Katalog

6 EKİM 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA IZLENIM Lzun tüJ fularh kadm -Levni- tstanbul 1720-1725 tarihkri arasL Topkapı Sarayı MuzesL • Başta Topkapı olmak üzere, Afyon'dan Uşak'a, Selçuk'tan Dıyarbakır'a, Çorurrfdan Kütahya'ya Türkıye'nın 37 müzesmden ve 8 özel koleksıyondan, Türkıye dışında ise 14kentten. 24 yabancı müzeden (Parıs Louvre, Berlın, Vıyana, Londra, Vatıkan müzelen ve daha nıcelermden) eserler bır araya getınlmış. Toplam 348 eser Kımı tonlarca ağırlıkta, kimi kelebek kanadı ıncelığınde ve hassaslığında... Eski bronz çağı- İsadan once4 bininci yıhn sonu ile 3 bininci >ihn başı Afyon Müzesi. Havva ile Adem'in cennetten aObşı- Falname minyatürü 17. yüzyıL Topkapı Sarayı MuzesL Brüksel Güzel Sanatlar Sarayı'nda 'Analar, Tannçalar, Hanım Sultanlar' Sergisi açıldı AB 'ye kültürelbirikimdersiZEYNEPORAL "Hükumetim,Turldye'ninAvrupa BnüğTne gir- mesinden vanadır. Ancak taraf otanakla yetinmiyo- ruz. Bu yolda Turkr. ı e"nin avukattağmı ustknece- AB'ıun sadece ekonomik değil, kühurier arası bır bırtık olmasL ancak Türkiye'Dİn de kaühmıvla ger- çekJeşebihr-'" " Brukserde,PalaısdesBeauxArts, GuzelSa- ? • natlar Sarayı'ndayım Sahnede açıhşkonuşmasıvapanBelçıkaKa- * mu Duzenı ve Sosyal Katılım Federal Bak? nı Christian Dupont'un konuşmasını dınlıvo- rura Yukandakı sozlerden sonra konuşma- sını şoylc bıtınyor Chnsüan Dupont "Türidye'nm, Anadohı'nun geçmişi, bizim de geçmişinıizdir.- Turkiye'nın geleceğı bızun de gefeceğünız olacakür." -\ltini tekrar tekrar çızıyo rum her bır sozcuğun Bnıksel 'de "Analar, Tannçalar, Hanım Sultanlar -Türkiye''sergısıvar KentınheryensergınınafV lenvle donanmış Afışlerde ıncı kupesı, ıncı ger- danJığı. saçlan ıncılerle bezenmış, kara kaşlı. ka- ra gozlu, denn bakışlı bır valıde sultan sıze ba- kryor 19 yuzyıldan, ressamı bılınmeven bır portre Ama afışlerde en dıkkat çeken şey "Tûrkiye'' yazısı Burası, yanı Palaıs des Beaux Arts, Belçı- kah unlu mımar, 'artnouveaıT ustası Vlctor Horta'nın elınden çıkma gorkemlı bır kultur merkezı Belçıkalıbakanınkonuşmasınınen başında belırttığı gıbı, herhangı bır ulkeden ılk kez bu denlı genış çaplı bu denlı buyuk bır sergı gel- mış Bır bakuna, AB surecındekı Turki) e nın "na- musdnayetJeri*\ le, kara çarşaflı kadınlarla, ışken- ceyle, aynnıcılıklaria. yokluklarla ve yozluklarla anıl- masına bır ısyan. bır başkaldın "Bizim kulrurü- mûz var! Bu toprakiarda yeşeren binlerce >ıllık bi- rikünimiz var!" demenın yolu Bır uygarlık manı- festosu Sergının resnu açılışını Belçıkalı bakanla Kul- tur v e Tunzm Bakanı Erkan Mumcu v apıyor Ko- nuşlardan sonra davetlıler dokuz bın yıllık bır yol- cuJuğa yonelıyor Ben sızlen bu yolculuga çıİcar- madan once bu de\ sergının gerçekleşme seruve- nını anlatmah>ım