Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 21 AĞUSTOS 2003 PERŞEMBE
HABERLER
DUNYADABUGÜN
ALt SİRMEN
Enola Gay ile
Bush'tan Al Haberi!
6 Ağustos 1945 günü, B-29 tipindeki Ameri-
kan bombardıman uçağı Enola Gay'in attığı
atom bombası Hiroşima kentinde, 140 bin kişi-
yi öldürdü.
Nagasaki'ye atılan bomba ile birlikte ölenle-
rin sayısı çeyrek milyona ulaştı.
Bombaların atılışı ile birlikte 2. Dünya Sava-
şı'nın sona ermiş olması, nükleer silahın kulla-
nımı yandaşlarının savıdır, ama gerçeğe uyma-
maktadır.
Daha geçenlerde bu sütunda da yazıldı.
Her şeyden önce, Japonlar zaten, impara-
tor'un tahtının korunmasından başka hiçbir ko-
şul öne sürmeden barışa hazırdılar ve ABD ile
görüşme için zemin arıyorlardı.
Ayrıca, "bomba"nın kullanılmasına yeşil ışık
yakan Başkan Truman, bu emri savaşın uzama-
ması ve 500 bin Amerikan askerinin ölmemesi
için verdiğini ileri sürerken de yalan söylüyordu.
Çünkü önünde bulunan ABD Genelkurmay Baş-
kanı Marshall'ın raporunda, savaşın uzaması ha-
linde de, ölecek Amerikan askeri sayısı 50 bin
olarak öngörülmüştü, 500 bin değil.
Aslında amaç, soğuk savaşın adımlarının his-
sedilmeye başlandığı bir dönemde Moskova'ya
gözdağı vermekti.
Kısacası, dünyada nükleer dehşet dönemini
açan Enola Gay'in yaptığı iş bir yalana dayanı-
yordu ve Enola Gay ne insanlık ne de ABD için
bir iftihar vesilesi değildi.
• • •
Enola Gay, Smittshon Müzesi tarafından bir
buçuk aylık bir çalışmayla yenilenmiş, yani bir
anlamda restore edilmiş ve hafta içinde VVashing-
ton'daki Havacılık ve Uzay Müzesi'nin dünya-
ca ünlü Dulles Havaalanı yanındaki yeni bina-
sında halka teşhir edilmeye başlanmıştır.
Felaketin 58. yılında buna neden gerek duyul-
muştur?
Yetkililer açıklamalarında,
- Enola Gay bir makinedir, hepsi bu diyorlar.
Oysa Enola Gay bir makineden öte, nükleer
dehşetin ve kurbanlarının simgesi haline gel-
miştir.
O kadar ki, uçağın, emir kulu pilotu, daha son-
ra yaptıklannın dehşetini anlamış ve yaşamını bir
akıl hastanesinde bitirmiştir.
Ayrıca B-29 tipi uçaklardan çok vardı. Enola
Gay özellikle neden seçilmişti?
Nedeni açıktır, Bush devrinde bunun yapılmış
olması, ABD'nin gücünün kimse tarafından tar-
tışılmadığı bir dönemde, bir kez daha bütün
dünyaya tarihin bugüne kadar görmediği aske-
ri üstünlüğünü bir kez daha hatırlatma gereği-
nin duyulmuş olmasıdır.
Nitekim, Hiroşima Kurbanları örgütü'nün, ofe-
laket sırasında 22 yaşında olup da sağ kalan baş-
kanı Suano Tuobi, uçağın kendileri için atom
bombasıyla eşanlamlı olduğunu açıklamıştır.
Şimdi Hiroşima Belediyesi de "Amerikan yet-
kililerinin bir güç gösterisi" olarak kabul ettik-
leri bu iğrenç girişimi protestoya hazırlanmak-
tadır.
• • •
Bush Yönetimi Amerikası'nın askeri üstünlü-
ğü tartışma götürmüyor.
Ama yine de, Bush'un istediği ballı börek sa-
vaşı sağlayacak düzeye erişmiş değil.
Yani kayıp vermeden düşmanı dize getirmek,
hâlâ mümkün değil.
