Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 ŞUBAT 2004 PERŞEMBE 12 EKONOMI Hak sahipleri, aldıklan anaparanm yaklaşık yüzde 10-12 fazlası kadar para alabilecekler Çalışanıngözünemaödemesinde Tüketici endeksinin düşük çıkması, 'iç talep yetersizBğine' bağiandı. Enflasyonu durgunluk yendi MURATKIŞLALI ANKARA-Ocak ayında, toptan eşya fiyatlanndakı yüzde 2.6'hkarhşakarşın bu artışın tüketici fiyatlanna yansıma- ması ve tüketici fiyatlarının sadece yüz- de 0.7 oranında artması işadamlan ve sanayicilen kaygılandırdı. Bazı ışadamı ve sanayicilerin konuya ilişkin görüşlen şöyle: Kütahya Sanayi Odası Başkanı Nafı Güral: Çın mallannın piyasayı istila et- mesıyle, dövızin değerinin altında sey- retmesi sonucu içerideki fiyatlar baskı altında. Şu anda tüketici kredilerindekı faiz düşüşlen, kredı kartlan yoluyla ın- sanlann özendirilmesı gibi zorlama ta- lep yaratma uygulamalan var. Gelecek- teki birtakım harcamalan öne almaktan ibaret olan bu etkıler ortadan kalktığı andan itibaren durgunluğu hissedece- giz. Trabzon Sanayi Odası Başkanı Şadan Eren: Enflasyondakı çarpıkhk ıç talep yetersizliğinden. Talep yetersizliği üre- tım ve istihdamın artmamasından. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başka- nı Celal Sönmez: Yıllık enflasyonun ge- rilemesinın ve TÜFE'nin düşük olma- sının nedeni halkın satın alma gücünde- ki azalmada saklı. Enflasyonda potansi- yel tehlike sürüyor. Adana Sanayi Odası Başkanı Ümit Özgümüş: İç piyasadakı durgunluk ve satın alma gücünün azalmasından dola- yı tüketici fiyatlan düşük. Böyle gider- se toptan eşyadaki yüksek oran tüketici fiyatlanna da yansıyacak. Düşüşün sür- dürülebılirlığinden kuşku duyuyorduk. Ilk sinyalı de gelmeye başladı. MÜSİAD Adana Şube Başkanı Mus- tafa Çalışkan Toptan eşya fiyatlannın seyn bir sonraki ayın tüketici fiyatlan- na yansıyacak. ABD Başkanı George VV. Bush. Bushyüzde 7'ye çıkardı ABD bütçesi savunmaya Ekonomi Servisi - ABD Başkanı Ge- orge W. Bush. açıkladığı 2005 mali yılı bütçesinde, bütçe açığını azaltmak için savunma dışı harcamalarda büyük kısıt- lamalara gitti. Askeri harcamalar yüzde 7 artarken yurtiçı harcamalarda ise yüz- de 0.5 artışla yetinildi. Savunmanın yaru sıra iç güvenlik har- camalan da çarpıcı bir şekilde arttınlır- ken 15 bölümlük kabinenin 7"si kesınti- lere maruz kalacak, tarım ve çevre koru- ma ise en büyük kesintıye uğrayacak. Bush, 521 milyar dolarlıİc açığı 2005'te üçte bir, 2009'da ise yan yanya azaltma sözü vermiştı, ancak Demokrat- lar, vergi kesintileri ve Irak savaşımn ta- rif edilemez açıklara neden olacağını be- lirterek bu hedefe ulaşılamayacağını id- dia ettiler. Savunma harcamalannın, 8 yılda 534 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. ANKARA (AA) - Kamuoyunda "Zorunhı Tasarruf Hesabı" olarak bilinen hesabm tasfiyesine ilişkin geçen yıl çıkanlan yasa uyannca, tasfiyeye yönelik ilk nema ödeme- sinin mart ayında yapılması bekle- niyor. Tasfiye Yasası uyannca, ge- çen yıl nisan ayında 1.25 katnlyon lira anapara ödemesi yapılan he- saptan, bu yıl martta da toplam 1.4 katnlyon lira nema taksiti öden- mesi öngörülüyor. Ödemelerin yapılacağı Ziraat Bankası'nın yetkilileri, ödemele- re ilişkin bütün hazırhklann ta- mamlandığını, Hazine'nın parayı aktarmasıyla ödemelere başlana- bileceğini söylediler. Zorunlu tasarruf hesabından, bu yıl haziran, eylül ve aralık aylann- da olmak üzere 3 nema ödemesi daha yapılacak. 