Projenın tohumlan geçen yıl kasrm ayında ıkı ulkenuı, Belçıka ve Turkrve'nm başbakanlan bır araya geldıklennde atıldı " Yann- lann Avrupası'nı ohışturmakta" ve Turkıye'nın geçmışten gunumuze tum kulturel bınkınunın Av- rupa kamuoyunda daha ıyı tanıtılmasında etkılı ola- bılecek dev bır sergı tasarlandı Yer olarak AB nın merkezı Bruksel seçıldı sonsuzçaba Sergının ıçenğı henuz behrsızken Belçıkalılar. daha oncekı çahşmalannı yalondan bıldıklen üa ınsana başvurdular Bu ıkı ınsan Nazan Olçer Kraüçe başı-İsa'dan önce 3. yüzyıkla Efes Tivatrosıı-Myana Sanat Tarihi ÎVlüzesi. (uzun yıllar Islam Eserlen Muzesı Muduru, ha- len Sabancı Muzesı Muduru) \ e FfeÇağman (Top- kapı Sarayı Muzesı Muduru) Kadın temasını one çıkarmak, Anadolu'da binlerce yılın bınkımını kadın ıragelen \ e kadının mıtolojıde, mıtlerde, top- lumsal >aşamda, sıyasette, ekonomıde, arkeolo- jıde, sanat tanhınde, heykelde, resımde, edebı> at- ta yansunalan uzenne kurmak onlann seçunı Nıtekım, Chnstan Dupont, açılış konuşmasın- da uç kadına teşekkur edecektı Fılız Çağman, Na- zan Olçer ve bır de Dışışlen Bakanlığı Kultur Iş- len Muduru Şule SoysaTa Dışışlen Bakanlığı ile Tunzm ve Kultur Bakan- lığı'nın de\Te\e gırmesı, Istanbul Kultur ve Sa- nat Vakfı'nın lojıstık destek vermesı sonucunda sergı gerçekleşecektı Başta Topkapı olmak uzere. Aiyon'dan Uşak'a, Selçuk'tan Dıvarbakır'a, Çorum'danKutahya'ya, Turkıye'nm 37 muzesınden ve 8 ozel koleksı- yondan, Turkıve dışında ıse 14 kentten, 24 yaban- cı muzeden (Pans LouvTe, Berluı, Vıyana, Lond- ra, Vatıkan muzelen ve daha nıcelennden) eser- lerbıraraya getınlmış Toplam 348 eser Kımı ton- larca ağırlıkta, kımı kelebek kanadı ıncelığınde ve hassashğında Turkıye'de arkeolog,restorator,sanat tanhçıle- nnden oluşan sıkı bır ekıp seçımlen belırledı Zeynep KmHan, Viuhibbe Darga, Ind Deteman, Şehrazat Karagöz, Rahmi Asal, Nevra Necipof- hı. Ebru Parman ve Tula\ Artan-. Belçıkalı yetblıler, serguun duzenlenmesı (yok- sa sahneye konması mı demelıyım 9 ) ıçın, yıne oncekı çahşmalannı ve uygulamalannı bıldık- len Metin Deniz'ı ıstedıler O da Vıctor Horta'nın bınasında mekânı yenıden yarattı, açılımlarla, kapanmalarla. geçıtlerle, duraklarla, burayı do- kuz bın yıluı seruvenını ızleyeceğımız bır zaman tunelıne donuşturdu ÛaasıstanıNihaiKoldaşve YeHa LTusoj la bırlıkte Çok kısa bu" surede bu sergıyı gerçekleştırmek bır mucızeydı Yaratıcılık tarlhl Sergı açüışından saatler once çalışanlar, emek verenler son hazn-lıklan tamamlarken, heyecan do- rukta, nabtzlar hızlı atarken gezdım sergıyı Fı- lız, Nazan, Metm, \ıhal, Yelda \ e tum organızas- vona kol kanat geren Seimin Kangal hâlâ koşu- şurken Dort bolumden oluşuyor sergı Her bınnm fo- nu farkh çağnşmılara açık, ayn bır renkte Tanh oncesı ve ılk çağlar