Katalog

21 ARALIK 2004 SALI CUMHURİYET SAYFA Ji/JV\7İM U1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 İŞÇÎNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Son günlerin televizyon kanallan, reklamlar kuşağında çok ağırlıklı yer aldığı için duymamış olma ihtimaliniz yok. 17 Aralık'ta AB'li olduk, AKP iktidan, daha doğrusu Başbakanımız Erdoğan'ın üstün siyaset, pazarlık gücü ile elde edilmiş büyük başan(!) gündemde ya.. Birileri daha galiba, "Bu başannın asıl sahibi biziz" demek istiyor. "Abant'tan Brüksel'e, bartşa uzanan yol.." diye anonslar veriliyor. llıcaklar'ın Tercümanı'nda yayımlanacak bir yazı dizisinin reklamı yapılıyor. Abant'ta dikilen demokrasi ağacının, nasıl olup da Brüksel'de sürgün vendiği anlatılacak. AB'ye yürüyüşyolunda, Fethullah Gülen kimliği altında, sağdansoldan buluşma hareketinin, daha doğrusu ılımlı Islam2. Cumhuriyetçi işbiriiğinin etkili olduğu imajı, yazı dizisi yayımlanmadan bile reklam içeriği ile verilmiş oluyor. Çaktırmadan, paylaşılamayan Brüksel başansına Gülendamgası vuruluyor. Başbakan Erdoğan ve çevresi ile Gülen ilişkilerini yakın plan izleyemediğimizden, bu yazı dizisinin zamanlaması ve içeriğine tepkilerini de bilemeyeceğiz. Ama ortada madem ki ciddi bir başan(!) var; Başbakan Erdoğan, AB üyelikyolunun açılmasını sağlayan, AB'yi fetheden(!) başbakan olarak, törenlerle karşılanıyor, bugünden yanna yapılması gerekenler üzerine kimi beklentilere girebiliriz.. AB görüşme takvimine göre önümüze gelecek, ciltler dolusu zorunlu ev ödevlerini saymaya kalkışmayacağım. Hükümetin gündemindeki işlerden söz açmak, sadece emek alanına ilişkin, Erdoğan hükümetinin programında olan kimi çalışma|an anımsatmakla yetinmek istiyorum. Isterseniz kestirmeden söze girelim. Erdoğan hükümetinin programında olan, kimileri bakanlıklaraşamasında, kimileri Meclis'e kadar gelmiş, iş yaşamına ilişkin pek çok yasa tasansı, Erdoğan hükümetinin iradesiyle hazırlanmış düzenlemelerin tümden çöpe atılması gerekiyor. Gerekmiyor, zorunlu; hepsi çöpe atılmak durumunda. Türkiye'deki sendikal hareket uyusa bile, AB, dünya sendikal hareketlerinin, AB'den tarih almış Türkiye'de sendikal haklar ve özgürlüklerle çatışan yasal düzenlemelere duyarsız kalmalan, eşyanın tabiatına aykın bir durum. ABTürkiye ilişkilerinde bugüne kadar öne çıkan siyasi irade, Türkiye'ye yönelik mektuplar çerçevesinde, AB cephesinin sınıriı önceliklerine göre idi. Bundan sonrasında ise her kesim kendi alanına ilişkin önceliklere dikkat kesilecek. Istense de istenmese de Türkiye ilgi alanlanna girdi. Işvereni, çiftçisi, işçisi, sendikası.. Türkiye'de olup bitenle daha bir ilgili olacak. öyle olunca da AB'nin istemine uymuş olmak adına da olsa anayasanın 90. madde değişikliğini yapmış Erdoğan hükümeti, işçi sendikal haklara ilişkin sayısız yasa düzenlemesinde, imzalamış olduğumuz uluslararası sözleşmelere aykın, sayısız sendikal hak ve özgürlüğün kısıtlanması anlamındaki yeni yasalarla karşımıza çıkamayacak. Sendikal örgütlenme, toplu pazarlık, grev haklanna ilişkin yasaklı düzeni sürdürmek üzere, ILO'nun Türkiye tarafından imzalanmış sayısız sözleşmesi, Türkiye'ye ilişkin kararian yok sayılarak, Erdoğan hükümeti döneminde hazırlanmış yasal düzenlemelerin herhangi birinin Meclis'ten geçirilmeye çalışılmasının, doğrudan anayasal suç niteliği olacak. Oncelikli olarak da anayasanın yine kendi