Katalog

6 OCAK 2004 SALI CUMHURİYET SAYFA JV LJ l_j J. U JA kultur(Ş cumhuriyet.com.tr 15 «• Sami Onal, 45 yıldır Osmanlıca dergiler, kitaplar, yazılı belgelerle içiçe yaşıyor Geçmişe ışık tutan defterONER CtRAVOĞLU Sami Önal'ı bir öğleden sonra Moda'daki küçücük sahaf dükkâ- nında buldum. On binlerce kıtap da- racık bir koridor boyunca sıralanı- yor. Hepsi de düzenli bir biçımde raflarda. Öyle geleneksel sahaflar- Aakı salaşlüc görüntüsü yok. Bura- da sıgara içilmiyor. Sami Önal, özel arşıvini dükkânın üst katında kur- muş. Oraya kimse çıkamıyor. Yal- nızca, başta Celal Şengör olmak iLzere bırkaç yakın (kıtap) dostuna izin verdiğı söyleniyor. Bız konuşmaya başlayınca yan- dakı kahveden ıhlamurlanmız geli- yor. Önce günlük konuşmalar. Sa- haflık mesleğinin artık yitıp girmek- te olduğunu belirtiyor Sami Bey. Günlerce 'siftah' yapmadan dük- kânı kapattığını söylüyor. Tek umu- du günün binnde genç bir araştır- macıya ıstedıği bir kaynak kıtabı su- nabılmek... Ona hayırdememek... Epey dertli Sami Önal. ama ben sorulanma geçıyorum. O tane tane, sözcükJeri tarta tarta konuşuyor, ya- nıtlannı sıralıyor. Sahafiığın glzlerl -Önceliklesizin mesleğinizleil- gili bir soru sormak istiyorum. Sahaflıkta kuşkusuz birçok ilginç olayla karşılaşılıyor. Belli bir ko- nuda birçok yayını ve beigeyi bir koleksiyoncunun kitaphğında gö- rebiliyorsunuz. Ya da aranan bir tlerginin tiim sa>ılarına erişebili- yorsunuz. Böylesi bir olanağın araştırmacıbğınız üstünde ne gi- bi etkileri oluyor? SAMİ ÖNAL - Sahaflık mesle- gınde yaşadığımız her ilginç olay ve karşılaştığımız kıtap, dergi, bel- ge yığınlan işımizin tuzu biberidir. Ülkemızde bılgi kaynaklanna ulaş- manın ne kadar zor, değerli kıtap ve dergı koleksiyonculannın sayısının da o denh az olduğunu düşünürse- nız, araştırmacılanmızı ne gibi güç- lüklerin beklediğini kolayca anlar- eskı kıtap alınır satılır »34 sınız. Bir sahaf ıçin en büyük mut- luluk aranan, az rastlanan kıtap, der- gi ve belge gıbi bilgi kaynaklannı ele geçirdikten sonra bunlan araş- tırmacılann hizmetine sunmaktır. Çünkü işin sonunda hem ticari bir kazanç, hem de ülke kültürüne kat- kınız söz konusudur. - tlber Ortaylı bir konuşmasında bizde pek anı yazılmamasının asıl nedeni olarak tembelliği gösteri- yor. Bir de anı yazanların biraz nalıncı keseri örneği kendilerini aklamaya çalıştıkları belirtiliyor. Bunlan aşıp asıl tarihsel gerçek- lerle yüzleşmek okurun da çaba- sına bağlı sanınm... Neden az ya- zıyoruz? ÖNAL - Sadece anı değil. başka konularda da kalem oynatmak pek zor değil mi? Varsın 'nalıncı kese- ri' gibi yazsınlar, yeter ki yazsın- aşanın torunundan satın aldığım kitaplar arasından çıkan defteri ancak 15 yıl sonra okuma fırsatı bulabildim. Yakın tarihimizin az bilinen Kürt ve Ermeni olaylannı tarafsızca sergilediği böyle bir beigeyi geç de olsa gün ışığına çıkardığım için mutluyum. lar... Okur kolayca asıl bilgiyi ayık- lar... Blllnmeyen