Katalog

5ŞUBAT 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA H i J v U i l U l f l J . ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 • TROYAGROUP, markalaşma stratejisi kapsamında müşterilerinin karşısına CIGGS markası ile çıktı. Jeans. örme, penye. triko ve erkek gömleği gruplannda faaliyet gösteren fırma, koleksiyonlannda miizik, dans ve spor kavramlanndan ilham alarak street couture (sokak modası) temasını işliyor. • BEARFACTORY Sevgililer Günü'ne özel oyuncak hayvan koleksiyonundan oluşan hediye seçenekleri sunuyor. • AYGAZAB ülkelennde uygulanan ve aracı ılk çalıştırmada kolaylık sağlayan TS EN 589 Standardı'na uygun. kış koşullanna özel OtoaygazLPGlı piyasaya sundu. • PETIT DANONE, ismi ve ambalajryla yenilenerek 'Danino' adım aldı ve ürünün her küpü yüzde 30 indbimle 350binTEdensatışa sunuldu. • SAMSUNG ELECTRON1CS, 65 bın 536 canlı rengi görüntüleyen yeni X100 cep telefonunu multimedya sevenlenn beğenisıne sundu. • GOLDAŞ'ın Sevgililer Günü için hazıriadığı "Yaşam KoleksiyomT farkh renklerdeki ametist, turnıaJin, agat, kuvars, onyx, mercan ve yeşim gibi doğal taşlardan oluşuyor. • ODEON'a28Ocak 2004 akşamı Madrid'de yapılan törenle, 29. Uluslararası Turizm, Otel ve Catenng Endüstnsı 2004 Ödülü verildı. • MARET AIB (American Institute of Banking) tarafindan gıda güvenüği ve hijyen şartlanna uygunluğu açısından denetienerek 'mükemmel' dereceyle sertifıka almayı başanh. • BARBIE, Sevgililer Günü dolayısıyla içinde Portekiz prensesinden Güney Afrika prensine kadar pek çok karakteri bulunduran Barbie Collectibles serisini Türkiye'de de tüketicilertn beğenisine sundu. • MYNET yeni insanlarla tanışmak isteyenler için "SMS Arkadaşım"" servisini başlattı. • MOBIL7BtreKkyağ karter hacmi ihtiyaçlaruıa cevap verebümek amacıyla ekstra yüksek performansh dizel motor yağlan Mobil Dehac CTlO-30, Mobil Dehac MX15\V-40ve Mobil Delvac 20W-50'yi 7 litrelik ambalajda piyasaya sundu. Denetim elemanları kamuda en fazla 2 milyar, özel sektörde ortalama 10 milyar lira kazanıyor KamudankaçankaçanaANKARA (AA) - Kamudaki maaşla- nn yetersiz kalması sonucunda devlet, yetişmiş elemanlannı tek tek kaybedi- yor. Hazine ve Devlet Planlama Teşki- latı (DPT) gibi birimlerde de yaşanan kamudan kaçış, Maliye Bakanlığı'nda denetim faaliyetlenni dahi olumsuz et- kıleyecek düzeye ulaştı. Son bir yıl içinde Hesap Uzmanlan Kurulu'ndan 29, Gelirler Kontrolörle- ri'nden de 14 kişi aynldı. Aynı şekilde Maliye Teftiş Kurulu'nda da 3 istifa ol- du. Bu dönemde çok sayıda vergi denet- meninin de kamu ile ilişiğini kestiği be- lirtilirken devletten aynlan denetim ele- manlannın daha çok özel sektöre geç- tiği ya da yeminli mali müşavir olduğu ifade ediliyor. • Devlet yetişmiş elemanlannı kaybediyor. Son 1 yılda hesap uzmanlanndan 29, gelirler kontrolörlerinden 14 uzman, teftişten de 3 müfettiş aynldı. Oysa bir hesap uzmanının devlete kazandırdığı vergi kaçağı 48.7 trilyon lira. Bugün denetim kadrolannın 3169'u dolu, 7296'sı ise boş. Kurullara girmeden önce çok sayıda sınavdan geçirilen, daha sonra da sıkı bir eğitime alınan müfettiş. hesap