2005 yılında mart, haziran. eylül ve aralık, 2006 yılı- nın mart ve haziran aylannda ya- pılacak ödemelerden sonra hesap • Hesabın tasfiyesine ilişkin yasa gereği ilk nema ödemesinin martta yapılması bekleniyor. Martta yapılacak ödemenin 1.4 katrilyon lirayı bulacağı hesaplanıyor. Zorunlu tasarruf hesabından, bu yıl haziran, eylül ve aralık aylannda olmak üzere 3 nema ödemesi daha yapılacak. tasfiye edilmiş olacak. Hesapta bulunan nemalar, her ay Tüketici Fiyatlan Endeksi'ndekı (TÜFE) değişim oranında ve ilave olarak yıllık yüzde 5 faiz ile değer- lendiriliyor. Ödemeler ile bunlara ilişkin düzenlemelerden hiçbir vergi ve kesinti yapılmıyor. Yasa uyannca, Hazine Müste- şarlığı'nın bağlı olduğu bakan, ödeme tarihlerini bir ay önce veya bir ay sonra olarak belirleyebili- yor. Emeklilik veya ölüm halinde taksitlendirme devam etmiyor ve ilgililere veya kanuni mirasçılan- na kalan tutar defaten ödeniyor. Nisan 1988'de yürürlüğe giren zorunlu tasarruf hesabı, işsizlik si- gortasının uygulamaya konulma- sıyla 1 Haziran 2000'de durdurul- muşru. Ziraat Bankası'nda yakla- şık 15 milyon tasarrufu teşvik he- sabı açılmasına karşın daha sonra yapılan incelemelerde, mükerrer olduğu belirlenen 2.4 milyon he- sap kapatılmıştı. 16.1 katrilyon blrlktl 2000 yılında anapara kesintisi durdurulan hesapta, 28 Nisan 2003 itibanyla anapara ve nema geliri olarak toplam 16 katrilyon 180.2 trilyon lirabirikmişti. Bunun 1 kat- rilyon 698.5 trilyon lirasını anapa- ra, 14 katrilyon 481.7 trilyon lira- sını nema geliri oluşturuyordu. Hesaba giren paradan 3 katril- yon 661.1 trilyon lirası anapara, şa- hıs kesintisi ve nema olarak hak sahiplerine ödenirken 9 trilyon li- ra ilgili kurumlara iade edildi. Zi- raat Bankası'na da 17 trilyon lira yatınm harcaması ve komisyon olarak verildi. Zorunlu tasarruf uygulamasının yürürlüğe girdiği Nisan 1988'den 28 Nisan 2003'e kadar, fondaki kümülatif nema oranı ise yüzde 964.35'e ulaşmıştı. Hesaptan, geçen yıl nisan-mayıs aylannda 5 milyon kişiye 1.25 kat- rilyon liraya yakın anapara ödeme- si yapılırken bu yıl martta yapıla- cak nema taksiti ödemesinin 1.4 katrilyon lirayı bulması bekleni- yor. Bu durumda hak sahipleri, al- dıklan anaparanın yaklaşık yüzde 10-12 fazlası kadar nema alabile- cekler. Açlar kıtasına petrol akını Ortadoğu petroflerinin siyasi, askeri ve her türlü istikrarsızhk ortanunda güveıüi ve sürdürülebilir sevkryat iimidi vermemesi karşısında, Afrika'nın petrol üretkisi ve ihracatçısı ülkeleri, dünya ekonomisinin devlerinin rekabet sahasına döndü. Dünya ekonomisinin önde gelen