Katalog

5 AĞUSTOS 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Değerli bilim adamı, dilbilimci ve felsefeci Suat Yakup Baydur'u 50 yıl önce bugün yitirmiştik ÖÖzlenen bilgin örneği• Baydur için ölümünden sonra yayımlanmış yazılardan -tek sözcüğünü değiştirmeden- yaptığımız alıntılar, bu üzücü kazayla kültür, sanat ve felsefe dünyamızın kaybının ne kadar büyük olduğunu gözler önüne seriyor. ALDUN TANER Iyiler erken olur(...) 1935 yılının Ekım aytnda 550 yılhk Heıdelberg Üniversitesi'nin Iktisat ve Siyasal Bilimler Fakültesi'ne girdiğım zaman bu şehirde benden önce gelmiş çeşitli fakültelerde okuyan beş Türk genci bulmuştum. Bunlann üçü ile; Orhan Tuna, Ulvi Meto ve Sadrettin Tospi ile hemen tanışıklık kurduk. Zaten ikisi benim okulumdandı. Ama öbür ikisinin 'yabanı' olduklan, kımse ile görüşmedikleri anlatıldı.Onlara yan alaylı bir şekilde 'Ormancılar' dıyorlardı. Buna da sebep bu ikı gencin klasik filoloji tahsil etmelerine karşın Türlcıye'nin kalkınışını böyle tek tümceli bir reçeteye bağlamalan idı: "Türkiye'yi kalkındırmak için Türkiye'yi ormanlaştırmak şarttır." Doğa ile sıkı ıhntisi bulunan, her kenti yeşillik, ormanlıkla iç içe çevrili bulunan bu ülkede bu iki Istanbul genci, uygarlığın yeşilliğe eşit olduğunu anlamış olmalı idiler. Suat Baydur ve onun gibi genç yaşında bir gaz sızmasının kurbanı olarak ölen Necip Üçok'la ahbaplığımız işte böyle başladı. (...) Suat Baydur'un ölümü sadece dostlannın kalbinde değıl, klasik filoloji sahasında da doldurulamayacak bir gedik açmış oldu. Latince, Grekçe, Almanca ve Fransızcaya hakkıyle vakıf, tam anlamıyla Batı çapmda bir ilim adamı idi. Aldığı bu Batı kültürüyle Türk efendiliğini, Türk vakannı, Türk candanlığını ve Türk zekâsını çok mesut bir şekilde kaynaştırmıştı. (...) En küçük. en gündelık işlerini bile tam bir mükemmellikle yapardı. Onun bir mektup yazması, ne bileyım ben, bir gezme çantası hazırlaması bile, değme bır tıtizlik ve tertiplilik örneği olurdu. Böylesine düzenli bir insanın elbetteki dersleri, bilımsel ıncelemelen, yazılan, çevirileri de kıh kırk yaran bir titizliğin üriinü olacaktı. Sakin, huzur ve güven dolu, sıcak ve yumuşak bir sesle sindire sindire sunduğu takrirlerinden bir kelime oynatmak, bir virgül değiştirmek kabil olmazdı. Prof. Kranz'dan çevirdiği Antik Felsefe metınleri, Heusse Leonard'dan çevirdiği Eskı Çağ Bilgisi, Tercüme Dergisi'nde çıkan çevirileri ortadadır. Eckart Peterricht'ten çevirdiği Küçük Yunan Mitologyası ise, Türkçenin olanaklanna inanmayanlan derhal ımana getirecek kusursuz bir çeviri örneğidir. (...) Kültür Servisi - Değerli bilgin, dilbilimci, felsefeci, yazar ve çevir- men, Istanbul Üniversitesi Edebi- yat Fakültesi Klasik Filoloji Doçen- ti Dr. Suat Yakup Baydur'u 50 yıl önce bugün Istanbul'un Karadeniz kıyısında, bir deniz kazası sonucu yitirmiştik. 