toprak rengı Antık Yunan v e Roma donemı Akdenız mavı- sı va da *lacivıerdi bir bahçe" Bızans, yetmış yedı tepelı kentımın erguvan ren- gınde j a da azızelenn, kralıçelenn ıkonlara yan- sıv an eflatun gıy sılennın rengınde Selçuklular ve Osmanlı Imparatorluğu koyu yeşıl Her doneme aıt bır kadm fıguru sunuyor her bolumu Çatalhovuk'ten seslenen toprak ana, Efes'ten tanıdığım ama Vıyana Sanat Tanhı Mu- zesfnde yaşadığuıdan nıcedır goremedığım kra- lıçe he>keh, Istanbul Arkeolojı Muzesı'ndenge- len Bızanslı Azıze Edokya, v e afışte de y er alan Valıde Sultan portresı Herbolûmdebutunlea>Tinnıçıçe Genelolan- la, mmıcık ozel bır aynntı yan yana, karşı karşı- >a Zaman tunehtun her donemecınde uygarlık- lann, ımparatorluklann seruvenıy le ınsanoğlunun yaşam seruvenı butunlenıvor Tanh sahnesındekı gelışmeler, toplumsal ve bırev sel çıkışlar sarmaş dolaş. Hıtıt Kralıçesı Pu- duhepe'va Ramses'ın kansının yazdığı mektup, koskocabırımparatorluğunkapuannıaçıyor Tru- va"dan geçıp bır "sevgjBye" rastlıyorum, Les- bos'lu şaır. veryuzunun gelmış geçmış en unlu kadın şaın Sappho bana bakıvor ve bıraz otede "Üyada"nın bırkopyası. FatihSultanMehmetyaz- dırmış Levni'nm eserlermden Safiy^ Sultan ın Kralıçe EBzabeth'e yazdığı mektuba, yabancı ressamlann Osmanlı'yı yorumlayışlanndan Ab- dubnecit Efendinın "Harem'de Beethoven" ad- lı yağlıboya tablosuna Uygarlıklar tanhı gözu- mun onunde \ aratıcılık tanhme donuşuyor Tûrkıye'nın AB yo- lunda yoğun bır takvımı var Resmı açıhş oldu ama, sergı- nın zıyaretçılere açılışı, Turkıye ıçuı AB raporunun açıklanacağı bugun, 6 Ekım'de Ve o gunden başlavarak ser- gıyı gezenler, sergı so- nunda bır başka sa- londa, kultur merkeznım belki de en prestıjh HortaSalo- nu'nda, Turkıye'den çağdaş bırka- dın sanatçının, Ayşe Erk- men' ın enstalas) on ser- gısıyle karşılaşacak Bmlerce yıllık bı- nkımıne eklenen zmcınn bn- hal- kası daha Anadolu uy- garhklarunn oluşturduğu bu fonda, AB vo- lunda kadnılann atağı 13 Ekım'de aynı merkezde "TurkhvlçinKadm tnisiyatifi''nın duzen- ledığı -Kadm Diyalo- ğu" ile surecek 14 Ekım'de ıse uç ay bo- yunca surecek, klasık- ten popa, turkuye, fark- lı muzığe, dansave tıyat- roy a uzanan, geleneksel ve çağdaş sanatlan ıçe- ren, Istanbul Kultur ve u, Sanat Vakfi'nın duzenle- dığı "Tûrki>ı e Festh'ah" yer alacak Evet, >oğun bır tak- vım Tam da şu sıralarda tum Avrupa'nın gozu, elı, aklı, kafası. ruh hal- len, endışelen, korkula- n, tum ılgısı Turkıye ye yonelnuşken, "ıhmh ls- lam"la değil de uygar- hk tanhunızle onlan et- kılemeye çahşmamız duşundunıcu Keşke yurt- dışındakı bu zıhnıyeh, yurnçınde de ınanarak savunabılseydık Stilize edilmiş kadın figürü- Eski bronz çağ- Alacahoyuk- Ankara Anadolu Medenijetleri MuzesL Tatilcilerin %10'u reklamla, %90'ı