uz- manı ya da gelirler kontrolörlerinin ka- mudan aynlmasının en büyük sebebi, devletteki maaşlann düşüklüğü olarak belirtiliyor. Triryonlar kazandınyoriar Halen bu kişilenn 1 milyar 450 mil- yon lira ile 2 milyar lira arasında ücret aldığı vurgularuyor. Son yıllarda ger- çekleştirilen birçok yolsuzluk operas- yonu soruşturmasında görev alan de- netim elemanlan, vergi incelemeleri ile de devlete trilyonlarca lira kazandın- yor. Sadece hesap uzmanlannın geçen yıl yaptığı vergi incelemeleri sırasında bulduğu gelir kaçağı hesap uzmanı ba- şına 48.7 trilyon lıra olarak hesaplandı. Hesap uzmanı başına bulunan gelir farkı2OO2yıhnda 10.3 trilyon lira, 2001 yıhnda 58.4 trilyon lira, 2000 yılında 5.5 trilyon lira, 1999 yılında ise 2.7 tril- yon lira oldu. Bu incelemelerin sonu- cunda da Hazine'ye trilyonlarca lira vergi geliri kazandınldı. Yetkililer müfettiş, hesap uzmanı ya da kontrolörlerin halen kendilerine ta- nınmış olan yeminli mali müşavirlik yapma hakkını kullandığında ayda or- talama 10 milyar gelir elde edeceğini belırtiyorlar. Aylık kazancuı, büyük firmalarla ça- hşan müşavirler için 20-25 bin dolarlar- dan başladığı ifade ediliyor. Bu arada Maliye Bakanlığı, 2004'ü "kayıt dışı ekonomi ile mücadele" yılı olarak ılan ederken denetim bınmlerin- deki eleman erozyonu sıkıntı yaratıyor. Bugün denetim kadrolannın 3169"u do- lu, 7296'sı ise boş. 50 KİŞI DAHA İŞSİZ PETKİM'de işçiktyımı sürüyor ŞAHAPAVO ALİAĞA - Iş makinelerinden atölyelere, fabrikalardan ambarlara kadar PETKlM'in en ağır bölümle- rinde çalışan 536 "taşeron" çalışa- na işten el çektiriliyor. 31 Aralık 2003 tarihinde 125 kışiyi işten çıka- ran PETKJM, sözleşmesı Mayıs 2004'te sona erecek olan 250 işçiyi de 31 Ocak 2004 tanhinde çıkardı. Buna hazırlık olarak geçen hafta Lokal-3'ü kapatan PETKlM'in, ay sonunda Lokal-2'yı de kapatacağı belirtildi. Lokallenn kapatılmasının yanı sıra siteler ve dığer bölümler- deki elektrik ve su anzalan, kalori- fer anzalan, bakım-onanm ışleny- le park, bahçe tanzımı işlerinin bun- dan böyle yapılmayacağı açıklandı. PETKlM yetkililen, işten çıkar- malarla ılgıli karann Özelleştirme ldaresi tarafindan alındığını belirt- tiler. Petrol-lş Sendıkası Aliağa Şube Başkanı tbrahim Doğangül, çalı- şanlann sendikalı olduklan için iş- ten çıkanldığmı söyleyerek "Bu ki- şiler kâğrt üzerinde çeşitH müteah- hitkrin kadrolannda görülseler de PETKtM'in işçisidir. Zaman zaman müteahhitkr degişnıiştir. anıa çah- şanlar isim olarak yerierinde kal- mıştır" dedi. tşçılerin PETKlM aleyhıne açtıklan davanın ılk duruşması 5 Mart'ta yapılacak. ---._ jKar OrtangazTo "" Yenışeh \ YıJdırırn * t ^ Osmanaa Bursa M.Kemalpaşa . t Orhaneli© v . _ J . Bursa, Kocaeli, Sakarya ve Istanbul üretim üssü oldu Otomotivde 4 altın şehirtSTANBUL (AA) - Bursa, Kocaeli, Sakarya \e tstan- bul'u kapsayan bölge, Tür- kiye'nin otomotivdeki üre- tim ve ihracatınm büyük bö- lümünün gerçekleştirildiği bir üsse dönüştü. Bursa'da Tofaş, Oyak Re- nault ve Karsan, Kocaeli' nde Ford Otosan, Honda, Anado- lu Isuzu, Hyundai Assan, Sa- karya'da Toyota, Otokar ve Otoyol, binlerce