Irak'ta operasyonun birinci aşamasını başa-
rıyla ve umulanı aşmayan kayıpla tamamlamış
olan ABD şu anda, karşı tarafın gerilla taktikle-
riyle, bir batağa saplanmış görünüyor ve şu an-
da bile, resmi açıklamaları aşan, aralarında ora-
da intihar eden askerlerin de yer aldığı kayıpla-
rın oranı, kimi askeri yetkililere göre, "kabul edi-
lebilir, makul düzey"\ aşmış bulunuyor.
Sivil tepki, henüz yeterli düzeyde olmasa da,
yavaş yavaş gelişiyor.
Bush bu durumdan rahatsız. Ve o da önceki
gün, Amerikan kamuoyu ile Irak'taki askerleri-
ne müjdeyi veriyor:
- Eylül ayında müttefik askerlerin de Irak'a
gelmesiyle sırtınızdaki yük hafifleyecektir.
Enola Gay, Amerikan politikasının neye yöne-
lik olduğunu, Bush da, Irak'a gidecek askerle-
rin hangi amaçla orada olacaklarını açıklıyor.
Evet, Enola Gay ile Bush'tan al haberi!
Enola Gay'in sergilenmesini Amerikan halkı-
nın, Bush'un açıklamasını da Irak'a asker gön-
derme kararı verenlerin vicdanlanna bırakıyoruz.
Adıyaman'da konferansa izin yok
SP'ü Bekaroğlu 'na
valilik engeli
ANKARA (ANKA) -
SP Genel Başkan Yar-
dımcısı Mehmet Beka-
roğtu'nun "Değişen Dün-
yave Türkrye" konferan-
sına, Adıyaman Valiliği
izin vermedi.
SP Genel Merkezi, il
örgütlerine "Değişen
Dünya ve Türkhe" ko-
nulu konferanslar serisi
clüzenlemeleri talimatını
verdi.
Bekaroğlu'nun katıla-
cağı panel için SP Adıya-
man II Örgütü, valilikten
"kapah salonda yapıla-
cak konferans"a izin is-
tedi. Ancak valilik kon-
ferans için tertip komite-
si kurulmasını talep etti.
2911 sayılı yasanın 4.
maddesine gc»e "Siyasi
partiierin yapacaldan ka-
pah salon toplanolan için
tertip komitesi haznian-
masma gerek olmadığr
hükmü üzerine harekete
geçen SP'liler, valiliğe
bu konuda bir yazı gön-
derdi. Ancak valilik,
SP'nin talebini haklı gör-
meyerek tertip komitesi
kurulması kararını yine-
ledi.
Başvurulanndan sonuç
alamayan Bekaroğlu ve
Adıyaman II Başkanı
Mustafa Alkayış, Gazi-
antep Idare Mahkeme-
si'ne valilik hakkında da-
va açtı.
Dava dilekçesinde va-
liliğin karannın yürütme-
sinin durdurulması ve ip-
tal ediknesi istendi.
AKP'nin ısrar ettiği anayasa değişikliği isteminin ardından 3 bin hektar orman alanı kül oldu
2B yangının faturası büyük• Antalya, Ankara,
Balıkesir, Bursa, Denizli,
îstanbul, Izmir,
Kastamonu, Mersin,
Muğla, Sinop, Zonguldak
ve Mersin'de önceki gün
çıkan 31 orman yangınında
yaklaşık 650 hektar orman
alanı zarar gördü.
Yurt Haberleri Servisi -Ahmet Nec-
det Sezer* in iki kez geri çevirmesine
karşın hükümet, orman arazilerinin sa-
tışına ilişkin anayasa değişikliğinde
ısrannı sürdürürken orman yangınla-
n da artarak devam ediyor. 8 ayda
meydana gelen 1329 yangın ile ge-
çen yıhn toplam 1409 yangın raka-
mına neredeyse ulaşıldı. TMMOB
Orman Mühendisleri Odası Genel
Başkanı SaKh Sönmezışık, yangınla-
nn "2B olacak" diye beklenen alan-
larda çıkabileceğini belirterek "Bu
yangınlar kasrtbdır" dedi.