tavsiye ile kendi otellerinı bulurlar... C lub Onent Antık Çagın adalet saglık ve barış ıçın buluşma merkezı olan Oren'de denee "sıfır* btnbır yılttelı b» tatıl köyudur Homeros'un dogum yen "Işfclar SahrtTnde Dunyanın atmosfennde oksı^en oranı en yuksek ıkı noktasından bm olan Edremıt KorfezCnde Zeytm Rıvıerası'ndadır Club OnenHe Ege sıftlınde yapılmış 62 dubteks yapının her daıresı 2 4 veya 4 6 kışılık aıleter ıçın tasartanmış ıçlennde duş/WC ve teiefon olan odabrdan oluşur Tum kapılar dev bır botanık bahçesıne açılır Bahçe bıter ıncecık kumlu pla| başfcu Ûzurluler ve engellıler ıçın tumuyte düzayak. veıetaryenler ve dabetıkler ıçın sorunsuz tatıl Gunluk doktor veıtı Ekım2O04 KıpbaşıYP39000000 TL 0 Hyafûcıtlsa (3)-4 5 6 kıptkr 22000 000 TL Chıb Orlent Hotidav Resort, Ören-Bnrhanl>e Td: 0.266 416 53 54 - 416 34 45 • Fm. 0 266.416 40 26 Antik çağtn Konventua Öreffde iet alan Club Onent uluslararası sanatçılann, arkeologiarın le çevrecllerin gOnOmûzdek) BUuşma MerKezıdır. wwu club-onentcom Ouslediğlniz tatil gerçek oluyorı AğahanMımarlık Odullu -\k\aka vöreünde GOKOVA dunva guzeh bır belde Bır yanda çam ağaçlan bır vanda masma\ ı bır denız Buz gıbı kavnak sulan arasında doga ile başbaşa bır dınlence Bu dınlence yennın adı \UCELEN HOTEL • Denıze sıfir • Denız \e orman manzaralı • Ozel plajh • 250 vataklı • Tum odalarda Klıma Mınıbar, Televızvon Teiefon Saç kurutma makınesı Banvo ve Balkon mevcuttur • 3 açık ( 2'sı jetışkınler 1 ı çocuklar ıçın) vuzme havuzu, 1 kapalı ısıtmalı yuzme havuzu • Su sporlan (Wınd surf kıteboard ) Rezer\as\on ve daha fazla bilgi için: Tel: 0.252 243 51 08 - 243 54 34 Faks: 0.252 243 5435 e-maıl: gokovaf" vucelen.com.tr ww"w.\ucelen com.tr Eskı Beyoğlu keytının yaşandığı Çatı Passage Restaurantta sonbahara gırerken, Sanatçı ve Yazar'lara sürekli indirim, 22 Kasım'a kadar %20 genel indirim. Pasaj keyfını yaşamanız ıçın beklıyoruz IstıUal Caddesı No 348/10 Surne Pasaıı 3^430 Beyoğlu Tel (0 212)25100 00 Faks (0 212)252^5 80 www catırestaurant com • uıfo@ca!irestaurant com DUZYAZI ORHAN BİRGİT Tarih Affetmez Taha Akyol, yanılıyor Yanılgısı o donemde yaşa- mamış olmayışından doğmuyor AB'nın bugun açık- lanacak raporunda "Türkıye 'de sıvılotonte gıderek asken otonte uzennde hâkımıyet kurmuştur" tum- cesınınyeralması, "Mıllıyet"\n "Objektıf" koşesı ya- zarını hıç de objektıf olmayan bır yoruma yonelt- mış "Bın yıllık tanhımızde ılk defa gerçekleşen bu hadıse, değışımın ne kadar buyuk olduğunu gös- tenr" dedırtmış Ne bın yılı"? Turkıye de asken mudahale ya da darbe yapanlann sıvıl otonte uzennde egemenlık kur- duğuelbettedoğnjdur Amaakıllı vesağduyulu "sı- vıl otonte"\er, kısa surede ustelık yabancılardan da destek almadan sarsılan değerlen yerlı yenne oturt- mayı