içinde yapılmtş değişiklikler bağlantılı, kendi içindeki, uluslararası sözleşme ve kararlara ilişkin aykınlıklan ayıklanacak. Sendikal haklar anlamında, yasaksız anayasanın yasaksız yasalan sil baştan hazıriancak. AB fatihi, yandaşı olmak kolay da, AB'nin siyasal ikiyüzlülüğü bir yana, uygariık, demokrasi, sendikal haklar anlamındaki gerçek değerlerini, çıkarlannı, alışkanlıklannı bir yana atarak kabul etmek, içine sindirmek zor. AB için seferberlik ilan etmiş iş dünyamız, AKP iktidan, büyük medyamız, yasaksız sendikal hak ve özgüriüklere ne kadar hazırtar? Anlı şanlı özel sektörümüzün Türkiye çapında çalıştırdığı sendikalı işçi sayısı 250 binlerie, yerierde sürünüyor. 5 milyon sigortalı için iş Yasası hükümlerini uygulayan işveren sayısı parmakla. Erdoğan hükümetinin iyice esnekleştirdiği İş Yasası hükümleri yetmedi, bu yasa yok sayılarak iddia ediyorum ki, sigortalı 5 milyon işçinin en az 3 milyon üstü, fazla mesaisiz, fazla, keyfi, kuralsız çalıştınlmaktalar. Biliyorsunuz AKP, Erdoğan hükümeti iktidan keyfiliği, kuralsızlığı daha çok sevdiği için, kayrt dışı çalıştırmada patlama var. 6 milyona yakın da sigortasız, vergisi ödenmeksizin kaçak çalıştırma var. Başbakan Erdoğan gerine gerine, bundan böyle kamuda da, sözleşmeli, yani ne işçi ne de memur olan ve her iki yasanın güvencesinin dışında kalan kuralsız çalıştırmayı esas yapacağını ilan ediyor. Bizim AB'cilerin boylannı boslannı asıl bundan sonra göreceğiz.. soner@cumhuriyetcom.tr Dolar Merkez'in desteğiyle ayakta duracak ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Merkez Bankası, 3 yıllık dönemde döviz bolluğu öngörüyor. Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti. 3 yılda dö\iz arzının, talepten fazla olacağını belirterek 22 Aralık'tan itibaren döviz alım ihalelerine başlanacağını açıkladı. Serdengeçti düzenlediği basın toplantısıyla 2005 yıhnda uygulanacak para ve kur politikalarını açıkladı. Serdengeçti'nin açıklamalan özetle şöyle: Hedeflemeye yumuşak geçiş: Enflasyon hedeflemesine geçiş sürecine bağlı olarak ocak ayından itibaren Para Politikası Kurulu her ayın 8'inde toplanacak. 2005'te faiz karan da kurul toplantısı dikkate alınarak, toplantıyı takip eden işgününün sabahı saat 09.00'da ilan edilecek. 2006'da ise açık enflasyon hedeflemesine geçilecek. Dolar fazlası olacak: Yeni 3 yıllık program döneminde, büyük dışsal şoklann oluşmadığı koşullar altında, ters dolarizasyon sürecinin daha da belirginleşmesi ve Türkiye'ye yönelik sermaye girişlerinin artması bekleniyor. AB'ye tam üyelik amaçlı müzakere sürecinin olumlu gelişmesinin, hem ters dolarizasyon sürecini hem de ödemeler dengesini olumlu biçimde etkilemesi öngörülüyor. Diğer bir ifadeyle, önümüzdeki üç yıllık dönem, döviz arzının döviz talebine kıyasla giderek artacağı bir dönem Yeni 3 yıllık program döneminde, ters dolarizasyon süreci daha da belirginleşecek AbantBpüksel FAÎZLERDE 2 PUANLIKİNDİRÎM ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) ithalafj, para talebi ve kredilerdeki Merkez Bankası, sabah saatlerinde arüş hızmın v avaşlamasL, likidite de kısa vadeli faiz oranlannı 2 fazlasındaki azalma, tüketinl puan düşürdü. Banka'dan yapılan egilimi ve tüketici güven endeksinin istikrara kavuşması gibi faktörter, açıklamaya göre indirim en azmdan önümüzdeki kısa kapsamında gecelik borçlanma tmalat sanayiinde kapasite dönemde iç