kışiye ıstıh- dam sağlarken mılyarlarca dolarlık yatınmlann karşıh- ğını da artan ihracat gelirle- riyle almaya başladılar. Oyak Renault, geçen yılki 132 bin 257 adetlik üretimiy- le Türkiye üretiminin yüzde 23.5'ini gerçekleştirirken 1 milyar 16 milyon dolarlık ih- racatıyla da ilk kez milyar dolar sınınnı aşan sektör ku- ruluşu oldu. Tofaş, geçen yıl 127 bın 268 adetlik üretimiyle top- lam üretimde yüzde 22.6'hk paya ulaşırken Ford Otosan, üretiminin 74 bin 871 'ini ih- raç ederek sektörün toplam araç ihracatının yüzde 20.9'unu yaptı. Son üç yılda, Corolla mo- delleri için 400 milyon Euro yatınm yapan Toyota da 2003'te 70 bın 839 adet oto- mobil üretti. Bu otomobille- rin 61 bin 134'ünü ihraç eden Toyota, 676.3 milyon dolarlık ihracat gelirine ulaş- tı. Istanbul ise otomotivde "beyin" faaliyetlerinin sür- dürüldüğü merkez konumu- nu sürdürüyor. EYANDÖNEMÎ Vergiayı başlıyor ANKARA (ANKA) - 2003 yılında elde edilen gelirlerin beyan edilip vergilerinüı ödenmesine ilişkin süreç başlıyor. Basit usulde vergilendi- rilen mükelleflerin be- yannamelerini 16 Şu- bat'a kadar, diğer gelir vergisi mükelleflerinin ise 1-15 Mart arasında vermeleri gerekiyor. Mükelleflere bu yıl be- yanamelerini erken ver- me olanağı da sağlanı- yor. Vergi yasalannda bu yıl başında yapılan on değişiklikle. yılhk gelir ve lcurumlar vergilerinin beyan edilme ve vergisi- nin ödenmesine ilişkin süreler değiştinldi. Bu kapsamda daha önce şu- bat ayının tümünde veri- len basit usulde ticari kazanca ilişkin beyan- name verme süresi 1-5 Şubat'la sınırlandınldı. Kira dışındaki gelirlerin 1-31 Mart olan beyan edilme dönemi de 1-15 Mart olarak düzenlendi. Önceki yıllarda ocak ayında venlen sadece ki- ra gelırlerine ilişkin ge- lir vergısı beyanname verme dönemi de diğer gelirler gibi 1-15 Mart arasına alındı. Denetimlerin sınırh olması nedeniyle yasanm yaptırım gücü kâğıt üzerinde kalıyor Tüketiciyi aLdatana sözde ceza FATMAKOŞAR Sanayi ve Ticaret Bakanlı- ğı'nın, uygulamasından sorum- lu olduğu Tüketici Yasası, ga- ranti belgesi, Türkçe kullanma kılavuzu, senis hizmetleri, kampanyalı ve kapıdan satışlar- da, aldatan şirketlere ağır para cezalan öngörüyor. Ancak de- netimler sınırh ve şıkâyetlerin en yoğun olduğu alanlarda bile yaptınm kâğıt üzennde. Tüketiciyi Konıma Derneği (TükoDer), Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 'nın venlerinı baz alarak 2004'te mılyarlarca lira- yı bulan para cezalan öngören yasanın Türkiye genelindeki 2004'te yüksek para cezalan öngören Tüketici Yasası gereğince, yürürlüğe girdiği 1996'dan beri 33 ilde neredeyse hiç para cezası verilmedi. Bakanlık, 2002 genelinde, garanti belgesi konusunda 1 firmayı denetledi ve onu da uygun buldu. Kapıdan satışlarda denetlenen 5 firmadan 3'üne para cezası verildi. uygulamasını inceledi. Buna göre, yasanın yürürlüğe girdiği 1996'dan bu yana 33 ılde nere- deyse hiç para cezası uygulan- madı. Aynca bugünlerde geçen yılın denetim sonuçlannı açık- laması beklenen bakanlık, 2002 yılı genelinde "garanti belgesi konusunda 1 firmayı denedemiş ve uygun olduğunu saptanuş". Cezalar