başarmışlardır işın en guzel yanı, askerlerın de buna hıç ıtırazı olmamıştır Bugunlerde yaşadıklan- mı bır anılar defterınde toplamaya çalışıyorum Bu nedenle ya elımdekı belgelerden, ya arşıvlerden ya da eşten dosttan fazlasıyla yarartanmaya çalışıyo- rum O dostlar arasında bulunan Aftan Öymen de benzer bır çalışmanın ıkıncı krtabını bugunlerde ya- yımlamak uzere Geçenlerde kıtabında yer verdığı bır anı-gozlemım ustune konuşurken, 14 Mayıs 1950 de ıktıdara gelen DP'nın ılk Mıllı Savunma Ba- kanı Refik Şevket Ince'nın ordunun en ust kade- mesındekı generallerı, Asken Şûra uyelığıne atama ya da emeklı yapma operasyonunu nasıl gerçekleş- tırdığını anlattı Kıtap henuz yayımlanmadığı ıçın Al- tan'ın anlattıklarını buraya almayı etık açıdan doğ- ru saymıyorum Ama ben, o bın yıllık tanhten kendı gozlemledı- ğım ya da bınncı ağızlardan oğrendığım başka bır ıkı olayı Taha Akyol'un bılgı arşıvıne ıletmek ıstenm 27 Mayıs 1960 Ihtılalı'nden bır buçuk yıl sonra ılk sıvıl hukumetı kurma gorevını yenne getıren Ismet Inönü. kendısını kutlamaya gelen donemın Genel- kurmay Başkanı'nı uğurlamak ıçın Başbakanlık mer- dıvenlerıne kadar ınmıştır Sunay'a aracın kapısı açılırken, Inonu "Orgeneral"dıye seslenır Sunaybır ayağını otomobılınden ıçerı atarken bu seslenışı duymuş, esas vazıyet alarak 180 derece donmuş, elını kasketının vızyenne goturerek "Buyurun Sayın Başbakanım "demıştır Başbakan yennden kıpırda- madan elıyle hafif bır çağn ışaretı yaparak "Bırda- kıka gelır mısınız?" dıye yumuşak bır rıca çağnsı ile yanıt vermıştır Hukumet Başkanı ile Genelkurmay Başkanı merdıvenlerde bır ıkı dakıka konuşmuşlar ve Sunay tekrar selam vererek makam otomobılı- ne bınmıştır Ismet Paşa, makam odasına donmek ıçın Başbakanlığın merdıvenlerınden çıkarken bu olayı objektıfi ile goruntuleyen Hüseyın Ezer'ı ça- ğırır Ve Genelkurmay Başkanı'nı ıkıncı kez yanına davetedışının nedenını, "Bınhtılalsonrası ordunun sıvıl otontenın emnnde olduğunu herkese goster- mek ıçın böyle yaptım Gıt arkadaşlanna da anlat bunu" dıyeaçıklar Bayar'ın affı Taha Akyol, aynı donemın once ölum cezası da- ha sonra muebbet hapıs ile mahkûm ettığı Celal Ba- yar'ın affı olayında kımı ordu mensuplannın Harp Oku- lu'nun bahçesıne tanklan yığınak yaparak TBMM us- tunde baskı kurmaya çalıştığı donemde sanırım olaylan ızleyecek yaşta olmalıydı Orada da Inonu, Ecevit'ı de yanına alarak kımı çevrelenn kuyudan adam çıkarma olayı olarak nıtelendırdığı af yasası- nı başan ile çıkarmamış mıdır^ 1 Bu o, bın yıl ıçınde bır başka otonte başansı değil de nedır 1 ? Ve Gürier Olayı... Dorduncu Cumhurbaşkanı Sunay'ın gorev sure- sının uzatılma ısteğını parlamento kabul etmemış, yenı Cumhurbaşkanı seçılmesı ıçın Genelkurmay Başkanı Faruk Gürier Kontenjan Senatoru yaptı- nlmış