Katalog

21 AĞUSTOS 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA dishab(a cumhuriyet.com.tr 11 Irak'ta kalacaklannı söyleyen BM Genel Sekreteri, 'Korunacağımızı sanıyorduk' dedi Annan y dan işgalcüere sitem KAMYONDA CESCT PARÇALARI - Saldında ölenierin sayısı 24'e yükseürken en az 107 kişi de yaralandı. FBL saldınnın düzenlendiği kamyonda ccset parçalan bulunduğunu bildirdi. (Fotoğraf: AP) Dış Haberler Servisi - Irak'ın başkenti Bağdat'ta, önceki gün Birleşmiş Milletler'i (BM) tari- hinde ilk kez doğrudan hedef alan saldırıda ölenierin sayısı 24'e yükselirken BM Genel Sekrete- ri Kofi Annan, örgütün ülkeden çekilmeyeceğıni bildirdi ve gü- venliği sağlayamadıklan için iş- gal güçlerini suçladı. Kanal Oteli'ndeki BM merke- zine 680 kılogram patlayıcı yük- lü kamyonla düzenlenen saldın güvenhk tartışmalanna da yol açarken enkaz altında hâlâ yara- h ya da ölüler bulunabileceği kay- dediliyor. BM, UNICEF, Dünya Gıda Programı, Dünya Tanm Örgürü, AB, Dünya Bankası gibı örgütle- rin bürolannın bulunduğu Kanal Oteli'nde gerçekleşen şiddetli pat- lamada BM'nin Irak Temsilcisi 55 yaşındaki Brezilyalı Sergiode Mello'nun da aralannda bulun- duğu çok sayıda kişi ölmüş, 107 kişi yaralanmıştı. 3 katlı otelin 2 katının ön yüzü havaya uçmuştu. Bır BM yetkilisi dün ölü sayı- sını en az 24 olarak açıkladı. Yet- kili, hâlâ kayıplar olduğunu ve enkaz altında bulunanlar olabile- ceğini belırtti. Enkaz altında 6 ki- şinin bulunduğu sanılıyor. Saldında, UNICEF îrak prog- ramı koordinatörü 32 yaşındaki Kanadah Christopher KJeûı B&k- man da öldü. Ölen di- ğer BM görevlilerinin adlan şöyle: ABD'li Richard Hooper, Filipinlı Ra- niDo Buenaventura ve Marilyn Manuei, Mı- sırlı Jean-Selim Ka- naan, İngilız Fiona \Varson. Dünya Ban- kası'nın 4 yerel çalı- şanı ve bir uzmanının Kofı Annan, BM'nin Irak'taki çabşmalannı sürdiireceğini söyledi. kayıp olduğu da bildınldi. Saldı- nda yaralanan tspanyol deniz al- bayı da dün sabah öldü. Ağır iş ma- kineleriyle yapılan arama-kurtar- ma ve enkaz kaldırma çalışmala- n önceki gece ve dün bütün gün sürdü. Annan, dün koalisyon güç- lennin, Irak'ta BM'nin çalışma- lannı sürdürebilmesi için güven- li ortarru sağlayamadığını söyle- di. Annan, Kew York'a giderken uğradığı Stockholm'de yaptığı açıklamada, BM'nin Irak'taki ça- lışmalannı sürdüreceğini, ülke- den çekilmeyeceklerini söyledi. Annan, "Koafisyon güçierinin bi- ze, ekonomik yenilen- me ve kurumların ohışturulrnasıcahşma- larımız için gereken ortanıı sağiayacağuu umuyorduk,Ancak bu gerçekleşmedi" dedi. Irak'ta istikrar sağ- lanmasının güç oldu- ğunu bildiğini söyle- yen Annan, "baayan- hşlarve hatatı tahmin- ler yapudığını, ancak bunun, an- lamsız bir şidderin özrii olamaya- cağmı"kaydetti. Annan, dün sai- dınyla ilgili olarak BM Güvenlik Konseyi'ne de bilgi verdi. Daha önce, BM'nin Irak'taki yabancı ça- lışanlannı Ürdün'e götüreceği bil- dirilmişti. Ürdün'deki bir BM yet- kilisiyse sadece yaralılann Ür- dün'egötürüldüğünübelirtti. AB Komisyonu, 6 görevliden 3 'ünün gen çekileceğini bildirdi. ABD'nin Irak'taki sivil yöne- ticisi Paui Bremer'in sözcüsü, Irak'taki güvenlik durumunun yenıden gözden geçirileceğini kaydetti. Cüvenlik tartışması Saldın güvenlik tartışmasına da yol açtı. BM, güvenlikten iş- gal gücünün sorumlu olduğunu söylerken ABD, BM'nin kendi- lerinden koruma istemediğini be- lirtti. Teğmen Peter Rekers, BM'nin güvenliğinden kendisi- nin sorumlu olduğunu söyleye- rek "Merkezi, özel bir güvenlik şn*- keti konıyordu" dedi. Binanın ana girişinin iyi korun- duğu ancak sağ cephesinin yete- rince korunmayan bir ara sokağa açıldığı, saldırganlann bu sokağı kullandığı tahmin ediliyor. likriTteart arda saldın • TÎKRİT(AA)- Irak'ın kuzeyinde dün Tikrit'te Amerikan konvoyuna düzenlenen roketatarlı saldında 1 Iraklı çevirmen öldü, 2 Amerikan askeri yaralandı. 