talebin enflasyonist bir faiz oranı yüzde 2O'den yüzde 18'e kullanım oranı, bu yılın kasım baskı yaratacak düzeye düşürülürken, borç verme faiz ayında yüzde 83.4'e gelmeyeceğine işaret etmektedir." oranı da yüzde 24'ten yüzde 22'ye yükseldi. Bu oran geçen yılın Öte yandan MB'nin gecelik çekildi. indirim karanyla birlikte aynı ayında yüzde 79.4 olarak faizlerde yaptığı indirimden sonra yapılan açıklamada ise faiz gerçekJeşmişti. Kasımda bankalar da mevduat faizlerinde indiriminin gerekçeleri açıklandı. imalat sanayiinde kapasite indirim yapmaya başladılar. 3 yıllık yeni ekonomik programın kullanım oranı devlet Oyakbank, vadeli Türk Lirası sonuçlanma noktasına gelmesinin sektöründe yüzde 73.5, özel mevduat faizlerinde 12 puanlık yanı sıra AB zırvesinden sektörde ise yüzde 70.8 oldu. indirim yaptı. Finansbank ise Euro çıkan karann da "reformlann süreldiliğine destek sağlayacağı" belirtilen cinsinden hesaplann faiz orarunda indirim yaptı. açıklamada. ertelenmiş talebin de zayıfladığı Banka bir ay vadeli Euro hesaplann yıllık faiz belırtildi. Açıklamada şöyle denildi: "Yine son oranını yüzde 2.75'ten yüzde 2.5'e, üç ay vadeünin dönemde vurgulandığı gibi, sanayi üretimi, ara malı faizini de yüzde 3'ten yüzde 2.75'e indirdi. Kapasite kullanımı yüzde 84'e çıktı >N|/ olacak. Döviz ihalelerine başlanacak: Döviz arzındaki gelişmelere bağlı olarak 22 Aralık'tan itibaren döviz alımına başlanacak. Döviz likiditesinde olağanüstü farklılaşmalar görülmedikçe, bu kararda değişikliğe gidilmeyecek. Günlük ihale tutan 15 milyon dolar olacak. Bu tutar en fazla 45 milyon dolara çıkabilecek. Merkez Bankası 'nın herhangi bir kur hedefi yoktur. Burada amaç, döviz rezervlerini ılnnlı bir şekilde arttırmak veya azalmasmı engellemektir. Olağanüstü gelişmelernedeniyle döviz piyasasmda derinliğin kaybolması, döviz fiyatlannda aşın oynaklık ve sağlıksız fiyat oluşumlannın gözlenmesi halinde, döviz alımı geçici olarak durdurulabilecek. Aşırı oynaklık durumunda, piyasaya da doğrudan müdahale edilebilecek. Eksi likidite) e geçilecek: Temel senaryoya göre, likiditekı azalış süreci aşamalı olarak devam edecek ve 2005 yıh ilk çeyreğinde eksi likiditeyle karşılaşılacak. Likidite yönetimi Merkez Bankasf run kendi bünyesinde yürütülecek ve yeni bir stratejiyle bu süreç götürülecek. MB fai/Jerini gözden geçirecek: Önümüzdeki dönemde fazla likiditenin pozitiften negatife geçtiği bir aşamada Merkez Bankası, faizlerini gözden geçirecek. TÜRKİYE'YE 2 PUAN DAHA Ekonominin istikrarpuanı yükseldi NEWYORK(AA) Deutsche Bank Eurasia Group Istikrar Endeksi'ne göre Türkiye'nın "istikrar revtingi'' 2 puanlık bir artış göstererek 62 puana yükseldi. Endekste AB üyelik müzakereleri için tarih alacağı öngörüsüne ilişkin Türkiye'nin reytinginin yükseldiği kaydedildi. Buna göre Türkiye'nin AB sürecinde kalması Türk siyasetinde istikran temin ederken hükümetin ekonomik ve siyası reforrrüan devam ettirmesine de olanak sağlayacak. Müzakere tarihinin yanı sıra 14 Aralık'ta IMF ile imzalanan 10 milyar dolarlık standby anlaşmasının da Türkiye'nin istikrar reytingine olumlu katkıda bulunduğu kaydedilirken bu anlaşmanın IMF tarafından şubat ayı başlannda onaylanacağına dikkat çekildi. k Mazda 3 ve Hyundai Elantra çarpışma testlerinden en yüksekpuanı aldı ABD'de yapılan son çarptşma testierinde, Kia'nm Spectra modeli. karşıdan çarpışmalarda 