gerçekler - Sadettin Paşa'nın Anıları ad- lı çalışmayı nasıl hazırladınız? Pasanın evrakına nasıl ulaştınız? ÖNAL - Kitabın önsözünde de anlattığım gıbi, paşanın torunundan satın aldığım kitaplar arasından çı- kan bu defteri ancak 15 yıl sonra okuma fırsatı bulabildim. Paşanın tek nüsha olarak kaleme aldığı, ya- kın tarihimizin az bilinen, ders alın- ması gereken Kürt ve Ermeni olay- lannı tarafsızca sergilediği bu def- teri okumakta geç kaldığıma da üzülmedim değil. Çünkü bu defter- de anlatılan olaylan daha önceden okuyucu karşısına çıkarmanın sayı- sız yaran vardı. Osmanlı devletinin çöküntü dö- nemınde Ermeni çeteleri ile Kürt aşiretlennin devleti sıkıntıya sokan çatışmalannı, Hamidiye Alayla- n'nın eşkıya sürüsüne dönüşmesini gördüm bu notlarda... Öte yandan Ingiliz, Fransız, Rus ve Amerikalı görevlilenn Ermenileri kışkırtmala- n, tranhlann da sürekli olarak sınır- lanmızdan içeriye çete sızdırmalan bana göre çok çok ilginçti... Böyle- si bir beigeyi geç de olsa gün ışığı- na çıkardığım için mutluyum. Cençlere tarih blllncl - Bu tiir çalışmaları yeni yaziya aktanrken kimi yan sorunlar da ortaya çıkıyor. Tarihleri çevirmek, saatleri denk düşürmek, dili sade- leştirirken anlamlarının kayıp kaymadığını izlemek gibi... Yeni kuşakların tarih bilincine varma- ları için bu düzenlemelere gerek- sinim duyuyorsunuz, değil mi? ÖNAL - Evet, yeri gelmişken bi- raz kendimden söz edeyim. Kırk beş yıldır Osmanlıca dergiler, kitaplar ve yazılı belgelerle ıç içe yaşıyorum. Eğıtımım de bu alanda. hem de dev- let hesabına yapmışım. Öyleyse ka- zandığım deneyimleri, edindiğim bi- rikımleri ülkem ve ulusum için kul- lanmayıp da ne yapacaktım? Bunun içindir kı kafamda hep eskı dergi, ki- tap. yer ve kişi adlan, yayımlanma- sı gereken yeni belgeler, gün ışığına çıkmamış bılgiler var. Genç kuşak- lara bu alanda hizmetler sunup on- lann benzer konulara ilgilerini çek- meyi hem görev biliyor, hem de çok seviyorum. Üniversitenin Dolapdere Kampusu'nda üç oyun sahnelenecek Bilgi'de tiyatro şöleni Fars komedisi olan 'Kare As'ın kalabalık kadrosu var. Kültür Servisi - Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampusu'nda tiyatro salonunda bu ay Tiyatro Candela'nın 'Kare As', Tiyatro Diyez'ın 'Özel Bir Gün' ve Bilinmeyen Oyuncuların 'Ay Carmela' adlı oyunlan izleyicıyle buluşacak. Ray Cooney ve Tony Hilton'un bırlikte yazdıklan, Ülkü Tamer ıle Haldun Dormen'ın Türkçeye çevirdikleri 'Kare As' adlı oyun, 10, 11, 17, 2İ, 31 Ocak günleri sahnelenecek. Sefa Zengin'in yönettiği oyunun kalabalık bir kadrosu var. Fars komedisi olan 'Kare As'ta, ölen babasının zengin bir arkadaşının kendisıne 100 bın sterlin vereceğini açıklaması üzerine bu parayı elde etmek için başka kardeşinin olmadığını ispatlaması gereken genç bir erkeğin başından geçenler anlatılıyor. Ettore Scola'nın yazdığı, Gigliola Fantoni ile Rugero Macari'nin tiyatroya uyarladığı 'Özel Bir Gün' adlı oyunu Nihal