4. Piyade Tümeni'nden Binbaşı Bryan Luke, 3 araçlık konvoyun saldınya uğradığı sırada kentin pazar bölgesinde ilerlemekte olduğunu belirtti. Iraklı çevirmenin, kentte bu ay öldürülen, Amerikan askerleriyle çalışan ikınci sivil olduğu kaydedildi. Tikrit yakınlannda bir başka saldında da Amerikan askeri konvoyunun yakınında meydana gelen patlamada 4 asker yaralanmıştı. Tayland asker gönderecek • BANGKOK/ MANİLA(AA)- Tayland, Bağdat'taki BM merkezine düzenlenen saldınnın, bu ülkeye asker göndermelerini engellemeyeceğini bildirdi. Başbakan Yarduncısı Çavalit Yongçaiyudh, çoğu Müslüman olan Tayland askerlerinin saldın nedeniyle kaygılı olmadığını ve Irak'ta katkıda bulunmaya kararlı olduğunu söyledi. Tayland, Irak'taki banş gücüne 886 istihkam subayı ve askeri sağlık ekibi göndermeyi planlıyor. Öte yandan Filipinli insani yardım birlikleri, saldınya karşın dün Irak'a gitmek üzere ülkeden aynldı. Tazminatlar havale edilîyor • WASfflNGTON (AA) - Libya, Lockerbie faciasında ölenierin yakınJanna ödemeyi taahhüt ettiği toplam 2.7 milyar dolar tazminatı "Uluslararası Uzlaşma Bankası "na havale etmeye başladı. ABD'li bir yetkili, "Miktar çok büyük olduğu için bir defada havale edilmeyecek. Kalaııkısımdan bir bölümü bugün, bir bölümüde yann havale edilebilir" dedi. helîkoptepi kayıp • VLADtVOSTOK (AA)-Rusya'nın uzakdoğusunda, 13 kişiyi taşıyan bir helikopter kayboldu. Helikopterde Sahalin bölgesi valisinin de bulunduğu kaydedildi. Çelebi: BM'nin kamyonla vurulabileceği yönünde bize gelen bilgiyi Amerikan istihbaratına ilettik ABD yine öncedenbiliyorduDış Haberier Servisi - Bağdat'taki Bir- leşmiş Milletler (BM) karargâhına düzen- lenen intihar saldınsını üstlenen olmaz- ken yapılan yorumlarda El Kaide başta olmak üzere çeşitli gruplann adı geçiyor. Irak Geçici Hükümet Konseyi üyesi Ah- met Çelebi ise 14 Ağustos'ta Konsey'e, kısa süre içinde başkent Bağdat'ta kam- yonla saldın düzenleneceğine dair istih- baratgeldiğini söyledi. Çelebi, "tstihba- ratta hedefin Irak'taki siyasi partiler ya da BM veya başka örgütler olacağı kesin olarak belirtilhordu*' dedi. Istihbaratta uzaktan kumandalı bomba ya da kamikaze sürücüsü taşıyan kamyo- nun kullanılacağı bilgisinin net olarak yer aldığını kaydeden Çelebi, konseyin kendisine gelen bilgıleri ABD istihbara- EW YORK TIMES Canavan yaratan Amerika • Gazeteye göre BM'nin Bağdat'taki merkezinin bombalanması, Amerika'nın terörist tehdit oluşturmayan bir ülkeyi alıp terörist bir tehdide dönüştürmesintn son örneği. Dış Haberier Servisi - ABD basını, BM'yi hedef alan bombalı saldınnın ardından terör tehdidine dikkat çekti. New York Times gazetesindeki yorumda, "BM'nin Bağdat'taki merkezinin bombalanması, Amerika'nın terörist tehdit oluşturmayan bir ülkeyi ahp terörist bir tehdide dönüştüraıesinin son kanıtıdır" ifadeleri kullanıldı.Irak savaşının, öngörülerin aksine erken bitmiş ve bir diktatörün iktidardan uzaklaştınlmış olmasından memnuniyet duyulması gerektiğini belirten gazetede, "Ancak savaş sonrası ayn bir öykü. Irak, Amerika'nın ihmalkârüğıyla tanı da Bush yönetiıninin sözlerrvle 'bır