2001 "dcn bu yana en kötü puanlan aktt. En yüksek puanlaravsa Mazda 3 ve Hyundai Elantra sahip oldu. kara\olu Güvennğj Sigorta Kuruluşu (IIHS) tarafından yapılan denemelerde, Mazda 3 ve Hyundai Elantra'yıysa Volkswagen'in yeni Beetk ve Jettâ (Bora) modeDeri^ nin yanı sıra Su . IIM^J] f banı'nun Impreza, Suzuki'nin Aerio, Mini Cooper, Toyota'nın Corolla, Ford'un Focus. Mitsubishi'nin Lancer ve Honda'nın Crvic modeUeri izledi. Kuruluşun 40 mille çarpışma tesri sonuçlan 3 ölçüte göre degerlendiriti\w: Aracın çarpışma sonucu büzülen ön ksmryla sürücü arasmdaki tızakhk. çarpışma testi mankeninin yaralanma durunıu ve çarpışma sırasmdaahnangörünrülerin yavaşça izlenerek em niyet kemerininetkmliğinin : * incelenmesL Toprak da Fonia el sıkıştı Arçelik dünyaya örnek oldu Ekonomi Servisi Arçelik, Birleşmiş Milletler tarafından düzenlenen Iklim Konferansı'nda, "dünyanın en az enerji tüketen ödüllü buzdolabı"nı anlattı. Arçelik'in Üretim ve Teknoloji Grup Direktörü Turgut Soysal, AB Enerji Komisyonu'nun Şubat 2004'te düzenlediği "Energy+Yanşması"nda "dünyanın en az enerji tüketen buzdolabı" teknolojisini tanıttı. Arçelik Üretim ve Teknoloji Grup Direktörü Soysal, Türkiye'deki tesislerinde tamamen Türk mühendisler tarafından geliştirilen buzdolabının • Protokolde, grubun sahip olduğu ve üretim faaliyetlerine katkısı ohnayan varlıklann satüması veya fona devredilmesi hedefi de yer aldı. TMSF'ye olan 453 milyon dolarlık borcunu 2005 'ten başlayarak 12 yılda ödeyecek MORGAN STANLEY Türkiye'nin kazançları artacak Ekonomi Servisi Yatınm Bankası Morgan Stanley, AB'nin müzakere tarihi vermesinin, Türkiye'nin makroekonomik kazançlannı arttıracağını bildirdı. Morgan Stanley tarafından yapılan analizde, müzakere sürecinin, "Siyasi öngörülebilirliği güçlendireceği, ekonomik ve nıali çalkanüyı önenıli ölçüde azaltacağT vurgulandı. Analizde, müzakere sürecinde, Türkiye'nin ekonomik ve mali piyasalar açısından önemli bir cazibe merkezi haline geleceği de ifade edildi. Yapısal reformların gerçekleştirilmesinin, Türkiye'nin elde edebileceği en önemli kazanç olduğunun \aırgulandığı analizde, Türkiye'nin, ekonomik reformlara sıkı sıkıya bağlı kalması ve tam bir açıklık politikası uygulamasının, yüksek kaütede bir sürdürülebilir ekonomik büyüme için gerekli olduğu ifade edildi. Arçelik Üretim ve Teknoloji Grup Direktörü Turgut Soysal, dünyanm en az enerji tüketen buzdolabı teknolojisini tanıto. yıllık tüketiminin yaklaşık nükleer santralın üretimi 137 Kwh olduğunu, aynı kadar enerji tasarruf ediyor. hacme sahip bir Türkiye açısındansa . buzdolabına kıyasla yüzde Arçelik'in enerji ödüllü 300 daha az ^ ^ §**%s% lil* buzdolabının tüm Ekonomi Servisi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ile HaHs Toprak'ın sahibi olduğu Toprak Grubu arasmda süren müzakereler anlaşmayla sonuçlandı. Buna göre, grubun 30 Eylül 2004 itibanyla TMSF'ye olan toplam 453 milyon 30 bin 561 dolar borcunu, 2005 'ten başlamak üzere 10 yılı anapara, 2 yılı faiz olmak üzere toplam 12 yılda ödemeyi taahhüt ettiği belirtildi. TMSF'den yapılan açıklamaya göre, gruba ait bir kısun gayrimenkuller borca karşüık fona devredilecek ve gruba ait diğer gayrimenkuller üzerine ipotek tesis edilecek. Grup firmalannın hisseleri fon tarafından rehin alınacak ve firmalara fon tarafından yönetim ve denetim kurulu uyeleri atanacak. Araç muayene ihalesi yapıldı ANKAR\ (ANKA) Bırincı ve ikinci bölge araç muayene hizmetleri ihalesini toplam 613.5 milyon dolarla Akfen DoğuşTüvSüd ortak girişim grubu kazandı. Birinci ve ikinci bölge araç muayene hizmetleri ihalesi iki ayn oturumda Özelleştinne Idaresi Başkan Yardımcısı Ismail Destan'ın başkanlığında yapıldı. Birinci bölge araç muayene hizmetleri ihalesinde pazarlık görüşmelerinden önce ihaleye katılan fırmalann yazılı teklifleri ahndı. 