yüksek Bakanlık, neredeyse dolan- dıncılık boyuruna varan doğru- dan satış alanında da 5 adet fir- mayı denetledi ve 3 adet firma- ya para cezası verdi. Tüketici Yasasf nda öngörü- len cezalardan bazılan şöyle: • Zararlı, tehlikeli mal ve hızmetlerle ilgili açıklayıcı ve bunlann emniyetli kullanımını sağlayıcı bilgi ya da uyanya yer vermeyen firmalar, 2004 yılı içinde 1 milyar 285 milyon lira para cezası ödeyecek. v' Aldığı belgeye uygun standartlarda üretim yapmayan firmalara verilecek ceza 2.5 milyar lira. </ Garanti belgesi verilme- mesi ya da garanti süresinin 2 yıldan kısa olması durumunda fırma 128 milyon lirayla ceza- landınlabilir. ^ Türkçe kılavuz verilmez- se ceza 128 milyon lira. • Kampanyalı satış sözleş- mesinde aksi kararlaştınhna- dıkça. ön ödeme tutarını satış bedelinin yüzde 40'ından fazla tutan firmalar ve tüketicinin kampanyadan aynlmaya karar vermesinin ardından, o ana ka- dar ödenen bedeli iade etmeyen firmalar 320 milyon lira ceza ödeyecek. • Satışa sunulan ayıplı mal- lann ya da ambalajlannın üze- rine "özüriüdür" ibaresi yaz- mayan firmalar 2004 yılı için- de 128 miryon lira ceza ödemek zorunda kalacak. • Kapıdan satışlarda kural- lara aykın hareket edenler 320 milyon lira para cezası ödemek durumunda kalabilecek. Suçun aynı takvim yılı içeri- sinde tekrar edilmesı durumun- da verilecek para cezalan, iki katı şeklinde uygulanacak. AVRUPA'YA İHRACAT DÜŞECEK Çiçeği 'soğukhava' vurdu ANTALYA (A.\) - Antalya'da son aylarda yaşanan sel, fırtma ve soğuk ha%a, çiçek seralannı olumsuz etkilerken "14 Şubat SevgiHler Günü" ve "9 Mart Dünya Kadmlar Günü" için Avrupa'ya yapılacak çiçek ihracatında düşüş yaşanacak. Antalya Kesme Çiçek Ihracatçı Birlikleri (AKÇlB) Yönetim Kurulu Başkanvekili Osman Bağdatlıoğlu. son bir ay içinde üst üste yaşanan sel, fırtına ve soğuk gibi doğal afetlerden dolayı Antalya bölgesinde 1000 dönüm çiçek serasının zarar gördüğünü, üretimin azaldığmı ve kalitenin düştüğünü söyledi. Kesme çiçekte yüzde 30-35 ürün, yüzde 50 oranında da gelir kaybı olduğunu anlatan Bağdatlıoğlu şöyle konuştu: "Soğuk, nrtma ve sel olaylan, çiçekte kalitenin bozulmasına neden oldu ve dünya pazarlannda rekabet şansınıı/ı azalrtı. Döviz kurlanndaki düşüş de çiçek ihracatçdanna ikinci darbeyi \urdu. Bu nedenle 14 Şubat Sevgililer Günü ile 9 Mart Kadmlar Günü'nde ihracatçüann umutlan söndü. Çiçek ihracatçılaruun zaran çok." 'GAP gündemden düştii' Şanhurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsnıail Demir- koU dünyanın en büyük entegre projelerindcn biri olan GAP'ın Türkrve'nin gündeminden düştüğiinü ileri sür- dü. GAP'm enerjrve dönük lasmının \iizde 80*inüı ta- mamlandığını kaydeden Demiıicol, "Sulamada ise bu oran jiizde 14 cKanndadır. Bakanlar Kurulu. projenin 2010'- da tamamlannıası için karar almıştL Ancak bütçeden ye- terti ödenek a>nlnıadL Bu gidişle GAP'ın hedeflenen ta- rihte tamamlanması olanaksız hale gelmistir" dedL (AA) İŞÇİI^EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Yabancılaştırma Bayramın habersiz günlerine de denk düştü. Bütün televizyon kanallan, gazeteler