ülkeleri Çin, ABD, Japonya, Avrupa ülkeleri ile giderek artan öiçüde Hindistan, Ortadoğu'nun istikrarsız petrol kavnağına bağımhhktan kurtulup Baü Afrika, Hazar Denizi. Rusya, Güney Amerika ve başka yerlerdeki geleneksel olmayan petrol kaynaklanna adeta akın edhor. Afrika ülkelerinde petrol arama-çıkanna ve madencilik çahşmalannı genişleten Çin, Kuzey Afrika'nın hâlâ siyasi istikrarsızlıklann pençesindeki ülkesi Cezayir'deki rafinerilere geçen yıl 350 milyon dolar yaDnm yapta. Sudan'da Kanadah bir şirket, petrol geüriyle iç savaşın fonlandığı yolundaki şikâyetler karşısında 2002'de bu ülkeden çekilince, Çin, Hindistan ve Makzya'nın başını çektiği Asyah şirketkrle ortakhklar halinde yeni petrol şirkederi 2003'te ülkeye giriş yapn. Ankaralı marketçiler ulusal ve uluslararası rakiplerine karşı şirket kurdular Perakendede giiçbirliğlÖZLEMAS Perakende sektöründeki yerli mar- ket zincirleriyle pazardan çok büyük bir pay alan uluslararası gruplann karşısında ayakta kalmaya çalışan, birbirine rakip 16 tane yerel market zinciri güçlerini birleştirdi. Ankara Dağıtım Organizasyon Hızmetleri (ADO) adıyla ıkı hafta önce kurulan şirketin amacı, u pri- vate label" denilen mağaza marka- lı ürünlerin üretimini birinci elden, profesyonel bir yönetimle yaparak hem yüksek kalite hem de düşük fiyatlarla rekabet edılebilır ürünler yaratmak. Ankara'da perakendeciliğin lideri olarak kabul edilen ve şirketin kuru- culan arasında yer alan Canerler Gı- da Genel Müdürü Kanat Başar. be- raber büyüdükleri, birbirine rakip olan küçük ve orta boy işletmelenn, rakiplerine karşı ayakta kalabilmek ve onlarla mücadele edebilmek için güçlerini birleştirdiklerini belirtti. Başar şun- lan söyledi: "Ankara'da pe- rakendeciliğin lide- ri gibi gözüküyor olabiliriz. Aynca bu topraklann insa- nmı i\i bilmemiz bi- zim için bir avantaj. Ancak geleceği net göremiyoruz. Şu anda mutluyuz, ancak gelecekte ne olacak bilemiyo- ruz. Önümüzdeki yıllarda sektörde- ki uluslararası ve büyük ulusal oyun- cularla mücadele edebilmek için ortak bir şirket kur- duk." Bu yıl özellikle mağa- za markalannın ürünleri- nin toplam satışın yüzde 20'sini oluşturduğunu belirten Başar. bunun kendilerine ulusal ve uluslararası zincirle- re karşı rekabette güçlü olma şansını yaratacağını söyledi. Başar, Anado- lu'daki tüm zincirlere yönelik ürün vermeyi ve onlarla işbırliğinde bu- lunmayı da planladıklarını dıle getir- di. Toplam 204 mağazası olan ADO'nun 450 milyon dolarlık satış cirosu bulunuyor. Başar, uluslarara- sı zincirlerin Türk tüketicisini iyi ta- nımamasından dolayı çabuk yayıla- madığını belirtti. Yaklaşık 25 yıllık bir şirket olan Canerler, Migros'tan sonra müşteri- yi tanunayı sağlayan paro sistemine geçen ikinci market zinciri. Sadece Ankara'da faaliyet göste- ren şirketin 36 marketi ve 1350 ça- lışanı bulunuyor. Valiliğin 'tarihi yanmada'yı turizm bölgesi ilan etmesine karşın belediye ranttan vazgeçmiyor İtnalathaneler Eminönü'nükanştırdı EBRU ERDOGAN Eminönü ilçesinde