Koldaş yönetiyor. Sosi Dolanoğlu'nun Türkçeye çevirdiği oyun, 9, 16, 23, 30 Ocak tanhlerinde sergilenecek.Türkiye'de ilk kez sahnelenen ve Hale Soygazi, Volkan Cnal ve Halide Eşber'in rol aldığı oyun, 1938 Italyası'nda Hitler'in Roma'yı ziyareti sırasında altı çocuklu bir kadınla sürgüne gitmeden önce Roma'da son gününü geçiren radyo sunucusu bir adamın ilk karşılaşmalannı, yalnızlıklannı ve bastınlmış kişilikleriyle yüzleştikleri özel bir günün hikâyesini anlatıyor. Jose Sanchis Sinisterra'nın yazdığı. Yalçın Baykul'un Türkçeye çevirdiği 'Ay Carmela'nın müzik düzeni İsmail Sezen'e, koreografisı Pınar Ataer'e ait. Naşit Özcan'ın yönettiği oyunda Ispanya iç savaşı sırasında yaşamlannı varyete şovlan yaparak sürdürmeye çalışan Carmela ve Paulino'nun öyküsü anlatılıyor. Yann. 14, 24, 25 Ocak günlerinde sahnelenecek olan oyunda Nurdan Kalınağa ve Gökhan Kocaoğlu rol alıyorlar.Oyunlar pazar günleri saat 15.00"te diğer günlerse 20.30'da sahneleniyor. (0 212 293 50 10) 23. ULUSLARARASIÎSTANBUL FÎLM FESTİVALl f Ulusal Yarışma' başvuruları Kültür Servisi - 23. Uluslarara- sı İstanbul Film Festivali kapsa- mndaki Ulusal Yanşma'ya başvu- rular başladı. Katılacak olan Türk fılmleri için 30 Ocak'a kadar Festi- u l Merkezi'ne baş\"urulması gerekiyor. Yanşma yönetmeliğine \e "başvuru formlanna, festıval mer- kezi, SESAM'ya da www.ist- fes-t.org/ film adresinden ulaşılabi- lnnr. 23. Uluslararası istanbul Film Festivah'nin Ulusal Yanşma Seçici Kuırul başkanlığını Hülya Koçyiğit yapacak. Kurulda yer alan diğer isimler ise fotoğrafçı Ara Güler, öğretim üyesi Ruken Öztürk, yö- netmen Yusuf Kurçenli, Selanik Film Festivali tkinci Başkanı Di- mitri Eipides. Seçici Kurul, festi- valin ikinci haftasında Beyoğlu Si- nemasf nda sunulacak olan ulusal yanşma fılmlerini değerlendirerek aralanndan Yılın En Iyi Türk Fil- mi ile Yılın En İyi Yönetmeni'ni seçecek. Seçilen film ve yönetmene Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı tarafın- dan 50'şer milyar TL para ödülü ve- rilecek. Ulusal Yanşma Seçici Ku- rulu'nun seçeceğı En tyi Erkek Oyuncu ve En Iyi Kadın Oyuncu ise onursal nitelikte birer ödül ala- cak. Festivalin sponsorlanndan olan ve Türk sinemasına sürekli katkıla- nyla tanınan Efes Pilsen de, Ulus- lararası Film Eleştirmenleri Birliği (FIPRESCI) Seçici Kurulu fılmin yönetmenine, 'Onat Kutlar'ın anısına', bir sonraki fılminin yapı- mında kullanılmak üzere 30.000 dolarlık para ödülü verecek. VADÎM GLUZMAN ÎKİKONSERİÇÎN ISTANBUL'DA Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası'nın konuk solisti Yadim Gluzman, yann Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nde, 8 Ocak'ta da Lütfi Kırdar Konser Salonu'nda konser verecek. Enerjik bir kemancı Kültür Servisi - Uluslararası müzik dünyasında döneminin en heyecanlı ve enerjik kemancılanndan biri olarak tanınan Vadim Gluzman, Borusan tstanbul Filarmoni Orkestrasf nın ocak ayı konserlerinin solıstı