1912 yılında Tosya'da doğan Baydur 1931 yılında Izmir Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra Milli Eğitim Bakanlığrnın açtığı sınavı kazanarak gittiği Almanya'da önce Alman edebıyatı ve felsefesi (Ger- manistik); ardından da Heıdel- berg'de klasik filoloji (Yunanca ve Latince) okudu. Almanya'da kaldı- ğı 10.5 yıl ıçinde doktorasını da ve- ren Baydur, Ikinci Dünya Sava- şı'nın başlannda yurda döndü ve bir süre Ankara Atatürk Lisesi'nde Latince öğretmenliği yaptıktan son- ra, asistan olarak Ankara Üniversi- tesi'ne girdi. Daha sonra geçtiği Is- tanbul Üniversıtesi'nde doçentlik suıavını vererek Edebıyat Fakülte- si Klasik Filoloji Doçenti olan Bay- dur kaza sırasında bu görevini sür- dürüyordu. Suat Yakup Baydur'un çeşitli ga- zete ve dergilerde yayımlanmış sa- yısız yazı ve çevirisi vardır. Yunan- ca ve Latinceden yaptığı çeviriler Milli Eğitim Bakanhğı'nın klasik- ler dizisinde yayımlanmıştır. Dil konusundaki çeşitli yazılannı Türk Dil Kurumu, "Dil ve Kültür" adı altında yayımlamıştı. Kazadan ön- ce, Istanbul Üniversitesi'nce birin- ci cildi yayımlanan "Helen-Latin Eski Çağ Bilgisi" adlı yapıtının ikinci cildini tamamlamış ve bası- mevine vermişti. Suat Yakup Baydur'un "Dil ve Kültür" adlı kitabı gazetemizin ta- rih dizisinde, "Atinabların Dev- leti" (Anstoteles) adlı çevirisi ise Dünya Klasikleri Dizisi'nde okur- lanmıza armağan edilmişti. Baydur için ölümünden sonra ya- yımlanmış yazılardan -tek sözcü- ğünü değıştirmeden- yaptığımız alıntılar, bu üzücü kazayla kültür, sanat ve felsefe dünyamızın kaybı- nın ne kadar büyük olduğunu göz- ler önüne seriyor. Fotoğrafta 1948 yılında eşi Sacide hanımla birlikte görülen genç bilim adamı Suat Yakup Baydur, Yunanca bilgisi sayesinde, Platon'un diyaloglanna, Aristoteles'in metinlerine doğrudan doğruya giren hemen ilk Türk felsefecisiydi. HASAN ÂLÎ YÜCEL Genç bir antik fîlozof ...Muvazeneli ve emniyetli mizacı, ağır ve rutumlu hareketlerile sanki Eflatun akademyasında okumuş genç bır antik filozof... Onun ölümünde, ailesi, dostlan Edebiyat Fakültesi öğrencileri ve hele Türk ilmi büyük bir şeyi, bir servetını, bır ümıdıni kaybetmiştir. Harb yıllannda Almanya'da okumasını bitirip memlekete döndükten sonra klasik filologya üstüne çahşmalan, dil anlayış ve görüşleri dıkkati, takdın çekiyordu. Unutmayı itiyad edinmiş hafızalanmıza onu emanet edebılmeknegüç!.. Milletler en büyük günahlanm kahramanlannı unutmakla işlerler. Suat, Türk kültürünün hali ve istikbali için ileri sürülmüş yanlış düşüncelere hücum eden bir kahramandı. Mütevazı hali, şefkatli hayatile, maddi sıkıntılara razı duygusüe adım adım, özlediğimiz bir bilgm örneği olmaya giden bir Yunanlı hâkim edasındaki adamın, bu henüz profesör bile olamamış çekingen doçentin dış âleme tenezzül etmeyen masum bilgi ihtirasını saygile analım. Onu sevenler, iyi evlad olarak doğmuş Suat'ın ıyı baba olarak ölüşüne başka teselli bulamazlar. (...) Meg Ryan'dan erotik gerilim I Kültür Servisi - Hollywood'un ünlü oyuncusu Meg Ryan'ın rol aldığı iddialı erotik-gerilim 'In The Cut' ilk kez eylülde Kanada Uluslararası Toronto Film Festivali'nde seyirciyle buluşacak. Nicole Kidman'ın yapımcılığını üstlendiği filmde Ryan'a Mark Buffalo eşlik ediyor. Güzel oyuncu, filmde birbiri ardına ışlenen cınayetleri araştıran bir dedektıfe yardım eden bir Ingıliz profesörü canlandınyor. Yapı Kredi etkinlikleri sokakta • Kültür Servisi - Yapı Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılığı kış boyunca kapalı mekânda sürdürdüğü etkinliklerini ağustos ayında tstiklal Caddesi'ne taşıdı. Yaz etkinlikleri çerçevesinde her