bulu- nan imalathanelerin, 9 tril- yon lira harcanarak yapılan tkitelli Organize Sanayi Si- tesi'ne taşınması konusun- daki tartışmalar bitmiyor. îs- tanbul Valiliği'nin "tarihi yanmada" yı turizm bölge- si ilan etmesine karşın bele- diye, rant alanından vazgeç- mek istemiyor. îstanbul Ayakkabı ve Malzemeleri Yapı Koopera- tifi Yönetim Kunılu Başka- nı MuratGöl, esnafın İkitel- li'deki Organize Sanayi Site- si'ne taşınmamasının tek ne- denınin belediye olduğunu • Eminönü'nde bulunan imalathanelerin, tkitelli Organize Sanayi Sitesi'ne taşınması konusundaki tartışmalar bitmiyor. İstanbul Valiliği'nin 'tarihi yanmada'yı turizm bölgesi ilan etmesine karşın belediye, rant alanından vazgeçmek istemiyor. belirterek, belediyenin oto- park, işgaliye vergısi gibi gelirlerden vazgeçmek iste- mediğini söyledi. Siyasi hesaplar Esnafın da artık tkitelli'ye taşınmak istediğini vurgula- yan Göl, "Fakat esnafta, 'Gideceksek hep bırlikte gi- delim, piyasamızı kaybet- meyelim' gibi bir düşünce var. Eminönü ve Gedikpa- şa'da bulunan imalathanele- rin ruhsadan yok, trafık keş- mekeş, yanguı merdhenleri yok. Ama belediye başkanı bütünbunlara karşın'Bura- sı benim bölgem, orası sizin bölgeniz' gözüyle batayor" diye konuştu. Murat Göl, tkitelli 'deki Organize Sana- yi Sıtesı'nın altyapı ve ula- şım sorunlan olmadığını da bildırdi. Türkiye Otelciler Birliği (TUROB) Özel Komiteler Başkanı Faruk Boyacı ise Eminönü'nün geleceğinın turizm ve ticaret olduğunu belirtti. Eminönü'nde 30bin kişinin oy kullandığına dik- kat çeken Boyacı, "Seçmen- lerin çoğu gelir düze>1eri çok düşük insanlar. Buradaki seçmeni bilinçlendirmek ge- rek. Çünkü belediyelerde kı- sa dönem çıkar hesaplanna dayanan siyasi anlayış mev- cut" dedı. 'İkiteUiyetersiz' Eminönü Belediye Başka- nı Lütfii Kibiroğlu. mahalle aralannda açılan imalatha- nelere ruhsat vermediklerini belirterek, kendilerinin de imalathanelerin bölgeden gitmesini istediklerini söy- ledi. tkitelli Organize Sana- yi Sitesi'nin bu imalathane- ler için yetersiz olduğunu sa- vunan Kibiroğlu, şöyle ko- nuştu: "Ben beledrve başka- nı olduktan sonra 2 bin ima- lathane buradan gitti Bunla- nn valnız400'ü tkitelli'ye git- ti. Altyapı sorunlan aşümış olabinr, fakat tkiteUi'de hâlâ bir ulaşun sorunu var. 30 metrekarelikyerlere 150 mil- yon lira kira ödüyorlar. tki- telli'nin başka bir yerinde bu paraya 100 metrekarelikyer kjralanır.*" EKONOMtYE BAKIŞ TANER BERKSOY Yazarımızın yazısı elimize ulaşmadığın- dan yayımlayamıyoruz. 'Yarın' için yatırımın tablosu Sözleşme dağılımı(Milyon TL) 300 ve üstü 100-200 0-50 200-300 50-100 Şirketlere göre dağılım Yapı Kredi Emeklilik %35 %29 Koç Emeklilik Garanti Emeklilik Anadolu Emeklilik Ak Emeklilik Oyak Emeklilik Commercial Union Doğan Emeklilik Vakıf Emeklilik Başak Emeklilik Ankara Emeklilik TOPLAM 448 37077 Emeklilikşirketleri memnun 'BireyseVde erken yoğunlaşma NECDET ÇALIŞKAN Emeklilik ürünlerini 27 Ekim 2003'ten itibaren sunmaya başlayan bireysel emeklilik şirketlerinin