olarak iki konser vermek üzere Istanbul'a geliyor.Güçlü tekniği ve ustalığıyla müzikseverleri büyüleyen Gluzman, sürekli şef Gürer Aykal yönetimindeki Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ile yann saat 20.00'de Kadıköy Halk Eğitim Merkezı'nde, 8 Ocak akşamı saat 20.00'de Lütfı Kırdar Konser Salonu'nda konser verecek. Gluzmanın Dvorak'm "la minör, op 53 Keman Konçertosu"nu seslendireceği konser programında Adnan Saygun'un "Orkestra İçin Çeşitlemeler'M ve Çaykovski'nin "1 numaralı, sol minör, op. 13 Senfoni"sı "Kış Rüyalan" yer ahyor.Aynca Gluzman. 8 Ocak günü 10.00 - 14.00 saatlen arasında Italyan Kültür Merkezi'nde bir master-class düzenleyecek. Herkese açık olan master-class'a aktif olarak katılmak isteyenler Borusan Kültür Merkezi'ne baş\r urabilir. Derinliği olan parlak bir sanatçı olarak uluslararası bir ün kazanan 1973 Ukrayna doğumlu Gluzman, Amerika, Avrupa, Rusya, Japonya ve Kanada'da solist ve oda müzisyenı olarak konserler verdi, piyanist eşi Angela Yoffe ıle düetler yaptı. Dünyamn önde gelen senfonik orkestralanyla konser veren sanatçı, 1994'te Henryk Szeryng Vakfı'nın prestij ödülü olan 'Career Award'ı aldı. (0 212 292 06 55) BAKIRKÖY BELEDtYE TÎYATROLARI'NDA BU AY Oyun, operet, söyleşi Kültür Servisi - Halk Sahnesi'nin de açılımıyla daha büyük izleyici kit- lesine ulaşmayı hedefleyen Bakırköy Belediye Tiyatrolan (BBT). bu ay da çeşitli sanat dallanndaki etkinlikle- rine devam ediyor. Kartaltepe Kültür Merkezı Altan Erbulak Sahnesi'nde bugün saat 20.30'da Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesı Tiyatro Bölü- mü'nün 'Sevgili Doktor' adlı o\ r unu, 8 Ocak günü saat 20.30'da Cemal Ünlü'nün 'Darülbedayi - Türk Ti- yatrosu - Operetler' konulu görsel ve dinletili söyleşisi, 10 Ocak günü saat 14.00'te Ğültekin Tetik'in 'Si- nemada yönetmenlik, görüntü yö- netmenliği ses ve müzik kullanı- mı' konulu uygulamalı söyleşisi yer alırken Yunus Emre Kültür Merkezi Turhan Tuzcu Sinema Salonu'nda 9 Ocak günü saat 18.30'da Emre Kı- nay'ın 'Tiyatro, sinema, TV oyun- culuğu arasında farklar var mı?' konulu söyleşisi ve 20.30'da MSÜ Sinema TV Enstıtüsü Prof. Sami Şe- ker Atölyesrnın 'Aşka Yürümek' adlı filmi izlenebılir. "Open Voice - Açık Ses' projesi • Kültür Servisi - Yaptığı müziği 'avant-garde folk' olarak tanımlayan Arto Tunçboyacıyan, 13 Ocak'ta Iş Sanat'ta kendi bestelennden oluşan "Open Voice-Açık Ses' adlı porojesiyle müzikseverlerin karşısma çıkacak. Tunçboyacıyan'a bu konserde, Imer Demirer (trompet), Reyent Bölükbaşı (viyolonsel), Vahagn Hayrapetyan (piyano ve klavye) eşlik edecek. (0212 31610 83) tdebiyat Atölyesî' • Kültür Servisi - 'Ortadan Yansından', "Sandık Lekesi' ve 'Doyma Noktası" kitaplan ile tanıdığımız genç yazar Sema Kaygusuz'un yürüttüğü "Edebiyat Atölyesî' çalışmalan Küre Yaşam Merkezi'nde başlıyor. 