ve 12 Mart mudahalesının hemen ertesınde ulkede egemen olan ortamdan yararlanılarak TBMM ustunde baskı oluşturulmak ıstenılmıştır Dahası o donemın ıkı buyuk partısı olan AP ve CHP'de de Gur- ler'ın seçılmesıne destek verenler vardır Medya da Gurier'den yanadır Oy verme turları arasında CHP Genel Başkanı Ecevit'ı Meclıs'ın ıç telefonu ile arayan General Ali Armağan. arkadaşlan adına konuştuğunu soyleye- rek Ecevıt'e "Ya Gurler'ı bu turda seçersınızya da Meclıs'ı fesheder, sızlen alınz" der Ecevıt'ın yanıtı, "Generalım sız bana ıkı ölum seçeneğı sundunuz Bız onuıiu olan seçeneğı yenne getıreceğız" olur Olayın bıre bırtanığı benım. İşın en onemı yanı, ertesı gun aralarında Muhsin Batur, Eşref Akıncı'nın da bulunduğu Kuvvet Ko- mutanları'nın, CHP Genel Başkanı'nı bır komutanın evıne çay ıçmek ıçın davet ederek teşekkur etme- lendır Onlar da onurlannın kurtanldığını soylemış- lerdır Taha Bey o donemlerde etkın bır gazetecı ol- manın yanı sıra bır sıyasal partının de bayağı ust yo- netımınde olmalıydı Ordunun hıç ıstemedığı halde, kımı sağ ve aşın sol anarşı tahrıkçılennın çabalarıy- la yaratılan ortam nedenıyle kışlasından nasıl çıkar- tılmak zorunda kaldığını, sanırım en ıyı ve yakından bılenlerdendır O kışkırtmaların neden olduğu 12 Mart ve 12 Ey- lul mudahalelerı, 1961 Anayasası'nda dahasonra- ları kışlasına donecek askerlerden ıster ıstemez ız de tortu da bırakmıştır Mıllı Guvenlık Kurullarına emredıcı ağır\ık veren değışıklıkler de soz konusu donemlerdekı değışıklıklenn urunuydu Bu neden- le Sayın Akyol'un AB raporundakı asker-sıvıl oton- te dengesı ile ılgılı goruşlerı hararetle savunmasına katılmam mumkun değil Tıpkı haftalık Amenkan dergısı Nevvsveek'ın "Mu- hafazakâr bır Müsluman Başbakan, Turkıye'yı Av- rupa'nın kapısına getırdı'" şeklındekı sunumunu, Akyol'un "sosyal bılımlere ve tanhe duşülmüş çok onemlı bır not" olarak değerlendırmesıne de katıl- mayışım gıbı Avrupa Bırlığı denılen oluşum ile Av- rupa'yı nasıl aynı şey olarak değerlendırebılınz kı 7 Bızım Avrupa dedığımız, o çağdaşlık, toplumsal haklar ve uygarlık ıse Tann aşkına soyler mısınız Ta- ha Bey, Atatürk olmasaydı, bunların hangısı ile ve ne zaman tanışacaktık? Başbakan Erdoğan ın AB'ye gırmemız ıçın yap- tığı ve surdurduğu çabalar elbette doğrudur Ama onlann ne pahasına gerçekleştığını bıraz sabırla ta- nhe bırakalım Turkıye'nm Berlın Buyukelçısı Meh- met Ali Irtemçelik, AB ile başlaması beklenılen müzakerelenn sonuçta ne getıreceğını kımsenın şımdıden bılemeyeceğını soyleyerek kamuoyumuz- dakı aşın lyımserlen uyarma gorevını yenne getırmek ıstıyor ve "Yolumuzgullehe kaplı olmayacak Avru- pa 'da ve Turkıye'de ûyelıkkonusunda başka bırne- sıl karar verecek" demek gereğını duyuyor Faks: 0 216 3028208 [email protected]