toplam katıhmcı sayısı 37 bini geçti. En fazla katılımcıyı 8 bin 639'la Yapı Kredi Emeklilik sağlarken Yapı Kredi, Garanti, Ak ve Anadolu Emeklilik'in 11 şirketin faaliyet gösterdiği sıstem içındeki payı yüzde 75"e ulaştı. Emeklilik yatınm fonu varlıklannın toplamı da 37 trilyon lirayı (28 milyon dolar) aştı. Bireysel emeklilik şirketlerinin yakın bir zamanda emeklilik planlannı katılımcılara sunmaya başlaması ve grup emeklilik sözleşmelenrun henüz aktif bir şekilde sistemde yerinı almamasına rağmen şu anki katılım seviyesınin önemli bir düzeyde gerçekleştiği belirtiliyor. Bireysel Emeklilik sigortası (BES) uygulamasına yeni başlanan ülkelerde, orta ve uzun \ adede emeklilik yatınm fonu varlıklannın toplam değerinin GSMH'ye oranırun yüzde 5-10 arasında değiştiğini hatırlatan Sermaye Piyasası Kurulu(SPK) Başkanı Doğan Cansızlar, Türkiye'de de orta vadede buna paralel bir büyüklüğe ulaşılacağının • Yapı Kredi, Garanti. Ak ve Anadolu Emeklilik'in sistem içindeki payı yüzde 75'e ulaşırken fon varlıklannın toplamı da 37 trilyon lirayı aştı. düşünüldügünü söyledi. Katılımcı TLyl terclh edlyor BES'e katılanlann büyük bölümünü üniversite mezunlan oluştururken sözleşmelerin yüzde 71 ile en büyük bölümü, TL cinsınden yapılanlardan oluşuyor. Dolar cinsınden yapılan sözleşmelerin toplamdakı payı yüzde 22, Euro ile yapılan sözleşmelerin payı ise yüzde 7 olarak gerçekleşti. Geniş kesimlere yayılmayı hedefleyen BES'te ılk 3 aylık veriler, sisteme girenlerin çoğunluğunun üst gelir grubundan olduğunu da ortaya koydu. BES'e katılanlann yüzde 35'i 300 milyon TL ve üzen aidat öderken yüzde 29'u 100 ile 200 milyon TL arasında ödeme yapmayı tercih etti. BES'e yaş dağılımı açısından bakıldığında ise katılımcılann yüzde 35 ile büyük çoğunluğunu 25 ile 34 yaş arasındakiler oluşturuyor. Katılımcılar genelde aylık ödeme yapmayı tercih ederken bireysel emeklilik aracılığı yapanlann yüzde 70'inden fazlası üniversite mezunu. Banka borçlarına alıcı çıktı • İSTANBUL (AA)- Endeks Holdıng, Alman finans şirketi EOS'a bağlı KSI ile yaptığı ortaklıkla Türkiye'de borç satın alma ve nakit akışı yönetimi hizmeti vermeye başladı. KSI&Endeks Holding Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Oral. bazı bankalarla borç satın atmaya ilişkin gizlilik anlaşmalan gerçekleştirdiklerini bildirdi. Oral, aralık ayından bugüne kadar Türkiye'de 60 milyon Euro'nun üzerinde borç satın aldıklannı belirterek "Türkiye'de nakit akışıyla beraber 200 milyon Euro'luk iş yapmayı hedefliyoruz" dedi. Tepe Grubu'nun gözü dışarıda • ANK\K\ (AA) - Tepe Grubu CEO'su (Yürütme Kurulu Başkanı) ve Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Alı Kantur, ahşap sektöründe yurtdışına açılma çalışmalanna tüm hızıyla devam ettiklerini belirterek "îlk anlaşmalar Dubai ve Bahreyn'de yapıldı, 2005'te oralara ilk mağazalanmızı açacağız" dedi. Kantur, Tepe Grubu olarak 2003 yılını mutlu bitirdiklenni, 2004'e de 40 milyon dolarlık bir yatınmla devam edeceklerinı söyledi.