7 Ocak'ta başlayacak ve 12 hafta sürecek atölyede yaratıcı okuma ve yazarhk üzerine katılımcılarla yapılacak çalışmada amaç, hem yazma yeteneğini su yüzüne çıkarmak hem de yaratıcı birer okur kazanmak. (0 212 352 24 90) BVirden Arap müzikleri • Kültür Servisi - EMI Music Arabia'nın kapsadığı albümlerin büyük çoğunluğu, Türkiye'de de yayımlanacak. Ilham Al Madfai, Kadim Al Sahir, Amr Diab, George Wassouf, Yuri Mrakadı. Warda, Fairuz, Ümmü Gülsüm, Samira Said gibi isimlerin albümlerinin yanı sıra, Ortadoğu-Arap müziğinden derleme albümler de yayımlanacakYO 212 219 63 16) Alchera'da yeni dönem • Kültür Servisi - Alchera, yeni dönem kurslanna, BtLSAK Tiyatro Atölyesi'nin 7 Ocak günü 19.30'daki 'Mut...' adlı gösterisiyle konuk olacağı tanıtım kokteyliyle başlıyor. Stüdyo Drama işbirliğiyle düzenlenen kurslar, çeşitli alanlan kapsıyor. 'Yaratıcı Drama Atölyesi'ni, Ayla Algan-Tijen S. Gedik, "Zihin ve Beden Otonomisi'ni Sevi Algan, 'Ritım Atölyesi'ni Engin Gürkey Percussion Group, 'Latin dans' çahşmalannı Vladimir Polkolovbotsev, 'pilates' çahşmalannı Sedef Erbıl, 'Resim Atölyesi'ni Prof. Fuat Acaroğlu yürütüyor. Bu atölye çalışmalan Alchera'nın Kadıköy Selamiçeşme'deki binasında yapılırken, Alchera Tiyatro Kumpanyasf nın Asmalımescit'teki merkezinde. 'oyunculuğa hazırlık', 'etkileşim yoluyla oyunculuk', 'tiyatro felsefesi', 'dans ve tiyatro', 'yaratıcı yazım', 'kamera önü oyunculuğu', 'anın yaşanması", 'bakış açılan' başlıklannda yeni dönem çalışmalan yapılacak. (0212 243 97 14) Sabahattin Şen'in resim sergisi • Kültür Servisi - Sabahattin Şen'in resim sergisi 14 Ocak'a dek Doku Sanat Galerisi'nde izlenebilir. Köln Yüksek Sanat Okulu'nda grafık ve baskı tekniği üzerine eğitim alan sanatçı, 1980 yılından bu yana sanat çahşmalannı Ahnanya'da sürdürüyor. Prof. Günter H. Blecks. Şen'in yapıtlannı şu sözlerle değerlendiriyor: Sabahattin Şen'in yolu diğer sanatçılara göre daha başka bir yöne doğru gitmiştir. Sanat uğraşısı onu, değişik biçimsel çözümlemelere götürmüştür. O, ağırlıklı olarak güçlü yansımayı, kendisi ve Almanya'da yaşayan diğer Türk sanatçılann durumuyla karşılaşhrmış aynca diğer güncel konularla ilgilenerek günümüz sanatıyla kaynaşmıştır, çağdaş sanattaki gelişmeleri yakalamış, kendi deneyim ve yaşamından oluşan koşullara en uygun yanıtı vermiştir. TÜPkiHere opera-bale formatı • MERStN (AA) - Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Remzi Buharalı, halkın ilgisini çekmek amacıyla Türk halk müziği parçalanmn opera ve bale formatına uyarlanacağını söyledi. Buharalı, yaptığı açıklamada, opera ve balenin geniş bir kitleye hıtap edebihnesi için toplumun yabancı obnadığı yapıtlara yönelinmesı gerektiğini vurgulayarak. bu kapsamda çeşitli yörelere ait 12 halk türküsü üzerinde çahşma yapıldığını söyledi. 'Çanakkale Türküsü', 'Bitlis'te Beş Minare' ve Çökertme' gibi beğenilen parçalann klasik Batı müziği enstrümanlanyla seslendirileceğini kaydeden Buharalı, "Halkla bu şekilde daha iyi iletışim kurabileceğimize ınanıyoruz" diye konuştu.