Konya'da kendi kendi- neçöken Zümrut Apartmanı olayınayoğunlaştılar. ön- ce iç karartsa, moral bozucu olsa da ders verici işlevi olacağını düşündüm. Sonra mesleğim adına bir kez daha düş kınklığına uğramış olarak, giderek daha faz- la kızmaya başladım. Tek elden planlansa bir konuya bu kadar yoğunlaş- mış, sorun üzerine ilgi çekmeye çalışıyor görünüp, kit- lelerin söz konusu konuya, soruna yabancılaştınlma- lan, ancak bu kadar hesaplı, başanlı olabilirdi. Kader, kaza olarak algılanabilecek bir olayla karşı karşıya ol- madığımız ortada. Bir kişinin değil bir ekibin suç ortak- lığını kanrtlayan bir yapılaşma cinayeti, suçu ile yüz yü- zeyiz. Dünyada çok az örneği yaşanan bu utanç, suç or- taklığı çarklarının bizde çok yaygın olduğu besbelli. Yüzde doksan dokuzunun inanmış Müslüman olması ile övündüğümüz vatandaşlanmızın, ucuz çıkariar adı- na birbirlerine yapmayacakları kötülük, hainlik yok. Al- lah korkusu, ahlak, dininin öngörüleri vız geliyor. Biraz daha çok para kazanabilme adına, ürettiğimiz gıdala- ra başta kanser, ölümcül hastalıklara yol açabilecek dozlarda horman, kimyasal maddeleri vicdanımız sız- lamadan katabiliyoruz. Zümrüt Apartmanı örneğinde yaşandığı üzere inşaatın her aşamasında, usulsüzlük, yolsuzluk yapabiliyor, malzemeden çalmayı kâr saya- biliyoruz. Zümrüt Apartmanı rezilliği, Türkiye'nin çağdışılıkta, kuralsızlıkta, kirlilikte, suç ortaklığında nerelere gitmek- te olduğunun boyutlannın kanıtı bu olaydan hiç değil- se ders çıkarmanın bir aracı olmalı değil mi? Medya- mız sansasyon, haber yokluğunda büyük haber adına olaya hazır zum yapmış, bari toplumsal ders alınacak boyutlanna parmak basılsa. Cinayetin suç ortaklığının çarklannın nasıl işlemekte olduğu kamuoyuna yansı- tılsa. Zümrüt Apartmanı cinayeti özelinde dikkatler suç ağınayönlendirilerek benzerieri, alınacak, alınması zo- runlu önlemler için kamuoyu bilinçlendinlse... Medyamız canlı yayınlannda, televizyonlarda saat- lerce kurtarma çalışmalanna odaklanıyor, sayısız uz- manın çalıştığı kurtarma çalışmalannı bilir biimez "Ni- ye önden, yukardan başlayarak" diye tartışıyor da kir- li çıkar ittifakının üzerine gitmeyi es geçiyor. Dahası bal gibi de suç ortaklığı çarkının içindekilerin kendilerini, birbirlerini aklamaya yönelik açıklamalan ile yetiniyor. Depremden deneyimli olarak biliyorum. Birlikte dep- rem sonrasında dolaştığım TMMOB'nin mühendislik alanlanndan ortak uzman ekipleri, kaçınılmaz yıkımla- nn yanında malzeme hırsızlığından proje yanlışlanna, yasalara aykın izinlere uzanan bir dizi nedeni, ortak, yaygın suçu, kirti çıkar ağı ilişkılenni saymak zorunda kalıyorlardı. O zaman da kamuoyunun dikkatini, uz- manlık ve sorumluluk alanlan nedeni ile çok haklı kirli çıkar agına çekmek isteyen TMMOB sözcüleri, med- yamızda konuşturulmadılar. Sansürienip susturuldular. Aylar yıllar aynı şiddetteki depremin başka ülkeler- de aynı utanç verici sonuçları, cinayetleri getirmediği- ni sözde sorgulayıp tartıştık. Ama düzenin, kirli siya- setle de bırleşen kirli yüzünü es geçince, o günlerden bu günlere gerçek anlamda hiçbir önlem alamamış, bir