6 fırmanın katıldıgı açık arttırmada AkfenDoğuşTüvSüd ortak girişim grubu 300 milyon 250 bin dolarla en fazla teklifi vererek ihaleyi kazandı. ikinci bölge araç muayene hizmetleri ihalesine de 11 grup katıldı. 242 milyon dolarla başlayan açık arhrmada Akfen DoğuşTüvSüd ortak girişim grubu 21 'inci turun sonucunda 313 milyon 250 bin dolarla en fazla teklifi vererek ihaleyi kazandı. Variıklan saülacak Açıklamada, protokolde, grubun sahip olduğu ve üretim faaliyetlerine katkısı olmayan varlıklann satılması veya fona devTedilmesi ve şirketlerin faaliyetlerini sürdürerek yarahlacak kaynaklann borçlara mahsubunun hedeflendiği kaydedildi. imzalanan protokolün diğer detaylannm daha sonra duyurulacağı da açıklamada yer aldı. enerji tükertiğini ^Ş^ dlC&llK evlerde belirtti. * Arçelik'in enerji ödülü kazanan buzdolabmın iki yıl içinde sağladığı enerji tasarrufu 500 MWh'lık bir kullanüması durumunda, 83 tane Keban Barajı'na eşıt oranda enerji tasarruf etmek mümkün oluyor. Narenciyeyi don vurdu \ Çuknrovabölgesiııdegecelerieksi4dereceye kadar düşen KI, >aşamı ohımsuz etkflerken narenche ekfli alanlarda özellikk meyve vermeye başla\an gençfidanlannzarar gördügü, soğuk nedenrvle bahçelerdeki ürüne abcı çıkmamasmın narenciye üreticisinin kavbını büyüttüğu belirtildi. Hatay'da üreticinin narench e\i tepki olarakyollara dökrüğüne dikkat çeken Adana Ziraat Miihendisleri Odası Başkanı Ayhan Banıt, böyle giderse fhatiann iki kaüna çıkabikceğini söyledl (SAVAŞ KÜRKLÜ/ADANA) ] eUi uydu istasyonu Ekmekte KDVformülü tşNet, Avrupa ve Türkiye'nin ilk yedekli Merkezi Yer Istasyonu'nu kurdu. İşNet karasal haüarm erişiminden daha geniş bir erişime sahip olan uydu hizmethfeyoğun ses ve data transferi olan banka, petrol şirkcti. TV kanah, hipermarket gibi çok şubeü firmalara, çift yönlü uydu iletişim platformu olan Skjedge YSAT yeni teknolojisi\ le cev^p veriyor. Merkezi Istanbul'da,olan İşNet uvduistasyonunun yedeğJ tzmir 'de bulunnyor. Matiye Bakanhğı, Yeni Türk Lirasi nedeniyle yazarkasalarda yapılacak KDV yuvarlamaîarma ilişkin 18ArahktarihliResıniGazete'de yayunlanan Tebtiğme açıkhk geurdL Buna göre, ekmek ve benzeri gibi gibi yüzde 1 KDV'ye tabi olan 3040 yeni kuruşluk düşük bedelli mallarda KD\. yazarkasafişiüzerinde 'sıfir' gözükecek. Ancak bu işlem kasanın ma•\ B ha&zasma 30 kuruşun KDV'si olaJ\ rakkaydedilecek.lşletmebunlantop' u lu olarak beyan edecek ve ödeyecek. < .Çonradîstanbul'a ödül Conrad tstanbid, "Avrupa'nm En lyi İş Oteli Ödülü"nü kazandı. Conrad tstanbul'dan yapılan açıklamada, 11 Arahk'ta Barbados'ta düzenlenen 11. Yılhk Dünya Seyahat ÖdüDeri töreninde, dünyanın birçok büyük oteüyle yanştığı ve 230 bin seyahat acentesinin oylan sonucunda Conrad Istanbul'un ilk sırayı aldtğı betirtildL Conrad Îstanbul Genel Müdürü M. Asaad Farag, sürekli geüşmek için çahşan bir ekip olduklaruıı, kazanılan ödülde çauşanlann çabalarinm önemli rol oynadığmı kaydetti.