terönst yuvası' haline geldi. Sınıriannı denetle\emeven, yurttaşlaruım en temel gereksinimlerini karşdayamayan bir devlete döndü" yorumu yapıldı. Yazıda, "direıüş" olarak da tanımlanan saldınlara ve teröre halk desteğinin kesilmesi için Irak'ta yönetimin bir an önce Iraklılara bırakılması ve halkın güvenliğinin sağlanması gerektiği görüşü vurgulandı. The Wall Street Journal, teröre karşı küresel mücadelenin artık Irak'a odaklanması gerektiğini belirtti. The Washington Post gazetesi de BM saldınsının ABD'nin Irak'taki kontrolünün ne kadar sınırlı olduğunu gösterdiğine dikkat çekti. • Irak Geçici Hükümet Konseyi üyesi Çelebi, kendilerine 14 Ağustos'ta gelen istihbaratta çok yakında Bağdat'ta kamyonla bir saldın düzenleneceği bilgisinin yer aldığını söyledi. Uzmanlar, saldınnın ideolojik açıdan El Kaide'nin tercihleri arasına girebileceğini söylüyorlar. tıyla paylaştığını sözlerine ekledi. Konsey, saldından, ülkeye sızan ya- bancı terör gruplannı veya devrik Irak li- deri Saddam Hüseyin yanlılannı sorum- lu turuyor. Çelebi, saldından bir süre ön- ce BM merkezinde, eski rejim üyelerinin de katılımıyla bir toplantı düzenlendiği- ni ve patlamada ölen BM temsilcisi Ser- gio Vîeira de Mello'nun da toplantıda ha- zır bulunduğunu kaydetti. Irak'taki polis gücünün yeniden inşa- sında çalışan eski New York polis yetki- lisi Bernard Kerik, çok büyük miktarda patlayıcı bulunduğu için büyük bir kam- yon kullanıldığını düşündüklerinı söy- lerken sorumlunun El Kaide olup olma- dığı sorusuna, "Henüz bu yönde bir ka- nıta sahip degiMz" yanıtını verdi. İzler El Kaide'yl gösteriyor Mısır'daki El Ahram Politik ve Strate- jik Araştırmalar Merkezinde kökden- dincilik üzerine çalışmalar yapan Dia'a Raşvan, saldınnın ideolojik olarak El Ka- ide'nin tercihlerirü içerdiğini belirtti. Raş- van. örgütün BM'yı, Filistin işgalinde ve ardından Irak'a girmesinde ABD'ye yar- dım eden uluslararası aktörlerden biri olarak gördüğünü ve düşman olarak ni- teledığini belirtti. Raşvan, ABD işgaline karşı çıkan Iraklılann BM ile bir sorun- lannın olmadığını vurguladı. ABD'nin CNN televizyonuna açıklama yapan Brookings Enstitüsü Ortadoğu uz- manlanndan Kenneth Pollack da, "El Ka- ide'nin Irak'a stzdığını veamacmm ABD'yi şoke etmek olduğunu" söylemışti. El Ka- ide savaşçılarının bu ülkeye sızmış olabi- lecekleri yorumlan yapılıyor. ABD'nin Irak'taki yönerim görevlisi Pa- ul Bremer son dönemde meydana gelen saldınlan, "Suriyeüzerinden gelen cihat- çılann yapnğnu" söylemişti. 7 Ağustos'ta Ürdün Büyükelçiliğı'ni he- def alan saldınyla ilgili olarak da suçla- nan Ensar el-lslam, saldınnın sorumlu- su olabileceği düşünülen gruplardan. En- sar'ın El Kaide ile "yakın ilişkisi olduğu ve destek aldığı" belirtiliyor. Örgütün, Kuzey Irak'ta bulunan karargâhlan, sa- vaş sırasında ABD birlikleri tarafından dağıtılmıştı. Örgüt Bağdat ve Tikrit çev- resinde El Kaide'den aldığı mali destek sayesinde yeniden toparlanırken ABD'ye karşı savaşan eski Baas Partililerin oluş- turduğu birimlere katıldı. A RAP BASINI: Kanal Oteli'nde gerçekleşen şiddetli patlamada 3 katlı binanın 2 katının ön yüzü havaya uçmuştu. (Fotoğraf: REUTERS) Savaş konusundaki görüş aynlıklannı bir yana bırakan dünya, saldınyı kınadı Irak halkı: Bu bir cinayet Dış Haberier Servisi - Dünya ülkelerinin hepsi de. Irak sava- şı konusundaki aynlıkJan bır yana bırakıp Bağdat'taki BM merkezine yönelik saldınyı kı- narken Irak halkı da eylemi "ci- nayet" olarak