arpa boyu yol gitmiş olarak geldik. Zümrüt Apartmanı'nın kendi kendine, depremsiz çökmesinde daha da utanılası, çirkin bir kirli çıkar itti- fakının, suç ortaklığının işleyişi var. Hiç değilse bu bi- reysel gibi görünen ağır suç ortaklığında kirli çıkar itti- fakı ağı adam gibi sorgulansa. Can korkusu, deprem korkusu ile herkes kendi çevresinde olup bitene biraz daha ciddi ilgi duyabilir. Suç ortaklanna yönelik adam gibi bir sorgulama, cezalandınma, ders verici olma iş- levi yüklenebilir. Zümrüt Apartmanı cinayetini, suç ortaklığını kurca- lamak öyle kolay bir iş mi? Ucu yaklaşan belediye se- çimlerinde kuralsızhk, kirli çıkar düzenine dayalı seçim kazanma hesaplanna oturtulmuş iktidara kadar uza- nabilir. Her aşaması yasalara aykın besbelli bir inşaat cina- yetinde, kirli çıkar ittifakı üzenne müteahhitlik, yerel yö- netim, iktidar çarklanna uzanan ilişkiler ağında neler ne- ler, ne kirli çamaşırlar ortaya saçılabilir. Yasadışılığı, ku- ralsızlığı, hırsızlığı kurumlaştıran, ödülendiren bir dizi af yasasının hesabı sorulabilir. Himaye düzenine, küçük çıkariar ittifakı temeline oturtulmuş, halkımızla-siya- setçi ilişkileri sorgulanabilir. Başbakan Erdoğan, Zümrüt Apartmanı cinayetinin suçlulannın cezalandınlması, milyonları tehdit eden deprem cinayetlerine karşı önlem almada niyetli olsa, belediye başkanlanndan başlayan, görev sorumlulu- ğu olan bütün kadrolara uzanan geçici işten el çektir- me karan ile gerçek bir soruşturmayı başlatabilir. Televizyonlarda kafa kanştıran kamu sorumlulannın, "Her şey yasalara, yönetmeliklere uygun" açıklama- lannın kendisi asıl gerçek suç kanıtı. Betonu kınlma- dan parçalanan, durup dururken çöken bir inşaatın her işleminin yasal görülmesi asıl suç çarkının kanıtı de- ğil mi? soner o cumhuriyetcom.tr Yüzde 57.5'i beyan edilmeyecek Faîz gelirine vergi yok ANKARA (ANKA) - Yıllardır faiz gelirlerini ücret ve benzeri gelirle- re göre ya çok az vergi- lendiren ya da hiç vergi- lendirmeyen devlet, fa- iz gelirlerinin vergilen- dirilmesinde de büyük bir çarpıklık sergiliyor. Maliye Bakanlığı, 2003 "te Türk Lirası cin- sinden devlet tahvili ve Hazine bonolanndan el- de edilen faiz gelirleri- nin verilendirilmesinde esas alınacak indirim oranını yüzde 57.5 ola- rak belirledi. Buna göre enflasyonun yılhk orta- lamalara göre TÜFE'de yüzde 25.3 'e, TEFE'de de 25.6'ya indığı 2003 yılında faiz gelirlerinin yüzde 57.5'i vergiden muaftutulacak. 26Temmuz2001 ta- rihinden önce ihraç edil- miş TL cinsinden ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz ge- lirinden önce yüzde 57.5 oranında indirim yapılacak. Indirimden sonra kalan tutar 12 mil- yar lirayı aşıyorsa be- yanname verilecek. 26 Temmuz 2001 'den sonra Türk Lirası cin- sinden ihraç edilen dev- let tahvili ve Hazine bo- nosu faiz gelirlennden de önce yüzde 57.5 ora- nında indirim yapıla- cak. Kalan miktardan 121 milyar 794 milyon lirahk istısna düşüldük- ten sonra kalan tutar 12 milyar lirayı aşıyorsa beyanname verilecek. Buna göre söz konusu kâğıtlardan geçen yıl 314 milyar liradan daha az gelir elde edenler vergi vermeyecekler.