Orman arazileri dışına çıkartılan
ve 2B olarak tanımlanan alanlann sa-
tışına ilişkin anayasa değişikliğinin
gündeme gelmesinin ardından daha
önce benzeri görülmemiş biçimde ar-
tan orman yangınlan sürüyor. ÇevTe
ve Orman Bakanlığı'ndan yapılan
Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, iddiaları yalanladı
Arazi satışıyla ilgisiyok
ANKARA (AA) - Çevre ve Orman
Bakanı Osman Pepe, çıkan orman
yangınlannın 2B olarak bilinen
orman vasfinı yitirmiş arazilerin
satışıyla ilgisi bulunmadığını
belirterek
tt
Ya devletin resmi
rakanılan yannş ya da bunun aksini
söyleyenler yalan söylüyoriar" dedi.
Pepe, orman yangınlan ile 2B olarak
bilinen orman vasfinı yitirmiş
arazilerin satışı arasında ilişki
kurmanın doğru olmadığını söyledi.
Bu yıl ocak ayından bu yana 2637
hektar alanmı orman yangınlanndan
zarar gördüğünü anlatan
Pepe, bu rakamın son dört yıhn
ortalamasının da altında olduğunu
ifade etti.
açıklamaya göre, önceki gün Antal-
ya, Ankara, Balıkesir, Bursa, Deniz-
li, îstanbul, Izmir, Kastamonu, Mer-
sin, Muğla, Sinop, Zonguldak, Mer-
sin bölgelerinde çıkan 31 adet orman
yangınında yaklaşık 650 hektar orman
alanı zarar gördü.
Tehlike devam ediyor
Antalya Kumluca'da çıkan yangın-
da 150, Serik'te de 200 hektar alanın
kül olduğu behrlendi. Dün de Kaş il-
çesine bağlı Karadağ köyü Pınarba-
şı mevkiinde çıkan yangın kısa süre-
de kontrol altına alınırken Mersin'in
Aydıncık ılçesine bağlı Pembecik kö-
yü Gökçukur mevkiindeki kızılçam
ormanlık alanında bilinmeyen bir ne-
denle yangın çıktı. Rüzgânn da etki-
siyle kısa sürede büyüyen yangında
80 hektarhk kızılçam ormanı tahrip
oldu. Muğla Köyceğiz, Dalaman ve
Fethıye'de çıkan yangınlarda da 100
hektardan fazla alan kül oldu.
Orman Genel Müdürü Osman Kah-
veci bölgede yangınriskinindevam et-
tiğine dikkat çekti.
2000 yılında çıkan 1403 yangında
22 bin 205 hektar; 2001'deki 1547
yangında 4 bin 922 hektar; 2002'de-
İcı 1409 yangında da 7 bin 421 hek-
tar alan zarar görmüştü. Ormanla il-
gili anayasa değişikliğinin ardından
yalmzca 8 ayda çıkan yangın sayı-
sıyla geçen yılın rakamlanna neredey-
se ulaşıldı. Buna göre dün itibanyla
1329 yangında toplam 3 bin 61 hek-
tar alan zarar gördü. Yangın sayısımn
geçen yıl ile aynı düzeyde olmasına
karşılıİc, yanan alan büyüklüğünün
yan yanya düşmesi de yalnızca be-
lirli ve dar bölgelerde kasıtlı biçim-
de yangın çıkanldığma ilişkin kuşku-
lan arttırdı.
Antalya Orman Bölge Müdürü
Mustafa Kurtulmuşiu da yangınla-
nn çıkış nedenleri konusunda incele-
me yaptıklannı ifade ederek "Orta-
da bir gerçekvar, bu yangmlan insan-
lar çıkartü. Yanguı başka bir sebep-
tençıkmadT dedi.
TMMOB Orman Mühendisleri
Odası Genel Başkanı Salih Sönme-
zışık ise özellikle 1950 sonrasında
ormanlarda "Yasal Talan DönemPnin
başladığını vurguladı. Orman yan-
gınlannın "2B olacak" diye bekle-
nen alanlarda çıkabileceğini anlatan
Sönmezışık, yangınlar ile anayasa de-
ğişikliğindeki 1981 sınınnın zorlan-
dığını bildirdi.
