımız farklılığa ve çoğulculuğa geçit veren bir demokrasi anlayışıdır... Herkes kendi farklılığını koruyacak, hiç kimse diğenne ideolojisıni empoze etmeyecek. İktidan ve de\leti de din dayatan bir aygıt bıçiminde görmeyecek, konumlandırmayacak. Yoksa Mine Kınkkanat gibi istiyor ki Tayyip Erdoğan, Bülent Annç kansının başını açmazsa, bireysel hayatlannda tslami yaşam tarzlannı kullanmak istemiyomm. Sonuçta iktidar olduğunuz zaman pek çok konuda önünüz açılır. Pek çok olanağa zaten kavuşursunuz. - Medyada, ekonomide tslamcılann ulaşüğı aşamadan söz edhorum. METİNER - İktidar zaten müthiş bir hazdır. İktidara ahşanlar kolay kolay vazgeçmezler. Islamcılann iktidarla tanışmalan hem bir yozlaşmayı beraberinde getirdi hem de müthiş bir siyasal, dinsel dönüşümü beraberinde getirdi. Eski tarz islamcılık anlayışının aşılmasında iktidar deneyimi bence çok belirleyicı bir öneme sahiptir. Çünkü ıktidann özünde bir söyleme dönüşmesını beraberinde getirmiştir. Bu yüzden aslında pek çok insan sanki tslamcılıktan bir sapma varmış gibi algılıyor. Çünkü hâlâ bazı arkadaşlanmızın inatla vurguladığı İslamcılık, kitabi İslamcılıktır. Reel hayatta karşılığı olmayan bir İslamcılık... Fakat AKP'debugün siyaset yapanlar hayatın o pragmatik, reel yanını görerek bu sefer oradan hareketle yeni teonler ınşa etmek gerektiğini gördüler. Dolayısıyla iktidann islamcılar üzerinde geliştinci, dönüştürücü yönü oldu. Ama aynı şekilde kabul etmek lazım, iktidar - Değiştiğini söyleyen Başbakan'ın müsteşan Ömer Dinçer, şeriat devletini savunuyor». METİNER - Asla bir takıyye yok. Değişim iddialannda samimiler. Çünkü yani Taliban ve El Kaide bağlantılı örgütlerin bu kadar çok AKP iktidannı örselediklerini açıklamak zorlaşıyor. Bence bu konuda takıyye tartışması yapmamn anlarru yok, ama Ömer Dinçer Hoca'yı ben çok yakından tanınm. Büyükşehir belediyesınde de birlikte çalıştık. İyi bir entelektüeldir. Ben onun demokrat kişiliğinden hiç kuşku duymuyorum. Bence şenat devleti isteyen bir ınsan değil. 0 yazısından ben öyle bir sonuç çıkarmadım. Ama İslam dünyasımn ve İslam dünyasındaki siyasal, düşünsel akımlann analizini yaparken, İslami devlet isteyen akımlann analizini yaparken bence maksadını aşan, yanlış yorumlanmaya müsait saptamalan var. Geçmiş döneminde, Erzurum'da üniversitede okuduğu öğrencilik yıllannda. Millı Türk Talebe Birliği içerisinde faaliyet gösterdiği dönemde nasıl düşündüğü beni hiç ilgılendirmiyor. Çünkü ben benzer bir süreçten geçtim. Kımseyi geçmişinden dolayı yargılamamak gerekir. Ama Ömer Dinçer'in demokratik bir devletten, devletin laik karaktennden yana bir Müslüman, muhafazakâr demokrat olduğundan eminim. - Ancak halen iddialannın arkasmda olduğunu söylüyor. Yani Başbakan'ın arkasındaki en önemb insanda değişim yok_ METİNER- Ömer Hoca şeriat