cumartesi günü Banş Manço Vapuru'nda düzenlenen'Mehtaplı Geziler'in konuklan bu ay Flat Five, Urban Trubador ve Yıldız Ensemble olacak. Galatsaray meydanı, Kafe Ara ve Narmanlı Han'da ay boyunca perşembe ve cuma günleri Doğu Oyunculan'nın 'Fakir Bir Şimal Kilisesinde Şeytan ile Rahibin Macerası', Istanbul Gölge Oyunculan'nın 'Alaca'karanlık', Tiyatro Sporu'nun 'Mahşer-i Cümbüş' ve Curcunabazlar'ın 'tstanbul Hatırası' adlı oyunlan izlenebilecek. Her salı düzenlenen sokak konserlerinin konuklan ise The Irish Group, Artniyet, Urban Trubador ve Yıldız Ensemble olacak/0 212 475 04 44) Hoyacı' Azerbaycan'da • Kültür Servisi - Tuncer Cücenoğlu'nun 'Boyacı' adlı oyunu Azen ozan Dilsuz tarafından 'Renksaz' adıyla Azericeye çevrilerek Bakû Devlet Akademı Dram Tiyatrosu tarafından sahnelenecek. ilk kez Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sergilenen oyun daha sonra Rusya Federasyonu'nda da oynanmışh. Ekim aymda Azerbaycan'da sahnelenecek olan oyun, yeni dünya düzeninin eleştirisini yapıyor. The Human League'den yeni aflriim • Kültür Servisi - Müzık dünyasının unutulmayan isimlerinden The Human League, çıkaracaklan yeni albümleri 'Greatist Hits' kapsamında Ingiltere'de bir tumeye çıkacaklar. Albümde yer alacak şarkılar arasında 80'lerin en ıyilerinden 'Love Action', 'Don't You Want Me' ve 'Together In Electric Dreams' gibi klasikler de bulunmakta. Bu yeni kaydın yanı sıra yepyeni bir Human League DVD'si de piyasaya sürülecek. Şu anda dünya turnelerinin hemen hemen ortasında bulunan üçlü, Ingiltere turnesine 1 Aralık'ta Rock City'de başlayacak. BUGUN • HARBİYE AÇIKHAVA TÎYATROSU'nda 21 OO'de Mercan Dede Fusion Project With Special Guests: Özcan Deniz - tlhan Erşahin' konseri. (Biletix: 0 216 454 15 55) • ENKA ODİTORYUMU nda 21.15'te Rob Marshall'ın 'Chicago' fılminin gösterimı. (0 212 27614/209) • DARPHANE de 'Jerzy Grotovvski ve Thomas Richards Çalışma Merkezi'nin 'Kesişen Yollann Izinde' projesi kapsamında 20.00'de belgesel gösterimi. (0 212 522 02 02) • TÜNEL MEYDAM'nda Yapı Kredi Kültür ve Yayıncılık tarafından düzenlenen 'Sokak Konseri'nin bu haftakı konuğu 'The Irish Group'. (0 212 252 47 00) PROF. HÎLMÎ ZİYA ÜLKEN oRHAN HANÇERLÎOĞLU Yunanca bilen ilk ı Dil devriminin felsefecimfo.. savunucusuydu A U S I O T E AT1NALILARIN DEVLETİ (...) Suat Baydur Al- manya'da yetişmiş genç âlimlerimizdendi. Memle- ketimizin en çok muhtaç olduğu bir ilim dalıyla, k- lasik mitolojiyle uğraşı- yordu. Bununla beraber bizimle alakası bundan çok daha genişti. Yunancayla uğ- raşırken Yunan felsefesinı me- rak etmiş ve bu sahada değerli eserler vermişti. Yalnız dilci ola- rak kalmamış, dili vasıta haline getirerek felse- feyle uğraşmayı hedef edinmişti. Yunanca ve La- tince bilen bir filozofun yetişmesi fikir hayatımız- da çok nadir ve çok değer- li bir hadiseydi. Bizde şimdiye kadar Yunan ve Latin felsefesini okutanlar veya bu kısma merak edenler bu dilleri hiç bil- miyorlardı; hâlâ da öyle- dir. Yaptıklan iş sadece ikinci, hatta üçüncü elden eserler, ek kitaplan yardı- mıyla ders vermekten iba- retti. Suad Baydur Yunan- ca bilgisi sayesinde Efla- tun diyaloglanna, Aris- to'nun metinleri- ne doğrudan doğruya giren hemen ilk Türk felsefecisi idi, henüz