'Sınır yukan çekilebilir'
1980'den sonra binlerce hektarlık
alanın orman sınırlan dışına çıkanl-
dığına dikkat çeken Sönmezışık, şun-
lan söyledi: "Yasadaki' 1981 "e kadar'
sının her an daha yukanya çekilebi-
lir. En çok Bahkesir, Muğla ve Antal-
ya'da vangın çıkryor. Buralar hep do-
ğal SfT alanları. Hükiimetin doğal
StT alanlan ile ilgüi bir yasası vann,
geri çektiler. Şimdi doğal SİT alanla-
nna ilişkin envanterin yeniden yapü-
ması gündeme gelebiJir. Envanterva-
pınrken eskiden 1. derece olan ancak
yanan alanlar bu kez 1. derece olmaz
da 2. derece olur. O zaman da o alan
inşaata açınr. Bu yanguılar kasıtndn-."
Ormanlarımıza Sahip Çıkalım Bir-
liği'nden yapılan açıklamada da
hükümetın, anayasa değişikliği is-
teğini "inada" dönüştürdüğü belir-
tıldi.
Cumhurbaşkaru'nın 'veto'sunu haklı bulan rektörler 'aklın yolu birdir' dediler
Sezer'e kosulsuz destel
• Üniversitelerarası Kurul
Başkanı Prof. Dr. Alkış, 2B
ve yoksul öğrencilerin özel
okullarda okurulmasına
ilişkin yasayı veto eden
Sezer'in görüşlerinin bilimsel
bir kurul olan
Üniversitelerarası Kurul
tarafından benimsendiğini
belirtti.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Rektörler, orman vasfinı
yitirmiş arazilerin (2B) satışına
ilişkin yasa ile yoksul
öğrencilerin özel okullarda
okutulmasına ilişkin yasayı
"veto" eden Cumhurbaşkanı
Ahmet Necdet Sezer'e koşulsuz
destek karan aldı.
Rektörler, 2B alanlanmn
satılmasına ilişkin yasanın yeni
orman yangınlanna neden
olabileceğini belirttiler.
Rektörler özel okullara öğrenci
başına 3 bin dolar verilerek
üniversitelerde daha fazla
kesintiye gidıleceğini
yurguladılar.
Üniversitelerarası Kurul Başkanı
ve Yüdız Teknik Üniversitesi
Rektörü Prof. Dr. Ayhan Alkış,
Cumhurbaşkanı Sezer'in
görüşlerinin bilimsel bir kurul
olan Üniversitelerarası Kurul
(ÜAK) tarafından
benimsendiğini belirtti.
ÜAK'nin Sezer'e desteğini
sürdüreceğini kaydeden Alkış,
"Sayın Cumhurbaşkaru'nın
vetosu bizim tarafimızdan da
desteklenmektedir" dedi.
Laiklik vurgusu
ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ural
Akbulut, Sezer'in yoksul
öğrencilerin özel okullarda
okutulmasına ilişkin yasayı veto
gerekçesindeki "laikHk"
vurgusuna dikkat çekti. 2B
arazilerinin satılmasına ilişkin
yasa değişikJiğinin her Türkiye
yurttaşı gibi kendisini de
tedirgin ettiğini ifade eden
Akbulut, "Konunun uzmanı
olmamama karşın, bu yasanın
çıkması durumunda yeni orman
yangınlannın gerçekleşeceğini
görebiKyorum" diye konuştu.
Akbulut, "Biz ODTÜ olarak
orman kuran bir ünhersiteyiz.
Böyle bir yasaya karşı çıkmamız,
doğru bir davranıştır" dedi.
Anadolu Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Engin Ataç da özellikle
yoksul öğrencilerin özel okullara
gönderilmesine ilişkin yasanın,
üniversitelerin kaynağından
biraz daha kesintiye neden
olacağım söyledi. Özel okullarda
okutulacak öğrenci başına 3 bin
300 dolar aynhrken, bir
üniversite öğrencisi için sadece
1100 dolar harcandığını
vurgulayan Ataç, "Sayın
Cumhurbaşkanrnın vetosuna
kaülmamak dde değil. Akhn
yolu birdir'' diye konuştu.