özentisi bir insan değildir. Bilimsel bir tebliğ vermiştir. Maksadını aşmış olabilir. Mehmet Metiner dünkü açıklamalarında, 'Modern İslamahktaki ievlei anlayışı, toplumu laikleştirmeyi öngören, laikçi Jakoben tasanmın İslamlaştınimış halidir, bu Jakoben İslama anlayışm ömrünü tamamladığını belirtiyorum''demekistediğini açıkladı. Metiner, Mılli Gazete de birinci sayfada günlükyazdar yazdığım, HADEP'te ise II ay genel başkan yardımcüığı yaptığını söyledi. Yarın: Atatürk ruhumu daraltmıyor PERŞEMBE ORHAN BURSALI j Fikri ve Mecali Olmak \ Doktorlanmızın ve dığer sağlık çalışanlanmızın, '14 ' Mart Tıp Bayramı'na doğru başlattıklan iki günlük "yan tat/7" uygulaması, sağlık sorunlannı yine günde- me taşıdı. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı gibi, sorunlann kilit noktasında oturan bir kişının, Türk Ta- ; bibler Birliği gibi, sağlık konulannın tam merkezinde! bulunan bir meslek örgütünü dikkate almaması ılginç- ' tir. Bakan Recep Akdağ ile doktoriann mesleki örgü- • tü arasmda ne yazık kı ve hayrettir kı bir diyalog kuru- lamıyor ve ortak, akılcı, ülke ve ınsanımız yaranna çö- zümler üretılemıyor. Halbuki buna ne kadar çok ihtiyacımız var! . Ama Bakan, aynı sryasi görüşleri paylaşmadığı in-', sanlaria ne konuşacağım mı dıyor? ı 0 zaman yanlış yerde oturuyoıi ' ••• ; Ülkemizde sağlık konusunun ne durumda olduğu-. nu anlamanın en lyt göstergelennden biri, insanlan- mızın uzun yaşam beklentısıdir. Bizde 68-69 yıl olan ortalama yaşam süresı gelişmiş dünyada yıldan yıla uzuyor. Bu süre, ömeğin ABD'de 1900 yılındadoğanlarıçın 50 yıl ıken bugün 78 yıla çık- tı. Hele Japon kadınları 85 yıl yaşıyor. ABD'de 1950 yı- lında 2300 olan 100 yaşını aşkın insan sayısı, bugün 40 bin. Avrupa Bıriıği'nde ortalama yaşam süresi beklenti- sı 77 yıl civannda. Üyesı olmaya çalıştığımız AB ülke- leriyle aramızda yaklaşık 10 yıl yaşam farkı var! Yaşadığımız yıllar da AB ülkelerine kıyasla, TTB Baş- kanı Füsun Sayek'ın deyimiyle "daha sağlıksız ve ni- teliksiz". • • • Yaşam süresinın uzamasında, 1900-1950 arasmda sağlık hızmetlennde iyileşme, çalışma koşullannda dü- zelme, kanalizasyon sistemlerınde gelişme, buzdola- bı gibi beslenmede koruyucu cıhazlann kullanılması- nın yaygınlaşması; bunlara bağlı olarak paraziter ve bu- laşıcı hastalıklann azalması, aşı programlannın yay- gınlaşması, bebek ve çocuk ölümlenndekı azalma bü-; yük rol oynadı. Bu temel altyapmın olumlu etkısınden sonra, uzun yaşamda başka etmenler devreye girdi. Hastalıklarla savaş, yeni tedavı yöntemleri ve sağlıklı beslenme, ömürleri daha da uzattı. Tıp bilimcileri arasmda tartışma var. Kimisı, sanayi- leşmiş ülkelerde 100 yaşın üzenndeki insan sayısının her 10 yılda bir ikıye katlanacağını belırtryor (Discover, Kasım 03). Bunlara göre, bu eğılım sürecek ve sanayileşmiş