çok gençti. Meslek hayatının başında sayüabi- lirdı. Bunun için verdiği eserler verebileceklerine ve kendisinden beklediklerimize nispetle çok azdı. Bununla beraber Profesör Kranz'dan tercüme ettiği kitapla kendi yazdığı eser ve Milli Eğitim Vekâleti klasikleri arasında neşre- dilen kitaplanyla bu yola tamamen girmiş olduğunu göstermişti. Az zamanda Eflatun'u, Aristo'yu ve di- ğer Yunan filozoflannı bi- ze doğrudan doğruya tanı- tacağı muhakkaktı. (...) !i (...) Bundan sonra değer- li bilgin Suat Yakup Bay- dur şu sorulan soruyor ve çokhaklı olarakkendi soru- lannı şöyle karşıhyordu: "- Bizde neden halk yitirir- ken, överken, yererken aydın kaybe- der, metheder, zemmeder? Neden bizlerin babamızdan başka bir de pederimiz, anamızdan başka bir de validemiz var- dır? Neden Os- manlı aydını halkın yükledi- ği yükü tahmfl, halkın bo- şaltüğını tahliye eder? As- kıda bıraktığînız mesele- ler birtakınumız için ne- den muallaktadır? Böyle saymakla bitmeyecek ka- dar ikili, üçlü sözümüz var. Ünlü bir yazanmız için bunlann cevabı ko- lay: Biz fatih milletiz, ül- keler fethettiğimiz gibi diller de fethederiz. Ama böyle bir fatihlik riilimizi kanşık bir gecekondular ülkesi yapar. Gecekondu- lar ülkesinde de kültür- den, medeniyetten söz açı- lamaz. Bana sorarsanız bu bizim daha ne olduğu- muzu, ldm olduğumuzu bilmememizden geliyor. Türklük, millet, milliyetçi kelimelerinin bol bol kullanıldığı- na bakmayın. Milliliğin ne'dc- mek olduğunu bizden başka öğ- renmeyen kalma- dı. Biz'hâlâ Türk olmaktan, Türk- çe okuyup Türk- çe yazmaktan korkuyo- ruz. Bugün bile Uygurca- nın, Kırgızcanın ne oldu- ğunu bilmeden, Uygurca, Kırgızca kelimeler kul- lanmaktansa Çince konu- şurum daha iyi, diyen ay- dınlarınuz var. (...)" Türk diline eğilen her Türk aydını, genç yaşında ölen değerli bilgin Suat Ya- kup Baydur'u her zaman hanrlayacaktır. "5 Ağustos 1953'de Karadenizin bır dalgası geldı, yurdun en ıyı yetişmiş, en seçme, en efendi, en kültürlü beş on insanından birıni sade botundan değil, ebedıyen hayattan da devırıverdı Baydur aldığı Batı kültürü ile Türk efendiliğini Türk vekarını, Türk candanlığını ve Türk zekâsını çok mesut bır şekilde kaynaştırmiftı. Hümanıst, idealıst, efendi, dost, bılım adamı, hoca, devrimci ve dilci Suad'ı yitirmek bizi sekiz yandan vuran sekız on katlı bır talıhsızlik oldu. " (Haldun Taner) Ölür ise ten ölür, canlar ölesi değil Suad Y. Baydur (1953-2003) Ülkemizin, ailemizin bu vakitsiz ve acı kaybını 50. Yılında saygıyla, sevgılerle anıyoruz H. Sacide Baydur, Çocukları ve Torunları ERCtŞ ASLİYE HUKUK HÂKtMLtĞİNDEN 2002 70 Davacılar SûlejTnan Salman \e Fıkn Budak tarafından davalı Hazıne aleyhıne mahkememızde açmış ol- duşu tapu ıptalı da\asının %enlen ara kararı geregınce Ercış ılçesı Alkanat NÎahallesı'nde kaın 44. 43 419 \e 1"5 parsel sa>ılı taşınmazlarda hısse sahıbı olan Mustafa Sulevman oglu Hanım Sule>man kızı \e Gurcü Sü- le\man kızının 36 432 hısselennın kendi adlanna tapu>a tescılını talep ettıklennden da\a konusu taşınmaz- larda herhangı bır hak ıddıasında bulunanlann ılan lanhınden ıtıbaren 3 av ıçersınde mahkememızın 2002;70 Esas sayılı da\a dosvasına ıtıraz etmelen veya dava açmalan ılan oluour 02 07.2003 Basu. 37976