Talinı Terbiye Kurulu'ndaki görevlerinden anlan 45 öğretmen yüriitmenin durdurulması istemiyie da>-a açü. (AA)
Milli Eğitim Ueki haksızgörevden alınmalann durdurulmasını istediler
Oğretmenler dava açtı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Milli Eğitim Bakanı Hüseyin
Çelik ın "hatalı eğitim araçlannı
onay ladığı" savıyla Talim Terbiye
Kurulu'ndaki (TTK)
görevlerinden aldığı 167
öğretmenden 45'i yürütmenin
durdurulması ve işlemin iptali için
dava açtı. Ankara Bölge Idare
Mahkemesi önünde toplanan
öğretmenler, "Sûrgûnler, cezalar
geri alınsın", "GericHrkçı
kadrolaşmaya hayir" sloganı attı.
Eğitim -Sen Genel Başkanı
Alaaddüı Dinçer, 167 öğretmenin
gunlerdir bir dizi eylem yaptığını
belirterek 45 öğretmenin yargıya
başvurduğunu söyledi. Diğer
öğretmenlerin başvurulannı daha
sonra yapacağını kaydeden
Dinçer, bu öğretmenlerin
"bUimsel, demokratik ve parasız
eğitimden yana olduklan için"
görevlerinden alındıklanm
savundu. Dinçer, öğretmenler
hakkında suçlamalarda bulunan
Milli Eğitim Bakanı Hüseyin ÇeHk
ve Talim ve Terbiye Kurulu
Başkanı Prof. Dr. Ziya Selçuk
hakkında aynca tazminat davası da
açacaklannı kaydetti. Dinçer,
Eğitim-Sen'in, kadrolaşmayı
protesto etmek amacıyla 1
Eylül'den itibaren mücadelesini
yoğun bir şekilde sürdüreceğini
ifade etti.
GAZt ÜNÎVERSİTESÎ SENATOSU YÖK TASLAĞINI ELEŞTÎRDÎ
Bilim siyasetle idare edilmez
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) -Gazi Üniver-
sitesi Senatosu, AKP tara-
fından hazırlahlan yükse-
köğretim yasa tasansı tas-
lağının bir reform niteliği
taşımadığı belirtilirken
"Taslakta bilim siyaset ile
yönlendirilmekistenmek-
tedir" denıldi.
Senatodan yapılan yazı-
lı açıklamada, yürürlük-
teki Yükseköğretim Ya-
sası'nın birçok maddesinin
taslağa aynen konulduğu
ifade edilirken "Buise re-
form başhğı altında yapı-
lan yeni düzenlemeyeger-
çek anlamda bir ihtiyaç
var mı sorusunu akla ge-
• Senatodan yapılan açıklamada, "taslakla
siyasi iktidann değişmesiyle görevi sona eren
üniversite idarecileri, siyasi iktidarla göreve
gelen üniversite idarecileri uygulaması
başlatılması öngörülmektedir" denildi.
tirmektedir" denildi. Mev- ^ Taslak üniversiteler
cut yasanın uygulanma- ve üst kuruluşlannda bir
sında güçlükle karşılaşı-
lıyorsa bunun yasa deği-
şÜdiğiyle giderilebilece-
ğine işaret edilen açıkla-
mada, şunlar kaydedildi:
ı/ Taslakla getirilmek
istenen en önemli özellik,
Yükseköğretim Kurulu,
Üniversitelerarası Kurul
ve üniversitelerin, rektör
başta olmak üzere yöneti-
cilerinin değiştirümesidir.
tasfiye girişimi gibi de-
ğerlendirilebilir. Bu yön-
deki bir endişe ve kanının
kamuoyunda oluştuğu bir
ortamda, taslak yasalaşır-
sa meşruluğu her firsatta
gündeme getirilecektir.
Böyle bir durum, yasanın
uygulanması açısından bü-
yük bir sakınca ve sıkıntı
doğmasrna ve üniversite-
lerin siyasallaştınlmasına
zemin hazırlar nitelikte-
dir.