ül- kelerde 2150 yılındâ ortalama yaşam süresı 122.5 yıl olacak ve 150 yaşına ulaşmış ınsanlar normal sayıla- cak (Bugün en uzun yaşayan ınsan 122 yaşında ölen Fransız Calmerrt). Bazı bılımcıler ıse öyle düşünmüyor. Diyoriar kı, bu istatistikler yanıltıcı olabilir, yaşlılık hastalıklannın daha etkin tedavısiyle ortalama insan ömrü 85 yıla çıkabilir. En çok ıse 130 yıl yaşanabılır... Tartışmalar. insanın maksımum yaşı nedır, doğal ne- dene bağlı ölüm ne demektir, noktalannda düğümle- nıyor aslında. Busorularayanıt bulunabılirse bir uzlaş- ma sağlanacak. Tabıı, bılim, genetık değışıkliklerie ınsan yaşamını çok dahafazla uzatma peşinde koşuyor ve ömeğin so-, lucanlar 6 kat fazlayaşatılarak çok ilgınç bulgulara ula- şılıyor vb. • • • Züğürdün malı hıkâyesı... sanayileşmiş ve bılgi top- lumu aşamasınagelmış ülke insanlannm uzun yaşamı ve bızım bugünkü ufkumuzu aşan gelecek beklentile- ri ve tartışmalan da bızım çenemızı yoruyoıi Bız, henüz 195O'lı yıllaröncesının sorunlanyla uğra- şıyoruz. Öyle olmasaydı, bu tablo ortaya çıkar mıydı? • Türkiye 189 ülke arasmda gelır bakımından 57. sı- rada, ama beş yaş altı çocuk ölümlenndekı yeri ise 108.! Acaba nıye gelırımızle uyumlu bıryerlerde değıl de 51 basamak daha aşağıdayız? • Bunun bir nedenı, bütçeden sağlığa aynlan payın' yüzde 5'in altında olması, son yıllarda hatta yüzde 2.5 düzeylerine ınmesidır (Dünya Bankası bızım gibi ülke- ler ıçin bütçeden yüzde 10 pay aynlmasını önenyor. - 14 Mart Tıp Haftası. 2003 Ist. Tabıb Odası Yayını). • Yılda 1000 çocuktan 30'u öleceğine 48'i ölüyor! • Gayn Safi Yurt içi Hasıla'dan sağlığın payı bizde yüzde 4.3... Yunanıstan'da 9.2 Yugoslavya'da 7.6; AB ortalaması 8.7. • Satm alma gücü pantesı kişı başına dolar cınsin- den sağlık harcamalan: Bizde 297 dolar, Yunanıstan'da 1399 dolar, AB ortalaması 2123... • • • Bakanlık koltuğunda oturan kişinin gözü, gırmeye ça- lıştığımız AB sağlık ortalamalarında olmalı... Halkın sağlıklı, nıtelıkh ve uzun yaşam umudunun merkezin- de oturduğunun farkında mı? Bakan olmak kolaydır, ama beklentilere yanıt vere- cek çözümler üretmek zordur. Göz boyayıcı önlemler alabilır, bütün hastane hızmetlennı birleştrebılırsiniz; ama sorunu çözemediğınızı de görürsünüz. Bu konuda adım atacak fikri ve mecali olmayanın, bakanlığı kabul etmesını ayıplanm... Milletçe de ayıp- lamak gerekir. obursali' cumhuriyet.com.tr «aS» s&^#*2i&&2<am£fâ%m tatilabonelîği ^M ^ ^ ay ödeyin lUyıl tatil yapın. "tatil aboneliği" TANITIM TURU 19-21 Mart 2OO4 Tarihleri Arasmda Yücelen Otel'de 1 Gün Tam Pansiyon Konuğumuz Olun Ulaşım, Kişi Başı: 60 Milyon Adres TOfkocağı Cad Basın Saray* No.1 Kat. * (Ga^etecöer Cerrwyetı Ostü) Ca$alo$İu tst< Tet <O212) 52O 21 91-92. (O212> 522 4 9 26 Faks <O212> 52O SO 23 ? teî: {O212> 51 2 O5 O5 / SSO-561 www.yapic.com.tr