niteledi. Bağdat- lı Ahmed El Mahsumi, BM ça- lışanlarının suçu olmadığını, onlara niye saldınldığını anla- madığıru söyledi. Mahsumi, "BM Irak halkun desteklrv or. Onlann suçu yoktu, suç Amerikahlann. Onlar Irak'ı işgal ettL BM'ye niye saldmyor- lar" dedi. Muhammed AK Ha- san da, "Bu bûyük bir cinayet BMfleIrakhalkmm sorunu yok" diye konuştu. Muayyed Hüse- yin Taha, "Saldın kurbanlan bi- ze zararvermedi, yardmı için bu- radaydılar" dedi. Haşim Sar- BREZİLYA DE MELLO İÇİN ACLIYOR Bombalı saldında ölen BM temsilcisi De Sergio de Mello, Irak'ta göreve geldiği ilk günden beri "Irak halkının en kısa zamanda kendi kendini yönetecek duruma geleceğini" söylüyordu. 33 yılını BM'de geçiren De Mello için ülkesi Brezilya'da 3 günlük yas ilan edildi. Bağımsızlığı kazandığı sırada görev yaptığı Doğu Timor'un lideri, de Mello için "Dostumuzu kaybettik" diyor. han. "HepimizABDişgaline kar- ŞI>TZ ama buna karşı savaşmanm yolu bu değfl" şekJinde konuştu. Bütün dünya saldınya tepki gösterdi. Çın. eylemın Irak'ın yeniden yapılanmasının zor ve karmaşık olduğunu gösterdiği- ni bildirdi. Avustralya Dışişleri Bakanı Alexandcr Downer ise, "BM, Bağdat'ta \i>«cek\« yannm sag- hsor. Teröristier de vardım eden- lere saldırryor" diye konuştu. Lübnan kaygılı Suriye, saldınnın BM'nin Irak'taki çalışmalannı etkile- memesini beklediklerini kay- detti. Lübnan, bu tür saldınla- nn BM'nin Irak'ta oynayabile- ceği rolü zayıflatmasından kay- gı duyduklannı bildirdi. Doğu Timor Devlet Başkanı Xanana Gusmao. Bağdat'taki saldınyı kınarken BM Temsilcisi Ser- gio Vleira de Mello'nun ölü- müyle "eşsJz" bir dostu kaybet- tiklerini söyledi. De Mello, 1999-2002 arasın- da Doğu Timor'da BM Temsil- ciliği görevinde bulunmuştu. Tayland ve Malezya saldınla- nn sona ermesi için ABD bir- liklerinin Irak'tan geri çekihne- si gerektiğini bildirdi. Patlama işgalciye yaradı Dış Haberier Servisi - Körfez ülkeleri basını, Irak'taki BM karargâhına düzenlenen saldınyı kınarken El Halic gazetesi bu eylemin ABD- Ingiliz işgalini desteklediğini vurguladı. Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) yayımlanan gazete, "Irakhlara kendi ülkelerini yeniden inşa etmeleri için yardmı eden BM heyetinin ülkeden avrılnıasıııa neden olabilecek bu saldın \alnızca Irak'ta kargaşannı devam etmesine hizmet ediyor" ifadesini kullandı. Gazete eylemin sorumluluğunun da, uluslararası heyetlerin ve diplomatlann güvenliğini sağlamak zorunda olan ABD-lngiliz birliklerine ait olduğunu yazdı.BAE'de yayımlanan bir diğer gazete olan El Ittihad. saldınyı "Irak'a karşı işlenmiş hayvanca bir suç" olarak niteledi. •BM'ye büyük darbe' Katar'da yayımlanan El Raya gazetesi. Irak'ta ulusal bir yönetimin olmadığı. kargaşa ve istikrarsızlığın devam ettiği durumda bu tip eylemlerin gerçekleşmeye devam edebileceğini vurguladı. El Raya, BM'nin Irak'ın yeniden yapılanmasında kritik bir rol üstlenmeye devam ermesi gerektiğini yazdı.Diğer yandan Lübnan gazeteleri de saldınyı, Irak halkının bağımsızlığına destek veren BM'ye vurulmuş bir darbe olarak nitelediler. Patlamanın BM'nin Irak'ta daha fazla rol üstlenmesinin önünü açan karann alınmasından birkaç gün sonra gerçekleştiğine dikkat çeken Es Safir gazetesi, BM'nin Irak'tan uzaklaştınlmasının kimin işine yarayacağı sorusunu ortaya attı. Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin sahibi olduğu El Müstakbel gazetesi de saldınyı Irak'ın yeniden inşasında BM'nin üstleneceği role vurulmuş bir darbe olarak niteledi.