• Taslakla siyasi ikti-
dann değişmesiyle göre-
vi sona eren üniversite ida-
recileri, siyasi iktidarla gö-
reve gelen üniversite ida-
recileri uygulaması baş-
latılması öngörülmekte-
dir.
^ Siyaset bilimle yön-
lendirilebilirken, bilimin
siyaset ile yönlendirilme-
si uygun bir düşünce tar-
zı değildir. Tasanda bu sa-
kıncah noktadan hareket
edilmiş olması ne ülkemi-
zin, ne de üniversitelerin
karşı karşıya bulunduğu
sorunlan çözebilir.
ALANYASASINDA SUREÇ
Beşinci
referanduma
doğru
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
TBMM, seçilme yaşının 25'e
indirilmesi ve orman vasfinı
yitirmiş arazilerin satışına olanak
sağlayan anayasa değişikliğine
ilişkin yasayı, 7 Nisan 2003'te
Cumhurbaşkanlığı'na gönderdi.
Cumhurbaşkanı Sezer, 18 Nisan
2003'te yasayı bir kez daha
görüşülmek üzere TBMM'ye iade
etti. TBMM, Sezer'in iade ettiği
anayasa değişikliğini bazı
değişiklilderle 29 Temmuz 2003'te
yeniden kabul etti. Cumhurbaşkanı,
yasayı 15 Ağustos 2003'te
TBMM'ye ikinci kez iade etti. Yasa
değiştirilmeden Köşk'e sunulursa
Sezer, yasayı ya onaylayacak ya da
referanduma götürecek. Türkiye,
referandumla ilk kez 1961
Anayasası'nın halkoyuna sunulması
ile tanıştı. Kurucu Meclis tarafından
27 Mayıs 1961'de kabul edilen
anayasa, 9 Temmuz 1961 'de
halkoyuna sunuldu. Referanduma,
kayıth 12 milyon735 bin 9
seçmenden 10 milyon 322 bin
169'ukahldı. 1961 Anayasası 3
milyon 934 bin 370 "hayır" (yüzde
38.3) oyuna karşılık, 6 milyon 348
bin 191 "evet" (yüzde 61.7) oyuyla
kabul edildi. Yaldaşık 20 yıl sonra
Türk halkı yine bir anayasa
değişikliğinin halkoyuna sunulması
ile 7 Kasım 1982'de sandık başına
gitti. 12 Eylül darbesinden sonra
hazırlanan ve Kurucu Meclis'te 18
Ekim 1982'de kabul edilen anayasa,
7 Kasım 1982'de halkoyuna
sunuldu. Referandumda, kayıth 20
milyon 690 bin 914 seçmenden 18
milyon 885 bin 488'i oy kullandı.
Oylann 18 milyon 841 bin 99O'ı
geçerli sayıldı.
Siyasi yasaklar
Türkiye'de 3. halkoylaması, 1982
Anayasası'nın geçici 4. maddesi ile
getirilen 5 ve 10 yıllık siyasal
yasaklann kalkıp kalkmaması
konusunda düzenlendi. Anayasanın
5 ve 10 yıllık siyasi yasaklan
düzenleyen geçici 4. maddesi ile
ilgili halkoylaması, 6 Eylül 1987'de
yapıldı. 1982 Anayasası'nın geçici
4. maddesi, 11 milyon 636 bin 395
"hayır" (yüzde 49.84) oyuna
karşılık, 11 milyon 711 bin 461
"kabuP (yüzde 50.16) oyuyla
kaldınldı.Yerel seçimlerin 1 yıl
erkene ahnması için anayasanın
127. maddesinin değiştirilmesi
konusunda da referanduma gidildi.
Referandum, 25 Eylül 1988'de
gerçekleştirildi. Referandumda, 26
milyon 739 bin 227 kayıth
seçmenden, 23 milyon 750 bin
873'ü oy kullandı. Oylan geçerli
sayılan 22 milyon 956 bin 878
seçmenden, 8 milyon 34 bin
933'ünün "evet", 14 milyon 921 bin
945'inin "hayır" yönünde oy
kullanması sonucu anayasanın 127.
maddesindekı değişiklik kabul
edilmedi ve 13 Kasım 1988 olarak
öngöriilen erken yerel seçimler
yapılmadı.